سازمان ملل متحد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح سجاوندی)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۴۰: خط ۴۰:
این کشورها ابتدا سازمان هایی بین المللی ایجاد کردند تا در مسائل ویژه همکاری کنند که درهمین رابطه [[اتحادیه بین المللی ارتباطات]] در ۱۸۶۵ به عنوان اتحادیه بین المللی تلگراف تشکیل و [[اتحادیه جهانی پست]] در ۱۸۷۴ تاسیس شد.
این کشورها ابتدا سازمان هایی بین المللی ایجاد کردند تا در مسائل ویژه همکاری کنند که درهمین رابطه [[اتحادیه بین المللی ارتباطات]] در ۱۸۶۵ به عنوان اتحادیه بین المللی تلگراف تشکیل و [[اتحادیه جهانی پست]] در ۱۸۷۴ تاسیس شد.


نخستین [[کنفرانس بین المللی صلح]] در ۱۸۹۹ در لاهه تشکیل شد تا اسناد لازم را برای حل مسالمت آمیز بحران ها، پیشگیری از جنگ ها و تهیه مقررات این کشمکش ها تهیه کند. طی این کنفرانس، کنوانسیون حل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی، تصویب شد. [[دیوان دائمی داوری]] نیز در لاهه تاسیس گشته و درسال ۱۹۰۲ آغاز به کار کرد.
نخستین [[کنفرانس بین المللی صلح]] در ۱۸۹۹ در لاهه تشکیل شد تا اسناد لازم را برای حل مسالمت آمیز بحران ها، پیشگیری از جنگ ها و تهیه مقررات این کشمکش ها تهیه کند. طی این کنفرانس، کنوانسیون حل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی، تصویب شد. [[دیوان دائمی داوری]] نیز در لاهه تاسیس شد و درسال ۱۹۰۲ آغاز به کار کرد.


== اهداف سازمان ملل متحد ==
== اهداف سازمان ملل متحد ==
خط ۶۲: خط ۶۲:
جامعه ملل در دهم ژانویه سال ۱۹۲۰، پس از جنگ جهانی اول تاسیس گردید. این تشکیلات زمانی رسما بر پا شد که ۹۹ کشور میثاق آن، یعنی قسمت اول معاهده ورسای، را امضا کردند.
جامعه ملل در دهم ژانویه سال ۱۹۲۰، پس از جنگ جهانی اول تاسیس گردید. این تشکیلات زمانی رسما بر پا شد که ۹۹ کشور میثاق آن، یعنی قسمت اول معاهده ورسای، را امضا کردند.


هدف اصلی از تشکیل جامعه ملل حفظ صلح جهانی از طریق ترویج خلع سلاح، جلوگیری از بروز جنگ از راه امنیت جمعی، حل و فصل اختلافات میان کشورها از طریق مذاکره و دیپلماسی و بهبود رفاه جهانی بود. با این حال، جامعه ملل دچار برخی نقاط ضعف اساسی بود. اگر کشورهای درگیر در اختلاف، نادیده گرفتن تصمیمات جامعه ملل را بر می گزیدند، جامعه ملل می توانست تحریم‌های اقتصادی وضع کند اما از آنجا که نیروی نظامی نداشت هیچ راهی برای اجرای این تصمیمات نبود. علاوه بر این، همه کشورها عضو جامعه ملل نبودند. برای مثال ایالات متحده آمریکا بر خلاف تلاش‌ها و فعالیت‌های پرزیدنت ویلسون در پیدایش جامعه ملل، هرگز عضو آن نبود. کشورهای دیگر که پس از آن به جامعه ملل ملحق شده بودند، آن را ترک کردند و جامعه ملل اغلب موفق به اقدام در زمینه مورد نیاز نبود.
هدف اصلی از تشکیل جامعه ملل حفظ صلح جهانی از طریق ترویج خلع سلاح، جلوگیری از بروز جنگ از راه امنیت جمعی، حل و فصل اختلافات میان کشورها از طریق مذاکره و دیپلوماسی و بهبود رفاه جهانی بود. با این حال، جامعه ملل دچار برخی نقاط ضعف اساسی بود. اگر کشورهای درگیر در اختلاف، نادیده گرفتن تصمیمات جامعه ملل را بر می گزیدند، جامعه ملل می توانست تحریم‌های اقتصادی وضع کند اما از آنجا که نیروی نظامی نداشت هیچ راهی برای اجرای این تصمیمات نبود. علاوه بر این، همه کشورها عضو جامعه ملل نبودند. برای مثال ایالات متحده آمریکا بر خلاف تلاش‌ها و فعالیت‌های پرزیدنت ویلسون در پیدایش جامعه ملل، هرگز عضو آن نبود. کشورهای دیگر که پس از آن به جامعه ملل ملحق شده بودند، آن را ترک کردند و جامعه ملل اغلب موفق به اقدام در زمینه مورد نیاز نبود.


