محمدرضا شجریان

محمدرضا شجریان
زادروز	متولد ۱ مهر ۱۳۱۹ مشهد مشهد
درگذشت	۱۷ مهر ۱۳۹۹
علت مرگ	بیماری
نام‌های دیگر	خسروی آواز ایران-سیاوش
پیشه	موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز، خواننده و خوشنویس اهل ایران
شناخته‌شده برای	تصنیف،ملی میهنی، آوازهای سنتی،تلاوت قرآن
سبک	شجریان به دلیل نوع صدا و سبک مخصوص به خود و تصنیف‌های ملی میهنی که اجرا کرده، شناخته می‌شود
لقب	خسروی آواز ایران
فرزندان	همایون-افسانه-مژگان
خویشاوندان	پرویز مشکاتیان(داماد)
محمدرضا شجریان در سال ۷۸ جایزه افتخاری یونسکو را دریافت می‌کند (جایزه پیکاسو) و کتاب راز مانا نیز از وی درسال ۷۹ منتشر می‌شود.

محمدرضا شجریان (متولد ۱ مهر ۱۳۱۹ مشهد-درگذشته ۱۷ مهر ۱۳۹۹ تهران) موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز، خواننده و خوشنویس اهل ایران است. آوازها و تصنیف‌های ماندگار و آلبو‌م‌های بسیار منتشرکرده است.

زندگی‌نامه

استاد شجریان در ۵ بهمن۱۳۲۶ راهی مدرسه شد و یک سال بعد به آموزش تلاوت قرآن نزد پدرش پرداخت در ۹سالگی تلاوت قرآن را آغاز کرد و سال بعد این کار را در میتینگ‌ها و اجتماعات سیاسی ان سال‌ها ادامه داد. در سال ۱۳۳۱ برای نخستین بار صدایش از رادیو خراسان پخش شد. سال ۱۳۳۲ عنوان شاگرد ممتاز را در بین دانش آموزان مشهد از آن خود کرد و سپس در دبیرستان شاهرضا تحصیلات خود را دنبال کرد. سال ۱۳۳۴ عضو تیم فوتبال دانش آموزی استان بود. سال ۱۳۳۶ به دانش‌سرای مقدماتی در مشهد برای نخستین بار با یک معلم موسیقی به نام جوان آشنا شد. در سال ۱۳۳۸ به اجرای آوازهایی بدون ساز و نیز قرائت قرآن برای رادیو خراسان پرداخت.

محمدرضا شجریان (متولد اول مهر ۱۳۱۹ مشهد) موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز، خواننده و خوشنویس اهل ایران است. شجریان یکی از شناخته‌ترین هنرمندان موسیقی سنتی ایرانی و آلبوم‌های بسیاری را در این زمینه منتشر کرده‌است. استاد شجریان به دلیل نوع صدا و سبک مخصوص به خود، تصنیف‌های ملی میهنی که اجرا کرده، شناخته می‌شود. سایت انجمن آسیا شجریان را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی، روزنامهٔ ونکوور سان او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ استاد شجریان را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرده‌ است. وی رئیس کنونی شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیان‌گذار گروه شهناز و مبدع چند ساز موسیقی می‌باشد. استاد شجریان در قرائت قرآن نیز فعالیت داشته و دعای ربنا معروف‌ترین تلاوت‌های قرآنیِ اوست. خوانندگان سرشناسی چون ایرج بسطامی، شهرام ناظری، حسام‌الدین سراج، حمیدرضا نوربخش و پسرش همایون از شاگردان استاد محمدرضا شجریان هستند. (دو فرزند محمدرضا شجریان، همایون و مژگان در زمینهٔ موسیقی فعالیت دارند)

