کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|887x887پیکسل]]'''صادق رضازاده شفق'''، (متولد ۱۲۷۴، تبریز - درگذشته ۷ شهریور ۱۳۵۰، تهران) پژوهشگر، مترجم، ادیب و سیاستمدار برجسته ایرانی، از چهره‌های تأثیرگذار دوران مشروطه و پس از آن بود. وی در تبریز زاده شد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدارس پرورش و مموریال (مدرسه آمریکایی) تبریز به پایان رساند. در جریان [[جنبش مشروطه ایران|جنبش مشروطه]]، با تشکیل گروه «فوج نجات» به رهبری معلم آمریکایی‌اش، [[هوارد باسکرویل]]، به مجاهدان مشروطه پیوست. پس از فتح تهران، با تأسیس انجمن «جمعیت وطن‌خواهان» و انتشار روزنامه شفق، که بیشتر مقالات آن را خود می‌نوشت، لقب «شفق» به نام خانوادگی‌اش افزوده شد. به دلیل اشغال تبریز توسط روس‌ها در ۱۲۹۰، به امپراتوری عثمانی مهاجرت کرد و در دبستان ایرانیان استانبول به تدریس زبان فارسی و تاریخ پرداخت. سپس در رابرت کالج استانبول تحصیل کرد و در ۱۲۹۷، مدرک لیسانس گرفت. در ۱۳۰۱، به برلین رفت و در ۱۳۰۷، از دانشگاه برلین دکتری فلسفه دریافت کرد. در این دوره، با چهره‌هایی چون [[سیّدحسن تقی‌زاده|سید حسن تقی‌زاده]] و [[عارف قزوینی]] همکاری داشت و دیوان اشعار عارف را در ۱۳۰۴، منتشر کرد. پس از بازگشت به ایران در ۱۳۰۷، در دارالمعلمین عالی و سپس دانشگاه تهران به تدریس تاریخ، فلسفه و تاریخ ادبیات فارسی مشغول شد. او از اعضای مؤسس فرهنگستان ایران بود و در دوره چهاردهم مجلس شورای ملی نمایندگی کرد. در ۱۳۲۴، در کنفرانس سان‌فرانسیسکو برای تدوین منشور سازمان ملل شرکت داشت. رضازاده شفق همچنین در دانشگاه‌های معتبر جهانی مانند کلمبیا و مک‌گیل کانادا تدریس کرد. از آثار برجسته‌اش می‌توان به ترجمه کتاب‌های «[[کورش بزرگ|کوروش کبیر]]» و «اسکندر مقدونی» اثر هارولد لمب، و همچنین«گزیده اوپه‌نیشدها»، «[[نادرشاه افشار|نادرشاه]]» و «تاریخ ادبیات فارسی» اشاره کرد. او زبان‌های متعددی از جمله انگلیسی، فرانسه، ترکی، آلمانی و روسی را به‌خوبی می‌دانست. در ۱۳۲۸، به‌عنوان سناتور انتصابی تهران انتخاب شد و پنج دوره در مجلس سنا حضور داشت. او لقب «آریامهر» را برای [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه پهلوی]] انتخاب کرد. رضازاده شفق در ۷ شهریور ۱۳۵۰ در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. وی به‌عنوان روشنفکری آزادی‌خواه و مشروطه‌طلب، خدمات فرهنگی و علمی بسیاری به ایران ارائه داد.<ref name=":0">[https://artebox.org/arte-pedia/shafagh-01/ صادق رضازاده شفق - وب‌سایت خارجی جعبه هنری]</ref><ref name=":1">[https://ut.ac.ir/fa/page/4006/%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D9%81%D9%82 صادق رضازاده شفق - دانشگاه تهران]</ref><ref name=":2">[https://rasekhoon.net/mashahir/show/585161 صادق رضازاده شفق - راسخون]</ref><ref name=":3">[https://sedayemoallem.ir/%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4/item/19540-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D9%81%D9%82-%D8%9B-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%85-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C صادق رضازاده شفق ؛ معلم و پیشگام نقد فرهنگی - صدای معلم]</ref><ref name=":4">[https://akharinkhabar.ir/book/9257670/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D9%81%D9%82%D8%9B-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF سالروز درگذشت صادق رضازاده شفق؛ مشروطه‌خواهی که نگران لغات بیگانه بود - آخرین خبر]</ref>

