کاربر:Javad/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
جمهوری | جمهوری گیلان (جمهوری شورایی سوسیالیستی یا جمهوری شورائی گیلان) یک جمهوری شورایی با عمر کوتاه بود که توسط میرزا کوچکخان جنگلی، از رهبران نهضت مشروطه گیلان، در ۱۶ خرداد ۱۲۹۹ش تاسیس با استفاده از نیروهای چریکی مشهور به جنگلی و با کمک ارتش سرخ شوروی در منطقه گیلان تاسیس شد<ref>روزنامه سیاسی اقتصادی [http://www.mostaghelnewspaper.ir/paper/post/3321/%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86/ مستقل] اعلام موجودیت جمهوری گیلان</ref> | ||
روز ۱۶خرداد ۱۲۹۹ میرزا کوچک خان جنگلی در ادامه مبارزات خود در راه اعاده استقلال و حاکمیت ملی ایران، در شهر رشت حکومت جمهوری اعلام کرد. این اعلام درپی یک رشته تماسها و گفتگوها با مقامات روسیه و کسب اطمینان از این که نیروهای مداخلهگر آنان در شمال ایران در کار حکومت انقلابی میرزا، کارشکنی نخواهند کرد، صورت گرفت. درست سه هفته پیش از این اعلام، در سپیده دم روز ۲۸ اردیبهشت ۱۲۹۹ نیروهای ارتش سرخ به بهانه «سرکوبی ضد انقلاب که در شمال ایران کمین کرده بود» به بندرانزلی یورش برده و این شهر را اشغال کرد.<ref>پایگاه خبری تحلیلی ابریشم اعلام جمهوری [http://abrishampress.ir/9931/16-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%9B-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86/ گیلان]</ref> | روز ۱۶خرداد ۱۲۹۹ میرزا کوچک خان جنگلی در ادامه مبارزات خود در راه اعاده استقلال و حاکمیت ملی ایران، در شهر رشت حکومت جمهوری اعلام کرد. این اعلام درپی یک رشته تماسها و گفتگوها با مقامات روسیه و کسب اطمینان از این که نیروهای مداخلهگر آنان در شمال ایران در کار حکومت انقلابی میرزا، کارشکنی نخواهند کرد، صورت گرفت. درست سه هفته پیش از این اعلام، در سپیده دم روز ۲۸ اردیبهشت ۱۲۹۹ نیروهای ارتش سرخ به بهانه «سرکوبی ضد انقلاب که در شمال ایران کمین کرده بود» به بندرانزلی یورش برده و این شهر را اشغال کرد.<ref>پایگاه خبری تحلیلی ابریشم اعلام جمهوری [http://abrishampress.ir/9931/16-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%9B-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86/ گیلان]</ref> | ||
خط ۷: | خط ۷: | ||
== '''موسس جمهوری گیلان، میرزا کوچک جنگلی''' == | == '''موسس جمهوری گیلان، میرزا کوچک جنگلی''' == | ||
'''ميرزا يونس معروف به ميرزا كوچكخان''' در ۱۲۹۸هـ در رشت متولد شد. فرزند میرزا بزرگ، در یک خانواده متوسط در محله اوستاسرای رشت بهدنیا آمد. ابتدا در رشت و سپس در تهران به تحصیل علوم دینی پرداخت. اما خیلی زود جذب نیروهای انقلابی شد. | '''ميرزا يونس معروف به ميرزا كوچكخان''' در ۱۲۹۸هـ در رشت متولد شد. میرزا کوچک فرزند میرزا بزرگ، در یک خانواده متوسط در محله اوستاسرای رشت بهدنیا آمد. ابتدا در رشت و سپس در تهران به تحصیل علوم دینی پرداخت. اما خیلی زود جذب نیروهای انقلابی شد. | ||