فعالیت‌های هنری

پرونده:شج.jpg

کار در رادیو با نام مستعار «سیاوش بیدکانی» تا سال پنجاه خورشیدی و پس از آن در رادیو و تلویزیون با نام خودش از جمله تلاش‌های شجریان در مسیر زندگی هنری‌اش به‌ شمار می‌رود. وی در سال چهل وهفت از آموزش و پرورش به وزارت منابع طبیعی منتقل شد و همزمان به کلاس خوشنویسی استاد حسن میرخانی رفت. در سال چهل‌ونو همکاری خود با برنامه‌های تلویزیون ملی ایران را آغاز کرد و همزمان به دریافت عنوان خوشنویس ممتاز نایل آمد. در سال پنجاه بهمکاری با برنامه گلهای تازه رادیو پرداخت. ردیف‌های آوازی از دیگر توفیقات شجریان در سال پنجاه و یک، نیز در سال پنجاه‌ودو به اتفاق گروهی از هنر مندان چون محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگفر، حسین علیزاده، جلال ذوالفنون، داود گنجه‌ای و مقدسی و حدادی و دیگر هنرمندان مرکز حفظ و اشاعه موسیقی را به سرپرستی استاد داریوش صفوت بنا کردند. در سال پنجاه و شش شرکت دل آواز را تأسیس و در سال پنجاه و هفت در مسابقه‌های تلاوت قرآن سراسر کشور به مقام نخست را از‌ آنخود کرد.

سبک

شجریان به دلیل نوع صدا و سبک مخصوص به خود و تصنیف‌های ملی میهنی که اجرا کرده، شناخته می‌شود. سایت انجمن آسیا استاد محمدرضا شجریان را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی، روزنامهٔ ونکوور سان او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ استاد شجریان را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرده‌است. شجریان، رئیس کنونی شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیان‌گذار گروه شهناز و مبدع چند ساز موسیقی می‌باشد.

خوشنویسی

محمدرضا شجریان علاوه بر آوازخوانی، در کار خوشنویسی سرآمداند و از سال چهل و چهار به فراگیری خط نستعلیق نزد ابراهیم بوذری و حسین میرخانی پرداخته در حال حاضر دارای درجه ممتاز در خط نستعلیق می‌باشد و در سال هشتادونو آثار خطاطی خود را در نمایشگاهی در تالار وحدت به همراه منتخبی از خوش‌نویسان معاصر به نمایش گذاشت.

تلاوت قرآن

محمدرضا شجریان اولین بار نزد پدرش (حاج مهدی شجریان) که خود از قاریان مشهد بود، قرائت قرآن را فرا گرفت. او برای اولین بار در دوازده سالگی به تلاوت قرآن در رادیو مشهد پرداخت. تا قبل از سال چهل و شیش که به تهران مهاجرت کرد، به صورت افتخاری در رادیو مشهد قرآن می‌خواند. پدرش با آواز خوانی وی موافق نبود وی به همین دلیل تا چهار سال در رادیو تهران با نام «سیاوش بیدگانی» آواز خواند. در مسابقات جهانی تلاوت قرآن در سال پنجاه و هفت (تابستان ۱۹۷۹) در مالزی، هنگامی که قاری ایرانی قادر به شرکت در مسابقه نبوده، محمدرضا شجریان بدون هماهنگی و آمادگی قبلی، به‌ عنوان نماینده ایران در مسابقه شرکت کرد و رتبه دوم جهان را به دست آورد. دعای ربنا معروف‌ترین تلاوت‌های قرآنیِ اوست.

مبدع

محمدرضا شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی است. وی در اردیبهشت هزارو سیصدو نود درنمایشگاهی در تهران این سازها را رسماً به نمایش عموم در آورد. برخی این سازها عبارتند از: صراحی، شهر آشوب، ساغر، کرشمه، سبو و… این سازها در کنسرت‌های محمدرضا شجریان به همراه گروه شهناز یا برادران پورناظری استفاده شدند. مرغ خوش خوان، کنسرت محمدرضا شجریان و گروه شهناز در دبی و رنگ‌های تعالی از جمله آثاری هستند که در آن‌ها بخشی از سازهای ابداعی استفاده شده‌اند.

جوایز

محمدرضا شجریان در سال ۷۸ جایزه افتخاری یونسکو را دریافت می‌کند (جایزه پیکاسو) و کتاب راز مانا نیز از وی درسال ۷۹ منتشر می‌شود.

او سه بار کاندید گرمی باارزشترین جایزه جهانی موسیقی شد.