صادق رضازاده شفق در سال ۱۲۷۴ خورشیدی در شهر تبریز به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدارس پرورش و مموریال (مدرسه آمریکایی) تبریز به پایان رساند. این مدارس، به‌ویژه مدرسه مموریال که توسط میسیونرهای آمریکایی اداره می‌شد، نقش مهمی در شکل‌گیری دیدگاه‌های علمی و فرهنگی او داشتند. در این دوره، او زیر نظر معلمانی چون هوارد باسکرویل، که بعدها از رهبران جنبش مشروطه شد، آموزش دید و با مفاهیم آزادی‌خواهی و اصلاحات اجتماعی آشنا شد. رضازاده شفق به زبان‌های متعددی از جمله انگلیسی، فرانسه، ترکی، آلمانی و روسی تسلط داشت که این توانایی زبانی بعدها در فعالیت‌های علمی و فرهنگی او تأثیر بسزایی گذاشت.  

در سال ۱۲۹۰، به دلیل اشغال تبریز توسط نیروهای روس و شرایط ناامن ناشی از تحولات پس از مشروطه، رضازاده شفق به امپراتوری عثمانی مهاجرت کرد. او در دبستان ایرانیان در استانبول به تدریس زبان فارسی و تاریخ مشغول شد. این تجربه اولیه در تدریس، زمینه‌ساز فعالیت‌های بعدی او در حوزه آموزش و فرهنگ شد. پس از مدتی، او به تحصیل در رابرت کالج استانبول پرداخت و در سال ۱۲۹۷، موفق به دریافت مدرک لیسانس از این مؤسسه شد. در سال ۱۳۰۱، برای ادامه تحصیل به برلین عزیمت کرد و در سال ۱۳۰۷، از دانشگاه برلین مدرک دکتری در رشته فلسفه اخذ کرد. تحصیل در این دانشگاه معتبر، او را با جدیدترین جریان‌های فکری و علمی اروپا آشنا کرد و دیدگاه‌های او را در زمینه فرهنگ و تاریخ عمیق‌تر ساخت.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /><ref name=":3" />

در دوره مهاجرت به امپراتوری عثمانی، رضازاده شفق با شخصیت‌های برجسته‌ای چون سید حسن تقی‌زاده و عارف قزوینی همکاری داشت. او در سال ۱۳۰۴، دیوان اشعار عارف قزوینی را منتشر کرد که نشان‌دهنده علاقه او به ادبیات و حمایت از شاعران ملی‌گرا بود. این همکاری‌ها، به‌ویژه با تقی‌زاده، که از رهبران فکری مشروطه بود، دیدگاه‌های او را در زمینه اصلاحات فرهنگی و سیاسی تقویت کرد. این دوره از زندگی رضازاده شفق نشان‌دهنده پیوند عمیق او با جنبش‌های فکری و فرهنگی زمان خود بود.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":1" />

رضازاده شفق در مقاطعی از زندگی حرفه‌ای خود به دعوت دانشگاه‌های معتبر جهانی، از جمله دانشگاه کلمبیا در ایالات متحده و دانشگاه مک‌گیل در کانادا، به تدریس پرداخت. او در این دانشگاه‌ها به آموزش تاریخ و ادبیات ایران مشغول شد و نقش مهمی در معرفی فرهنگ و تاریخ ایران به مخاطبان بین‌المللی ایفا کرد. این فعالیت‌ها نشان‌دهنده جایگاه علمی او در سطح جهانی و توانایی‌اش در برقراری ارتباط میان فرهنگ‌های شرقی و غربی بود. حضور او در این دانشگاه‌ها همچنین به تقویت تبادلات علمی و فرهنگی بین ایران و دیگر کشورها کمک کرد.<ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":0" />

