|
|
| (۲۹۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''قتل‌عام ۱۰ شهریور ۱۳۹۲ اشرف''' (۱ سپتامبر۲۰۱۳) واقعه‌ای است که منجر به کشته شدن ۵۲ نفر و ربوده شدن ۷ تن از اعضاء [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] شد. قتل عام ۱۰ شهریور اشرف نتیجه‌ی یک حمله تروریستی به قرارگاه اشرف، پایگاه سازمان مجاهدین خلق ایران در عراق بود. | | '''نهیلیسم یا پوچ گرایی''' |
|
| |
|
| پس از نقل مکان اعضاء سازمان مجاهدین خلق از قرارگاه اشرف به [[قرارگاه لیبرتی|کمپ لیبرتی]] در نزدیکی بغداد ، تعداد ۱۰۰ نفر از آنها بر اساس توافق چهارجانبه بین دولت آمریکا، دولت عراق، ملل‌متحد و سازمان مجاهدین خلق به‌منظور حفظ اموال ساکنان قرارگاه اشرف و بدون محدودیت زمانی جهت حفاظت از داراییها در کمپ اشرف باقی ماندند تا حفاظت از اموال مجاهدین و فروش آن را بر عهده بگیرند.<ref>قتل عام ۱۰ شهریور-حمله به اشرف سایت سازمان مجاهدین خلق [[قتل عام ۱۰ شهریور-حمله به اشرف|ایران]]</ref>
| | نیهیلیسم که در میانه قرن نوزدهم برای اولین‌بار در روسیه به صورت عمومی مطرح شد، مکتبی در ابتدا فکری و در ادامه سیاسی بود که با ویرانی های جنگ جهانی دوم توسعه ی بیشتری پیدا کرد. جنبش نیهیلیسم چیست وچگونه به وجود آمده است؟ نیهیلیسم یا هیچ‌گرایی مکتبی فلسفی است که در قرن ۱۹ در روسیه شکل گرفته است. این مکتب که در واقع با نفی هرگونه بنیان معرفتی و معیار اخلاقی شناخته می‌شود، ارتباط نزدیکی با شکاکیت دارد. امروزه نیهیلیسم در شاخه‌های متفاوت و با رویکرد‌های متفاوتی ازجمله نیهیلیسم معرفت شناختی و نیهیلیسم هستی شناختی پیگیری می‌شود. جنبش نیهیلیسم و به طور کلی این مفهوم، شباهت‌هایی با مکاتب اگزیستانسالیسم و ابسوردیسم دارد. |
|
| |
|
| با وجود این قرارداد در روز ۱۰ شهریور ۱۳۹۲ افرادی مسلح و مجهول الهویه با چهره‌های پوشیده و سلاحهای مجهز به صداخفه کن در حالی که لباس رسمی وزارت کشور عراق را بر تن داشتند، بصورت مخفیانه وارد قرارگاه اشرف شده و ساکنین را مورد هدف قرار دادند. آنها همچنین به اقدام به تخریب و منفجرکردن اموال ساکنین اشرف نمودند. همچنین آنها به بیمارستان اشرف رفته و بیماران و زخمی‌ها را بر روی تخت بیمارستان با تیر خلاص به قتل رساندند. در تمامی ساعات وقوع حادثه نیروی پلیس عراق که در کنار قرارگاه اشرف مستقر بود واکنشی نشان نداد. براساس شواهدی که سازمان مجاهدین خلق ایران ارائه داد این حمله توسط نیروی قدس سپاه پاسداران با همکاری نوری المالکی نخست وزیر وقت عراق انجام شد، اما دولت عراق مسئولیت این حادثه را نپذیرفت. <ref>[https://www.latimes.com/world/la-xpm-2013-sep-19-la-fg-wn-iraq-iranian-exiles-massacred-20130919-story.html لس آنجلس تایمز - Envoys urge U.N. probe of massacre at Iranian exile camp in Iraq]</ref> | | مکتب نیهیلیسم در قرن نوزدهم برای اولین‌بار در روسیه شکل گرفت. این مکتب غیر از جنبه مفهومی و فلسفی، شاخه‌ای سیاسی نیز داشت که با جنگ جهانی دوم توسعه یافت. ایده اصلی این مکتب در واقع نفی ارزش‌های بنیادین معرفتی و اخلاقی و همچنین نفی هدفمندی زندگی انسان است. از متفکران اصلی این مکتب می‌توان به نیچه، آلبرکامو و همچنین صادق هدایت در ایران اشاره کرد. |
|
| |
|
| == پیشینه قتل عام ۱۰شهریور اشرف ==
| | نهیلیسم؛ تاریخچه و نظریه پردازان آن |
| قرارگاه اشرف در ۸۰ کیلومتری مرز ایران قرار داشت. این قرارگاه پایگاه ۳۰ ساله‌ی سازمان مجاهدین خلق ایران است که بغداد در عراق مقر اصلی سازمان مجاهدین خلق ایران بود که پس از ۳۰ سال طبق توافقی با دولت عراق تخلیه شده بود و تنها ۱۰۰ نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران طبق توافق چهارجانبه بین دولت امریکا و دولت عراق و ملل متحد و سازمان مجاهدین خلق در آن باقی مانده بودند تا از اموال ساکنان قرارگاه اشرف که بیش از ۳۰ سال در آن سکونت داشتند حفاظت کرده و آنرا به فروش برسانند.
| |
|
| |
|
| بر اساس توافق چهار جانبه و نامه رسمی نماینده ویژه دبیرکل در روز ۱۶شهریور سال ۱۳۹۱، قرار بود ۱۰۰تن از ساکنان تا فروش همهٴ اموال در اشرف بمانند. مشاور ویژه وزیر خارجه آمریکا در مورد اشرف نیز در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه (۳اکتبر ۲۰۱۲) اذعان کرد که اقامت این افراد در اشرف محدودیت زمانی ندارد<ref>حمله به قرارگاه اشرف سایت مجاهدین خلق [[ایران]]</ref>.
