گروه ویژه اقدام مالی FATF: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
اِف اِی تی اِف (FATF) میزان پیشرفت کشورهای عضو در زمینه پیاده‌سازی توصیه‌های این گروه را زیر نظر دارد. | اِف اِی تی اِف (FATF) میزان پیشرفت کشورهای عضو در زمینه پیاده‌سازی توصیه‌های این گروه را زیر نظر دارد. | ||
== | === نقش اِف اِی تی اِف === | ||
[[پرونده:افی ای تی اف - FATF.jpg|جایگزین=افی ای تی اف - FATF|بندانگشتی|افی ای تی اف - FATF]] | |||
اِف اِی تی اِف (FATF) یک نهاد رسمی سازمان ملل نیست؛ و قرار گرفتن در لیست سیاه اِف اِی تی اِف (FATF) تحریم رسمی از جانب ملل متحد در پی ندارد؛ اما اقدام متقابل این نهاد می‌تواند بر کشوری که در لیست سیاه قرار می‌گیرد؛ تاثیرگذار باشد. به این معنی که کشوری که در لیست سیاه این نهاد قرار می گیرد، به طور خودکار خود را در معرض فشار شدید مالی می یابد. | |||
به این ترتیب هنگامی که نام کشوری در فهرست دولت‌های غیرهمکار و مناطق پرخطر گروه اقدام مالی قرار داشته باشد، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری مهم دنیا، در برخورد با بانک‌ها و شرکت‌های آن کشور، نهایت احتیاط را به خرج می‌دهند و گاه به همین علت از برقراری روابط با آنها خودداری می‌کنند و حتی در مورد کشوری مثل ایران، خود را در شرایطی همانند دوران تحریم‌‌ها و شرایط قبل از برجام می یابد که هرگونه فعالیت بانکی‌اش را دیگران تحریم می کنند. | |||
برای درک بهتر موضوع، می توان سازمان استاندارد جهانی را مثال زد. یعنی سازمانی که او هم عضو مجموعه نهادهای ملل متحد نیست. | |||
در هر جای دنیا، خریداران برای خرید انبوه یک جنس، به سازمان استاندارد بین‌المللی مراجعه می‌کنند. اگر این سازمان، کیفیت یک کالا را تایید نکند، هرچند از نظر حقوقی مشکلی برای کارخانه تولید کننده پیش نمی‌آید، اما خریداران، معمولا حاضر به خرید آن نمی شوند یعنی در عمل آن جنس تحریم می‌شود. | |||
کارشناسان نپذیرفتن FATF از سوی ایران به معنای بروز خطرات بسیار بسیار جدی و فراگیر، با سرعت فوق‌العاده زیاد برای ایران است و نپذیرفتن این موارد تأثیراتی دارد که تحریم‌های هسته‌ای گذشته پای آن به‌نظر شوخی می رسد.<ref>خبرگزاری اسپوتنیک - ۱۴ اوت ۲۰۱۸ (۲۳ مردادماه ۱۳۹۷)</ref> | |||
== اعضای FATF == | |||
=== کشورها === | === کشورها === | ||
| خط ۷۴: | خط ۸۶: | ||
از سال ۲۰۱۵، ۲۵ سازمان بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول، سازمان ملل متحد و شش گروه تخصصی و بانک جهانی سازمان‌های ناظر هستند. همچنین اندونزی، اسرائیل و عربستان نیز از اعضای ناظر می‌باشند.<ref>[http://www.fatf-gafi.org/about/membersandobservers/ FATF Members and Observers]</ref> | از سال ۲۰۱۵، ۲۵ سازمان بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول، سازمان ملل متحد و شش گروه تخصصی و بانک جهانی سازمان‌های ناظر هستند. همچنین اندونزی، اسرائیل و عربستان نیز از اعضای ناظر می‌باشند.<ref>[http://www.fatf-gafi.org/about/membersandobservers/ FATF Members and Observers]</ref> | ||
== تقسیم بندی کشورها | == تقسیم بندی کشورها == | ||
اِف اِی تی اِف (FATF)، کشورها را در ۳دسته‌بندی تقسیم میکند: | اِف اِی تی اِف (FATF)، کشورها را در ۳دسته‌بندی تقسیم میکند: | ||
