کاربر:Khosro/صفحه تمرین تعادل قوا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''توازن قوا'''، یا تعادل، یا موازنه‌ی قدرت(Balance Of Power)، نوعی تعادل بین قدرت کشورهای عضو جامعه‌ی بین‌الملل است، به طوری که هیچ‌یک از این کشورها نتوانند از چنان قدرت و توان قاهری برخوردار شوند که اراده و خواست خود را بر دیگر کشورها تحمیل کنند. مفهوم توازن قوا، بر اساس مقتضیات مختلف اوضاع بین‌المللی، معانی گوناگونی مانند توزیع قدرت، تعادل قوا بین دو یا چند قدرت متخاصم، و برتری نیرو پیدا کرده است. تئوری تعادل قوا از از سال‌های آغازین قرن هفدهم میلادی، زمانی که علم حقوق بین‌الملل توسط گروسیوس و پیروانش ابداع شد، به عنوان یک اصل اساسی دیپلماسی مدون شد. این اصل از زمان تدوین به عنوان ارکان علم سیاست مطرح گردید. برای توازن قوا تعاریف و معانی گوناگونی ارائه شده است. برخی آن را وضعیت یا شرایطی می‌دانند که رضایت‌خاطر کمابیش وسیعی از توزیع قدرت وجود دارد. برخی دیگر از محققان معتقدند که توازن قدرت، قانون رفتار دولت‌هاست، یعنی که آنان درصورت صف‌آرایی با قدرتی متجاوز و برهم‌زننده‌ی تعادل، به ایجاد یک ائتلاف متوازن‌کننده اقدام می‌کنند؛ و مانع از پیدایش یک قدرت قاهر و برتر می‌شوند. نخستین هدف ضروری توازن قوا، حفظ صلح و امنیت با اتکاء بر قدرت است. نویسندگان معاصر، توازن قدرت را پایه‌ی اصلی روابط بین‌ملل، نمایش قاعده‌ی عمومی اجتماعی، و تقریباً نوعی قانون اساسی سیاسی که می‌توان آن را از گردش سیاست‌های جهانی استخراج کرد، خوانده‌اند. نظریه‌ی توازن قوا بر پایه‌ی قدرت استوار است. در واقع برهم خوردن توازن قوا بازتاب تحولاتی است که ناشی از سیاست جهانی، اقتصاد جهانی، فناوری‌های کارساز در رویدادهای جهانی و ابزارهای قدرت بازیگران در سطح فراملی و فرامنطقه‌ای است.

برای توازن قوا تعاریف و معانی گوناگونی ارائه شده است. تحلیل‌گران و صاحب‌نظران این تئوری نتوانسته‌اند بر معنای واحدی دست پیدا کنند. برخی آن را وضعیت یا شرایطی می‌دانند که رضایت‌خاطر کمابیش وسیعی از توزیع قدرت وجود دارد. به بیان دیگر، قدرت‌های مهم و عمده از شیوه‌ی توزیع قدرت قانع و راضی هستند. برخی دیگر از محققان معتقدند که توازن قدرت، قانون رفتار دولت‌هاست، یعنی که آنان درصورت صف‌آرایی با قدرتی متجاوز و برهم‌زننده‌ی تعادل، به ایجاد یک ائتلاف متوازن‌کننده اقدام می‌کنند؛ و مانع از پیدایش یک قدرت قاهر و برتر می‌شوند.<ref name=":1">[http://pajoohe.ir/موازنه-ی-قدرت-Balance-of-Power__a-42698.aspx موازنه قدرت - سایت پژوهه]</ref>  

راه حل توازن قوا، از ظهور جنگ‌های گسترده و پیدایش یک قدرت برتر، تا سال ۱۷۸۹، ممانعت کرد. در این سال بازتاب انقلاب فرانسه، توسعه‌طلبی ناپلئون بناپارت بود که آرمان و هدف اروپای تحت سلطه‌ی فرانسه‌ای که ناپلئون بر آن حاکم بود، باعث برهم‌خوردن تعادل و توازن قوا گردید.