| | جنبش نیهیلیسم چیست وچگونه به وجود آمده است؟ نیهیلیسم یا هیچ‌گرایی مکتبی فلسفی است که در قرن ۱۹ در روسیه شکل گرفته است. این مکتب که در واقع با نفی هرگونه بنیان معرفتی و معیار اخلاقی شناخته می‌شود، ارتباط نزدیکی با شکاکیت دارد. امروزه نیهیلیسم در شاخه‌های متفاوت و با رویکرد‌های متفاوتی ازجمله نیهیلیسم معرفت شناختی و نیهیلیسم هستی شناختی پیگیری می‌شود. جنبش نیهیلیسم و به طور کلی این مفهوم، شباهت‌هایی با مکاتب اگزیستانسالیسم و ابسوردیسم دارد. این نوشته به دنبال آن است که مکتب نیهیلیسم، شاخصه‌ها و تاریخچه آن را مرور کند. |
|
| |
|
| طبق توافقی که حکومت ایران با نوری مالکی نخست وزیر وقت عراق صورت گرفته بود قرار بود حمله ای برای نابودی تمامی اعضای باقی مانده از سازمان مجاهدین انجام شود.
| | واژه‌شناسی نیهیلیسم |
|
| |
|
| == جریان حوادث قتل عام اشرف ==
| | اصطلاح "نیهیلیسم" برگرفته از واژه لاتین "nihil" به معنای هیچ، معادل واژه‌ی فرانسوی "rein" و واژه انگلیسی "nothing" است. اما این واژه در زبان فارسی معادل‌های متفاوتی از جمله "هیچ‌انگاری"، "پوچ‌گرایی"، "نیست‌گرایی" یا "بی‌معنی‌انگاری" دارد. |
|
| |
|
| === قطع آب و برق قرارگاه اشرف ===
| | '''تاریخچه مکتب نیهیلیسم''' |
| دولت عراق به منظور زمينه سازی برای حمله به اشرف، از سه هفته قبل از حمله، آب و برق اشرف را قطع كرد. آنها در نظر داشتند ساكنان را مجبور كنند به‌خاطر صرفه جويی در آب و برق در يك منطقه كوچك جمع شوند تا طرح قتل عام ساده تر صورت گیرد.
| |
|
| |
|
| === طرح حمله به اشرف ===
| | استفاده از لغت nihil را برای اولین‌بار می‌توان به صاحبان کلیسا در جریان حمله به شکاکیت کلاسیک نسبت داد، اما نیهیلیسم به عنوان یک اصطلاح فلسفی که بعد‌ها به عنوان یک مکتب شناخته شد، ابتدا در متن نامه‌ای از هرمان یاکوبی (ایده‌آلیست پساکانتی) به فیشته در سال ۱۷۹۹ به کار رفته است. همچنین شهرت این اصطلاح و استفاده عمومی از آن را باید ابداع '''ایوان تورگینیف'''، رمان نویس روس بدانیم. او از این واژه در توصیف شخصیت "بازاروف" در رمان "پدران و پسران" برای اولین‌بار در سطح غیر تخصصی بهره جست. |
| طرح حمله به قرارگاه اشرف از مدتی پيش از سوی خامنه ای به نيروی قدس سپاه پاسداران محول شده بود تا از طريق دولت عراق آن را به اجرا دربياورد. طبق طرح همه‌ی اعضای مجاهدین در اشرف بايد كشته يا به گروگان گرفته می شدند. به دنبال تحولات اخیر در سوریه و بمباران شيميايی حومه دمشق و بالا گرفتن احتمال حمله نظامی آمريكا به سوريه، خامنه ای خواستار تسريع پروژه قتل عام اشرف شد.
| |
|
| |
|
| قاسم سليمانی، فرمانده نیروی قدس وابسته به سپاه پاسداران، در روز سه شنبه ۵ شهريور به عراق رفت و (ساعت۱۰۳۰ شب) با نوری المالکی نخست وزیر عراق دیدار کرد. در اين ديدار مسأله حمله احتمالی آمريكا به سوريه و موضوع حمله به اشرف بحث شد. سليمانی در اين ديدار كه فالح فياض، مشاور امنيت ملی مالكی، نيز حضور داشت در مورد زمانبندی حمله به اشرف با مالكی به توافق رسيد. به اين ترتيب هماهنگیهای لازم و مقدمات حمله پس از سفر قاسم سلیمانی آغاز شد.
| | '''نیهیلیسم فلسفی را می‌توان به طور عمده به دو شاخه تقسیم کرد''': |
|
| |
|
| به منظور آماده سازيهای بیشتر برای حمله، عده ای از مأموران استخبارات از نخست وزيری عراق با فرماندهی شخصی به نام حيدر عذاب در اشرف مستقر شدند. لازم به یادآوری است که حیدر عذاب و احمد خضیر که او نیز برای تقویت این تیم به اشرف منتقل شده بود در دو حمله در سالهای ۱۳۸۸ و ۱۱۳۹۰ در اشرف شرکت داشتند و به همین دلیل نیز از سوی دادگاه اسپانیا احضار شده بودند.
| | نیهیلیسم معرفت شناختی |
|
| |
|
| ==== عملیات شناسایی ====
| | نیهیلیسم وجود شناختی |
| از چند روز پيش يك اكيپ چهار نفره از استخبارات تحت نظر حيدر عذاب به شناسايی اطراف محلی كه روزهای بعد حمله از همان محل آغاز شده بود مشغول بودند. آنها به خصوص در ضلع شمالی اشرف، از میدان لاله تا مسجد فاطمه زهرا از روی خاکریز مشرف به خیابان ۱۰۰ به شناسایی و طراحی چگونگی نفوذ مشغول بودند. ضمن اینکه این افراد برای اینکه توسط ساکنان و یا حتی توسط سایر نیروهای عراقی شناسایی نشوند از ماسک استفاده میکردند<ref>جزييات جديدی از هماهنگيهای دولت عراق با رژيم ايران در قتل عام اول سپتامبر در اشرف. وبلاگ [https://aidinlg.wordpress.com/2013/09/03/جزييات-جديدي-از-هماهنگيهاي-دولت-عراق-ب/ روشنگری]</ref>.
