محمدباقر ذوالقدر: تفاوت میان نسخه‌ها

| زادروز            =۱۳۳۳ خورشیدی - ۱۹۵۴ میلادی

}}'''محمدباقر ذوالقدر'''، زاده ۱۳۳۳ خورشیدی-۱۹۵۴میلادی در فسا، استان فارس ایران، مهره‌ای نظامی-سیاسی-امنیتی در رژیم جمهوری اسلامی است. وی پیش از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی۵۷]] در دانشگاه تهران تا سطح کارشناسی اقتصاد خواند. در فضای عمومی جامعه علیه رژیم پهلوی  و در گروه موسوم به «منصورون» در ترور دو امریکایی و چندین نفر دیگر دست داشت. <ref>[http://pajoohe.ir/Product.aspx?ProductID=38709 منصورون-پژوهشکده باقرالعلوم]</ref> پس از تحولات انقلاب وارد فعالیت‌های نظامی شد و به [[سپاه پاسداران]] پیوست. در طول [[جنگ ایران و عراق]] (۱۳۵۹–۱۳۶۷) به عنوان فرمانده [[قرارگاه رمضان]] فعالیت کرد که پایه‌ای برای تشکیل [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس سپاه]] در سال‌های بعد شد. وی پس از جنگ نیز به مدت ۱۶ سال به سرکردگی سطوح مختلف رده‌های بالای فرماندهی سپاه  گماشته شد؛ از جمله ریاست ستاد مشترک سپاه و جانشینی فرمانده کل. ذوالقدر علاوه بر مناصب نظامی هم‌چنین نقش‌های سیاسی و امنیتی هم در وزارت کشور و قوه قضائیه ایفا کرد. در مقام معاونت امنیتی وزارت کشور مستقیما در سرکوب اعتراضات مردمی داخلی شرکت داشت (از جمله سرکوب قیام دانشجویی ۱۳۷۸ <ref>[https://iranhrs.org/%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%D8%9B-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D9%87%D9%85%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2/ ۲۷ سال پس از حمله به کوی دانشگاه؛ چرا همچنان باید از آن سخن گفت؟-کانون حقوق بشر ایران]</ref>) و از سال ۱۴۰۰ به عنوان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد. ذوالقدر به‌دلیل فعالیت‌های مرتبط با برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران از سوی شورای امنیت سازمان ملل تحریم شده است. <ref>[https://www.ncr-iran.org/en/news/terrorism-a-fundamentalism/who-is-mohammad-bagher-zolghadr-irans-new-secretary-of-the-expediency-council/ Who Is Mohammad Bagher Zolghadr, Iran’s New Secretary of the Expediency Council? - NCRI]</ref> <ref name=":0">[https://mek-iran.com/2021/09/27/mek-iran-who-is-m-bagher-zolghadr/ MEK Iran: Who is M Bagher Zolghadr?]</ref>

پس از جنگ، ذوالقدر به مدت هشت سال رئیس ستاد مشترک سپاه شد و سپس به مدت هشت سال دیگر هم در منصب معاون فرمانده کل سپاه گماشته شد که دومین مقام ارشد در این نهاد نظامی-سیاسی-اقتصادی-امنیتی است. این پیشرفت به روابط نزدیک وی با [[محسن رضایی]] (فرمانده سپاه از ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۶) و رحیم صفوی (فرمانده سپاه از ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۶) نسبت داده می‌شود. وی در این دوران از نقش صرفا نظامی فراتر رفته و رسما در فضای سیاسی و امنیتی ایران نیز بسیار فعال بود. <ref name=":1">[https://www.ifmat.org/general-mohammad-baqer-zolqadr-involved-in/ General Mohammad Baqer Zolqadr – Involved In]</ref>

با شروع دولت [[محمود احمدی‌نژاد]]، ذوالقدر به معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور منصوب شد و در این مقام شورای امنیت ملی را اداره می‌کرد؛ مسئولیتی که کنترل و هماهنگی دستگاه‌های امنیتی در مقابله با اعتراضات و سرکوب مردم، دانشجویان و جریان‌های سیاسی را بر عهده داشت. این انتصاب با مجوز ویژه [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] صورت گرفت، اما وی پس از دو سال به دلیل درگیری‌های درون باند‌های نظام و نارضایتی احمدی‌نژاد برکنار شد. وی همچنین در کمیته‌هایی که به ترورهای سیاسی موسوم به «[[قتل‌های زنجیره‌ای]]» در دهه ۱۳۷۰ مرتبط بودند، حضور داشت. <ref name=":0" /> در اوایل دهه ۱۳۷۰ (۱۹۹۰ میلادی)، ذوالقدر به عنوان ناظر بر کمیته‌ای برای قتل‌های سیاسی، معروف به قتل‌های زنجیره‌ای، عمل کرد که تحت نظارت علی خامنه‌ای (رهبر جمهوری اسلامی) تشکیل شده بود و شامل ۱۴ فرمانده و افسر مورد اعتماد سپاه، از جمله برادرش حسین نجات، بود. این فعالیت‌ها باعث شد که ذوالقدر به چهره‌ای بحث‌برانگیز و مورد اتهام در حقوق بشر تبدیل شود. <ref name=":1" />

در شهریور ۱۴۰۰ (سپتامبر ۲۰۲۱ میلادی)، ذوالقدر به عنوان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد و جایگزین محسن رضایی گردید؛ این منصب توسط آیت‌الله صادق آملی لاریجانی پیشنهاد و توسط علی خامنه‌ای تأیید شد. این منصب نیز از جایگاه‌هایی است که امکان تأثیرگذاری بر سیاست‌های کلان کشور را همچنان برای وی حفظ کرده است. <ref name=":1" />

وی از سال ۱۳۸۵ (۲۰۰۷ میلادی) تحت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد (قطعنامه ۱۷۴۷) قرار گرفت، به دلیل نقش ادعایی در برنامه‌های هسته‌ای و موشکی حساس ایران؛ این تحریم‌ها شامل مسدودسازی دارایی‌ها و ممنوعیت سفر است و توسط اتحادیه اروپا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و دیگر کشورها اعمال شده است. تحریم‌های سازمان ملل در سال ۱۴۰۲ (۲۰۲۳ میلادی) منقضی شد، اما فهرست‌های ملی همچنان وی را هدف قرار می‌دهند. وی همچنین به عنوان افسر سپاه و معاون سابق وزارت کشور، در فهرست تحریم‌های اسرائیل و اوکراین قرار دارد. <ref>[https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=OJ%3AL_202302196 COUNCIL IMPLEMENTING REGULATION (EU) 2023/2196 of 16 October 2023 implementing Regulation (EU) No 267/2012 concerning restrictive measures against Iran]</ref> <ref>[https://www.opensanctions.org/entities/Q4193730/ Mohammad Baqer ZULQADER-OpenSanctions]</ref>