۸٬۸۷۴
ویرایش
(اصلاح املا، اصلاح سجاوندی، اصلاح ارقام، اصلاح نویسههای عربی) |
(اصلاح ارقام، اصلاح سجاوندی، اصلاح املا) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''انقلاب ویتنام،''' (۱۹۴۰–۱۹۷۵) یکی از مهمترین رویدادهای قرن بیستم بود که تأثیرات شگرفی بر تاریخ آسیا و جهان گذاشت. این انقلاب طولانی و پیچیده، از مقاومت علیه استعمار فرانسه آغاز شد و با پیروزی کمونیستها و اتحاد مجدد ویتنام به پایان رسید. ویتنام پیش از استعمار کشوری با تاریخ و فرهنگ غنی بود. اما استعمار فرانسه باعث بهرهکشی اقتصادی و تحقیر فرهنگی شد و جرقههای مقاومت را در دل مردم روشن کرد. | {{جعبه اطلاعات رویداد تاریخی | ||
|نام رویداد= انقلاب ویتنام | |||
|تصویر=انقلاب ویتنام؛3.jpg | |||
|عرض تصویر= | |||
|زیرنویس=اشغال ویتنام توسط نیروهای آمریکا و فرانسه | |||
|عناوین دیگر= | |||
|عاملان=مردم ویتنام و گروههای مبارز با آمریکا و فرانسه | |||
|مکان=کشور ویتنام | |||
|زمان= ۱۹۴۰ تا۱۹۷۵ | |||
|نتیجه=بیروزی انقلاب ضداستعماری ویتنام و روی کار آمدن جمهوری دموکراتیک ویتنام | |||
}} | |||
'''انقلاب ویتنام،''' (۱۹۴۰–۱۹۷۵) یکی از مهمترین رویدادهای قرن بیستم بود که تأثیرات شگرفی بر تاریخ آسیا و جهان گذاشت. این انقلاب طولانی و پیچیده، از مقاومت علیه استعمار فرانسه آغاز شد و با پیروزی کمونیستها و اتحاد مجدد ویتنام به پایان رسید. ویتنام پیش از استعمار کشوری با تاریخ و فرهنگ غنی بود. اما استعمار فرانسه باعث بهرهکشی اقتصادی و تحقیر فرهنگی شد و جرقههای مقاومت را در دل مردم روشن کرد. با رهبری شخصیتهایی چون هوشی مین، جنبشهای مقاومت ملی شکل گرفتند. حزب کمونیست ویتنام با شعار استقلال و عدالت اجتماعی، توانست حمایت گستردهای از مردم را جلب کند. درگیریهای مسلحانه بین ویت مین (مقاومت ویتنامی) و فرانسه آغاز شد. پیروزی ویت مین در نبرد دیانبیفو، فرانسه را مجبور به ترک ویتنام کرد. بر اساس توافقات ژنو، ویتنام به دو بخش شمالی (کمونیستی) و جنوبی (ضد کمونیستی) تقسیم شد. حمایت آمریکا از ویتنام جنوبی و دخالت شوروی در ویتنام شمالی، جنگ سرد را به ویتنام کشاند. این جنگ طولانی و خونین، یکی از بزرگترین درگیریهای قرن بیستم بود. آمریکا با هدف جلوگیری از گسترش کمونیسم، به شدت درگیر جنگ شد. ویتنامیها با استفاده از تاکتیکهای چریکی، مقاومت سرسختانهای از خود نشان دادند. افزایش مخالفتها در آمریکا و پیروزیهای پی در پی ویت کنگ، آمریکا مجبور به خروج از ویتنام شد. در نهایت، ویتنام جنوبی سقوط کرد و ویتنام به صورت متحد درآمد. انقلاب ویتنام تأثیرات عمیقی بر تاریخ ویتنام و جهان گذاشت. از جمله این تأثیرات میتوان به این موارد اشاره کرد: شکست آمریکا در ویتنام، به کاهش اعتبار ابرقدرتها و پایان جنگ سرد کمک کرد. انقلاب ویتنام به عنوان الگویی برای بسیاری از جنبشهای آزادیبخش در جهان تبدیل شد. پیروزی کمونیستها به تغییرات گستردهای در ساختار اجتماعی و سیاسی ویتنام منجر شد. در کل، انقلاب ویتنام یک رویداد پیچیده و چند وجهی بود که تأثیرات آن تا به امروز ادامه دارد. | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
| خط ۱۲: | خط ۲۳: | ||
=== تأثیر استعمار فرانسه === | === تأثیر استعمار فرانسه === | ||
