کاربر:Safa/صفحه تمرین

قیام شهریور ۱۴۰۱

قیام سراسری شهریور ۱۴۰۱، به قیامی گفته می‌شود که پس از قتل مظلومانه مهسا امینی دختر کرد اهل سقز در ۸۶ شهر ایران درگرفت و تا روز ۳۱ شهریور بیش از ده شهید و دهها مجروح برجای گذاشت. مهسا امینی که در تهران میهمان بود، روز ۲۲ شهریور به بهانه بدحجابی در نزدیکی ایستگاه مترو حقانی تهران توسط پلیس بازداشت و در بازداشتگاه خیابان وزرا به گفته شاهدان پس از اعتراض به توهین و فحاشی ماموران مورد ضرب و شتم واقع شد که منجر به مرگ مغزی و سکته متعاقب آن و مرگش در ۲۵ شهریور گردید. روزنامه‌ی لیبراسیون یک‌شنبه ۱۸ سپتامبر/۲۷ شهریورماه، با انتشار گزارشی اعلام کرد، کشته شدن مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله ایرانی که پس از بازداشت از سوی گشت ارشاد، مورد خشونت ماموران نیروی انتظامی قرار گرفت و جان داد، یک جنبش اعتراضی علیه رژیم جمهوری اسلامی را به راه انداخته است.  

گاهشمار قیام

روزدوم، ۲۶ شهریور

مراسم خاکسپاری مهسا امینی صبح روز شنبه ۲۶ شهریور در قبرستان آیچی سقز برگزار شد. مراسم ختم مهسا امینی در مسجد چهاریار نبی سقز برگزار شد. ویدئوهایی که ساعاتی بعد از سقز در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد زخمی شدن تعدادی از معترضان این شهر در درگیری با نیروهای امنیتی را نشان می‌داد. بیشتر مجروحان به بیمارستان شفا در سقز منتقل شده‌اند. شرکت‌کنندگان در مراسم خاکسپاری مهسا امینی در آرامستان آیچی شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند. در برخی از ویدئوهای منتشرشده از سقز معترضان بنرهایی با عکس علی خامنه‌ای، رهبر ایران را آتش می‌زنند یا به سوی آن سنگ پرتاب می‌کنند.

تیراندازی ماموران امنیتی به معترضان و قطع اینترنت در سقز حکایت دارد. بنا به این گزارش‌ها معترضان در مقابل فرمانداری سقز تجمع کرده بودند.

روز سوم، ۲۷ شهریور

صدها نفر در شهر سنندج مرکز استان کردستان ایران روز یکشنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ برای دومین روز پیاپی تجمع‌های اعتراضی برگزار کردند. گروه‌های مختلف مردم پیش از تاریکی با حضور در میدان اصلی شهر شعارهایی مانند «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی» و «مرگ بر خامنه‌ای» سر دادند.

این اعتراض‌ها تا تاریکی شب ادامه پیدا کرد که نیروهای امنیتی اقدام به شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای و گاز اشک آور کردند و از سوی دیگر یک خودروی آبپاش اقدام به متفرق کردن معترضان کرد.

در شبکه‌های اجتماعی بطور وسیعی برای روز دوشنبه فراخوان برای تظاهرات منعکس شده است.

روز چهارم، ۲۸ شهریور

روز دوشنبه ۲۸ شهریورماه ۱۴۰۱، مردم ایران در اعتراض به قتل مهسا امینی به خیابان‌ها آمده و بر علیه سران حکومت و سیاست‌های سرکوبگرانه آن شعار می‌دادند. مردم و جوانان تهران، مشهد، رشت، اهواز، اصفهان، نيشابور، اراك، كرمانشاه، خرم آباد و ديگر شهرها با شعار مرگ بر خامنه‌ای به خیابانها آمدند. در تهران مردم در بلوار کشاورز و خيابانهای وصال، كارگر و ايتاليا دست به تظاهرات زدند و با یگان ویژه درگیر شدند. آنها شعار می‌دادند: ننگ ما ننگ ما رهبر الدنگ ما و خامنه‌ای قاتله حکومتش فاسده. تظاهركنندگان كه زنان نقش فعالي در آنها داشتند، چند خودروی گشت ارشاد و یگان ویژه را به آتش كشيده و يا واژگون کردند. شماری از مردم معترض دستگير شدند. درگيری و جنگ و گريز تا پاسی از شب ادامه داشت.

در کرج و مشهد مردم با شعار بجنگ تا بجنگیم و توپ تانک فشفشه آخوند باید گم بشه و در اهواز با شعار می‌کشم می‌کشم هر آنکه خواهرم کشت دست به تظاهرات زدند.

