کاربر:Khosro/صفحه تمرین اپورتونیسم: تفاوت میان نسخه‌ها

از منظر لغوی، اپورتونیسم به معنای استفاده از فرصت‌ها به شیوه‌ای است که به شرایط موجود وابسته است، بدون توجه مداوم به اصول یا تعهدات از پیش تعیین‌شده. ویلیامسون (Williamson, 1975) در نظریه اقتصاد هزینه تراکنش (Transaction Cost Economics)، اپورتونیسم را به‌عنوان "منفعت‌جویی خودخواهانه با حیله‌گری" تعریف می‌کند که شامل رفتارهایی مانند پنهان‌کاری، فریب و نقض قراردادهای ضمنی یا صریح است. این تعریف در حوزه‌های اجتماعی و سیاسی نیز قابل تعمیم است، جایی که افراد یا گروه‌ها ممکن است برای دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت، از اصول اخلاقی یا ایدئولوژیک عدول کنند.

در چارچوب مارکسیسم، اپورتونیسم به‌عنوان انحرافی از مبارزه طبقاتی مورد انتقاد قرار گرفته است. لنین (Lenin, 1920) در مقاله ''بیماری کودکی "چپ‌گرایی" در کمونیسم''، اپورتونیسم را سازش با سرمایه‌داری و خیانت به آرمان‌های انقلابی توصیف می‌کند. او استدلال می‌کند که اپورتونیست‌ها با انطباق بیش از حد با شرایط موجود، جنبش کارگری را تضعیف می‌کنند. این دیدگاه، اپورتونیسم را نه یک استراتژی مشروع، بلکه یک ضعف اخلاقی و سیاسی می‌بیند.

یکی از نمونه‌های برجسته اپورتونیسم سیاسی در انقلاب فرانسه (1789-1799) دیده می‌شود. ژرژ دانتون، یکی از رهبران اولیه انقلاب، به گفته نورمن همپسون (Hampson, 1988) در کتاب ''دانتون''، در ابتدا از اصول رادیکال حمایت می‌کرد، اما با تغییر شرایط سیاسی، به سمت سازش با گروه‌های میانه‌رو حرکت کرد تا جایگاه خود را حفظ کند. این تغییر موضع، که در نهایت به قیمت جانش تمام شد، نشان‌دهنده استفاده از فرصت‌ها برای بقای سیاسی است.

در دموکراسی‌های غربی، اپورتونیسم سیاسی گاهی در قالب پوپولیسم ظاهر می‌شود. برکxit در بریتانیا (2016) نمونه‌ای قابل تأمل است. پیتر ویلدن (Wilding, 2019) در مقاله‌ای در ''ژورنال مطالعات سیاسی بریتانیا'' نشان می‌دهد که سیاستمدارانی مانند بوریس جانسون با حمایت از خروج از اتحادیه اروپا، نه بر اساس اعتقاد راسخ، بلکه برای جلب حمایت رأی‌دهندگان ناراضی عمل کردند. این تصمیم‌گیری فرصت‌طلبانه، پیامدهای عمیقی برای سیاست بریتانیا داشت.

مصادیق عملی اپورتونیسم سیاسی نشان‌دهنده گستردگی این پدیده در زمان‌ها و مکان‌های مختلف است. از انقلاب‌ها و جنگ‌ها تا سیاست‌های معاصر، اپورتونیسم به‌عنوان یک ابزار برای کسب یا حفظ قدرت عمل کرده است. این نمونه‌ها زمینه را برای بحث درباره تأثیرات و نقدهای این رفتار در بخش بعدی فراهم می‌کنند.<ref>[https://www.amazon.com/Danton-Norman-Hampson/dp/0715622412 اسکندر آفرودیزیاس: مشکلات اخلاقی (مفسران باستانی ارسطو) جلد گالینگور - سایت آمازون]</ref><ref>[https://www.cambridge.org/core/journals/slavic-review/article/abs/yugoslavia-as-history-twice-there-was-a-country-by-john-r-lampe-cambridge-cambridge-university-press-1996-xx-421-pp-notes-bibliography-index-photographs-tables-maps-5995-hard-bound-1995-paper/AED55D2DB308F6473B4F66367D03FF5D# ل  یوگسلاوی به عنوان تاریخ: دو بار یک کشور وجود داشت.امپ، جی آر - انتشارات دانشگاه کمبریج] </ref><ref>[https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1369148119830009 «افزایش سطح» در بریتانیا پس از برگزیت: واقع‌گرایی اقتصادی یا فرصت‌طلبی سیاسی؟ - مجله سیاست و روابط بین الملل بریتانیا]</ref>

 

 

اپورتونیسم در برخی موارد به‌عنوان یک ابزار انطباق‌پذیری عمل کرده است. مایکل اُکشات (Oakeshott, 1991) در ''عقلانیت در سیاست'' استدلال می‌کند که انعطاف‌پذیری سیاسی، که گاهی به شکل اپورتونیسم ظاهر می‌شود، می‌تواند به بقای نظام‌ها در شرایط بحرانی کمک کند. برای مثال، سیاست‌های عمل‌گرایانه فرانکلین روزولت در دوران رکود بزرگ (1930) نشان داد که کنار گذاشتن اصول سخت‌گیرانه ایدئولوژیک به نفع اقدامات عملی، می‌تواند به بهبود اقتصادی منجر شود.

با این حال، اپورتونیسم اغلب با پیامدهای منفی همراه است. جین منسبریدج (Mansbridge, 2018) تأکید می‌کند که رفتارهای اپورتونیستی در دموکراسی‌ها به کاهش اعتماد عمومی و افزایش بدبینی نسبت به سیاستمداران منجر می‌شود. این فرسایش اعتماد می‌تواند مشارکت سیاسی را تضعیف کند و به بی‌ثباتی اجتماعی دامن بزند. نمونه بارز آن، کاهش اعتماد به احزاب سنتی در اروپا پس از بحران مالی 2008 است که سیاستمداران با تغییر مواضع، به نارضایتی عمومی افزودند.