۱٬۲۲۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
== دریاچههای ایران == | == دریاچههای ایران == | ||
[[پرونده:تصویری از دریاچههای سوخته ایران.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:تصویری از دریاچههای سوخته ایران.jpg|بندانگشتی|تصویر یکی از دریاچههای سوخته ایران|جایگزین=]] | ||
نابودی و مرگ تدریجی دریاچهها و تالابهای ایران اکنون به یک موضوع جدی کشور تبدیلشده و محو شدن دریاچههای هامون، کافتر، بختگان، مهارلو، طشک و برخی دیگر از تالابها از نقشه ایران و همچنین قرار گرفتن دریاچه ارومیه در آستانه نابودی کامل، پای مجلس را نیز به بحران خشکی دریاچهها کشانده است. دستاندرکاران و مسئولان حکومتی بر این باورند که آثار مخرب زیستمحیطی و وقوع طوفانهای نمکی و گردوغبار و از بین رفتن کشاورزی از مهمترین علل خشک شدن دریاچههای کشور است. از | نابودی و مرگ تدریجی دریاچهها و تالابهای ایران اکنون به یک موضوع جدی کشور تبدیلشده و محو شدن دریاچههای هامون، کافتر، بختگان، مهارلو، طشک و برخی دیگر از تالابها از نقشه ایران و همچنین قرار گرفتن دریاچه ارومیه در آستانه نابودی کامل، پای مجلس را نیز به بحران خشکی دریاچهها کشانده است. دستاندرکاران و مسئولان حکومتی بر این باورند که آثار مخرب زیستمحیطی و وقوع طوفانهای نمکی و گردوغبار و از بین رفتن کشاورزی از مهمترین علل خشک شدن دریاچههای کشور است. از سویی از آنجا که ایران بهطور طبیعی کشوری با آبوهوای خشک است و در بسیاری از زمانها با مشکل کمآبی مواجه است، خشک شدن و از بین رفتن دریاچههای طبیعی آن نیز مشکلی جدی روی مشکلات قبلی است<ref name=":5">[https://www.egardesh.com/blog/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 نگاهی به دریاچههای سوخته ایران]- سامانه رزرواسیون مهر</ref> | ||
'''دریاچه ارومیه''' | '''دریاچه ارومیه''' | ||
خط ۱۶۸: | خط ۱۶۸: | ||
'''دریاچه بختگان''' | '''دریاچه بختگان''' | ||
[[پرونده:تصویری از خشک شدن دریاچه بختگان.jpg|بندانگشتی|تصویری از خشک شدن دریاچه بختگان]] | |||
دریاچه بختگان که در استان فارس واقع شده، اکنون در حال خشکی کامل است. استفادههای متعدد در بالادست تالاب برای آب آشامیدنی شیراز و روستاهای متعدد و همچنین استفاده از آب برای زمینهای کشاورزی و صنعت، از مهمترین دلایل خشکسالی این دریاچه به شمار میرود. منشأ دریاچه بختگان رودخانه کوچک سیوند است که دولت با احداث سدی بر روی این رودخانه حیات دریاچه بختگان را بهشکلجدی تهدید کرد. متأسفانه این روزها بخشهای بسیار گستردهای از دریاچه خشکشده و دیگر از پرندگان خبری نیست و این بخشها به میدانی برای تمرین و ویراژ موتورسواران و تیک آف کردن اتومبیلها تبدیلشده است. دریاچه بختگان، برای مهرومومهای طولانی زیستگاه زمستانی پرندگانی بود که از روسیه و دشتهای سیبری به ایران کوچ میکردند. اما امروز با توجه به خشکی دریاچه، فلامینگوها گروهگروه بختگان را ترک میکنند. | دریاچه بختگان که در استان فارس واقع شده، اکنون در حال خشکی کامل است. استفادههای متعدد در بالادست تالاب برای آب آشامیدنی شیراز و روستاهای متعدد و همچنین استفاده از آب برای زمینهای کشاورزی و صنعت، از مهمترین دلایل خشکسالی این دریاچه به شمار میرود. منشأ دریاچه بختگان رودخانه کوچک سیوند است که دولت با احداث سدی بر روی این رودخانه حیات دریاچه بختگان را بهشکلجدی تهدید کرد. متأسفانه این روزها بخشهای بسیار گستردهای از دریاچه خشکشده و دیگر از پرندگان خبری نیست و این بخشها به میدانی برای تمرین و ویراژ موتورسواران و تیک آف کردن اتومبیلها تبدیلشده است. دریاچه بختگان، برای مهرومومهای طولانی زیستگاه زمستانی پرندگانی بود که از روسیه و دشتهای سیبری به ایران کوچ میکردند. اما امروز با توجه به خشکی دریاچه، فلامینگوها گروهگروه بختگان را ترک میکنند.<ref name=":5" /> | ||
'''تالاب انزلی''' | '''تالاب انزلی''' | ||
[[پرونده:تالاب انزلی در باتلاق نابودی.jpg|بندانگشتی|'''تالاب انزلی در باتلاق نابودی''']] | [[پرونده:تالاب انزلی در باتلاق نابودی.jpg|بندانگشتی|'''تالاب انزلی در باتلاق نابودی''']] | ||