| |
|
| |
|
| ساعت ۱۲ شنبه شب ۹ شهريور ۶ساعت پیش از شروع حمله، سرلشكر جميل شمری، فرمانده پليس استان ديالی وارد اشرف شد و در مقر پليس واكنش سريع مستقر شد. جمیل شمری با فرمانده گردان مستقر در اشرف هماهنگیهای پیش از حمله را صورت داد.
| | متفکرانی که معتقد به وجه معرفت شناختی آنند، وجود هرگونه معرفت و بنیان شناختی را منکرند؛ اما در مقابل وجه هستی شناختی نیهیلیسم به یک اعتبار، اساسا جهان خارج و وجود هر چیزی بیرون از ذهن را منکر می‌شود. (تقریبا نزدیک به همان چیزی که می‌توان به برخی ایده آلیست‌های افراطی همانند بارکلی نسبت داد.) |
|
| |
|
| ==== ورود نیروهای مهاجم به داخل اشرف ====
| | نیهیلیسم سیاسی‌اجتماعی |
| از ساعت ۱ بعد از نيمه شب نيروها مهاجم كه از بغداد به اشرف منتقل شده بودند، تحت نظارت سرلشكر جميل به پشت خاكريز شمالی خيابان ۱۰۰ منتقل شدند. اين انتقال با نهایت مخفی كاری صورت گرفت تا اينكه طرح حمله لو نرود.
| |
|
| |
|
| تیمهای عمل كننده از نيروی ويژه عملياتی موسوم به سوآت بودند و به سلاحهای ويژه قبضه كوتاه و به كلت ۹ ميليمتري صدا خفه كن مسلح بودند. آنها با خود دستبندهای فلزی و تسمه‌يی همراه داشتند. آنها به خوبی آموزش ديده و برای اين عمليات آمادگيهای زيادی كسب كرده بودند. آنها همچنین در انفجار و ترور از نزديك تخصص داشتند. ضمن اینکه مهاجمان از غیر مسلح بودن ساکنان قرارگاه اشرف کاملا مطمئن بودند.
| | در کنار این تقسیم‌ها گونه دیگری از نیهیلیسم همواره در ساحت عمومی جامعه بروز و ظهور بیشتری داشته است. این شاخه که آن را می‌توان نیهیلیسم سیاسی‌اجتماعی نامید که از سال ۱۸۶۰ تا حوالی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ در صحنه سیاست روسیه روی کار بوده است. آنچه را که می‌توان شاخصه اصلی این مکتب در جهت سیاسی آن بدانیم، به چالش کشیدن قدرت کلیسا با رد کردن ماهیت دوگانه انسان مشتمل بر روح و بدن و همچنین از طرف دیگر قدرت‌های سکولار با نفی حقوق الهی حاکمان است. به بیان دقیق‌تر این گروه که بعد‌ها دست به ترور و خراب کاری و آشوب نیز زدند، در راه به رسمیت شناخته‌شدن آزادی‌های فردی با هرگونه قدرت و نظام اجتماعی از جمله حکومت، کلیسا و خانواده به مبارزه پرداختند. |
|
| |
|
| === روز حمله به قرارگاه اشرف ===
| | '''ویژگی اصلی نیهیلیسم''' |
| نیروهای مهاجم عراقی سازماندهی شده در تیمهای مختلف با لباس یونیفرم و پیراهن سبز، جلیقه و شلوار مشکی و کلاه سفید و ماسک سیاه، همراه با تفنگ ای کی ۴۷، حامل صدا خفه‌کن و مواد منفجرهٴ پلاستیکی و انواع نارنجکهای دستی جهت انهدام خودروها، کانتینرها، تانکرهای آب و... بودند.
| |
|
| |
|
| ساعت ۵ و ۱۵دقیقة بامداد ۱۰شهریور مهاجمان مسلح به محض ورود به محوطه به روی هر کسی که دیده میشد آتش گشودند و سپس تیر خلاص زدند و در ادامه هم ساکنینی را که زنده دستگیر میکردند، دستبند زده و در یک محل جمع کردند و به صورت جمعی به رگبار بستند و بعد تیر خلاص زدند<ref>قتل عام ۱۰ شهریور-حمله به اشرف سایت مجاهدین خلق [https://event.mojahedin.org/i/events/6389 ایران]</ref>.
| | ایده اصلی |
|
| |
|
| نيروهای مهاجم که مجهز به خرجهای انفجاری فابريك پلاستيك همراه با تايمر و نارنجكهای مختلف بودند، بسياری از خودروها، كانتينرها و تانكرهاي آب و درهای اتاقها را منفجر كردند. آنها به هنگام خروج از منطقه بسیاری از اتاقها و تعدادی بنگال و چند خودروی بالابر، چند تانكر سوخت و خودروی يخچالدار و ۸ خودروی لندكروز را منفجر كردند و به آتش كشيدند. مواد انفجاری در نقاطی عمل نکرده باقی مانده بود<ref>جزئیات قتل عام اول سپتامبر اشرف وبلاگ [https://aidinlg.wordpress.com/2013/09/03/جزييات-جديدي-از-هماهنگيهاي-دولت-عراق-ب/ روشنگری]</ref>.
| | نیهیلیسم را در بادی امر باید بیشتر یک احساس و نه یک فلسفه‌ی تام و کامل دانست. اهمیت این نکته در آن است که شاید اصلی‌ترین مدعای نیهیلیست‌ها رد هرگونه فلسفه و معرفت علمیست. نیهیلیسم با اعتقاد به بی‌پایه و اساس‌بودن چیز‌ها و همچنین تببین بی‌ارتباطی آنها سعی در القای نوعی شکاکیت مدرن را دارد. همچنین باید نقش بدبینی را به عنوان چاشنی این رویکرد لحاظ کرد. چنان که آرتور شوپنهاور، معروف به فیلسوف بدبین در جایی می‌گوید: ما موجوداتی بی‌معنا هستیم. |
|
| |
|
| === جان باختگان قتل عام اشرف ===
| | مولفه‌ها |
| در ماجرای قتل عام ۱۰ شهريور در اشرف، علاوه بر کشتار ۵۲ نفر از ساکنان با دستان بسته و به رگبار بستن مجروحان بر روی تخت بيمارستان و ربودن ۷ تن از آنان، براساس ارزيابی های اوليه، نيروهاي مهاجم، بيش از ۱۰ ميليون دلار از اموال آنان را نیز منفجر كرده يا به آتش كشيده و منهدم كردند.