در اواسط قرن نوزدهم، فرانسه با هدف بهرهبرداری اقتصادی و گسترش نفوذ سیاسی وارد ویتنام شد. استعمار فرانسه باعث تغییرات اساسی در ساختار اقتصادی و اجتماعی کشور شد. منابع طبیعی ویتنام به شدت مورد بهرهبرداری قرار گرفت و مردم به نیروی کار ارزان برای منافع استعمار تبدیل شدند. آنها می بایست علاوه بر تأمین مواد اولیه، نیاز امپراتوری فرانسه به سرباز را نیز تأمین میکردند. در جنگ جهانی اول پنجاه هزار کارگر و پنجاه هزار سرباز و در جنگ جهانی دوم صد هزار سرباز ویتنامی زیر پرچم فرانسه و برای فرانسه می جنگیدند. علاوه بر این، سلطه استعماری | در اواسط قرن نوزدهم، فرانسه با هدف بهرهبرداری اقتصادی و گسترش نفوذ سیاسی وارد ویتنام شد. استعمار فرانسه باعث تغییرات اساسی در ساختار اقتصادی و اجتماعی کشور شد. منابع طبیعی ویتنام به شدت مورد بهرهبرداری قرار گرفت و مردم به نیروی کار ارزان برای منافع استعمار تبدیل شدند. آنها می بایست علاوه بر تأمین مواد اولیه، نیاز امپراتوری فرانسه به سرباز را نیز تأمین میکردند. در جنگ جهانی اول پنجاه هزار کارگر و پنجاه هزار سرباز و در جنگ جهانی دوم صد هزار سرباز ویتنامی زیر پرچم فرانسه و برای فرانسه می جنگیدند. علاوه بر این، سلطه استعماری فرهنگ و سنتهای بومی را نیز تحت تأثیر نفوذ فرهنگی غربی قرار داد. | ||
این موضوع باعث شد که جنبشهای ملیگرایی و کمونیستی در ویتنام شکل بگیرد.<ref>کتاب تاریخ ویتنام نوشتهٔ کیث دبلیو تیلور ('''A History of Vietnam: From Hong Bang to Tu Duc''' - '''Keith W. Taylor)'''</ref><ref>کتاب نقد اقتصاد سیاسی – نوشتهی: سعید رهنما</ref> | این موضوع باعث شد که جنبشهای ملیگرایی و کمونیستی در ویتنام شکل بگیرد.<ref>کتاب تاریخ ویتنام نوشتهٔ کیث دبلیو تیلور ('''A History of Vietnam: From Hong Bang to Tu Duc''' - '''Keith W. Taylor)'''</ref><ref>کتاب نقد اقتصاد سیاسی – نوشتهی: سعید رهنما</ref> | ||
== ظهور ناسیونالیسم و مقاومت == | == ظهور ناسیونالیسم و مقاومت == | ||
در حالی که ثروت در دستان اقلیت فرانسوی و برخی از ویتنامیهای همکار با استعمار باقی مانده بود، نارضایتی از استعمار، زمینهساز ظهور جنبشهای مقاومت ملی شد. نخستین جنبشها بیشتر به شکل سنتی و پراکنده بودند، اما به مرور شخصیتهایی چون '''[[هوشیمین|هوشی مین]]''' و باک کنگ از جمله رهبران اصلی این جنبشها به سازماندهی نیروها پرداختند. هوشی مین با تأسیس حزب کمونیست ویتنام در سال ۱۹۳۰، به سازماندهی مبارزات علیه استعمار و تأسیس حکومت مستقل ویتنام پرداخت. او توانست | در حالی که ثروت در دستان اقلیت فرانسوی و برخی از ویتنامیهای همکار با استعمار باقی مانده بود، نارضایتی از استعمار، زمینهساز ظهور جنبشهای مقاومت ملی شد. نخستین جنبشها بیشتر به شکل سنتی و پراکنده بودند، اما به مرور شخصیتهایی چون '''[[هوشیمین|هوشی مین]]''' و باک کنگ از جمله رهبران اصلی این جنبشها به سازماندهی نیروها پرداختند. هوشی مین با تأسیس حزب کمونیست ویتنام در سال ۱۹۳۰، به سازماندهی مبارزات علیه استعمار و تأسیس حکومت مستقل ویتنام پرداخت. او توانست در میان قشرها مختلف جامعه، از جمله دهقانان و کارگران، پایگاه حمایتی قوی ایجاد کند. | ||
