حافظ: تفاوت میان نسخه‌ها

۷٬۷۳۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ مهٔ ۲۰۱۸
خط ۳۰: خط ۳۰:
== نسخه های خطی قدیمی دیوان حافظ ==
== نسخه های خطی قدیمی دیوان حافظ ==
[[پرونده:صفحه آخر نسخه خطی حافظ۸۰۳قمری.jpg|جایگزین=قديم ترين نسخه هاي کهنه اي که شادروان پرويز ناتل خانلري در تصحيح ديوان حافظ ازآن ّخ ٨١١ هجري است. اين نسخه ناقص است و تنها بخشي از اشعار حافظ بهره جسته و(٣٦ غزل) را شامل مي شود.|بندانگشتی|صفحه آخر نسخه خطی حافظ۸۰۳قمری]]
[[پرونده:صفحه آخر نسخه خطی حافظ۸۰۳قمری.jpg|جایگزین=قديم ترين نسخه هاي کهنه اي که شادروان پرويز ناتل خانلري در تصحيح ديوان حافظ ازآن ّخ ٨١١ هجري است. اين نسخه ناقص است و تنها بخشي از اشعار حافظ بهره جسته و(٣٦ غزل) را شامل مي شود.|بندانگشتی|صفحه آخر نسخه خطی حافظ۸۰۳قمری]]
قديم ترين نسخه هاي کهنه اي که شادروان پرويز ناتل خانلري در تصحيح ديوان حافظ ازآن بهره جسته مورخ ٨١١ هجري است. اين نسخه ناقص است و تنها بخشي از اشعار حافظ بهره جسته و(٣٦ غزل) را شامل مي شود.تمت الکتاب نسخه است. تاريخ کتابت و نام کاتب در پايان اشعار حافظ چنين آمده است:« بحمدال الملک الوهاب و خدم بامر المخدوم العظم الـکرم اعلي ال تعالي في الخافقين شد ّ ه و مد ال ظلله مجدالدوله و الدين و العبد الضعيف برهان بن غياث الکرماني في '''شهور سنه ثلث و ثمانمائه'''»<ref>سند PDF - [http://persianacademy.ir/UserFiles/File/NF/09/NF-09-02.pdf کهن ترين نسخه ديوان حافظ مورخ۸۰۳هجری سيد علي آل داود]</ref>  
نزدیک۱۰۰۰ نسخه خطی دیوان حافظ دز ۱۵۰ کشور جهان یافت میشود، تعداد اشعار و غزلیات در این نسخه ها با یکدیگر متفاوت اند، یکی از دلایل تفاوت‌ها و اختلاف در متن غزلیات در نسخه‌های خطی قدیمی این میتواند باشد که مریدان حافظ غزلیاتش را از بر می‌کردند و در فرصت مناسب و اَمن مجدداً به رشته تحریر در می‌آوردند و در سراسر دنیا انتشار می‌یافت و شاید بدلیل فراموش کردن یک یا چند واژه و بیت مشابه آنرا نقل میکردند، علت دیگر تصحیحات غزلیات و اشعار توسط حود حافظ در سنوات بعدی بوده که روال همه شعراست،همچنین در اصیل بودن بعضی از غزلیات بین محققین اختلاف نظر وجود دارد و آن غزل ها را منتصب به حافظ میدانند، تحقیق و تدقیق بر سر کمیت و کیفیت غزلیات حافظ موضوع یکی از کار های آکادمیک در دانشگاه های ایران و جهان می باشد.
 