| |
|
| |
|
| حکومت عراق و فالح فیاض منکر وقوع هرحادثه ای در اشرف بودند. و سرانجام پس از مراجعات و درخواست های متعدد، سازمان ملل ظهر روز یکشنبه نماینده خود در استان دیالی را به اشرف فرستاد و او که در ساعت ۱۲۳۰ وارد اشرف شد اما با یک ساعت و نیم تأخیر بعلت ممانعت هایی که مأموران عراقی ایجاد کردند، ساعت ۲ بعدازظهر به نزد ساکنین اشرف آمده و به مدت ۲ ساعت آنچه را که گذشته بود، از نزدیک دید و از پیکر جان باختگان و همچنین آثار تخریب و انفجار عکس و فیلم گرفت. روز بعد دوشنبه ۱۱ شهریور (۲ سپتامبر) فرانچسکو موتا رئیس حقوق بشر یونامی در عراق به اشرف آمد و پیکرهای جانباختگان را از نزدیک دید و عکس و فیلم گرفت .
| | به طور کلی برای هرگونه رویکرد نیهیلیستی مولفه‌هایی از جمله نداشتن هدف اجتماعی، شکاکیت افراطی، بی‌اعتنایی به جهان، بی‌اعتقادی به هدف‌دار بودن دنیا، خود فراموشی، نفرت‌داشتن از حیات اجتماعی‌فرهنگی، اظهار عجز درباره توانایی ذهن آدمی و .. را می‌توان نام برد. |
|
| |
|
| همزمان، در ساعت ۱ بعدازظهر دوشنبه ۱۱ شهریور جورجی بازتین جانشین نماینده دبیرکل همراه با هیأت ملل متحد به اشرف آمدند و همه چیز را از نزدیک دیدند و عکس و فیلم گرفتند. در خاتمه این بازدیدهای رسمی ، در مورد انتقال پیکر ۵۲ تن از جانباختگان، ۲ سند مورد توافق به امضا رسید. همچنین بر اساس توافق بین نمایندگان ساکنان اشرف و هیأت مساعدت ملل متحد در عراق ، در ۲ سپتامبر ۲۰۱۳، ۵۲ جسد کشته شده گان، در حضور آقای فرانچسکو موتا رئیس دفتر حقوق بشر یونامی تحویل داده شد تا در بیمارستان بعقوبه تا زمانی که یک ناظر بی طرف بین المللی برای کالبد شکافی حاضر شود، نگهداری شوند.
| | '''شروع یک ایده نهیلیستی''' |
|
| |
|
| شواهد حاکی از این بود که دست كم ۵۰ خودروی سواری از جمله لندكروز و نيسان و شمار زيادی خودروهای خدماتی، مانند ماشينهای يخچال دار و تانكرهای آب و سوخت، خرج گذاری و منفجر شد كه تخمین زده شد، قيمت آنها به بيش از ۱.۵ ميليون دلار میرسد<ref>قتل عام در اشرف- شماره 29 انفجار سایت همبستگی [https://hambastegimeli.com/مهمترين-خبرها/44031-29-10 ملی]</ref>.
| | درباره شروع یک ایده نیهیلیستی و در ادامه آن یک مکتب، می‌توان نوعی سرخوردگی و وازدگی از نظم و نظام اجتماعی را مشاهده کرد. این وازدگی عموما منجر به ناتوانی در هضم یا پذیرش ارزش‌ها و در نهایت انکار آن ارزش‌ها می‌شود، به طوری که مثلا در ابتدا عصیان و هجمه مکاتب نوظهوری در ضدیت با هر نگرشی (مثلا ضد هنر) را در برمی‌گیرد. همین رویکرد و به طور کلی‌تر، رویکرد اومانیستی (انسان‌گرایانه)، در مقابل مدرنیته و پیدایش ماشین و ابزاری‌شدن زندگی غربی مسئله‌ای تحت عنوان "بازگشت انسان به خود" را مطرح میکند. |
|
| |
|
| === مهاجرت بازماندگان قتل عام اشرف به کمپ لیبرتی ===
| | نیچه و نیهیلیسم |
|
| |
|
| == موضع گیری‌ها درباره قتل عام قرارگاه اشرف ==
| | نیچه در کتاب اراده‌ی معطوف به قدرت (will too power) با ذکر این جمله که نیهیلیسم دم در ایستاده است، از فاجعه‌ای عظیم در دو سده آینده سخن می‌گوید که آن همان نیهیلیسم است. او علل گرایش به نیهیلیسم را نه فساد و مشکلات اجتماعی بلکه شک در ارزش‌های اخلاقی با افول مسیحیت می‌داند، اما فلسفه نیچه با نیهیلیسم تمام نمی‌شود. او اگر چه پیامبر ظهور نیهیلیسم در تمامی وجوه زندگی انسان بود، نیهیلیسم را مقدمه‌ای برای طرحی نو می‌دانست. او معتقد بود که تا زمانی که انسان طعم نیهیلیسم را نچشد متوجه ارزش این ارزش‌های اخلاقی نشده و نمی‌تواند به ارزش‌های جدیدی متعهد شود. اینجاست که نیچه با به کارگیری اصطلاح باز ارزش گذاری ارزش‌ها (revaluation of all values) سعی در ایجاد طرحی نو دارد. |
|
| |
|
| === لس آنجلس تایمز ===
| | نیهیلیسم در ایران |
| در تصاویر منتشر شده از قتل عام اشرف، در میان جانباختگان تبعیدی ایرانی در حمله اول سپتامبر به قرارگاه اشرف، در شرق عراق، تعدادی همزمان که دستهایشان از پشت با دستبند بسته شده، اثر شلیک به سرشان نیز دیده می شود. (شورای ملی مقاومت ایران) | |
|
| |
|
| وزیر خارجه پیشین فرانسه برنارد کوشنر و سید احمد غزالی نخست وزیر پیشین الجزایر روز پنجشنبه به نمایندگان جهانی گفتند كه قتل عام ماه جاری در قرارگاه ایرانیان در عراق كه منجر به كشته شدن ۵۲ نفر که همزمان تحت حمایت بین الملل بودند شد، یك كشتار از پیش تعیین شده بود و باید توسط سازمان ملل مورد بررسی دقیق قرار گیرد. آنها همچنین در پانل سازمان ملل در ژنو تأکید کردند که حمله اول سپتامبر به پناهجویان تبعیدی معروف به قرارگاه اشرف نشان دهنده "جنایتی علیه بشریت" است.