== جنگ جهانی دوم و تأثیرات آن == | == جنگ جهانی دوم و تأثیرات آن == | ||
| خط ۲۵: | خط ۳۶: | ||
پس از اعلام استقلال، ویتنام شمالی به رهبری هوشی مین به سرعت در تلاش برای تأسیس یک دولت سوسیالیستی برآمد. این تغییرات سیاسی در شمال ویتنام، منجر به نگرانیهای جدی در ویتنام جنوبی و ایالات متحده شد که به دنبال جلوگیری از گسترش کمونیسم بودند. این زمینهها در نهایت به جنگ اول هندوچین و سپس به جنگ ویتنام منجر شد. | پس از اعلام استقلال، ویتنام شمالی به رهبری هوشی مین به سرعت در تلاش برای تأسیس یک دولت سوسیالیستی برآمد. این تغییرات سیاسی در شمال ویتنام، منجر به نگرانیهای جدی در ویتنام جنوبی و ایالات متحده شد که به دنبال جلوگیری از گسترش کمونیسم بودند. این زمینهها در نهایت به جنگ اول هندوچین و سپس به جنگ ویتنام منجر شد. | ||
== جنگ اول هندوچین ( | == جنگ اول هندوچین (۱۹۴۶–۱۹۵۴) == | ||
جنگ اول هندوچین در تاریخ ۱۹ دسامبر ۱۹۴۶ با حمله به یک پایگاه فرانسه در هانوی آغاز شد. این جنگ به طور رسمی به مدت هشت سال ادامه داشت و در آن، نیروهای ویت مین به شیوههای مختلفی به جنگ با نیروهای فرانسوی پرداختند. تاکتیکهای جنگ پارتیزانی و استفاده از آگاهی محلی در نبردها از جمله روشهایی بود که به موفقیتهای اولیه ویتنامیها کمک کرد. | جنگ اول هندوچین در تاریخ ۱۹ دسامبر ۱۹۴۶ با حمله به یک پایگاه فرانسه در هانوی آغاز شد. این جنگ به طور رسمی به مدت هشت سال ادامه داشت و در آن، نیروهای ویت مین به شیوههای مختلفی به جنگ با نیروهای فرانسوی پرداختند. تاکتیکهای جنگ پارتیزانی و استفاده از آگاهی محلی در نبردها از جمله روشهایی بود که به موفقیتهای اولیه ویتنامیها کمک کرد. | ||
| خط ۳۹: | خط ۵۰: | ||
پس از جنگ اول هندوچین، ویتنام به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد. بر اساس توافقات ژنو، ویتنام شمالی تحت حکومت کمونیستی هوشی مین قرار گرفت و ویتنام جنوبی به رهبری نگو دین دییم به عنوان یک کشور مستقل اما وابسته به حمایت غرب، بهویژه آمریکا، شکل گرفت. این تقسیمبندی زمینهساز تنشهای بیشتر و آغاز جنگ ویتنام شد.<ref name=":0" /> | پس از جنگ اول هندوچین، ویتنام به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد. بر اساس توافقات ژنو، ویتنام شمالی تحت حکومت کمونیستی هوشی مین قرار گرفت و ویتنام جنوبی به رهبری نگو دین دییم به عنوان یک کشور مستقل اما وابسته به حمایت غرب، بهویژه آمریکا، شکل گرفت. این تقسیمبندی زمینهساز تنشهای بیشتر و آغاز جنگ ویتنام شد.<ref name=":0" /> | ||
'''جنگ ویتنام ( | '''جنگ ویتنام (۱۹۵۵–۱۹۷۵)''' | ||
جنگ ویتنام یکی از بزرگترین و خونینترین جنگها در تاریخ معاصر است. این جنگ نه تنها ویتنام بلکه ایالات متحده و دیگر کشورها را تحت تأثیر قرار داد. | جنگ ویتنام یکی از بزرگترین و خونینترین جنگها در تاریخ معاصر است. این جنگ نه تنها ویتنام بلکه ایالات متحده و دیگر کشورها را تحت تأثیر قرار داد. | ||
| خط ۴۵: | خط ۵۶: | ||
نقش ایالات متحده در انقلاب ویتنام و به ویژه در جنگ ویتنام یکی از پیچیدهترین و بحثبرانگیزترین جنبههای تاریخ این کشور است. | نقش ایالات متحده در انقلاب ویتنام و به ویژه در جنگ ویتنام یکی از پیچیدهترین و بحثبرانگیزترین جنبههای تاریخ این کشور است. | ||