با وجود این نقاط ضعف، جامعه ملل قادر به حل و فصل برخی اختلافات و متوقف کردن برخی جنگ‌های کوچک بود. جامعه ملل با موفقیت در اختلاف بین سوئد و فنلاند بر سر جزایر آلاند در ژوئن سال ۱۹۲۰ مداخله کرد. همچنین جامعه ملل تهاجم یونان به بلغارستان را در سال ۱۹۲۵ متوقف کرد. با این حال، در جلوگیری یا توقف جنگ ملل قدرتمند بی اثر بود. هنگامی که ایتالیا در سال ۱۹۳۶ به اتیوپی (حبشه) حمله کرد، جامعه ملل عمل تجاوز را محکوم و تحریم هایی وضع کرد، اما تحریم‌ها هیچ تاثیری نداشت. علاوه بر این، جامعه ملل در رویارویی با وقایعی که منجر به بروز جنگ جهانی دوم شد ناتوان بود.
با وجود این نقاط ضعف، جامعه ملل قادر به حل و فصل برخی اختلافات و متوقف کردن برخی جنگ‌های کوچک بود. جامعه ملل با موفقیت در اختلاف بین سوئد و فنلاند بر سر جزایر آلاند در ژوئن سال ۱۹۲۰ مداخله کرد. همچنین جامعه ملل تهاجم یونان به بلغارستان را در سال ۱۹۲۵ متوقف کرد. با این حال، در جلوگیری یا توقف جنگ ملل قدرتمند بی اثر بود. هنگامی که ایتالیا در سال ۱۹۳۶ به اتیوپی (حبشه) حمله کرد، جامعه ملل عمل تجاوز را محکوم و تحریم هایی وضع کرد، اما تحریم‌ها هیچ تاثیری نداشت. علاوه بر این، جامعه ملل در رویارویی با وقایعی که منجر به بروز جنگ جهانی دوم شد ناتوان بود.
خط ۷۴: خط ۷۴:
منشور آتلانتیک، در هشت بند اصلی، چشم اندازی برای توافقات پس از جنگ برشمرد:
منشور آتلانتیک، در هشت بند اصلی، چشم اندازی برای توافقات پس از جنگ برشمرد:


# ایالات متحده یا دولت انگلستان هیچ چشم داشت سرزمینی ندارند.
# ایالات متحده یا دولت انگلستان هیچ چشم‌داشت سرزمینی ندارند.
# تغییرات سرزمینی بایست به خواست مردمان مربوطه باشد.
# تغییرات سرزمینی بایست به خواست مردمان مربوطه باشد.
# همه مردم حق تعیین سرنوشت دارند.
# همه مردم حق تعیین سرنوشت دارند.
خط ۸۵: خط ۸۵:


=== اعلامیه ملل متحد ===
=== اعلامیه ملل متحد ===
در روز اول سال نو ۱۹۴۲، نمایندگان ایالات متحده، انگلستان، اتحاد جماهیر شوروی و چین سندی کوتاه را امضا کردند که به اعلامیه ملل متحد معروف است. روز بعد، نمایندگانی از ۱۱ کشور دیگر امضا خود را به متن افزودند. این سند مهم مسوولیت دولت های امضا کننده در قبال تلاش های جنگی را به حداکثر می رساند و آنها را از ایجاد صلحی جداگانه بر حذر می داشت.
در روز اول سال نو ۱۹۴۲، نمایندگان ایالات متحده، انگلستان، اتحاد جماهیر شوروی و چین سندی کوتاه را امضا کردند که به اعلامیه ملل متحد معروف است. روز بعد، نمایندگانی از ۱۱ کشور دیگر امضا خود را به متن افزودند. این سند مهم مسئولیت دولت های امضا کننده در قبال تلاش های جنگی را به حداکثر می رساند و آنها را از ایجاد صلحی جداگانه بر حذر می داشت.


سه سال بعد، هنگام تدارک کنفرانس سان فرانسیسکو، تنها آن دسته از کشورهایی که به متحدین اعلام جنگ داده و عضو بیانیه ماه مارس ۱۹۴۵ سازمان ملل متحد بودند به شرکت در آن کنفرانس دعوت شدند.
سه سال بعد، هنگام تدارک کنفرانس سان فرانسیسکو، تنها آن دسته از کشورهایی که به متحدین اعلام جنگ داده و عضو بیانیه ماه مارس ۱۹۴۵ سازمان ملل متحد بودند به شرکت در آن کنفرانس دعوت شدند.


=== کنفرانس دامبارتن اوکس ===
=== کنفرانس دامبارتن اوکس ===
اصول سازمان جهانی آینده به این ترتیب پایه گذاری شد. ساختار سازمان در کنفرانسی مانند همایش های کسب و کار در (دامبارتن اوکس) واشنگتن دی سی در پاییز سال ۱۹۴۴ توسط نمایندگان چین، بریتانیا، اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده مورد بحث قرار گرفت. در ۷ اکتبر ۱۹۴۴، قدرت های چهارگانه پیشنهادهایی برای چارچوب سازمان جهانی به همه دولت های عضو ملل متحد و مردم همه کشورها جهت بحث و بررسی تسلیم کردند.
اصول سازمان جهانی آینده به این ترتیب پایه گذاری شد که ساختار سازمان در کنفرانسی مانند همایش های کسب و کار در (دامبارتن اوکس) واشنگتن دی سی در پاییز سال ۱۹۴۴ توسط نمایندگان چین، بریتانیا، اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده مورد بحث قرار گرفت. در ۷ اکتبر ۱۹۴۴، قدرت های چهارگانه پیشنهادهایی برای چارچوب سازمان جهانی به همه دولت های عضو ملل متحد و مردم همه کشورها جهت بحث و بررسی تسلیم کردند.


== ۴ دفتر اصلی ملل متحد ==
== ۴ دفتر اصلی ملل متحد ==
خط ۹۶: خط ۹۶:
=== مقر سازمان ملل متحد در نیویورک ===
=== مقر سازمان ملل متحد در نیویورک ===
آمار فعالیت‌های مقر سازمان ملل متحد در نیویورک (ایاالت متحده آمریکا):  
آمار فعالیت‌های مقر سازمان ملل متحد در نیویورک (ایاالت متحده آمریکا):  
* ۱۹۳ هیئت دیپلماتیک به نمایندگی از دولت های عضو، هر سال بیش از ۵۰۰۰ نفر به نیویورک، برای جلسات سالانه مجمع عمومی اعزام می کنند.  
* ۱۹۳ هیئت دیپلوماتیک به نمایندگی از دولت های عضو، هر سال بیش از ۵۰۰۰ نفر به نیویورک، برای جلسات سالانه مجمع عمومی اعزام می کنند.  
* در دبیرخانه نیویورک۵۵۰۰ کارمند بین المللی مشغول به کار هستند.
* در دبیرخانه نیویورک۵۵۰۰ کارمند بین المللی مشغول به کار هستند.
* مقر سازمان ملل متحد در نیویورک هر ساله یک میلیون بازدید کننده دارد.
* مقر سازمان ملل متحد در نیویورک هر ساله یک میلیون بازدید کننده دارد.
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:
=== مقر سازمان ملل متحد در ژنو ===
=== مقر سازمان ملل متحد در ژنو ===
آمار فعالیت‌های دفتر ملل متحد در ژنو سوئیس، ستاد منطقه اروپا:  
آمار فعالیت‌های دفتر ملل متحد در ژنو سوئیس، ستاد منطقه اروپا:  
* ۱۸۴ هیئت دیپلماتیک به نمایندگی از دولت های عضو در ارتباط با این دفتر فعالیت می کنند.  
* ۱۸۴ هیئت دیپلوماتیک به نمایندگی از دولت های عضو در ارتباط با این دفتر فعالیت می کنند.  
* حدود ۸۵۰۰ کارمند مشغول به کار برای سازمان ملل متحد و سازمان های تخصصی، صندوق ها و برنامه های آن در ٰژنو هستند.  
* حدود ۸۵۰۰ کارمند مشغول به کار برای سازمان ملل متحد و سازمان های تخصصی، صندوق ها و برنامه های آن در ٰژنو هستند.  
* هر سال قریب به ۱۰۰۰۰۰ بازدید کننده از کاخ ملل در ژنو بازدید می کنند.  
* هر سال قریب به ۱۰۰۰۰۰ بازدید کننده از کاخ ملل در ژنو بازدید می کنند.  
خط ۱۱۴: خط ۱۱۴:


آمار فعالیت‌های دفتر سازمان ملل متحد در نایروبی:  
آمار فعالیت‌های دفتر سازمان ملل متحد در نایروبی:  
* ۱۴۶ هیئت دیپلماتیک به نمایندگی از دولت های عضو در رابطه با این دفتر فعالیت می کنند.  
* ۱۴۶ هیئت دیپلوماتیک به نمایندگی از دولت های عضو در رابطه با این دفتر فعالیت می کنند.  
* ۲۸۰۰ کارمند مشغول به کار در UNEP و HABITAT -UN بعنوان مجموعه ای ازتشکیلات دیپلماتیک و طرح های نهادینه سازی صلح هستند.  
* ۲۸۰۰ کارمند مشغول به کار در UNEP و HABITAT -UN بعنوان مجموعه ای ازتشکیلات دیپلوماتیک و طرح های نهادینه سازی صلح هستند.  
دفتر سازمان ملل متحد در وین اتریش به عنوان مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA)، سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO):  
دفتر سازمان ملل متحد در وین اتریش به عنوان مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA)، سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO):  
* دفتر سازمان ملل متحد در امور فضا (UNOOSA) و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد عمل می‌کند.  
* دفتر سازمان ملل متحد در امور فضا (UNOOSA) و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد عمل می‌کند.  
خط ۱۲۱: خط ۱۲۱:
=== مقر سازمان ملل متحد در وین ===
=== مقر سازمان ملل متحد در وین ===
آمار فعالیت‌های دفتر سازمان ملل متحد در وین:  
آمار فعالیت‌های دفتر سازمان ملل متحد در وین:  
* ده ها هیئت دیپلماتیک به نمایندگی از دولت های عضو در رابطه با این دفتر فعالیت می کنند.
* ده‌ها هیأت دیپلوماتیک به نمایندگی از دولت های عضو در رابطه با این دفتر فعالیت می کنند.
* ۴۰۰۰ کارمند مشغول به کار برای سازمان ملل متحد مستقر در وین هستند.
* ۴۰۰۰ کارمند مشغول به کار برای سازمان ملل متحد مستقر در وین هستند.
* در این نهاد حدود ۲۰۰۰ کنفرانس و جلسه بین المللی که همه ساله برگزار می‌شود
* در این نهاد حدود ۲۰۰۰ کنفرانس و جلسه بین المللی همه ساله برگزار می‌شود


== نهادهای اصلی سازمان ملل متحد ==
== نهادهای اصلی سازمان ملل متحد ==
خط ۱۴۰: خط ۱۴۰:
تصمیم می گیرد هر یک از دولت های عضو چه مقدار باید به سازمان ملل متحد بپردازند و چگونه این پول هزینه شود.  
تصمیم می گیرد هر یک از دولت های عضو چه مقدار باید به سازمان ملل متحد بپردازند و چگونه این پول هزینه شود.  