# دسته یکم کشورهایی هستند که از نظر این گروه کاملاً بر توصیه‌های این گروه منطبق بوده و توصیه‌های این گروه را اجرا کرده و می کنند. | # دسته یکم کشورهایی هستند که از نظر این گروه کاملاً بر توصیه‌های این گروه منطبق بوده و توصیه‌های این گروه را اجرا کرده و می کنند. | ||
| خط ۸۹: | خط ۱۰۱: | ||
بر این اساس، دولت ایران جزو دسته‌بندی سوم و گروه دوم در تقسیم بندی کشورها توسط اِف اِی تی اِف (FATF) قرار گرفت. یعنی کشوری که همکاری با این گروه نداشته و درنتیجه از نظر اِف اِی تی اِف (FATF)، در شمار کشورهای دارای خطر پولشویی و تأمین مالی تروریسم است و علاوه بر قرار گرفتن در لیست سیاه ، اقدام متقابل (نظیر بایکوت مالی یا...) هم از طرف اِف اِی تی اِف (FATF) برضد آن اعمال می گردد. | بر این اساس، دولت ایران جزو دسته‌بندی سوم و گروه دوم در تقسیم بندی کشورها توسط اِف اِی تی اِف (FATF) قرار گرفت. یعنی کشوری که همکاری با این گروه نداشته و درنتیجه از نظر اِف اِی تی اِف (FATF)، در شمار کشورهای دارای خطر پولشویی و تأمین مالی تروریسم است و علاوه بر قرار گرفتن در لیست سیاه ، اقدام متقابل (نظیر بایکوت مالی یا...) هم از طرف اِف اِی تی اِف (FATF) برضد آن اعمال می گردد. | ||
== | == ارتباط CFT با اِف اِی تی اِف (FATF) == | ||
(CFT) سی اِف تی (Combatting the financing of terrorism) «مقابله با تأمین مالی تروریسم» می‌باشد، «مقابله با تأمین مالی تروریسم» یکی از الزامات پیوستن به اِف اِی تی اِف (FATF) می‌باشد، به این معنی که یکی از گام هایی که دولت ایران برای پیوستن به معاهده‌ی اِف اِی تی اِف (FATF) باید بردارد، قبول سی اِف تی است، که اتفاقاً جنجالی‌ترین لایحه در مسیر پیوستن دولت ایران به اِف اِی تی اِف (FATF) بود. | (CFT) سی اِف تی (Combatting the financing of terrorism) «مقابله با تأمین مالی تروریسم» می‌باشد، «مقابله با تأمین مالی تروریسم» یکی از الزامات پیوستن به اِف اِی تی اِف (FATF) می‌باشد، به این معنی که یکی از گام هایی که دولت ایران برای پیوستن به معاهده‌ی اِف اِی تی اِف (FATF) باید بردارد، قبول سی اِف تی است، که اتفاقاً جنجالی‌ترین لایحه در مسیر پیوستن دولت ایران به اِف اِی تی اِف (FATF) بود. | ||
[[پرونده:(FATF)اجلاس اف ای تی اف.jpg|جایگزین=(FATF)اجلاس اف ای تی اف|بندانگشتی|(FATF)اجلاس اف ای تی اف]] | [[پرونده:(FATF)اجلاس اف ای تی اف.jpg|جایگزین=(FATF)اجلاس اف ای تی اف|بندانگشتی|(FATF)اجلاس اف ای تی اف]] | ||
لایحه‌ی مربوط به پیوستن ایران به سی‌اِف تی، با ۱۴۳ رأی موافق در مقابل ۱۲۰ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از میان ۲۷۱نماینده حاضر در جلسه علنی مجلس ایران تصویب شد. | لایحه‌ی مربوط به پیوستن ایران به سی‌اِف تی، با ۱۴۳ رأی موافق در مقابل ۱۲۰ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از میان ۲۷۱نماینده حاضر در جلسه علنی مجلس ایران تصویب شد. | ||
=== | ==واکنش‌های ایران از ابتدا تا کنون== | ||
مجلس این لایحه را روز ۸آذر سال ۹۶ از دولت اعلام وصول کرد. چند بار بین کمیسیونهای مختلف مجلس چرخید و بالاخره در ۲۰خرداد ۱۳۹۷ برای رأی‌گیری به صحن علنی مجلس آمد؛ اما با اعتراض عده‌ای از نمایندگان اصولگرای مجلس بررسی این لایحه دو ماه مسکوت ماند؛ دلیل اعتراض این نمایندگان این بود که قرار بوده اتحادیه‌ی اروپا در بسته مشوقش به ایران، تضمین فروش نفت و دریافت پول آن را بدهد، هر زمان که اروپا این تضمین را داد ایران بعداً این لایحه را تصویب میکند. | |||
