۱٬۶۵۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
=== مدرس و کابینه سید ضیاء طباطبایی === | === مدرس و کابینه سید ضیاء طباطبایی === | ||
کابینه سید ضیاء طباطبایی شماری از رجال دولت و مجلس را برای جلوگیری از مقاومت و قیام احتمالی دستگیر و زندانی کرد. مدرس نیز در شمار زندانیان سیاسی قرار گرفت. او ابتدا در محل قزاق خانه قدیم برای چند روز زندانی شد، ولی بعدها او را به همراه شیخ حسین یزدی که سابقه | کابینه سید ضیاء طباطبایی شماری از رجال دولت و مجلس را برای جلوگیری از مقاومت و قیام احتمالی دستگیر و زندانی کرد. مدرس نیز در شمار زندانیان سیاسی قرار گرفت. او ابتدا در محل قزاق خانه قدیم برای چند روز زندانی شد، ولی بعدها او را به همراه شیخ حسین یزدی که سابقه خوبی با مدرس نداشت، بهوسیله گاری پُست به قزوین تبعید و در آنجا زندانی شد. بعد از دولت سید ضیاء، مدرس به تهران بازگشت. | ||
=== مخالفت با رضاخان === | === مخالفت با رضاخان === | ||
* در مجلس چهارم، مدرس با | * در مجلس چهارم، مدرس با قرارداد ۱۹۱۹، که وثوقالدوله باعث و بانی آن بود، مخالفت کرد و مانع تصویب اعتبارنامه برخی از نمایندگان شد. در این دوران رضاخان در مقام وزارت جنگ در امور لشکری، کشوری و مالی، مداخله میکرد. مدرس در آغاز با وی مدارا کرد، ولی بعدها با اقدامات او به مخالفت برخاست.<ref name=":0" /> | ||
* رضاخان در انتخابات مجلس پنجم توانست با حمایت نظامیان، هواداران خود را وارد مجلس کند و در نخستین اقدام، تغییر رژیم سلطنتی ایران به حکومت جمهوری را در دستور کار قرار داد. مدرس برای آگاهی علما نامههای بسیاری درباره ماهیت جمهوری رضاخانی نوشت و به قم فرستاد. سردار سپه در پی سفری به قم بنا به خواست علما انصراف خود را از جمهوری به صورت رسمی اعلام کرد. چالشها ادامه داشت و مدرس تنها راه چاره را استیضاح رئیسالوزراء تشخیص داد. وی در ۷ مرداد ۱۳۰۳ به همراه شش تن از نمایندگان، رضاخان را به دلیل سوء سیاست داخلی و خارجی، قیام و اقدام بر ضد قانون اساسی و حکومت مشروطه و نیز تحویل ندادن اموال مقصران به دولت استیضاح کرد، اما این اقدامات به جایی نرسید و رضا خان رأی اعتماد گرفت. | * رضاخان در انتخابات مجلس پنجم توانست با حمایت نظامیان، هواداران خود را وارد مجلس کند و در نخستین اقدام، تغییر رژیم سلطنتی ایران به حکومت جمهوری را در دستور کار قرار داد. مدرس برای آگاهی علما نامههای بسیاری درباره ماهیت جمهوری رضاخانی نوشت و به قم فرستاد. سردار سپه در پی سفری به قم بنا به خواست علما انصراف خود را از جمهوری به صورت رسمی اعلام کرد. چالشها ادامه داشت و مدرس تنها راه چاره را استیضاح رئیسالوزراء تشخیص داد. وی در ۷ مرداد ۱۳۰۳ به همراه شش تن از نمایندگان، رضاخان را به دلیل سوء سیاست داخلی و خارجی، قیام و اقدام بر ضد قانون اساسی و حکومت مشروطه و نیز تحویل ندادن اموال مقصران به دولت استیضاح کرد، اما این اقدامات به جایی نرسید و رضا خان رأی اعتماد گرفت. | ||
* صبح روز ۷ آبان سال ۱۳۰۵شمسی هنگامی که مدرس برای تدریس به سوی مدرسه سپهسالار رهسپار گشت، در خم کوچهای از پشت سر و جلو و نیز پشتبام او را هدف گلوله قرار دادند اما مدرس با ترفندی جان سالم بدر برد. | * صبح روز ۷ آبان سال ۱۳۰۵شمسی هنگامی که مدرس برای تدریس به سوی مدرسه سپهسالار رهسپار گشت، در خم کوچهای از پشت سر و جلو و نیز پشتبام او را هدف گلوله قرار دادند اما مدرس با ترفندی جان سالم بدر برد. | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
در هنگامه جنگ جهانی اول که تهران در معرض اشغال قوای اشغالگر روس و انگلیس قرار گرفت، قرار شد پایتخت به اصفهان منتقل گردد اما احمدشاه با اشاره انگلستان از میانه راه پا پس کشید و در تهران ماند در نتیجه برخی عناصر ملی تصمیم به تشکیل یک دولت مستقل و ملی گرفته و پس از خروج از تهران به قم و نهایتا به غرب کشور رفتند تا مقاومت علیه اشغالگر را سازمان دهند. مدرس از همان عناصر ملی تشکیلدهنده دولت ملیون بود.<ref name=":0" /> | در هنگامه جنگ جهانی اول که تهران در معرض اشغال قوای اشغالگر روس و انگلیس قرار گرفت، قرار شد پایتخت به اصفهان منتقل گردد اما احمدشاه با اشاره انگلستان از میانه راه پا پس کشید و در تهران ماند در نتیجه برخی عناصر ملی تصمیم به تشکیل یک دولت مستقل و ملی گرفته و پس از خروج از تهران به قم و نهایتا به غرب کشور رفتند تا مقاومت علیه اشغالگر را سازمان دهند. مدرس از همان عناصر ملی تشکیلدهنده دولت ملیون بود.<ref name=":0" /> | ||
== مخالفت | == مخالفت با حق رای زنان == | ||
مدرس از | حسن مدرس در مورد حق رای زنان در ارتباط با پیشنهاد چند تن از نمایندگان مجلس دایر بر منظور کردن حق رای برای زنان در قانون اساسی مشروطیت در جلسه ۱۵ مرداد ۱۲۹۰ در مجلس، سخنرانی در مورد حق رای زنان میکند که قسمتی از این سخنرانی به این شرح است:<blockquote>«از اول عمرم تا به حال برایم بسیار مهالک در بر و بحر اتفاق افتاده و هیچ کدام به بدنم لرزه درنیامده بود، آخر ما هر چه تامل میکنیم میبینیم خداوند قابلیت در زنها قرار نداده است که لیاقت انتخاب کردن را داشته باشند، اینها از آن زمرهاند که عقولشان استعداد ندارد و در حقیقت تحت قیومیت قرار دارند، چطور ممکن است به اینها حق انتخاب کردن داده شود؟ «الرجال قوامون علی النساء» خداوند این قابلیت را در زنان قرار نداده که لیاقت حق انتخاب داشته باشند.»<ref>[https://iranianuk.com/20090208183600032/%D8%A8%D8%AE%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%DB%8C%DA%A9-%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%AD%D9%82-%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86 بخشی از سخنرانی سید حسن مدرس در مجلس در مورد حق رای زنان]</ref><ref>[https://www.khabaronline.ir/news/126461/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AD%D9%82-%D8%B1%D8%A3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%84%DB%8C-1290-1341 پیشینه حق رای زنان در مجلس شورای ملی]</ref></blockquote> | ||
== قتل حسن مدرس == | == قتل حسن مدرس == | ||
ویرایش