کمیته های اصلی به علت وجود تعداد قابل توجهی از مسائل مقتضی بررسی، مجمع عمومی موضوعات را میان شش کمیته اصلی و سایر نهادهای تابعه توزیع می‌کند. کمیته ها و ارکان، مسائل را به بحث گذاشته تا جایی که ممکن است تالش می کنند مواضع متنوع و احتمالی کشورهای مختلف را هماهنگ سازند، و آنگاه در جلسه عمومی (کامل) مجمع، پیش نویس قطعنامه ها و تصمیمات برای بررسی را مطرح کنند.<ref>مقاله اکسی فرتچک روزنامه فیگارو فرانسه</ref>
کمیته های اصلی به علت وجود تعداد قابل توجهی از مسائل مقتضی بررسی، مجمع عمومی، موضوعات را میان شش کمیته اصلی و سایر نهادهای تابعه توزیع می‌کند. کمیته ها و ارکان، مسائل را به بحث گذاشته تا جایی که ممکن است تلاش می کنند مواضع متنوع و احتمالی کشورهای مختلف را هماهنگ سازند، و آنگاه در جلسه عمومی (کامل) مجمع، پیش نویس قطعنامه ها و تصمیمات برای بررسی را مطرح کنند.<ref>مقاله اکسی فرتچک روزنامه فیگارو فرانسه</ref>


شش کمیته اصلی عبارتند از:  
شش کمیته اصلی عبارتند از:  
خط ۱۵۲: خط ۱۵۲:


==== نحوه محاسبه حق عضویت در سازمان ملل ====
==== نحوه محاسبه حق عضویت در سازمان ملل ====
معیار اصلی مورد نظر کشورهای عضو، که از طریق مجمع عمومی اعمال می‌شود، توانایی پرداخت کشورها است. این توانایی بر برآوردهای تولید ناخالص ملی آنها و تعدیل هایی، از جمله برای بدهی خارجی و درآمد سرانه ناچیز، استوار است. درصد سهم هر کشور عضو در بودجه به وسیله مجمع عمومی و براساس این شیوه تعیین می‌شود و از حداقل ۰/۰۰۱ درصد تا حداکثر ۲۲ درصد، و حداکثر ۰۱/۰ درصد از کشورهای کمتر توسعه یافته، متغیر است. برای سال ۲۰۰۲ سهمیه هر یک از ۴۳ کشوری که با نرخ حداقل، سهمیه دادند ۱۱۱۰۴ دلار و سهمیه کشوری که بیشترین مبلغ را داد، یعنی ایالات متحده۲۸۳۰۷۶۳۲۱دلار بود.
معیار اصلی مورد نظر کشورهای عضو، که از طریق مجمع عمومی اعمال می‌شود، توانایی پرداخت کشورها است. این توانایی بر برآوردهای تولید ناخالص ملی آنها و تعدیل هایی، از جمله برای بدهی خارجی و درآمد سرانه ناچیز، استوار است. درصد سهم هر کشور عضو در بودجه به وسیله مجمع عمومی و براساس این شیوه تعیین می‌شود و از حداقل یک هزارم درصد تا حداکثر ۲۲ درصد، و حداکثر یک صدم درصد از کشورهای کمتر توسعه یافته، متغیر است. برای سال ۲۰۰۲ سهمیه هر یک از ۴۳ کشوری که با نرخ حداقل، سهمیه دادند ۱۱۱۰۴ دلار و سهمیه کشوری که بیشترین مبلغ را داد، یعنی ایالات متحده۲۸۳۰۷۶۳۲۱دلار بود.