| | '''صادق هدایت''' را بی‌گمان باید شناخته شده‌ترین نویسنده ایرانی منسوب به نیهیلیسم دانست. در مورد جهان‌بینی صادق هدایت و ارتباط آن با نیهیلیسم دو دیدگاه عمده وجود دارد: |
|
| |
|
| یک گروه از دگراندیشان ایرانی مستقر در پاریس، نیروهای امنیتی نخست وزیر نوری مالکی را به انجام این حمله به آخرین تبعیدان باقیمانده در اردوگاه متهم کرده است، که بغداد از سالها پیش تلاش کرده بود آن را ببندد.
| | عده‌ای معتقدند زندگی انسان در نگاه صادق هدایت بی‌معنا، پوچ و خالی از هرگونه هدف معقولی است. با پذیرش این دیدگاه اساسا باید صادق هدایت را یک نیهیلیست بدانیم. |
|
| |
|
| مقامات عراقی منکر دخالت در قتل عام تبعید شدگان هستند.
| | عده‌ای دیگر اما معتقدند هدایت زندگی را پوچ و عبث نمی‌دانست، بلکه او زندگی زمانه‌اش را و شرایط اجتماعی/ فرهنگی/ سیاسی زمانه‌اش را ناامیدکننده و بیهوده می‌دانست که دست به خودکشی زده است. عبدالعلی دستغیب در کتاب "نقد آثار صادق هدایت" مفصلا و با ذکر شاهد مثال از این دیدگاه دفاع میکند. |
|
| |
|
| قرارگاه اشرف تا قبل از اشغال عراق توسط ایالات متحده بیش از 3000 ایرانی مخالف نظام ایران را در خود جای داده بود و در توافقی بین دولت عراق و ایالات متحده حفاظت قرارگاه از آمریکاییها به عراقیها محول گشته بود
| | به هر رو می‌توان صادق هدایت را از جمله نویسندگان ایرانی دانست که تحت تاثیر نویسندگان خارجی مثل فرانتس کافکا و آلبرکامو درگیر اندیشه‌های نیهیلیستی شده اند. |
|
| |
|
| از زمان برکناری و اعدام حسین و نفوذ دوباره شیعیان تحت حمایت دولت ایران در دولت عراق، عراق هر چه بیشتر به تهران نزدیکتر شده و نسبت به تبعیدیانی که به دنبال سرنگونی دولت ایران هستند برخورد خصمانه ای در پیش گرفت. هنگام وقوع حمله اول سپتامبر ، حدود ۱۰۰ نفر در اردوگاه اشرف باقی مانده بودند. پنجاه و دو ایرانی به سبکی که دستهایشان از پشت با دستبند بسته و به سرشان شلیک شده بود به قتل رسیده بودند.
| | ابسوردیسم |
|
| |
|
| سایت خبری ایران فوکوس گزارش داد که کمیته آزادی ایران، یکی دیگر از گروه های تبعیدی مخالف ایرانی، دولت مالکی را به "عمل کردن به عنوان یک دست نشانده" دولت تهران متهم کرد.
| | واژه ابسورد نیز معادلی برای پوچی و هیچ‌انگاری است. این واژه همچنان قرابتی معنایی با ناهنجار، نامتناسب و نامطبوع دارد. پوچی در ابسوردیسم از این ناهماهنگی به دست می‌آید که انسان در جست‌و‌جوی معنا و هدف زندگی است و جهان سراسر بی‌معناست. آلبرکامو در کتاب اسطوره‌ی سیزیف می‌گوید: ابسورد همان‌قدر که به انسان مربوط است به جهان نیز مربوط است. اگر اساس این جهان ابسورد باشد، تنها یک مسئله جدی فلسفی وجود دارد و آن خودکشی است. |
| | |
| علیرضا جعفرزاده ، نویسنده و تحلیلگر شورای ملی مقاومت ایران گفت: "خوب بود که آمریکایی ها از پناهندگان محافظت می کردند ، اما آنها در سال 2009 به نیروهای دولت عراق منتقل شدند."
| |
| | |
| مریم رجوی رئیس جمهور شورای ملی مقاومت ایران گفت: "من از ناوی پیلا ، كمیسر عالی حقوق بشر ، می خواهم كه اقدامات لازم را برای نجات این گروگان ها انجام دهد." " این اولین قدم فراخوانی برای آزادی آنها است."
| |
| | |
| یک مقام مسئول سازمان ملل در عراق هفته گذشته اعلام كرد كه "جابجایی موفقیت آمیز آخرین گروه از ساكنان اردوگاه اشرف" به اتمام رسیده است <ref>نمایندگان خواستار تحقیق در مورد کشتار جمعی در اردوگاه تبعید ایران در عراق شدند. لس آنجلس [https://www.latimes.com/world/la-xpm-2013-sep-19-la-fg-wn-iraq-iranian-exiles-massacred-20130919-story.html تایمز]</ref>.
| |
| | |
| === '''بیانیه کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد(UNHCR)''' ===
| |
| کمیساریای عالی پناهندگی ملل متحد صبح امروز (اول سپتامبر) گزارشهایی در مورد یک حمله به کمپ اشرف دریافت کرده است.
| |
| | |
| در حالیکه ما همچنان بدنبال جزییات واقعه ای هستیم که رخ داده است ،ولی به نظر میرسد که از نیروی مهلک استفاده شده است و تعدادی کشته یا مجروح شده اند.
| |
| | |
| کمیساریای عالی پناهندگی بشدت این حمله را محکوم میکند. استفاده از خشونت علیه غیرنظامیان در هر شرایطی غیرقابل قبول است.
| |
| | |
| ما از مقامات عراقی میخواهیم امنیت ساکنان را بلادرنگ تضمین کنند. مهم است که خشونت متوقف شده و امداد پزشکی سریعا به مجروحین رسانده شود.