آمریکا با هدف جلوگیری از گسترش کمونیسم و با سیاست مهار کمونیسم (Containment) | آمریکا با هدف جلوگیری از گسترش کمونیسم و با سیاست مهار کمونیسم (Containment) به ویژه در دوران جنگ سرد، حمایت گستردهای از دولت ویتنام جنوبی انجام داد. این حمایت شامل ارسال کمکهای نظامی، مالی و مستشاران نظامی بود.<ref name=":1" /> | ||
'''گروههای مبارز''' | '''گروههای مبارز''' | ||
| خط ۵۳: | خط ۶۴: | ||
'''استراتژیها و تکنیکهای جنگی''' | '''استراتژیها و تکنیکهای جنگی''' | ||
ویتنامیها با استفاده از جنگلهای انبوه و ساخت تونلهای زیرزمینی، توانستند جنگی غیرمتعارف و مؤثر علیه نیروهای قدرتمند آمریکایی ترتیب دهند. این جنگ چریکی باعث شد ارتش آمریکا علیرغم برتری نظامی، نتواند کنترل کامل بر منطقه پیدا کند.<ref>کتاب چیزهایی که آنها حمل میکردند – نوشتهٔ تیم اوبراین ('''The Things They Carried''' | ویتنامیها با استفاده از جنگلهای انبوه و ساخت تونلهای زیرزمینی، توانستند جنگی غیرمتعارف و مؤثر علیه نیروهای قدرتمند آمریکایی ترتیب دهند. این جنگ چریکی باعث شد ارتش آمریکا علیرغم برتری نظامی، نتواند کنترل کامل بر منطقه پیدا کند.<ref>کتاب چیزهایی که آنها حمل میکردند – نوشتهٔ تیم اوبراین ('''The Things They Carried''' - '''Tim O'Brien)'''</ref> | ||
'''پایان جنگ و خروج نیروها''' | '''پایان جنگ و خروج نیروها''' | ||
| خط ۵۹: | خط ۷۰: | ||
با گذشت زمان و افزایش نارضایتی عمومی در ایالات متحده نسبت به جنگ، فشارها بر دولت برای خروج نیروهای آمریکایی از ویتنام افزایش یافت. در نهایت، در سال ۱۹۷۳، ایالات متحده توافقنامه صلح را امضا کرد و نیروهای خود را از ویتنام خارج کرد. این خروج به پیروزی ویت مین و تأسیس جمهوری سوسیالیستی ویتنام در سال ۱۹۷۵ منجر شد. | با گذشت زمان و افزایش نارضایتی عمومی در ایالات متحده نسبت به جنگ، فشارها بر دولت برای خروج نیروهای آمریکایی از ویتنام افزایش یافت. در نهایت، در سال ۱۹۷۳، ایالات متحده توافقنامه صلح را امضا کرد و نیروهای خود را از ویتنام خارج کرد. این خروج به پیروزی ویت مین و تأسیس جمهوری سوسیالیستی ویتنام در سال ۱۹۷۵ منجر شد. | ||
'''فتح سایگون، پیروزی ویتنام ''' | '''فتح سایگون، پیروزی ویتنام''' | ||
گروه های مبارز در نهایت، در آوریل ۱۹۷۵، موفق به فتح سایگون، پایتخت ویتنام جنوبی، شدند. این پیروزی به معنای پایان جنگ و اتحاد مجدد ویتنام بود و جمهوری سوسیالیستی ویتنام تأسیس شد. این پیروزی نه تنها پایان جنگ بلکه نشانهای از پیروزی ایدئولوژی کمونیستی در این کشور محسوب میشود.<ref>کتاب ویتنام یک تاریخ جدید – نوشتهٔ کریستوفر گوشکا ('''Vietnam: A New History''' - '''Christopher Goscha)'''</ref> | گروه های مبارز در نهایت، در آوریل ۱۹۷۵، موفق به فتح سایگون، پایتخت ویتنام جنوبی، شدند. این پیروزی به معنای پایان جنگ و اتحاد مجدد ویتنام بود و جمهوری سوسیالیستی ویتنام تأسیس شد. این پیروزی نه تنها پایان جنگ بلکه نشانهای از پیروزی ایدئولوژی کمونیستی در این کشور محسوب میشود.<ref>کتاب ویتنام یک تاریخ جدید – نوشتهٔ کریستوفر گوشکا ('''Vietnam: A New History''' - '''Christopher Goscha)'''</ref> | ||
ویرایش