گشت ارشاد: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۲۳: خط ۲۲۳:
== محتسب و گشت ارشاد ==
== محتسب و گشت ارشاد ==
[[پرونده:عکس محتسبان قدیم.JPG|جایگزین=محتسبان قدیم|بندانگشتی|320x320پیکسل|محتسبان قدیم]]
[[پرونده:عکس محتسبان قدیم.JPG|جایگزین=محتسبان قدیم|بندانگشتی|320x320پیکسل|محتسبان قدیم]]
گشت ارشاد کنونی د از زمان عمر خلیفه‌ی دوم که فاتح اپراطوری‌های روم ایران بود، آغاز شد و سپس با تشکیلات جدی‌تری تحت عنوان حسبه و احتساب، زیر نظر مأمورانی به نام محتسب نهادینه شد و رسمیت پیدا کرد. این محتسبان در قالب گشت ارشاد، در هر شهر و هر کوچه و بازاری حضوری چشمگیر داشتند؛ و مردم را زیر نظر می‌گرفتند و آن‌ها را تفتیش و تجسس می‌کردند. محتسبان در مقام ضابط تا حدودی حق اعمال قدرت نیز داشتند.
گشت ارشاد کنونی به آنچه از زمان عمر خلیفه‌ی دوم در کوچه‌ها و خیابان‌ها به منظور سرکوب مردم ایجاد شد، شباهتهایی دارد. این شیوه در ادامه‌ی خود با تشکیلات جدی‌تری تحت عنوان حسبه و احتساب، زیر نظر مأمورانی به نام محتسب نهادینه شد و رسمیت پیدا کرد. این محتسبان در قالب گشت ارشاد، در هر شهر و هر کوچه و بازاری حضوری چشمگیر داشتند؛ و مردم را زیر نظر می‌گرفتند و آن‌ها را تفتیش و تجسس می‌کردند. محتسبان در مقام ضابط تا حدودی حق اعمال قدرت نیز داشتند.


گشت ارشاد یا همان محتسبان قدیم، در بین توده‌های مردم، هنرمندان، آزاداندیشان، روشنفکران و شاعران و ادیبان نه‌تنها محبوبیتی نداشتند بلکه منفور نیز بودند. در متون نثر و نظم فارسی، اهل قلم و شاعران، محتسبان را مورد طعن و تمسخر قرار می‌دادند؛ و فساد آن‌ها را افشا می‌کردند. داستان مست و محتسب یکی از اشعار معروف [[پروین اعتصامی|'''پروین اعتصامی''']] است که عموم ایرانیان با آن آشنا هستند. پروین اعتصامی در این شعر محتسبان را که مصداق گشت ارشاد امروزی است، افشا کرده است؛ و پرده از فساد محتسب و داروغه و قاضی و والی برمی‌دارد.
گشت ارشاد یا همان محتسبان قدیم، در بین توده‌های مردم، هنرمندان، آزاداندیشان، روشنفکران و شاعران و ادیبان نه‌تنها محبوبیتی نداشتند بلکه منفور نیز بودند. در متون نثر و نظم فارسی، اهل قلم و شاعران، محتسبان را مورد طعن و تمسخر قرار می‌دادند؛ و فساد آن‌ها را افشا می‌کردند. داستان مست و محتسب یکی از اشعار معروف [[پروین اعتصامی|'''پروین اعتصامی''']] است که عموم ایرانیان با آن آشنا هستند. پروین اعتصامی در این شعر محتسبان را که مصداق گشت ارشاد امروزی است، افشا کرده است؛ و پرده از فساد محتسب و داروغه و قاضی و والی برمی‌دارد.