کنسرتها

محمدرضا شجریان در سال هزاروسیصدو هفتادوچهار کنسرت‌هایی در شهرهای اصفهان، شیراز، ساری، کرمان و سنندج را برگزار می‌کند و در همان سال آلبوم چشمه نوش (با محمد رضا لطفی) گنبد مینا، جان عشاق، مدتی پس از آن در خیال را با همکاری مجید درخشانی منتشر کرد. در سال هفتادو هفت آلبوم شب؛ سکوت، کویر را با آهنگ سازی کیهان کلهر منتشر کرد. در ادامه به اتقاق کیهان کلهر و حسین علیزاده و همایون شجریان کنسرت‌هایی را در اروپا و آمریکا اجرا کردند که حاصل ان آلبوم‌های نوا، داد و بیداد، زمستان است. شجریان به اتقاق علیزاده و کلهر و فرزندش در زمستان سال هزارو سیصدو هشتادوسه به مناسبت زلزله بم کنسرتی را درتهران برپا کرد و همزمان اعلام کرد که قصد دارند مجتمعی را به نام باغ هنر بم بسازند که لوح فرا فشرده ی (دی وی دی) همنوا بابم حاصل چنین اندیشه‌ای است. شجریان پس از آن در سال هشتادوچهار نیز کنسرتی دیگر با علیزاده و کلهر و همایون درتالار کشور برگزار کردند. وی هم اینک با گروه آوا کنسرت‌هایی را در داخل و خارج از ایران اجرا می‌کند.

آلبوم‌های موسیقی

در سال پنجاه و هشت آلبوم‌های مختلفی را با گروه پایور و نیز آلبوم‌های دیگری را با گروه شیدا و عارف کار می‌کند. در فاصله سال‌های دهه شصت آلبوم‌های

ماهور

بیداد

نوا، مرکب خوانی

دستان(چهارگاه)

سرو چمان(ماهور)

و .. است. در همین سال‌ها وی به اتفاق گروه عارف کنسرت‌هایی را در خارج از ایران اجرا می‌کند. از سال شست و هشت با گروه پیرنیاکان و عندلیبی به اجرای کنسرت در آمریکا و اروپا می‌پردازند. این گروه در سال بعد و به دلیل زلزله رودبار کنسرت‌هایی را در جمع‌آوری کمک مردم دنیا در اروپا و آمریکا اجرا می‌کنند. در سال هفتادو یک اجرای کنسرت‌های مرحله دوم در آمریکا با داریوش پیر نیاکان، جمشید عندلیبی و همایون شجریان (اگوست تا نوامبر) می‌پردازد. انتشار آلبوم یاد ایام، آسمان عشق و نیز دلشدگان حاصل این سال‌ها است.

آلبوم‌های صوتی= محمدرضا شجریان بهمراه دخترش مژگان آلبوم صوتی مرغ خوش‌خوان و دو آلبوم تصویری کنسرت محمدرضا شجریان و گروه شهناز در دبی و کنسرت محمدرضا شجریان و گروه شهناز در تهران که مربوط به همکاری او با گروه شهناز بود را در اوایل دههٔ نود منتشر کرد. پس از آن، به صورت موقت با برادران پورناظری (تهمورس پورناظری و سهراب پورناظری) همکاری کرد که حاصل آن آلبوم رنگ‌های تعالی می‌باشد. البته این اثر به صورت رسمی منتشر نشده، بلکه بر روی اینترنت پخش شده‌است. محمدرضا شجریان، بعد از آن، همکاری با برادران پورناظری را قطع کرد و در سال نودوسه یک بار دیگر به‌همراه گروه شهناز و با حضور سعید فرج‌پوری یک تور کنسرت جهانی با عنوان سرگشتگان عشق برگزار کرد. در سال نودوچهار حسین نوش‌آبادی اعلام کرد که محمدرضا شجریان برای برگزاری کنسرت، ممنوعیت قانونی دارد. شجریان در هفتم شهریور نودو چهار به‌ علت عوارض ناشی از سرماخوردگی، در بیمارستان کسری بستری شد.

درگذشت

توییت خانم مریم رجوی درمورد درگذشت استاد محمدرضا شجریان

محمدرضا شجریان روز ۱۷ مهر ۱۳۹۹ در بیمارستان جم دار فانی را وداع گفت.

مردم تهران با شنیدن این خبر در ورودی بیمارستان جم تجمع کردند و شعارهایی نظیر«ننگ ما ننگ ما صدا و سیمای ما» و دیکتاتور بمیره شجر هرگز نمیره» اعتراض خود به نظام جمهوری اسلامی و علاقه شان به استاد محمدرضا شجریان اعلام کردند.

خانم مریم رجوی رییس جمهور شورای ملی مقاومت ایران با توییتی تسلیت خود را اعلام کردند.