| |
| | |
| === '''اطلاعیه سفارت آمریکا در بغداد''' ===
| |
| سفارت ایالات متحده آمریکا قویا وقایع دهشتناکی را که امروز در کمپ اشرف روی داد و بر اساس گزارشهای مختلف باعث کشته و مجروح شدن تعداد بسیاری از ساکنان کمپ شده است، محکوم می کند. مراتب تسلیت خود را به خانواده های قربانیان و آنهاییکه در اثر خشونتهای امروز مجروح شدند ابراز می کنیم.
| |
| | |
| ما عمیقا نسبت به این گزارشها نگران هستیم و در تماس دائم با هیئت مساعدت سازمان ملل در عراق و همچنین مقامات دولت عراق میباشیم. ما از تلاشهای یونامی برای بعمل آوردن ارزیابی خود از اوضاع حمایت میکنیم و از دولت عراق میخواهیم که از آن تلاشها حمایت کامل کند.
| |
| | |
| علاوه بر این ما از مقامات عراقی میخواهیم، سریعا عمل کنند تا امداد پزشکی فوری برای مجروحین تضمین شود و امنیت کمپ در برابر خشونت بیشتر و آسیب به ساکنان تأمین شود.
| |
| | |
| ما بر فراخوان یونامی برای یک تحقیقات کامل و مستقل در این واقعه دهشتناک و تراژیک تأکید میکنیم. آنهاییکه مسئول شناخته شوند باید مورد مؤاخذه کامل قرار بگیرند.
| |
| | |
| ''' '''
| |
| | |
| == اظهارات مقامات رژیم ایران ==
| |
| <blockquote>سپاه پاسداران بعد از قتل عام در اشرف طی اطلاعیه‌ای در دهم شهریور ۱۳۹۲نوشت:</blockquote>«سرانجام تقدیر الهی بر آن قرار گرفت که فرزندان رشید مجاهدان شهیدِ عراقی با اقدامی انقلابی، انتقام تاریخی خود را از جنایت مشترک صدام و منافقین در انتفاضه شعبانیه که در آن هزاران زن و کودک بی‌گناه عراقی به شهادت رسیدند را در لانه عنکبوتی منافقین رقم زده و عبرتی جاودانه و رشادتی ماندگار را به اثبات رسانند. این اقدام که منجر به هلاکت رسیدن قریب به ۷۰ تن از کادرهای فاسد منافقین از جمله هفت تن از شورای رهبری و مسئولان اطلاعات و عملیات سازمان منافقین با بیش از ۳۰ سال سابقه جنایت گردید، یقیناً مایه تشفی خاطر امت اسلامی و خانواده‌های معظم شهدا خصوصاً خانواده‌های معزز شهدای ترور خواهد شد. بدون تردید دو ملت مسلمان ایران و عراق خاطرات تلخ خیانت‌ها و جنایت‌های منافقین پلید را هرگز فراموش نکرده و سرنوشت اجتناب‌ناپذیر و محتوم منافقین جز ذلت، آوارگی، درماندگی و نابودی کامل نخواهد بود. سپاه این انتقام الهی را از وعده‌های خداوند تبارک و تعالی می‌داند که در سالروز شهادت صالحان این امت، شهیدان رجایی و باهنر عنایت فرمود<ref>حمله به اشرف از منظری دیگر سایت رادیو [https://www.radiofarda.com/a/f7-commentary-over-how-rouhani-should-react-to-official-trouble-making-against-his-programs/25097634.html فردا]</ref>.»
| |
| | |
| در ۱۲ شهریور ۱۳۹۲، قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه در یک سخنرانی در مجلس خبرگان رهبری درباره قتل عام مجاهدین خلق ایران در قرارگاه اشرف گفت: «این قضیه، مهم‌تر از حمله مرصاد بود و در واقع وعده خداوند محقق شد».
| |
| | |
| در ۱۴ شهریور ۱۳۹۲، پاسدار محمد رضا نقدی فرمانده بسیج مستضعفین در یک سخنرانی گفت: «حمله‌ای که توسط مجاهدین عراقی به پادگان اشرف روی داد، مهم‌تر از عملیات مرصاد بود».
| |
| | |
| == گزارش رسانه های بین المللی ==
| |
| | |
| === رویتر: ===
| |
| <blockquote>«دو منبع امنیتی عراقی گفتند که ارتش و نیروهای ویژه به روی ساکنان آتش گشودند...»</blockquote>
| |
| | |
| === سی.ان.ان: ===
| |
| <blockquote>«دو مقام عراقی همراه با وزیر کشور عراق به سی.ان.ان گفتند که حمله به کمپ اشرف توسط نیروهای امنیتی صورت گرفته است»</blockquote>
| |
| | |
| === نیویورک تایمز: ===
| |
| <blockquote>«نیروهای امنیتی عراق که با صرف میلیاردها دلار توسط دولت آمریکا آموزش گرفتند، به خاطر تهاجم مرگبار سه شنبه به کمپ اشرف مورد انتقاد شدید سازمان ملل قرار گرفتند»<ref>کتاب گزارش مستند حمله به اشرف فصل دوم گزارش و [https://www.mojahedin.org/special/ashraf.aspx تهاجم]</ref>.</blockquote>
| |
| | |
| === بیانیه مطبوعاتی ایالات متحده آمریکا: ===
| |
| بیانیه مطبوعاتی
| |
| | |
| اول سپتامبر 2013
| |
| | |
| ایالات متحده قویا تحولات بسیار دهشتناکی را که امروز در کمپ اشرف اتفاق افتاد و طبق گزارشات مختلف به درگذشت و مجروح شدن چندین تن از ساکنان کمپ انجامیده است، محکوم میکند. ما به اقوام قربانیان و آنهایی که در خشونت های امروز زخمی شده اند، تسلیت میگوییم.
| |
| | |
| ما عمیقا در مورد این گزارشات نگران هستیم و در تماس مستمر با یونامی در عراق و همچنین مقامات دولت عراق هستیم. ما از تلاش های یونامی برای انجام وظایفش از وضعیت حمایت میکنیم و از دولت عراق میخواهیم تا بطور کامل این تلاش ها را حمایت کند...