اختلاف شدید بین جناحهای مختلف حاکمیت بر سر این موضوع ادامه داشت، تا این که نمایندگان مجلس در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۹۷ به دیدار خامنه‌ای رفتند؛ در این دیدار خامنه‌ای مخالفت خودش را از پیوستن به این معاهده اعلام کرد؛ اما با ظرافت بار این کار را به مجلس تحمیل کرد و گفت:<blockquote>«مجلس رشید است، بالغ است و خودش می‌تواند تصمیم‌گیری کند حتی گفت جلسه سران قوا هم می‌تواند این مسأله را تصویب کند.» <ref>تلویزیون دولتی ایران- دیدار خامنه‌ای با نمایندگان مجلس - ۳۰ خرداد ۱۳۹۷</ref></blockquote>این موضوع ادامه پیدا کرد تا روز یکشنبه ۸ مهر ۱۳۹۷ دوباره این لایحه به مجلس آمد، اصولگرایان مجلس دوباره در مقابل آن ایستادند؛ در نتیجه بررسی این لایحه به روز یکشنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۷ افتاد؛ در این روز در بین هیاهوی شدید در مجلس لایحه پیوستن به سی اِف تی (CFT) با اکثریت ضعیفی به تصویب رسید. | |||
علی شیرازی، نماینده خامنه‌ای در نیروی قدس سپاه پاسداران، گفت: «شورای نگهبان وظیفه دارد جلوی FATF را بگیرد. مجلس تصویب کرد جمهوری اسلامی به کنوانسیون FATF بپیوندد، یعنی ما دست از حمایت از لبنان، سوریه و عراق برداریم. غیر از این است»؟<ref>خبرگزاری فارس - ۱۶ مهر ۱۳۹۷</ref> | |||
کعبی، عضو هیأت‌رئیسه خبرگان گفت: «شرط‌های مجلس بر CFT «مصرف داخلی» دارد... شورای نگهبان استعماری بودن FATF را لحاظ کند». وی تصریح کرد: «فقها و حقوق‌دانان شورای نگهبان با لحاظ استعماری بودن CFT و سلطه آن و فشار بر مقاومت، باید درباره این لایحه نظر بدهند و نظر «شکلی» هم کافی نیست، بلکه شورای نگهبان باید از لحاظ محتوایی این کنوانسیون بسیار مهم را بررسی کند و نظر نهایی را بدهد». | |||
محمد غروی، عضو جامعه مدرسین حوزه قم، از طرفداران روحانی گفت: «FATF به مصلحت نظام و مردم است... باید در برابر تصمیم مجلس تسلیم شویم».<ref>وبسایت [http://www.ghatreh.com/news/nn44656966/%D8%B9%D8%B6%D9%88-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF قطره] - ۱۷ مهر ۱۳۹۷</ref> | |||
محمود بهمنی، عضو مجلس ایران، گفت: «این لوایح و کنوانسیون‌ها هیچ ربطی به مشکلات کنونی کشور ندارد»<ref>خبرگزاری دولتی آنا - ۱۶ مهر ۱۳۹۷</ref> | |||
احمد علم‌الهدی هم امضای CFT را حرکت به سوی خود تحریمی خواند.<ref>خبرگزاری دولتی ایلنا- سخنرانی در نماز جمعه مشهد - ۲۰ مهر ۱۳۹۷</ref> | |||
حسین شریعتمداری در زمینه‌ی پذیرش CFT گفت: «شما اگر سی اف تی را بپذیرید بایستی بودجه سپاه قدس بودجه سپاه پاسداران بودجه وزارت دفاع بودجه وزارت اطلاعات بودجه وزارت ارشاد همه را قطع کنید این دو دو تا چهار تا است».<ref>خبرنگاران جوان-برنامه ۱۰و ۱۰-گفتگو با حسین شریعتمداری مدیر مسئول کیهان-۲۸ بهمن ۱۳۹۷</ref> | |||
موضوع پیوستن به اِف اِی تی اِف (FATF)، موضوعی نیست که دولت ایران بتواند براحتی آن را حل و فصل و هضم کند؛ و به نظر می‌رسد این درگیر‌ی‌ها بین جناحهای حاکمیت ادامه داشته باشد. | |||
=== دلایل مخالفت ایران با FATF === | |||
بر اساس قوانین اِف اِی تی اِف (FATF) کشور عضو نه تنها باید تمامی ارتباطات مالی با گروهها و افراد «بزه‌کار» و تروریست را ممنوع کند، بلکه گزارش انجام آن را هم به نهاد مربوطه بدهد. | بر اساس قوانین اِف اِی تی اِف (FATF) کشور عضو نه تنها باید تمامی ارتباطات مالی با گروهها و افراد «بزه‌کار» و تروریست را ممنوع کند، بلکه گزارش انجام آن را هم به نهاد مربوطه بدهد. | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۳۹: | ||