صبح دوشنبه دانشجویان در بسياری از دانشگاه‌های كشور از جمله دانشگاه تهران، شريف، امیرکبیر، علامه، تربیت معلم، تربیت مدرس، ملی، هنر و دانشگاه اصفهان دست به اعتراض زدند.

دانشجویان دانشگاه امیرکبیر (پلی تكنيك) شعار می‌دادند می‌کشم می‌کشم هر آنکه خواهرم کشت، مرگ بر دیکتاتور، خونین تمام ایران از کردستان تا تهران، از کردستان تا تهران ستم علیه زنان، بسیجیان به دانشجویان حمله کردند كه با شعار بسیجی برو گمشو دانشجويان مواجه شدند. دانشجویان معترض در بیانیه‌ی خود گفتند:

«قتل ددمنشانه مهسا امینی نماد ۴۴ سال سرکوب و وحشیگری است. روزی قاتلان مهسا و تمامی قربانیان چهاردهه گذشته که چند صباحی پایه‌های کاخ ستم خود را بر سیل خون مردم بنا کرده‌اند، به دست عدالت ملت سپرده خواهند شد.».

دانشجویان دانشگاه تهران شعار می‌دادند:  بسیجی بسیجی مرگ به نیرنگ تو خون جوانان ما می‌چکد از چنگ تو، حراست کذایی قاتل ما شمایید، به نام دین و قانون حلال شده خونمون، فقر و فساد و بیداد مرگ بر این استبداد. دانشجویان تربیت معلم شعار می دادند: کردستان کردستان گورستان فاشیستها، رهایی حق ماست، قدرت ما جمع ماست. دانشجویان دانشگاه ملی با شعار مرگ بر دیکتاتور، این همه سال جنایت مرگ بر این ولایت و ۱۵۰۰ نفر کشته آبان ما، تظاهرات کردند.

در تهران نیروهای گارد ویژه با حمله به سمت مردم معترض سعی در متفرق کردن آنها داشتند. مردم با شعار مرگ بر دیکتاتور و بی‌شرف بی‌شرف با نیروهای گارد ويژه در بلوار کشاورز، تقاطع حجاب درگیر شده‌اند. این درگیری‌ها تا پاسی از شب ادامه داشت. مردم معترض در متروی ولی عصر تهران شعار مرگ بر ستمگر چه شاه باشه چه رهبر می‌دادند. در ایلام نیز  مردم شعار «ننگ ما ننگ ما رهبر الدنگ ما»

«توپ تانک فشفشه آخوند باید گم بشه» داده شد.

روز پنجم، ۲۹ شهریور

در پنجمین روز اعتراضات سراسری، بعد از ظهر و شامگاه سه‌شنبه ۲۹شهریور، معترضین در تهران و سایر شهرهای کشور از جمله مشهد،‌ سبزوار، اراک، ایلام، مریوان، گرگان، بیرجند، اصفهان، ساری، تبریز، کرج، فردیس کرج،کرمانشاه، قزوین، شیراز، بندر عباس، کیش، کرمان، رفسنجان، سنندج، قم، خرم آباد، زنجان، رشت، اهواز، اروميه، بوکان، مهاباد، اردبیل و همدان به خیابانها آمدند و علیه حکومت جمهوری اسلامی تظاهرات کردند..

مردم معترض در نقاط مختلف تهران از جمله بلوار کشاورز، میدان ولی عصر، حافظ، تاتر شهر، نارمك، تهران پارس، صادقيه با شعار «امسال سال خونه سید علی سرنگونه»، «مرگ بر ستمگر چه شاه باشه چه رهبر»، «این آخرین پیام است هدف خود نظام است» و «توپ تانک فشفشه آخوند باید گم بشه» دست به تظاهرات زدند. مزدوران انتظامی در مترو به سمت تظاهرکنندگان گاز اشک آور پرتاپ و در بلوار کشاورز به مردم حمله کردند كه با مقاومت آنان روبرو شد.

در اراک جوانان با شعار «می‌کشم می‌کشم هر آنکه خواهرم کشت» از سطلهای زباله برای بستن مسیر نیروهای سرکوبگر استفاده نمودند و خودروی نیروی انتظامی را که برای سرکوب آنان آمده بود وادار به فرار کردند.

در همدان مردم با شعار «خامنه‌ای قاتله حکومتش باطله» و «ننگ ما ننگ ما پليس الدنگ ما» به رویارویی با نیروهای سرکوبگر پرداختند و کانکس نیروی انتظامی را به آتش کشیدند.

در مشهد نیز مردم بپاخاسته خودروهای نیروی سرکوبگر را به آتش کشیدند. در کرمانشاه مردم با شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنه‌ای» به خیابانها آمدند مأموران سرکوبگر به سوی مردم شلیک کردند. جوانان شورشی با برافروختن آتش خیابانهای منطقه تظاهرات را به تصرف خود در آوردند.