| |
| | |
| === محکوم کردن قتل عام توسط دولتها و مراجع بین المللی ===
| |
| در روزهای بعد دولتهای کانادا، فرانسه، آلمان، انگلستان، ایتالیا، اسپانیا، هلند، بلژیک، ایرلند، استرالیا، اروگوئه و همچنین اتحادیه اروپا ، پارلمان اروپا، شورای اروپا، ناوی پیلای کمیسر عالی حقوق بشر ملل متحد ، عفو بین الملل، فدراسیون بین المللی حقوق بشر، اتحادیه جهانی علمای مسلمین، اتحادیه وکلای انگلستان، سازمان جهانی علیه شکنجه، فرانس لیبرته، سازمان دوستی با خلقهای جهان، حقوق بشر نوین فرانسه، اسقف اعظم کانتربری و کلیسای انگلستان و نمایندگان مجالس قانونگذاری در ۵ قاره جهان و همراه با نمایندگان و مردم و عشایر عراق و ارتش آزاد سوریه و هزاران شهردار در سراسر اروپا قتل عام در اشرف را محکوم کردند و با تأکید بر مسئولیت عراق خواهان تحقیقات مستقل و شفاف در این باره شدند<ref>کتاب گزارش مستند حمله به [https://www.mojahedin.org/special/ashraf.aspx اشرف]</ref>.
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| <references /> | | <references /> |
نهیلیسم یا پوچ گرایی
نیهیلیسم که در میانه قرن نوزدهم برای اولین‌بار در روسیه به صورت عمومی مطرح شد، مکتبی در ابتدا فکری و در ادامه سیاسی بود که با ویرانی های جنگ جهانی دوم توسعه ی بیشتری پیدا کرد. جنبش نیهیلیسم چیست وچگونه به وجود آمده است؟ نیهیلیسم یا هیچ‌گرایی مکتبی فلسفی است که در قرن ۱۹ در روسیه شکل گرفته است. این مکتب که در واقع با نفی هرگونه بنیان معرفتی و معیار اخلاقی شناخته می‌شود، ارتباط نزدیکی با شکاکیت دارد. امروزه نیهیلیسم در شاخه‌های متفاوت و با رویکرد‌های متفاوتی ازجمله نیهیلیسم معرفت شناختی و نیهیلیسم هستی شناختی پیگیری می‌شود. جنبش نیهیلیسم و به طور کلی این مفهوم، شباهت‌هایی با مکاتب اگزیستانسالیسم و ابسوردیسم دارد.
مکتب نیهیلیسم در قرن نوزدهم برای اولین‌بار در روسیه شکل گرفت. این مکتب غیر از جنبه مفهومی و فلسفی، شاخه‌ای سیاسی نیز داشت که با جنگ جهانی دوم توسعه یافت. ایده اصلی این مکتب در واقع نفی ارزش‌های بنیادین معرفتی و اخلاقی و همچنین نفی هدفمندی زندگی انسان است. از متفکران اصلی این مکتب می‌توان به نیچه، آلبرکامو و همچنین صادق هدایت در ایران اشاره کرد.
نهیلیسم؛ تاریخچه و نظریه پردازان آن
جنبش نیهیلیسم چیست وچگونه به وجود آمده است؟ نیهیلیسم یا هیچ‌گرایی مکتبی فلسفی است که در قرن ۱۹ در روسیه شکل گرفته است. این مکتب که در واقع با نفی هرگونه بنیان معرفتی و معیار اخلاقی شناخته می‌شود، ارتباط نزدیکی با شکاکیت دارد. امروزه نیهیلیسم در شاخه‌های متفاوت و با رویکرد‌های متفاوتی ازجمله نیهیلیسم معرفت شناختی و نیهیلیسم هستی شناختی پیگیری می‌شود. جنبش نیهیلیسم و به طور کلی این مفهوم، شباهت‌هایی با مکاتب اگزیستانسالیسم و ابسوردیسم دارد. این نوشته به دنبال آن است که مکتب نیهیلیسم، شاخصه‌ها و تاریخچه آن را مرور کند.
واژه‌شناسی نیهیلیسم
اصطلاح "نیهیلیسم" برگرفته از واژه لاتین "nihil" به معنای هیچ، معادل واژه‌ی فرانسوی "rein" و واژه انگلیسی "nothing" است. اما این واژه در زبان فارسی معادل‌های متفاوتی از جمله "هیچ‌انگاری"، "پوچ‌گرایی"، "نیست‌گرایی" یا "بی‌معنی‌انگاری" دارد.
تاریخچه مکتب نیهیلیسم
استفاده از لغت nihil را برای اولین‌بار می‌توان به صاحبان کلیسا در جریان حمله به شکاکیت کلاسیک نسبت داد، اما نیهیلیسم به عنوان یک اصطلاح فلسفی که بعد‌ها به عنوان یک مکتب شناخته شد، ابتدا در متن نامه‌ای از هرمان یاکوبی (ایده‌آلیست پساکانتی) به فیشته در سال ۱۷۹۹ به کار رفته است. همچنین شهرت این اصطلاح و استفاده عمومی از آن را باید ابداع ایوان تورگینیف، رمان نویس روس بدانیم. او از این واژه در توصیف شخصیت "بازاروف" در رمان "پدران و پسران" برای اولین‌بار در سطح غیر تخصصی بهره جست.
نیهیلیسم فلسفی را می‌توان به طور عمده به دو شاخه تقسیم کرد:
نیهیلیسم معرفت شناختی
نیهیلیسم وجود شناختی
متفکرانی که معتقد به وجه معرفت شناختی آنند، وجود هرگونه معرفت و بنیان شناختی را منکرند؛ اما در مقابل وجه هستی شناختی نیهیلیسم به یک اعتبار، اساسا جهان خارج و وجود هر چیزی بیرون از ذهن را منکر می‌شود. (تقریبا نزدیک به همان چیزی که می‌توان به برخی ایده آلیست‌های افراطی همانند بارکلی نسبت داد.)