آثار رضازاده شفق، چه در حوزه ترجمه و چه تألیف، تأثیر عمیقی بر فرهنگ و آموزش ایران گذاشتند. ترجمه‌های او امکان دسترسی پژوهشگران و دانشجویان ایرانی به منابع تاریخی و فلسفی جهانی را فراهم کرد، در حالی که تألیفاتش به تقویت مطالعات تاریخی و ادبی در ایران کمک نمود. این آثار، به‌ویژه در دانشگاه تهران و دیگر مؤسسات آموزشی، به‌عنوان منابع درسی مورد استفاده قرار گرفتند و به تربیت نسل جدیدی از پژوهشگران و ادیبان کمک کردند. تسلط او بر زبان‌های متعدد و توانایی‌اش در انتقال مفاهیم پیچیده به زبانی روان، از ویژگی‌های برجسته آثارش بود.<ref name=":0" /><ref>[https://www.iranketab.ir/profile/7720-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D9%81%D9%82 صادق رضازاده شفق - ایران کتاب]</ref><ref>[https://ketabrah.com/author/5879-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D9%81%D9%82 معرفی و دانلود بهترین کتاب‌های صادق رضازاده شفق - کتابراه]</ref><ref name=":1" /><ref>[https://ketabnak.com/persons/11881/%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82+%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87+%D8%B4%D9%81%D9%82 صادق رضازاده شفق - کتابناک]</ref><ref name=":3" /><ref name=":2" />

یکی از نقاط برجسته فعالیت‌های بین‌المللی رضازاده شفق، شرکت او در کنفرانس سان‌فرانسیسکو در سال ۱۳۲۴، بود. این کنفرانس که برای تدوین منشور سازمان ملل متحد برگزار شد، فرصتی برای او فراهم کرد تا به نمایندگی از ایران در یک رویداد جهانی حضور یابد. مشارکت او در این کنفرانس، که به تأسیس سازمان ملل منجر شد، نشان‌دهنده جایگاه بین‌المللی او به‌عنوان یک روشنفکر و دیپلمات بود. او در این رویداد با تکیه بر دانش گسترده خود در تاریخ و فلسفه، به ترویج دیدگاه‌های ایران در صحنه جهانی کمک کرد.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" />

صادق رضازاده شفق نقش مهمی در پیشنهاد لقب «آریامهر» برای محمدرضا شاه پهلوی ایفا کرد. این لقب، که به معنای «دوستدار نور آریایی» است، به‌عنوان بخشی از تلاش‌های فرهنگی و ملی‌گرایانه برای برجسته کردن هویت تاریخی ایران به کار رفت. پیشنهاد این لقب نشان‌دهنده نفوذ رضازاده شفق در محافل سیاسی و فرهنگی دوره پهلوی و تعهد او به تقویت نمادهای ملی‌گرایی ایرانی بود.<ref>[https://gooyadaily.com/entertainment/who-coined-the-nickname-aryamehr.html چه کسی لقب آریامهر را ابداع کرد؟ - وب‌سایت خارجی گویا دیلی]</ref>

فعالیت‌های رضازاده شفق در آموزش، به‌ویژه در دارالمعلمین عالی و دانشگاه تهران، به تربیت نسل جدیدی از پژوهشگران و ادیبان کمک کرد. دانشجویان او از دانش عمیق و دیدگاه‌های نوآورانه‌اش در تاریخ و ادبیات فارسی بهره‌مند شدند. همچنین، تعهد او به آرمان‌های مشروطه‌خواهی و آزادی‌خواهی، الگویی برای روشنفکران و فعالان فرهنگی پس از او بود. او به‌عنوان یک مشروطه‌خواه که نگران نفوذ لغات بیگانه و حفظ اصالت فرهنگی بود، تأثیرات ماندگاری بر گفتمان فرهنگی ایران گذاشت. خدمات او در مجلس شورای ملی و سنا نیز نشان‌دهنده نقش او در شکل‌دهی به سیاست‌های فرهنگی و آموزشی ایران بود.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />