۷٬۳۴۸
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:کشف حجاب 4.jpg|جایگزین=کشف حجاب |بندانگشتی|کشف حجاب]] | [[پرونده:کشف حجاب 4.jpg|جایگزین=کشف حجاب |بندانگشتی|کشف حجاب]] | ||
۱۷ دی ۱۳۱۴ سالروز تصویب بخشنامهٔ کشف حجاب توسط رضا خان است. این بخشنامه از طرف رئیسالوزراء به دربار فرستاده شد. رضا شاه بعد از بازگشت از سفر خود به ترکیه در ۱۲ خرداد ۱۳۱۳ که تحت تأثیر اقدامات آتاتورک قرار گرفته بود، | ۱۷ دی ۱۳۱۴ سالروز تصویب بخشنامهٔ کشف حجاب توسط رضا خان است. این بخشنامه از طرف رئیسالوزراء به دربار فرستاده شد. رضا شاه بعد از بازگشت از سفر خود به ترکیه در ۱۲ خرداد ۱۳۱۳ که تحت تأثیر اقدامات آتاتورک قرار گرفته بود، تصمیم به این امر گرفت. در این راستا، قانون اتحاد شکل و البسه و تبدیل کلاه نیز در ۴ ماده و ۸ تبصره در جلسهٔ ۶ دی ۱۳۰۷ در سومین سال پادشاهی رضاخان به تصویب رسید. | ||
بدین سان از فردای آن روز بر سر کردن چادر در خیابانهای تهران ممنوع شد و دولت و سایر دستگاههای اجرایی در کشور موظف گردیدند برای پیشبرد این طرح در شهرهای مختلف بکوشند. | بدین سان از فردای آن روز بر سر کردن چادر در خیابانهای تهران ممنوع شد و دولت و سایر دستگاههای اجرایی در کشور موظف گردیدند برای پیشبرد این طرح در شهرهای مختلف بکوشند.[[پرونده:زنان قاجار با چادر و روبنده.jpg|جایگزین=زنان قاجار با چادر و روبنده|بندانگشتی|زنان قاجار با چادر و روبنده]] | ||
[[پرونده:زنان قاجار با چادر و روبنده.jpg|جایگزین=زنان قاجار با چادر و روبنده|بندانگشتی|زنان قاجار با چادر و روبنده]] | |||
نخستین نشانههای کشف حجاب را میتوان در سخنرانی بدون روبنده طاهرهٔ قرةالعین و همچنین در دربارناصرالدین شاه قاجار و در محافل روشنفکری یافت. همچنین فعالان جنبش زنان ایران در دوره مشروطه و ابتدای حکومت رضاشاه بحثهایی در نقد حجاب گشودند؛ ولی رسمیت پیدا کردن و اجباری شدن چند سالهی آن به دورهٔ حکومت رضا شاه بازمیگردد. | نخستین نشانههای کشف حجاب را میتوان در سخنرانی بدون روبنده طاهرهٔ قرةالعین و همچنین در دربارناصرالدین شاه قاجار و در محافل روشنفکری یافت. همچنین فعالان جنبش زنان ایران در دوره مشروطه و ابتدای حکومت رضاشاه بحثهایی در نقد حجاب گشودند؛ ولی رسمیت پیدا کردن و اجباری شدن چند سالهی آن به دورهٔ حکومت رضا شاه بازمیگردد. | ||
خط ۲۸: | خط ۲۵: | ||
هزارها مفاسد اخلاقیه از همین روی بستن زنها در این مملکت نشرداده شده است. اول کاری که کردم تغییر لباس دادم. لباس فرنگی سر برهنه درحالتی که هنوز در ایران زنها لباس فرم قدیم را داشتند. پس از لباس، ترک نماز و طاعت را هم کردم. با آستینهای تنگ لباسهای چسبیده، وضو ساختن و نماز کردن مشکل بود.<ref>همان منبع</ref> | هزارها مفاسد اخلاقیه از همین روی بستن زنها در این مملکت نشرداده شده است. اول کاری که کردم تغییر لباس دادم. لباس فرنگی سر برهنه درحالتی که هنوز در ایران زنها لباس فرم قدیم را داشتند. پس از لباس، ترک نماز و طاعت را هم کردم. با آستینهای تنگ لباسهای چسبیده، وضو ساختن و نماز کردن مشکل بود.<ref>همان منبع</ref> | ||
== اقدامات | == اقدامات رضا شاه برای ترویج بیحجابی == | ||
* در روز اول فروردین ۱۳۰۶ شمسی خانواده رضا شاه بر طبق رسم دیرینه ای که اغلب خانوادههای ایرانی | * در روز اول فروردین ۱۳۰۶ شمسی خانواده رضا شاه بر طبق رسم دیرینه ای که اغلب خانوادههای ایرانی در هنگام تحویل سال نو به اماکن مقدس میروند، راهی قم شدند و در حرم مطهر حضرت معصومه بدون حجاب حضور یافتند این عمل خشم مردم را برانگیخت. بعد از خانواده سلطنتی سیاسیون و کارمندان دولتی به شکل نیمه رسمی تشویق میشدند که خانوادههای خود را به لباس غربی ملبس کنند و حجاب زنان را بردارند. | ||
* رضا خان در سال ۱۳۱۱ در تهران ''کنگرهٔ زنان در شرق'' را تشکیل داد و از زنان بیحجاب کشورها برای شرکت در این کنگره دعوت کرد. این کنگره که به ریاست شمس پهلوی دختر رضا خان تشکیل شد گامی در جهت مبارزه با حجاب بانوان بود. در این کنگره از بیحجابی به عنوان مظهری از تمدن یاد شد و در مورد آن تبلیغات فراوان به عمل آمد. | * رضا خان در سال ۱۳۱۱ در تهران ''کنگرهٔ زنان در شرق'' را تشکیل داد و از زنان بیحجاب کشورها برای شرکت در این کنگره دعوت کرد. این کنگره که به ریاست شمس پهلوی دختر رضا خان تشکیل شد گامی در جهت مبارزه با حجاب بانوان بود. در این کنگره از بیحجابی به عنوان مظهری از تمدن یاد شد و در مورد آن تبلیغات فراوان به عمل آمد. | ||
* از دیگر اقدامات عملی رضاشاه در جهت کشف حجاب بانوان، صدور فرمان جلوگیری از حضور زنان با حجاب، در پارکها، سینماها، تأترها، هتلها و سایر مراکز عمومی بود. | * از دیگر اقدامات عملی رضاشاه در جهت کشف حجاب بانوان، صدور فرمان جلوگیری از حضور زنان با حجاب، در پارکها، سینماها، تأترها، هتلها و سایر مراکز عمومی بود. | ||
* رضا خان بعد از تصویب بخشنامهٔ کشف حجاب در روز ۱۷ دی ماه ۱۳۱۴ در مراسم اعطای گواهینامهٔ فارغ التحصیلان دانشسرای عالی، در حالی که ملکهٔ ایران و دختر بزرگش بدون حجاب بودند و لباسهای اروپایی به تن کرده بودند، شرکت کرد. او از طرفی میخواست که به هر قیمت فرهنگ بیحجابی را در جامعه نهادینه کند | * رضا خان بعد از تصویب بخشنامهٔ کشف حجاب در روز ۱۷ دی ماه ۱۳۱۴ در مراسم اعطای گواهینامهٔ فارغ التحصیلان دانشسرای عالی، در حالی که ملکهٔ ایران و دختر بزرگش بدون حجاب بودند و لباسهای اروپایی به تن کرده بودند، شرکت کرد. او از طرفی میخواست که به هر قیمت فرهنگ بیحجابی را در جامعه نهادینه کند. به همین خاطر او بارها گفته بود برای اینکه بتوان فرهنگ کشف حجاب را به درون جامعه برد باید ابتدا از دربار و وزراء شروع کرد. رضا خان میگفت: ممکن است اقداماتی علیه این کار صورت بگیرد و مسئلهٔ عفت و نجابت زن را پیش بکشند اما نجابت و عفت زن به چادر مربوط نیست. مگر میلیونها زن بیحجاب که در ممالک خارجه هستند نانجیبند؟ از این گذشته همسر من و دختران من در این کار پیشقدم هستند. آنگاه رضاشاه علت شرکت خانوادهٔ خود را در جشن آن روز چنین بیان میدارد: | ||
[[پرونده:رضا خان به همراه خانواده اش.jpg|جایگزین=رضا خان به همراه ملکهٔ ایران و دخترانش در مراسم فارغ التحصیلان دانشسرای عالی|بندانگشتی|رضا خان به همراه ملکهٔ ایران و دخترانش در مراسم فارغ التحصیلان دانشسرای عالی]] | [[پرونده:رضا خان به همراه خانواده اش.jpg|جایگزین=رضا خان به همراه ملکهٔ ایران و دخترانش در مراسم فارغ التحصیلان دانشسرای عالی|بندانگشتی|رضا خان به همراه ملکهٔ ایران و دخترانش در مراسم فارغ التحصیلان دانشسرای عالی]] | ||
شرکت همسر و دختران من در جشن دانشسرای مقدماتی بدون حجاب باید سرمشق همهٔ زنان و دختران ایرانی مخصوصاً خانمهای شما وزرای ممکت باشد.<ref>''از کتاب کشف حجاب به کوشش امیر قربانی''</ref> | شرکت همسر و دختران من در جشن دانشسرای مقدماتی بدون حجاب باید سرمشق همهٔ زنان و دختران ایرانی مخصوصاً خانمهای شما وزرای ممکت باشد.<ref>''از کتاب کشف حجاب به کوشش امیر قربانی''</ref> | ||
خط ۸۳: | خط ۸۰: | ||
== اقدامات بازدارنده و انتظامی == | == اقدامات بازدارنده و انتظامی == | ||
ممانعت از رفتن زنان با حجاب به حمامها و نظارت بر کار حمامیها که مبادا آنها زنان با حجاب را به حمام راه دهند، گماردن پاسبانها در مراکز عبور و مرور شهر مخصوصاً بازارها، اخطار به زنان چادری، گرفتن التزام از گاراژدارها که زنان چادری را سوار نکنند، همچنین گماردن مأمور در زیارتگاهها که زنهای با چادر را اجازه ورود ندهند، جلوگیری از سوار کردن بانوان چادری در اتوبوسها و | ممانعت از رفتن زنان با حجاب به حمامها و نظارت بر کار حمامیها که مبادا آنها زنان با حجاب را به حمام راه دهند، گماردن پاسبانها در مراکز عبور و مرور شهر مخصوصاً بازارها، اخطار به زنان چادری، گرفتن التزام از گاراژدارها که زنان چادری را سوار نکنند، همچنین گماردن مأمور در زیارتگاهها که زنهای با چادر را اجازه ورود ندهند، جلوگیری از سوار کردن بانوان چادری در اتوبوسها و اتومبیلها و راه ندادن به سینماها و رستورانها و ادارات دولتی و نصب اطلاعیههای بدین مضمون که به چادریها جنس نمیفروشیم بر سردر مغازهها از شیوههای سرکوبگرایانهٔ پلیسی رضا خانی بود.<ref>کشف حجاب به کوشش امیر قربانی</ref> | ||
== پیامدهای حجاب اجباری == | == پیامدهای حجاب اجباری == |