ده کشور عضو با بیشترین سهمیه درتامین بودجه عادی سال ۲۰۰۲ سازمان ملل متحد
ده کشور عضو با بیشترین سهمیه درتامین بودجه عادی سال ۲۰۰۲ سازمان ملل متحد
خط ۲۰۹: خط ۲۰۹:
* کشورهای اروپای شرقی  
* کشورهای اروپای شرقی  
* کشورهای آمریکای لاتین  
* کشورهای آمریکای لاتین  
* و کشورهای کارائیب  
* کشورهای کارائیب  
* کشورهای اروپای غربی  
* کشورهای اروپای غربی  


=== [[شورای امنیت]] ===
=== [[شورای امنیت]] ===
شورای امنیت نهاد اصلی است که:<blockquote>«در همه اختلافات یا اوضاعی که ممکن است منجر به بروز درگیری بین المللی شود تحقیق می‌کند «روشها و شرایط حل و فصل اختلافات را توصیه می‌کند» اقدام در برابر هر گونه تهدید یا عمل تجاوز را توصیه می‌کند «به مجمع عمومی توصیه می‌کند که چه کسی باید به عنوان دبیر کل سازمان ملل متحد تعیین شود».</blockquote>شورای امنیت دارای ۱۵ عضو است. پنج عضو دائمی: چین، فرانسه، فدراسیون روسیه، انگلستان و ایاالت متحده آمریکا.
شورای امنیت نهاد اصلی است که:<blockquote>«در همه اختلافات یا اوضاعی که ممکن است منجر به بروز درگیری بین المللی شود تحقیق می‌کند «روشها و شرایط حل و فصل اختلافات را توصیه می‌کند» اقدام در برابر هر گونه تهدید یا عمل تجاوز را توصیه می‌کند «به مجمع عمومی توصیه می‌کند که چه کسی باید به عنوان دبیر کل سازمان ملل متحد تعیین شود».</blockquote>شورای امنیت دارای ۱۵ عضو است. پنج عضو دائمی: چین، فرانسه، فدراسیون روسیه، انگلستان و ایالات متحده آمریکا.


۱۰ عضو غیر دائمی توسط مجمع عمومی برای مدت دو سال انتخاب می شوند و بر اساس مناطق جغرافیایی که نماینده آن هستند انتخاب صورت می پذیرد.
۱۰ عضو غیر دائمی توسط مجمع عمومی برای مدت دو سال انتخاب می شوند و بر اساس مناطق جغرافیایی که نماینده آن هستند انتخاب صورت می پذیرد.
خط ۲۶۱: خط ۲۶۱:
هیچ دو قاضی نمی توانند از یک کشور باشند و اکثریت نه قاضی در اتخاذ تصمیم لازم است.  
هیچ دو قاضی نمی توانند از یک کشور باشند و اکثریت نه قاضی در اتخاذ تصمیم لازم است.  


دیوان دبیرخانه‌ای دارد که بعنوان رکن اداری آن در انجام وظایف کمک می‌کند. قضایا و آرا مشورتی دیوان در مقام قضاوت، به اختلافات بین المللی مربوط به حقوق اقتصادی، حفاظت از محیط زیست، حق عبور، استفاده از زور، دخالت در امور داخلی کشورها، روابط دیپلماتیک، گروگانگیری، حق پناهندگی و تابعیت رسیدگی کرده است.  
دیوان دبیرخانه‌ای دارد که بعنوان رکن اداری آن در انجام وظایف کمک می‌کند. قضایا و آرا مشورتی دیوان در مقام قضاوت، به اختلافات بین المللی مربوط به حقوق اقتصادی، حفاظت از محیط زیست، حق عبور، استفاده از زور، دخالت در امور داخلی کشورها، روابط دیپلوماتیک، گروگانگیری، حق پناهندگی و تابعیت رسیدگی کرده است.  


از سال ۱۹۴۶، دیوان بین المللی دادگستری حدود ۱۵۰ قضیه را بررسی کرده و آراء متعددی در دعاوی ارجاع شده دولتها صادر کرده و نظرات مشورتی در پاسخ به طیفی از سازمان های تابع ملل متحد ارائه داده است.  
از سال ۱۹۴۶، دیوان بین المللی دادگستری حدود ۱۵۰ قضیه را بررسی کرده و آراء متعددی در دعاوی ارجاع شده دولتها صادر کرده و نظرات مشورتی در پاسخ به طیفی از سازمان های تابع ملل متحد ارائه داده است.