کاربر:Khosro/صفحه تمرین ژئوپلیتیک: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
سیاست‌هایی مانند، مصادره زمین، کوچ ساکنین آن سرزمین‌ها، افزایش اردوگاه‌‌های فلسطینی و محدودیت‌های اقتصادی و از این‌ها مهم‌تر، انزوای سیاسی سازمان آزادی‌بخش فلسطین در نتیجه‌ی حمله ارتش اسرائیل به مقر آن سازمان در سال ۱۹۸۲، ساختار تعادل قوا در میان فلسطینی‌ها را به نفع نیروهای اسلام رادیکال (جمهوری اسلامی ایران) تغییر داد؛ بر این اساس، واقع شدن انقلاب جمهوری اسلامی در ایران و برتری جُستن اسلام‌گرایان نزدیک به جمهوری اسلامی در ساختار سیاسی در این بخش از خاورمیانه نماد اراده‌ی سیاسی برای تغییر نظم منطقه‌ای است که توازن قوای موجود محصول آن است.<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-49321910 توازن قوا در خاورمیانه - وب سایت بی بی سی فارسی]</ref> | سیاست‌هایی مانند، مصادره زمین، کوچ ساکنین آن سرزمین‌ها، افزایش اردوگاه‌‌های فلسطینی و محدودیت‌های اقتصادی و از این‌ها مهم‌تر، انزوای سیاسی سازمان آزادی‌بخش فلسطین در نتیجه‌ی حمله ارتش اسرائیل به مقر آن سازمان در سال ۱۹۸۲، ساختار تعادل قوا در میان فلسطینی‌ها را به نفع نیروهای اسلام رادیکال (جمهوری اسلامی ایران) تغییر داد؛ بر این اساس، واقع شدن انقلاب جمهوری اسلامی در ایران و برتری جُستن اسلام‌گرایان نزدیک به جمهوری اسلامی در ساختار سیاسی در این بخش از خاورمیانه نماد اراده‌ی سیاسی برای تغییر نظم منطقه‌ای است که توازن قوای موجود محصول آن است.<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-49321910 توازن قوا در خاورمیانه - وب سایت بی بی سی فارسی]</ref> | ||
== | == ماشه ژئوپلیتیک پس از جنگ عراق == | ||
بعد از سقوط صدام حسین، تمرکز بر فعل و انفعالات سیاسی عراق یکی از نکات کلیدی است که درک پیشروی جمهوری اسلامی در عرصه‌ی ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه را ساده‌تر می‌سازد. معلوم است که خواست و اراده سیاسی برای تغییر توازن قوا بدون داشتن توان نظامی برای جامه عمل پوشاندن به آن کافی به نظر نمی‌رسد. هرچند که جمهوری اسلامی ایران، اراده سیاسی به منظور تغییر نظم منطقه‌ای را به صراحت اعلام کرده بود؛ موقعیت ژئواستراتژیک رژیم صدام حسین و حفظ آن موقعیت توسط قدرت نظامی، جمهوری اسلامی ایران را در تحقق اهداف سیاست خارجی‌اش ناتوان ساخته بود. شعارهای «فتح قدس از طریق کربلا می‌گذرد» و «جنگ تا سقوط صدام حسین» از طرف نظام حاکم بر ایران به دلیل ضعف دستگاه نظامی و تحریم‌های بین‌المللی از یک طرف، و از طرف دیگر، حمایت‌های تسلیحاتی و اطلاعاتی که رژیم صدام حسین از آن برخوردار بود، مانع اجرایی شدن آن شعارها گردید که نتیجه آن شرایط دستیابی جمهوری اسلامی به فرمول بندی دکترین تقابل غیر متقارن به‌عنوان راهبردی استراتژیک و چارچوبی که سیاست خارجی نظام در درون آن تعریف می‌شد گردید. عدم مقابله مستقیم نظامی با ایالات متحده آمریکا تا حد ممکن، تکیه بر ارتش غیر منظم، به کارگیری حامیان منطقه‌ای در مناقشات سیاسی و امنیتی، کاهش وابستگی تسلیحاتی، افزایش توان موشکی و تقویت صنایع دفاعی مربوط به آن از ویژگی‌های این دکترین است. از نظر موقعیت ژئواستراتژیک، توان بازدارندگی عراق مؤثرترین سد و مانع در برابر پیشروی جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به آب‌های مدیترانه و همسایگی کشور اسرائیل به شمار می‌رفت؛ با توجه به این ویژگی، ساقط کردن صدام حسین از قدرت، مهلک ترین اشتباه و خطای استراتژیک طراحان سیاست خارجی آمریکا محسوب می‌گردد، خطایی که ماشه پیشروی جمهوری اسلامی در عرصه ژئوپلیتیک منطقه را چکاند.<ref name=":0" /> | بعد از سقوط صدام حسین، تمرکز بر فعل و انفعالات سیاسی عراق یکی از نکات کلیدی است که درک پیشروی جمهوری اسلامی در عرصه‌ی ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه را ساده‌تر می‌سازد. معلوم است که خواست و اراده سیاسی برای تغییر توازن قوا بدون داشتن توان نظامی برای جامه عمل پوشاندن به آن کافی به نظر نمی‌رسد. هرچند که جمهوری اسلامی ایران، اراده سیاسی به منظور تغییر نظم منطقه‌ای را به صراحت اعلام کرده بود؛ موقعیت ژئواستراتژیک رژیم صدام حسین و حفظ آن موقعیت توسط قدرت نظامی، جمهوری اسلامی ایران را در تحقق اهداف سیاست خارجی‌اش ناتوان ساخته بود. شعارهای «فتح قدس از طریق کربلا می‌گذرد» و «جنگ تا سقوط صدام حسین» از طرف نظام حاکم بر ایران به دلیل ضعف دستگاه نظامی و تحریم‌های بین‌المللی از یک طرف، و از طرف دیگر، حمایت‌های تسلیحاتی و اطلاعاتی که رژیم صدام حسین از آن برخوردار بود، مانع اجرایی شدن آن شعارها گردید که نتیجه آن شرایط دستیابی جمهوری اسلامی به فرمول بندی دکترین تقابل غیر متقارن به‌عنوان راهبردی استراتژیک و چارچوبی که سیاست خارجی نظام در درون آن تعریف می‌شد گردید. عدم مقابله مستقیم نظامی با ایالات متحده آمریکا تا حد ممکن، تکیه بر ارتش غیر منظم، به کارگیری حامیان منطقه‌ای در مناقشات سیاسی و امنیتی، کاهش وابستگی تسلیحاتی، افزایش توان موشکی و تقویت صنایع دفاعی مربوط به آن از ویژگی‌های این دکترین است. از نظر موقعیت ژئواستراتژیک، توان بازدارندگی عراق مؤثرترین سد و مانع در برابر پیشروی جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به آب‌های مدیترانه و همسایگی کشور اسرائیل به شمار می‌رفت؛ با توجه به این ویژگی، ساقط کردن صدام حسین از قدرت، مهلک ترین اشتباه و خطای استراتژیک طراحان سیاست خارجی آمریکا محسوب می‌گردد، خطایی که ماشه پیشروی جمهوری اسلامی در عرصه ژئوپلیتیک منطقه را چکاند.<ref name=":0" /> | ||