مردم و جوانان شورشگر در ايلام با شعار «مرگ بر خامنه‌ای»، «مي‌جنگيم مي‌ميريم ايرانو پس مي‌گيريم» به خیزش سراسری پیوستند. در قزوین و قم تظاهرکنندگان با شجاعت به مقابله با مزدوران انتظامی پرداختند و ماموران انتظامی را گوشمالی داده و ماشین گشت ارشاد و ماشین نیروی انتظامی را آتش زدند. مردم شیراز در معالی آباد شعار دادند «خامنه‌ای ضحاک می‌کٍشیمت زیر خاک».

مردم تبریز با شعار «توپ تانک فشفشه آخوند باید گم بشه»، «بیشرف بیشرف» و «ما برای مردن حاضریم» با لباس شخصی‌ها و نیروهای انتظامی درگیر شدند. در رشت جوانان خشمگین خیابان را بستند و نیروهای موتور سوار یگان ویژه را با سنگ فراری دادند و خودروی نیروهای سرکوبگر را آتش زدند.

در برخي از شهرها مانند فردیس کرج مردم با شعار «مجتبی بمیری رهبری را نبینی» تظاهرات کردند و خیابان را در مقابل نیروهای سرکوبگر بستند. جوانان با روشن کردن آتش و بستن مسیرها خیابانها را به تصرف خود درآوردند.

در سه روز گذشته شماری از جوانان بدست نيروهای سركوبگر به شهادت رسيدند. از جمله فریدون محمودی در سقز، محسن محمدی در دیواندره و رضا لطفی در دهگلان کردستان به شهادت رسيدند.

قالیباف رئیس مجلس ارتجاع امروز در جلسه علنی مجلس گفت: «دشمن همانند رویه همیشگی خود التهاب آفرینی و ایجاد آشوب در کشور را در دستور کار خود قرار داده است، متاسفانه عده‌ای در داخل نیز خواسته یا ناخواسته در جهت خواست دشمن حرکت می کنند. اما مردم عزیز ما هوش سیاسی خود را نشان داده اند و با مجاهديني که زمانی، خودشان چند هزار نفر از مردم عادی را شهید کردند و حالا داعیه‌دار درگذشت یک نفر شده‌اند، همراهی نکرده و نمی‌کنند.» (خبرگزاری ایرنا ۲۹ شهریور)

محسن منصوری استاندار رژيم در تهران شب گذشته در توئيتر خود نوشت: «عناصر اصلی هسته‌های اولیه تجمعات امشب تهران کاملا سازماندهی شده، آموزش دیده و با برنامه به دنبال ایجاد اغتشاش در تهران بودند. ریختن گازوئیل در معابر، پرتاب سنگ، حمله به پلیس، آتش زدن موتور و سطل زباله، تخریب اموال عمومی و ... کار مردم عادی نیست.»

ماموران نیروی انتظامی با حمله به مردم گرمسار و شلیک به سر یک جوان معترض وی را به قتل رساندند.

روز ششم، ۳۰ شهریور

بر مبنای گزارش رادیو فردا، شمار شهرهای درگیر اعتراضات تا شامگاه چهارشنبه، ۳۰ شهریور، به دست‌کم ۸۳ شهر رسید.

این آمار صرفاً بر اساس ویدئوها و تصاویر و خبرهایی است که در چند روز گذشته در رسانه‌ها و همچنین شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و ممکن است اخبار اعتراضات در برخی شهرها هنوز منتشر نشده باشد. علی‌رغم اختلال گسترده در اینترنت و به‌خصوص فیلتر شدن اینستاگرام و واتس‌اپ از چهارشنبه شب در ایران، موج اعتراضات رو به گسترده‌تر شدن رفته و هنوز آمار دقیقی از شمار کشته‌شدگان و مجروحان و بازداشتی‌ها در دست نیست.

روز هفتم، ۳۱ شهریور

موتور اعتراضات ایران چیست؟

نیویورک تایمز

۲۲ سپتامبر ۲۰۲۲

به قلم: کورا انگلبرشت، فرناز فصیحی  

ترجمه بخش‌های گزیده:

اعتراضات ضدحکومتی در شهرهای سراسر ایران در واکنش به مرگ زنی جوان در زمان بازداشتش توسط گشت ارشاد روی یک نقطة حساس ملی انگشت گذاشته است.

تظاهرات‌ها به دهها شهر گسترش یافته و تلفات متعدد گزارش شده است. دولت روز پنجشنبه گفت که از زمان شروع ناآرامی‌ها در آخر هفتة گذشته ۱۷ نفر، منجمله ۲ مأمور امنیتی، کشته شده‌اند...