25ساله بود که شیفته ستارخان شد. بهدنبال آن، به عضویت کمیته سردار درآمد. او که همراه با مجاهدان گیلان در فتح قزوین شرکت داشت، در جریان فتح تهران نیز در کنار ستارخان بود. پس از ظهور دوباره استبداد، با بسیاری از سران ملی، در تهران تماس گرفت و تلاش کرد آنها را به مبارزه با استبداد برانگیزد. اما وقتی دید آنها رویه ای دیگری در پیش گرفتند، ناامید شد و برای تشکیل جنبشی مستقل، راهی زادگاهش گیلان گردید به همراه چند تن از مبارزان، جنبش جنگل را در جنگلهای فومن گیلان آغاز کرد.<ref>وبلاگ جمهوری ائتلافی گیلان مترقی ترین [http://www.rahetudeh.com/rahetude/jonbeshe-melli/html/gilan.html خیز]</ref> | 25ساله بود که شیفته ستارخان شد. بهدنبال آن، به عضویت کمیته سردار درآمد. او که همراه با مجاهدان گیلان در فتح قزوین شرکت داشت، در جریان فتح تهران نیز در کنار ستارخان بود. پس از ظهور دوباره استبداد، با بسیاری از سران ملی، در تهران تماس گرفت و تلاش کرد آنها را به مبارزه با استبداد برانگیزد. اما وقتی دید آنها رویه ای دیگری در پیش گرفتند، ناامید شد و برای تشکیل جنبشی مستقل، راهی زادگاهش گیلان گردید به همراه چند تن از مبارزان، جنبش جنگل را در جنگلهای فومن گیلان آغاز کرد.<ref>وبلاگ جمهوری ائتلافی گیلان مترقی ترین [http://www.rahetudeh.com/rahetude/jonbeshe-melli/html/gilan.html خیز]</ref> | ||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
== '''زمینه سازیهای جمهوری گیلان''' == | == '''زمینه سازیهای جمهوری گیلان''' == | ||
جنبش جنگل توسط آزادی خواهان و به رهبری میرزا کوچک خان، دکتر حشمت و میرزا حسین کسمایی و سایر نیروهای مشروطه خواه (مجاهدین) در سال ۱۹۱۵ تشکیل شد. جنگلیها در دوران تزارها قیام خود را آغاز و به مخالفت با آنان پرداختند، امّا در آغاز پیروزی انقلاب اکتبر، روابط جنگلیها با روسها حسنه شد.میرزا کوچک خان و حدود ۳۰۰ چریک مسلح تحت فرمانش که جنگلی خوانده میشدند تا سال ۱۹۱۶ به تدریج گیلان را به کنترل خود درآوردند. در ۱۹۱۸ حمله ناموفقی به قزوین کردند. در اوت ۱۹۱۸ در حالی که جنگ جهانی اول به پایان نزدیک میشد انگلستان قراردادی با جنگلیها بست که به موجب آن گیلان منطقه جنگلیها محسوب میشد ولی افسران ترک و آلمانی و اتریشی باید گیلان را ترک میکردند. دولت مرکزی در سال ۱۹۱۹به اتفاق نیروهای قزاق به جنگلیها حمله کرد و بسیاری مناطق که تحت کنترل جنگلیها بود را تصرف کرد. پس از قرارداد ۱۹۱۹ وثوق الدوله بین ایران و انگلیس، میرزا کوچک خان با حمایت بلشویکها برنامه تاسیس جمهوری گیلان را ریخت.یک رشته تماسها و گفتوگوها با مقامات روسیه و کسب اطمینان از اینکه نیروهای مداخلهگر آنان در شمال ایران در کار حکومت انقلابی میرزا کارشکنی نخواهند کرد، صورت گرفت. درست سه هفته پیش از این اعلام، در سپیده دم روز ۲۸ اردیبهشت ۱۲۹۹ نیروهای ارتش سرخ به بهانه “سرکوبی ضد انقلاب که در شمال ایران کمین کرده بود” به بندر انزلی یورش برده و این شهر را اشغال کرد. مقصود روسیه از “ضدانقلاب” افراد مسلحی بودند که با حمایت انگلیسیها علیه بلشویسم نوظهور در شوروی میجنگیدند و از اراضی شمال ایران نیز به عنوان یکی از پایگاههای خود استفاده میکردند. جنگلیها که مبارزات مسلحانه با رژیم قاجار را آغاز کرده و جنگلهای شمال را مقر خود قرار داده بودند، در آغاز پیروزی انقلاب روسیه روابط حسنهای با بلشویکها برقرار کرده بودند، نهضت جنگل انقلاب روسیه را تأیید میکرد و رهبران جدید روسیه نیز میرزا را به عنوان یک انقلابی ضداستعمار میدانستند و او را ستایش میکردند. | جنبش جنگل توسط آزادی خواهان و به رهبری میرزا کوچک خان، دکتر حشمت و میرزا حسین کسمایی و سایر نیروهای مشروطه خواه (مجاهدین) در سال ۱۹۱۵ تشکیل شد.