'''لیست دستنوشته های دیوان حافظ به ترتیب:تاریخ کتابت، نام کتاب، محل نگهداری(تعلیق) و تعداد غزل‌ها:'''
{|
|
# '''نسخه‌های سدهٔ هشتم هجری'''
# ۷۹۱–۷۹۲؛ علاء مرندی؛ کتابخانهٔ بادلیان، دانشگاه آکسفورد، لندن؛ این مجموعهٔ گران‌سنگ در دل جُنگ شعری است به شناسهٔ (ms.e.d.clarke or.24)؛ ۴۹ + یک تک‌بیت.
|
|
|
|
|-
|
# '''نسخه‌های سدهٔ نهم هجری'''
# ۸۰۷؛ ابراهیم ابرقوهی؛ آکادمی علوم تاجیکستان؛ ۴۱.
# ۸۱۱؛ حسن‌بن نصرالله؛ کتابخانهٔ کوپرولو استانبول؛ ۳۶.
# ۸۱۳؛ حسن‌بن نصرالله؛ کتابخانهٔ سلیمانیه استانبول؛ ۴۵۵ (نسخهٔ معروف به ایاصوفیه).
# ۸۱۳–۸۱۴؛ محمد حلوائی و محمد الکاتب؛ موزهٔ بریتانیا (جُنگ جلال‌الدین اسکندر)؛ ۱۵۲.
# ۸۱۳؛ موزهٔ سالار جُنگ حیدرآباد هند؛ ۴۷.
# ۸۱۶؛ کتابخانهٔ ایاصوفیه استانبول؛ ۱۵۸.
# ۸۱۸؛ کتابخانهٔ آصفیه حیدرآباد هند؛ ۳۵۷.
# ۸۲۱؛ متعلق به دکتر اصغر مهدوی؛ ۴۰۹.
# ۸۲۲؛ جعفر الحافظ (جعفر بایسنقری)؛ موزهٔ طوپقاپوسرای استانبول؛ ۴۴۰.
# ۸۲۳؛ فرصت غریب؛ دانشگاه میشیگان آمریکا؛ ۴۵۸.
# ۸۲۴؛ محمد القاری؛ کتابخانهٔ سیدهاشم علی سبزپوش هند؛ ۴۳۴ (معروف به نسخهٔ گورکهپور).
# ۸۲۵؛ کتابخانهٔ نور عثمانیه ترکیه؛ ۴۸۷.
# ۸۲۷؛ متعلق به سیدعبدالرحیم خلخالی ایران؛ ۴۹۵.
# ۸۲۷؛ محمود شاه نقیب؛ دانشگاه کمبریج (مجموعهٔ ادوارد برون) انگلستان؛ ۱۹.
# ۸۱۷–۸۳۸؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی (سفینهٔ سلطان ابوالفتح ابراهیم) ایران؛ ۴۶.
# ۸۳۴؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۲۱۰.
# ۸۳۶؛ متعلق به دکتر اصغر مهدوی؛ ۲۵۴.
# ۸۳۹؛ کمال الکافی؛ کتابخانهٔ بادلیان انگلستان؛ ۳۹۸.
# ۸۴۳؛ اسماعیل الرزمی؛ کتابخانهٔ بادلیان انگلستان؛ ۴۸۰.
# ۸۴۹؛ متعلق به دکتر میرمحمد تقوی؛ ۳۴۹.
# ۸۵۳؛ کتابخانهٔ خصوصی مستر چستربیتی در لندن.
# ۸۵۴؛ یعقوب الکاتب؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۴۲۲.
# ۸۵۵؛ سلیمان الفوشنجی؛ موزهٔ‌ بریتانیا انگلستان؛ ۴۰۶.
# ۸۵۷؛ علی‌اکبر اصفهانی؛ کتابخانهٔ ملی پاریس؛ ۴۱۹.
# ۸۵۸؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی؛ ۴۶۷.
# ۸۵۹؛ محمد جامی؛ کتابخانهٔ ملی وین اتریش؛ ۴۱۴.
# ۸۵۹؛ حسن غیاث جوهری؛ موزهٔ قونیهٔ ترکیه؛ ۴۳۶.
# ۸۶۲؛ محمود حمادی؛ متعلق به دکتر یحیی قریب؛ ۴۶۸.
# ۸۶۴؛ عبدالرحیم؛ متعلق به دکتر اصغر مهدوی؛ ۴۳۶.
# ۸۶۶؛ شیخ حسن؛ متعلق به اصغر مهدوی؛ ۵۰۸.
# ۸۷۴؛ کتابخانهٔ مرکزی دانشگاه تهران؛ ۴۹۶.
# ۸۷۵؛ فخرالدین احمد کاتب؛ کتابخانهٔ ملی پاریس؛ ۴۹۴.
# ۸۸۹؛ شیخ مرشد؛ کتابخانهٔ ملی پاریس؛ ۴۶۶.
# ۸۹۲؛ کتابخانهٔ توبینگن آلمان؛ ۵۵.
# ۸۹۳؛ علی‌اکبر فیروزی؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۴۲۵.
# ۸۹۳؛ محمد منعم؛ متعلق به مسعود فرزاد؛ ۵۰۰.
# ۸۹۴؛ محمودبن حسن نیشابوری؛ کتابخانهٔ دانشگاه پنجاب پاکستان؛ ۴۹۴.
# ۸۹۸؛ درویش محمود نیشابوری؛ کتابخانهٔ مَلِک ایران؛ ۴۸۶.
# ۸۹۸؛ پیرحسین کاتب؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۳۸۲.
# ۸۷۴؛ پیرحسین کاتب؛ کتابخانهٔ ملی تهران؛ ۴۹۳.
# ۸۹۴؛ کتابخانهٔ جامعهٔ لیدن هلند.
# نامشخص؛ کتابخانهٔ عزت قویون‌اوغلو ترکیه؛ ۳۶۱.
# نامشخص؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۳۷۳.
# نامشخص؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۴۷۷.
# نامشخص؛ کتابخانهٔ ملی ملک ایران؛ ۴۱۷.
|
|
|
|-
|
* '''سدهٔ دهم هجری'''
# ۹۰۰؛ کتابخانهٔ ملی وین اتریش.
# ۹۰۵؛ سلطان‌علی مشهدی؛ متلعق به حاج سید نصرالله تقوی.
# ۹۱۷؛ منعم‌الدین اوحدی شیرازی؛ مدرسه سپهسالار تهران.
# ۹۳۹؛ کتابخانهٔ اَلسِنهٔ شرقیهٔ پترزبورگ.
# ۹۴۲؛ کتابخانهٔ دولتی برلین.
# ۹۷۳؛ کتابخانهٔ جامعهٔ کمبریج.
# ۹۷۶؛ کتابخانهٔ ملی قاهره.
# ۹۸۴؛ محمدبن علاءالدین؛ کتابخانهٔ حاج حسین آقاملک تهران.
# نامشخص؛ حافظ منسوب به خط میرعماد، مجموعهٔ شخصی استاد ادیب برومند.
|
|
|
|-
|
# '''هزارهٔ دوم هجری'''
# ۱۰۰۴؛ کتابخانهٔ دیوان هند در لندن.
|
|
|
|
|-
|
|
|
|
|
|}
 