با توجه به این که FATF دستگاه نظارت بر اقدامات مالی دولت ایران می‌باشد و از این راه می‌توانند از ارسال پول به گروه‌های تروریستی جلوگیری کنند، قبول آن برای حاکمیت کار بسیار دشواری است به نحوی که علم الهدی امام جمعه مشهد آن را جام زهر خوانده بود، <ref>سخنرانی علم‌الهدی در نماز جمعه مشهد - ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۷</ref> از این حرفها می‌توان نتیجه گرفت که راه‌گشایی برای دولت ایران در کار نخواهد بود. | با توجه به این که FATF دستگاه نظارت بر اقدامات مالی دولت ایران می‌باشد و از این راه می‌توانند از ارسال پول به گروه‌های تروریستی جلوگیری کنند، قبول آن برای حاکمیت کار بسیار دشواری است به نحوی که علم الهدی امام جمعه مشهد آن را جام زهر خوانده بود، <ref>سخنرانی علم‌الهدی در نماز جمعه مشهد - ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۷</ref> از این حرفها می‌توان نتیجه گرفت که راه‌گشایی برای دولت ایران در کار نخواهد بود. | ||
== نظر خامنه‌ای | == نظر خامنه‌ای == | ||
خامنه‌ای نظرات متناقضی در این زمینیه دارد، و در مناسبت‌های مختلف هم از قول خودش هم از قول برخی از مسؤلان نظام مخالفت خود را با پیوستن به اِف اِی تی اِف (FATF) اعلام کرده است، در روز ۳۰ خرداد ۱۳۹۷ در دیدار با نمایندگان مجلس گفت: <blockquote>همین جا من اشاره کنم به این مسائل کنوانسیون‌ها و معاهدات بین‌المللی ببینید این معاهدات بین‌المللی که گفته می‌شه کنوانسیون در لغت فرنگی اینها در اصل در یک نقطه ای پخت وپز می‌شه اطراف قضیه اون صدتا کشور اون صد و پنجاه تا کشور من باب مثال که بعدا به اون میپیوندند هیچ تأثیری در او پخت و پز اولیه ندارن یک جایی بالاخره چند تا قدرت بزرگ مجموعه ها و هیأتهای فکریشون به قول خودشون اتاق می‌نشینند و برای یک منافعی و مصالحی که برای خودشون تعریف کردند یه چیزی رو پخت و پز می‌کنند .... اگر یه دولت مستقلی هم پیدا بشه مثل جمهوری اسلامی که مثلا بگه آقا من این رو قبول ندارم کنوانسیون و این معاهده بین‌المللی را قبول ندارم سرش می‌ریزن آقا ۱۵۰ تا کشور ۲۰۰ تا کشور این رو قبول کرده شما چطور قبول نمی‌کنید کنوانسیون‌ها غالبا اینه حالاچکار بکنیم ....گفتم مجلس مستقلا خودش قانون بگذراند فرض کنید مبارزه‌ی با تروریسم است یا پولشویی است خیلی خب مجلس شورای اسلامی یک مجلس رشید و عاقل و بالغی است پشتوانه‌های خوبی هم داره بنشینند قانون بگذرانند.<ref>تلویزیون دولتی ایران- دیدار خامنه‌ای با نمایندگان مجلس - ۳۰ خرداد ۱۳۹۷</ref></blockquote>در این سخنرانی صراحتاً مخالفت خودش را در خصوص پیوستن به معاهده‌ی اِف اِی تی اِف (FATF) اعلام کرد. | خامنه‌ای نظرات متناقضی در این زمینیه دارد، و در مناسبت‌های مختلف هم از قول خودش هم از قول برخی از مسؤلان نظام مخالفت خود را با پیوستن به اِف اِی تی اِف (FATF) اعلام کرده است، در روز ۳۰ خرداد ۱۳۹۷ در دیدار با نمایندگان مجلس گفت: <blockquote>همین جا من اشاره کنم به این مسائل کنوانسیون‌ها و معاهدات بین‌المللی ببینید این معاهدات بین‌المللی که گفته می‌شه کنوانسیون در لغت فرنگی اینها در اصل در یک نقطه ای پخت وپز می‌شه اطراف قضیه اون صدتا کشور اون صد و پنجاه تا کشور من باب مثال که بعدا به اون میپیوندند هیچ تأثیری در او پخت و پز اولیه ندارن یک جایی بالاخره چند تا قدرت بزرگ مجموعه ها و هیأتهای فکریشون به قول خودشون اتاق می‌نشینند و برای یک منافعی و مصالحی که برای خودشون تعریف کردند یه چیزی رو پخت و پز می‌کنند .... اگر یه دولت مستقلی هم پیدا بشه مثل جمهوری اسلامی که مثلا بگه آقا من این رو قبول ندارم کنوانسیون و این معاهده بین‌المللی را قبول ندارم سرش می‌ریزن آقا ۱۵۰ تا کشور ۲۰۰ تا کشور این رو قبول کرده شما چطور قبول نمی‌کنید کنوانسیون‌ها غالبا اینه حالاچکار بکنیم ....