<ref>سایت بالاترین تاسیس جمهوری سوسیالیستی [https://www.balatarin.com/permlink/2012/11/21/3201235 گیلان]</ref> جنگلیها در دوران تزارها قیام خود را آغاز و به مخالفت با آنان پرداختند، امّا در آغاز پیروزی انقلاب اکتبر، روابط جنگلیها با روسها حسنه شد.میرزا کوچک خان و حدود ۳۰۰ چریک مسلح تحت فرمانش که جنگلی خوانده میشدند تا سال ۱۹۱۶ به تدریج گیلان را به کنترل خود درآوردند. در ۱۹۱۸ حمله ناموفقی به قزوین کردند. در اوت ۱۹۱۸ در حالی که جنگ جهانی اول به پایان نزدیک میشد انگلستان قراردادی با جنگلیها بست که به موجب آن گیلان منطقه جنگلیها محسوب میشد ولی افسران ترک و آلمانی و اتریشی باید گیلان را ترک میکردند. دولت مرکزی در سال ۱۹۱۹به اتفاق نیروهای قزاق به جنگلیها حمله کرد و بسیاری مناطق که تحت کنترل جنگلیها بود را تصرف کرد. پس از قرارداد ۱۹۱۹ وثوق الدوله بین ایران و انگلیس، میرزا کوچک خان با حمایت بلشویکها برنامه تاسیس جمهوری گیلان را ریخت.یک رشته تماسها و گفتوگوها با مقامات روسیه و کسب اطمینان از اینکه نیروهای مداخلهگر آنان در شمال ایران در کار حکومت انقلابی میرزا کارشکنی نخواهند کرد، صورت گرفت. درست سه هفته پیش از این اعلام، در سپیده دم روز ۲۸ اردیبهشت ۱۲۹۹ نیروهای ارتش سرخ به بهانه “سرکوبی ضد انقلاب که در شمال ایران کمین کرده بود” به بندر انزلی یورش برده و این شهر را اشغال کرد. مقصود روسیه از “ضدانقلاب” افراد مسلحی بودند که با حمایت انگلیسیها علیه بلشویسم نوظهور در شوروی میجنگیدند و از اراضی شمال ایران نیز به عنوان یکی از پایگاههای خود استفاده میکردند. جنگلیها که مبارزات مسلحانه با رژیم قاجار را آغاز کرده و جنگلهای شمال را مقر خود قرار داده بودند، در آغاز پیروزی انقلاب روسیه روابط حسنهای با بلشویکها برقرار کرده بودند، نهضت جنگل انقلاب روسیه را تأیید میکرد و رهبران جدید روسیه نیز میرزا را به عنوان یک انقلابی ضداستعمار میدانستند و او را ستایش میکردند.<ref>سایت بالاترین تاسیس جمهوری سوسیالیستی [https://www.balatarin.com/permlink/2012/11/21/3201235 گیلان]</ref> | ||
== '''اعلام جمهوری گیلان''' == | == '''فراز و نشیبهای اعلام جمهوری گیلان''' == | ||
روز ۲۸ اردیبهشت، نیروهای ارتش سرخ وارد انزلی شدند. نهضت میرزا کوچک خان که حضور نیروهای کشوری دیگر را در خاک ایران مخالف با اصول سیاست خود و به زیان استقلال و تمامیت ارضی کشور میدانست، به مخالفت برخاست. در آن زمان هم روسها و هم میرزا کوچک خان در شرایطی بودند که رویارویی با یکدیگر را به صلاح خود نمیدیدند. هر یک با اقدامات نظامی، اهداف خاص خود را دنبال میکردند و دیدگاه متعرضانه به یکدیگر نداشتند؛ در نتیجه تماسهای بعدی میرزا کوچک خان با نیروهای نظامی و سیاسی روسیه، میان طرفین توافقهایی حاصل شد.مهمترین مواد این توافق چنین است: | روز ۲۸ اردیبهشت، نیروهای ارتش سرخ وارد انزلی شدند. نهضت میرزا کوچک خان که حضور نیروهای کشوری دیگر را در خاک ایران مخالف با اصول سیاست خود و به زیان استقلال و تمامیت ارضی کشور میدانست، به مخالفت برخاست. در آن زمان هم روسها و هم میرزا کوچک خان در شرایطی بودند که رویارویی با یکدیگر را به صلاح خود نمیدیدند. هر یک با اقدامات نظامی، اهداف خاص خود را دنبال میکردند و دیدگاه متعرضانه به یکدیگر نداشتند؛ در نتیجه تماسهای بعدی میرزا کوچک خان با نیروهای نظامی و سیاسی روسیه، میان طرفین توافقهایی حاصل شد.مهمترین مواد این توافق چنین است: | ||