قديم ترين نسخه هاي کهنه اي که شادروان پرويز ناتل خانلري در تصحيح ديوان حافظ ازآن بهره جسته مورخ ٨١١ هجري است. اين نسخه ناقص است و تنها بخشي از اشعار حافظ بهره جسته و(٣٦ غزل) را شامل مي شود.تمت الکتاب نسخه است. تاريخ کتابت (۸۰۳) و نام کاتب در پايان اشعار چنين آمده است:« بحمدال الملک الوهاب و خدم بامر المخدوم العظم الـکرم اعلي ال تعالي في الخافقين شد ّ ه و مد ال ظلله مجدالدوله و الدين و العبد الضعيف برهان بن غياث الکرماني في '''شهور سنه ثلث و ثمانمائه'''»<ref>سند PDF - [http://persianacademy.ir/UserFiles/File/NF/09/NF-09-02.pdf کهن ترين نسخه ديوان حافظ مورخ۸۰۳هجری سيد علي آل داود]</ref>  
[[پرونده:نسخه خطی کهن ۸۰۱ هجری کتابخانه نورعثمانیه استانبول.jpg|جایگزین= میراث مکتوب - این دستنویس کهن ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.|بندانگشتی| میراث مکتوب - این دستنویس کهن ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.]]
[[پرونده:نسخه خطی کهن ۸۰۱ هجری کتابخانه نورعثمانیه استانبول.jpg|جایگزین= میراث مکتوب - این دستنویس کهن ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.|بندانگشتی| میراث مکتوب - این دستنویس کهن ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.]]
کهن ترین نسخه دستنویس شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.<ref>مرکزپژوهشی میراث مکتوب - [http://www.mirasmaktoob.ir/fa/news/3813 نگاهی به دیوان حافظ (کهن ترین نسخه کامل شناخته شده) کتابت 801 ق]</ref>
کهن ترین نسخه دستنویس شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره 5149 در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود.<ref>مرکزپژوهشی میراث مکتوب - [http://www.mirasmaktoob.ir/fa/news/3813 نگاهی به دیوان حافظ (کهن ترین نسخه کامل شناخته شده) کتابت 801 ق]</ref>
[[پرونده:نسخه دستنویس دیوان حافظ در کلکته با امضای شاه جهان.jpg|جایگزین=نسخه دستنویس دیوان حافظ در کلکته با امضای شاه جهان|بندانگشتی|نسخه دستنویس دیوان حافظ در کلکته با امضای شاه جهان]]
نسخه 700 ساله دیوان غزلیات حافظ، در کلکته هندوستان که توسط شاه جهان در انجمن آسیایی امضا شده است<ref>[https://timesofindia.indiatimes.com/city/kolkata/persian-poets-700-year-old-manuscript-signed-by-shah-jahan-at-asiatic-society/articleshow/57486099.cms Persian poet's 700-year-old manuscript, signed by Shah Jahan, at] The Tims of India -</ref>:


== ایهام در شعر حافظ ==
== ایهام در شعر حافظ ==
۷۳۵

ویرایش