جالب است بدانید که ۲۷ رودخانه مهم گیلان به تالاب انزلی سرازیر میشوند درواقع این تالاب با مساحت ۲۰۰ کیلومترمربع بهمثابه تصفیهخانه آب دریای خزر است. این رودها با آب شیرین خود سدی در برابر آبشور دریای خزر به وجود آوردهاند. از سوی دیگر این تالاب با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی، صدها گونه موجودات گیاهی، جانوری و میکروسکوپی و دهها گونه گیاهی که در دل خود جایداده است، اکوسیستم کمنظیری بهشمار میآید. متأسفانه این تالاب نیز همانند بسیاری دیگر از پدیدههای طبیعی کشورمان درتهدید جدی است. ساختن استخر پرورش ماهی در پیرامون تالاب و تغییر ویژگی فیزیکی و شیمیایی آب، بیتوجهی به ظرفیت تالاب در پذیرش گردشگری همزمان، افزایش میزان فلزات سنگین و بخصوص سرب در آب و رسوبات تالاب، پمپاژ آب به بالادست تالاب برای آبیاری زمینهای کشاورزی، ساخت کــومههای شکار، گردآوری میزان زیادی از زبالههای غیرقابل تجزیه در تالاب که از طریق رودخانههای منتهی به تالاب و بازدیدکنندگان از تالاب وارد آن میشود، نبود لایروبی لازم و همچنین رهاسازی فاضلابهای صنعتی، خانگی و بیمارستانی چند شهرستان استان گیلان به تالاب انزلی و غیره منجر به ویرانی بخشهای بزرگی از تالاب و برهم خوردن تعادل اکوسیستمی آن شده است. متأسفانه هنوز دولت تدبیر درستی برای حل این معضل در نظر نگرفته است. | جالب است بدانید که ۲۷ رودخانه مهم گیلان به تالاب انزلی سرازیر میشوند درواقع این تالاب با مساحت ۲۰۰ کیلومترمربع بهمثابه تصفیهخانه آب دریای خزر است. این رودها با آب شیرین خود سدی در برابر آبشور دریای خزر به وجود آوردهاند. از سوی دیگر این تالاب با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی، صدها گونه موجودات گیاهی، جانوری و میکروسکوپی و دهها گونه گیاهی که در دل خود جایداده است، اکوسیستم کمنظیری بهشمار میآید. متأسفانه این تالاب نیز همانند بسیاری دیگر از پدیدههای طبیعی کشورمان درتهدید جدی است. ساختن استخر پرورش ماهی در پیرامون تالاب و تغییر ویژگی فیزیکی و شیمیایی آب، بیتوجهی به ظرفیت تالاب در پذیرش گردشگری همزمان، افزایش میزان فلزات سنگین و بخصوص سرب در آب و رسوبات تالاب، پمپاژ آب به بالادست تالاب برای آبیاری زمینهای کشاورزی، ساخت کــومههای شکار، گردآوری میزان زیادی از زبالههای غیرقابل تجزیه در تالاب که از طریق رودخانههای منتهی به تالاب و بازدیدکنندگان از تالاب وارد آن میشود، نبود لایروبی لازم و همچنین رهاسازی فاضلابهای صنعتی، خانگی و بیمارستانی چند شهرستان استان گیلان به تالاب انزلی و غیره منجر به ویرانی بخشهای بزرگی از تالاب و برهم خوردن تعادل اکوسیستمی آن شده است. متأسفانه هنوز دولت تدبیر درستی برای حل این معضل در نظر نگرفته است. | ||
برپایه آمارها وسعت تالاب انزلی حدود ۱۹ هزار هكتار عنوان میشود ولی شواهد حاكی از آن است كه تالاب دیگر آن گستره و توش و توان سابق را ندارد. | |||
چه بر سر تالاب آمده است؟ | |||
در سه دهه گذشته بهدلیل ورود حجم زیادی از رسوبات و رشد بیرویه گیاهان مهاجم میانگین عمق آب این تالاب از ۱۱ متر به كمتر از دو متر و در مناطقی حتی كمتر كاهش پیدا كرده است. | |||
افزون بر مقادیر زیادی سم و كود شیمیایی روزانه بیش از ۴۰۰ هزار متر مكعب فاضلاب به تالاب بین المللی انزلی وارد میشود. | |||
علاوه بر این سازه های غیرضروری و كارشناسی نشده و قطع جریان طبیعی آب ، گیاهان مهاجم وارداتی ، تجاوز به حریم تالاب و كاهش آب دریای خزر از دیگر عوامل خشک شدن تالاب میباشد. | |||
احیای تالاب انزلی از حرف تا عمل | |||
از سال ۸۹ بحث پرطمطراق احیای تالاب انزلی با حضور مسئولان و متولیان امر در بوق و كرنا دمیده شد. | |||
طرح احیای تالاب بین المللی انزلی سال ۸۹ با اعتباری افزون بر ۹۰۰ میلیارد ریال برای پنج سال از محل ردیف های خاص معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی به تصویب رسید اما گام نخست مطالعاتی احیای تالاب انزلی كه در حوزه شناسایی منابع آلاینده و اقدامات برای رفع آن از سال ۸۹ تا ۹۱ انجام شده بود، منجر به نقشههای فنی و اجرایی نشد. | |||
سال ۹۳ نیز طرح جامع مدیریت حوزه آبریز تالاب انزلی با تکیه بر اصول مدیریت اكولوژیك در حوزه آبخیزتالاب انزلی با تمركز بر سه محور پسماند، فاضلابها و رسوبات آغاز شد. | |||
اما با وجود همه این حرف و حدیث ها نه تنها علایمی از بهبود حال تالاب نیست بلكه خبر وخامت حالش به آن سوی مرزها نیز رسیده است.<ref name=":5" /> | |||
=== دریاچه هامون === | === دریاچه هامون === |
ویرایش