نیهیلیسم سیاسی‌اجتماعی
در کنار این تقسیم‌ها گونه دیگری از نیهیلیسم همواره در ساحت عمومی جامعه بروز و ظهور بیشتری داشته است. این شاخه که آن را می‌توان نیهیلیسم سیاسی‌اجتماعی نامید که از سال ۱۸۶۰ تا حوالی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ در صحنه سیاست روسیه روی کار بوده است. آنچه را که می‌توان شاخصه اصلی این مکتب در جهت سیاسی آن بدانیم، به چالش کشیدن قدرت کلیسا با رد کردن ماهیت دوگانه انسان مشتمل بر روح و بدن و همچنین از طرف دیگر قدرت‌های سکولار با نفی حقوق الهی حاکمان است. به بیان دقیق‌تر این گروه که بعد‌ها دست به ترور و خراب کاری و آشوب نیز زدند، در راه به رسمیت شناخته‌شدن آزادی‌های فردی با هرگونه قدرت و نظام اجتماعی از جمله حکومت، کلیسا و خانواده به مبارزه پرداختند.
ویژگی اصلی نیهیلیسم
ایده اصلی
نیهیلیسم را در بادی امر باید بیشتر یک احساس و نه یک فلسفه‌ی تام و کامل دانست. اهمیت این نکته در آن است که شاید اصلی‌ترین مدعای نیهیلیست‌ها رد هرگونه فلسفه و معرفت علمیست. نیهیلیسم با اعتقاد به بی‌پایه و اساس‌بودن چیز‌ها و همچنین تببین بی‌ارتباطی آنها سعی در القای نوعی شکاکیت مدرن را دارد. همچنین باید نقش بدبینی را به عنوان چاشنی این رویکرد لحاظ کرد. چنان که آرتور شوپنهاور، معروف به فیلسوف بدبین در جایی می‌گوید: ما موجوداتی بی‌معنا هستیم.
مولفه‌ها
به طور کلی برای هرگونه رویکرد نیهیلیستی مولفه‌هایی از جمله نداشتن هدف اجتماعی، شکاکیت افراطی، بی‌اعتنایی به جهان، بی‌اعتقادی به هدف‌دار بودن دنیا، خود فراموشی، نفرت‌داشتن از حیات اجتماعی‌فرهنگی، اظهار عجز درباره توانایی ذهن آدمی و .. را می‌توان نام برد.
شروع یک ایده نهیلیستی
درباره شروع یک ایده نیهیلیستی و در ادامه آن یک مکتب، می‌توان نوعی سرخوردگی و وازدگی از نظم و نظام اجتماعی را مشاهده کرد. این وازدگی عموما منجر به ناتوانی در هضم یا پذیرش ارزش‌ها و در نهایت انکار آن ارزش‌ها می‌شود، به طوری که مثلا در ابتدا عصیان و هجمه مکاتب نوظهوری در ضدیت با هر نگرشی (مثلا ضد هنر) را در برمی‌گیرد. همین رویکرد و به طور کلی‌تر، رویکرد اومانیستی (انسان‌گرایانه)، در مقابل مدرنیته و پیدایش ماشین و ابزاری‌شدن زندگی غربی مسئله‌ای تحت عنوان "بازگشت انسان به خود" را مطرح میکند.
نیچه و نیهیلیسم
نیچه در کتاب اراده‌ی معطوف به قدرت (will too power) با ذکر این جمله که نیهیلیسم دم در ایستاده است، از فاجعه‌ای عظیم در دو سده آینده سخن می‌گوید که آن همان نیهیلیسم است. او علل گرایش به نیهیلیسم را نه فساد و مشکلات اجتماعی بلکه شک در ارزش‌های اخلاقی با افول مسیحیت می‌داند، اما فلسفه نیچه با نیهیلیسم تمام نمی‌شود. او اگر چه پیامبر ظهور نیهیلیسم در تمامی وجوه زندگی انسان بود، نیهیلیسم را مقدمه‌ای برای طرحی نو می‌دانست. او معتقد بود که تا زمانی که انسان طعم نیهیلیسم را نچشد متوجه ارزش این ارزش‌های اخلاقی نشده و نمی‌تواند به ارزش‌های جدیدی متعهد شود. اینجاست که نیچه با به کارگیری اصطلاح باز ارزش گذاری ارزش‌ها (revaluation of all values) سعی در ایجاد طرحی نو دارد.
نیهیلیسم در ایران
صادق هدایت را بی‌گمان باید شناخته شده‌ترین نویسنده ایرانی منسوب به نیهیلیسم دانست. در مورد جهان‌بینی صادق هدایت و ارتباط آن با نیهیلیسم دو دیدگاه عمده وجود دارد:
عده‌ای معتقدند زندگی انسان در نگاه صادق هدایت بی‌معنا، پوچ و خالی از هرگونه هدف معقولی است. با پذیرش این دیدگاه اساسا باید صادق هدایت را یک نیهیلیست بدانیم.
عده‌ای دیگر اما معتقدند هدایت زندگی را پوچ و عبث نمی‌دانست، بلکه او زندگی زمانه‌اش را و شرایط اجتماعی/ فرهنگی/ سیاسی زمانه‌اش را ناامیدکننده و بیهوده می‌دانست که دست به خودکشی زده است. عبدالعلی دستغیب در کتاب "نقد آثار صادق هدایت" مفصلا و با ذکر شاهد مثال از این دیدگاه دفاع میکند.
به هر رو می‌توان صادق هدایت را از جمله نویسندگان ایرانی دانست که تحت تاثیر نویسندگان خارجی مثل فرانتس کافکا و آلبرکامو درگیر اندیشه‌های نیهیلیستی شده اند.
ابسوردیسم
واژه ابسورد نیز معادلی برای پوچی و هیچ‌انگاری است. این واژه همچنان قرابتی معنایی با ناهنجار، نامتناسب و نامطبوع دارد. پوچی در ابسوردیسم از این ناهماهنگی به دست می‌آید که انسان در جست‌و‌جوی معنا و هدف زندگی است و جهان سراسر بی‌معناست. آلبرکامو در کتاب اسطوره‌ی سیزیف می‌گوید: ابسورد همان‌قدر که به انسان مربوط است به جهان نیز مربوط است. اگر اساس این جهان ابسورد باشد، تنها یک مسئله جدی فلسفی وجود دارد و آن خودکشی است.
منابع