مفهوم قدرت و منابع و وسایل انجام آن همیشه در طول تاریخ دگرگون شده و تکامل یافته است. هر پیشرفت علمی یا فناوری، چه در ادوات جنگی نخستین یا آلات نابودکننده جمعی و یا در منابع اقتصادی یا سیاسی قدرت، به صورتی در رفتار بازیگران نیز تغییراتی را به وجود آورده است؛ و در خیلی از مواقع جابه‌جایی در مراکز قدرت و مالکان آن ایجاد کرده است.  

 

سیاست تفرقه بیانداز و حکومت کن.

 

بازگرداندن اراضی اشغال شده توسط دولت تجاوزگر.

 

ایجاد دولت‌های حائل.

 

تشکیل اتحادیه‌ها و سندیکاها.

 

ایجاد حوزه‌های نفوذ.

 

مداخله.

 

چانه‌زنی دیپلماتیک.

 

رقابت یا مسابقه‌ی تسلیحاتی.

 

جنگ، به عنوان آخرین ابزار و راه‌حل.<ref name=":2" />  

تئوری تعادل یا توازن قوا بر خلاف سه نظریه‌ی سازمان‌های بین‌المللی و امنیت دسته‌جمعی، حکومت واحد جهانی، و خلع سلاح که از طرف ایده‌آلیست‌ها در روابط بین‌الملل طرح شده‌اند، تلاشی از جانب واقع‌گرایان و رئالیست‌ها است. نویسندگان معاصر، توازن قدرت را پایه‌ی اصلی روابط بین‌ملل، نمایش قاعده‌ی عمومی اجتماعی، و تقریباً نوعی قانون اساسی سیاسی که می‌توان آن را از گردش سیاست‌های جهانی استخراج کرد، خوانده‌اند. نظریه‌ی توازن قوا بر پایه‌ی قدرت استوار است؛ و نظریه‌پردازان تعادل قوا در مورد چگونگی حفظ صلح از راه توازن قوا این‌طور استدلال می‌کنند: <blockquote>«روابط میان دولت‌ها بر اساس قدرت و منافع ملی استوار است؛ و همه‌ی دولت‌ها در تلاشند تا حداکثر قدرت را به دست آورند و منافع ملی خویش را تحقق بخشند. در این راستا به‌طور طبیعی، دولت‌ها و کشورها در یک روند رویارویی و مبارزه قرار دارند. هر یک برای بقاء و نیرومند شدن یا قدرت‌مند ماندن، تلاش بی‌وقفه‌ای را به صورت اتحاد و ائتلاف با برخی دولت‌ها انجام می‌دهند؛ بنابراین نتیجه‌ی چنین اتحاد و ائتلافی، موازنه‌ی قدرتی است که جلوی تجاوز را گرفته و صلح و ثبات را موجب می‌شود. در واقع، بنیان تحلیل نظریه‌ی موازنه‌ی قوا بر این اصل مبتنی است که قدرت‌ها تنها به وسیله‌ی قدرت، قابل مقابله، کنترل و محدود شدن است. توازن قوا، موجب تعادل و ثباتی می‌گردد که ضامن صلح و امنیت بین‌المللی است، زیرا بر اساس توازن قوا، وضع موجود با قدرت مقابله‌کننده در برابر متجاوز که برهم‌زننده‌ی وضع موجود است، حفظ می‌شود؛ و از وقوع جنگ و دگرگونی در موازنه جلوگیری می‌شود.»<ref name=":1" /> </blockquote>توازن قدرت عمده‌ترین پدیده‌ای است که از نقش ساخت آنارشیک سیستم بین‌المللی بر رفتارها و تحرکات برون‌مرزی واحدهای سیاسی حاصل می‌شود، حتی اگر همه‌ی آن‌ها رغبت و گرایشی به برقراری موازنه‌ی قوا نداشته باشند. آنان بر این باورند که اگرچه هنوز هم مبارزه برای قدرت، موضوع مهمی در روابط بین‌الملل را تشکیل می‌دهد؛ اما واقع‌گرایانه نیست اگر آن را در اولویت یک واحد سیاسی در روابط خارجیش به حساب آورد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/435206/مباحث-روابط-بین-الملل-نظریه-موازنه-قوا نظریه موازنه قوا - سایت نورمگز]</ref>