گفتم مجلس مستقلا خودش قانون بگذراند فرض کنید مبارزه‌ی با تروریسم است یا پولشویی است خیلی خب مجلس شورای اسلامی یک مجلس رشید و عاقل و بالغی است پشتوانه‌های خوبی هم داره بنشینند قانون بگذرانند.<ref>تلویزیون دولتی ایران- دیدار خامنه‌ای با نمایندگان مجلس - ۳۰ خرداد ۱۳۹۷</ref></blockquote>در این سخنرانی صراحتاً مخالفت خودش را در خصوص پیوستن به معاهده‌ی اِف اِی تی اِف (FATF) اعلام کرد. | ||
| خط ۱۲۰: | خط ۱۵۰: | ||
در نتیجه می‌توان دید که خامنه‌ای مواضع متناقضی اتخاذ کرده و نتوانسته یک حرف قاطع در این باره بزند؛ و نهایتاً پیوستن به معاهده‌ی اِف اِی تی اِف (FATF) را پذیرفته است؛ که دلیل آن فشارهای سنگین جامعه‌ی جهانی بوده است. | در نتیجه می‌توان دید که خامنه‌ای مواضع متناقضی اتخاذ کرده و نتوانسته یک حرف قاطع در این باره بزند؛ و نهایتاً پیوستن به معاهده‌ی اِف اِی تی اِف (FATF) را پذیرفته است؛ که دلیل آن فشارهای سنگین جامعه‌ی جهانی بوده است. | ||
== | == تأثیر پیوستن ایران به اِف اِی تی اِف == | ||
پیوستن به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم برای باز کردن مسیر مبادلات بانکی و شکستن محدودیت‌های بین‌المللی پولی و مالی ایران ایران ضروری است. هموار شدن این مسیر نیز بدون پیوستن ایران به FATF امکان‌ناپذیر است. از جمله توصیه‌های سازمان میان‌دولتی گروه ویژه اقدام مالی، ایجاد «استانداردهای بین‌المللی»برای مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است. میزان پیشرفت کشورهای عضو کنوانسیون «مقابله با تأمین مالی تروریسم» در اجرای توصیه‌ها نیز توسط این گروه رصد می‌شود. «گروه ویژه» از جمله فعالیت‌های ایران و میزان پیشرفت این کشور را در مبارزه با پولشویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم را زیر نظر دارد. | پیوستن به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم برای باز کردن مسیر مبادلات بانکی و شکستن محدودیت‌های بین‌المللی پولی و مالی ایران ایران ضروری است. هموار شدن این مسیر نیز بدون پیوستن ایران به FATF امکان‌ناپذیر است. از جمله توصیه‌های سازمان میان‌دولتی گروه ویژه اقدام مالی، ایجاد «استانداردهای بین‌المللی»برای مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است. میزان پیشرفت کشورهای عضو کنوانسیون «مقابله با تأمین مالی تروریسم» در اجرای توصیه‌ها نیز توسط این گروه رصد می‌شود. «گروه ویژه» از جمله فعالیت‌های ایران و میزان پیشرفت این کشور را در مبارزه با پولشویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم را زیر نظر دارد. | ||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۵۸: | ||
از این حرفها می‌توان نتیجه گرفت که پیوستن به اف ای تی اف نتایج قابل توجه برای رژیم نخواهد داشت. | از این حرفها می‌توان نتیجه گرفت که پیوستن به اف ای تی اف نتایج قابل توجه برای رژیم نخواهد داشت. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}} | {{پانویس|۳|اندازه=ریز}} | ||