تظاهرات‌ها گسترده شده و مطالبات گسترش یافته تا بیانگر خشم مردم عادی از وضعیت زندگی بعد از سالیان تحریم‌های به رهبری آمریکا که اقتصاد را فلج کرده و همچنین فساد گسترده و سوء مدیریت اقتصادی باشد...

مرگ مهسا امینی روی یک نقطة حساس ملی انگشت گذاشت و یک چهرة انسانی به خشم طولانی‌مدت مردم نسبت به قوانین مذهبی پوشاند.

زنان بسیاری پوشش سر خود را پاره کرده و سوزاندند تا به قانون حجاب اعتراض کنند.

درحالیکه خشم کشور را در بر گرفت، ایرانیان هر چه بیشتری به تظاهرات‌ها پیوستند که این بحران را تبدیل به جایی برای تبلور خشم مردم نسبت به دولت گرداند...

همچنین تحلیلگران می‌گویند که سالیان افت اقتصادی صبر بسیاری از ایرانیان را به لب‌شان رسانده که طی سالیان اخیر متناوباً برای اعتراض به خیابان‌ها آمده‌اند...

گروه حقوق بشری هنگاو گفت که در سراسر استان کردستان حداقل ۷۳۳ نفر مجروح و بیش از ۶۰۰ نفر دستگیر شده‌اند.

پنجشنبه، سپاه پاسداران که نیروی امنیتی قدرتمند ایران است بیانیه‌ای صادر و آنچه در حال وقوع است را یک فتنه توصیف کرد و گفت که معترضین باید منکوب شوند تا دیگران از آن درس بگیرند.

شهرهای درگیر قیام

فهرست شهرهای درگیر اعتراضات تا شامگاه ۳۰ شهریور ۱۴۰۱ که به ۸۳ شهر بالغ گردید.

ابهر - اراک - اردبیل - ارومیه - اسفراین - اسلام‌آباد غرب - اشنویه - اصفهان - اندیشه شهریار - ایلام - آمل - بابل - بابلسر - بجنورد - بروجرد - بندر انزلی - بندرعباس - بهبهان - بوکان - بیرجند - پاکدشت - پاوه - پرند - پیرانشهر - تالش - تبریز - تکاب - تهران - خرم‌آباد - دزفول - دهگلان - دهلران - دیواندره - رباط کریم - رشت - رضوانشهر - رودسر - زاهدان - زرین‌شهر - زنجان - ساری - ساوه - سرآسیاب ملارد - سردشت - سقز - سمنان - سیرجان - شاهرود - شهسوار - شوشتر - شیراز - شیروان - علی‌آباد کتول - قائم‌شهر - قرچک - قروه - قزوین - قشم - قصر شیرین - قم - قوچان - کاشان - کامیاران - کرج - کرمان - کرمانشاه - کیش - گرگان - گرمسار - گنبد کاووس - لاهیجان - لنگرود - مرند - مرودشت - مشهد - مهرشهر - نوشهر - نیشابور - هشتپر - همدان - ورامین - یاسوج - یزد - این آمار تا روز اول مهر به ۱۱۰ شهر رسید.

شهدای قیام

تعداد شهدای قیام تا روز دوم مهر‌ماه که در بیش از ۱۳۳ شهر ادامه داشت، بالغ بر ۱۰۰ نفر گردید.

اسامی شهدا

فواد قدیمی (دیواندره)، محسن محمدی (دیواندره)، فریدون احمدی (سقز)،

رضا لطفی (دهگلان)، فرجاد درویشی (اورمیه)، ذکریا خیال (پیرانشهر)،

مینو مجیدی (کرماشان)، یک شهروند در کرماشان و یک زن جوان در کرمان

شعارهای قیام

شعار‌های زمانی تاثیر گذارند که دارای این ویژگی‌ها باشند.

شعار مرگ بر ستمگر چه شاه باشه چه رهبر

ننگ ما ننگ ما رهبر الدنگ ما

توپ تانک فشفشه آخوند باید گم بشه

مرگ بر دیکتاتور و بی‌شرف بی‌شرف

خامنه‌ای ضحاک می‌کشیمت زیر خاک

بسیجی بسیجی مرگ به نیرنگ تو خون جوانان ما می چکد از چنگ تو

حراست کذایی قاتل ما شمایید

به نام دین و قانون حلال شده خونمون

فقر و فساد و بیداد مرگ بر این استبداد

این همه سال جنایت مرگ بر این ولایت

۱۵۰۰ نفر کشته آبان ما

انعکاسات قیام

خانم مريم رجوی با درود به جوانان قيام آفرين گفت ایران زمین یکپارچه قيام برای آزادیست. شهرهای شورشی از تهران پايتخت تا غرب و شرق و شمال و جنوب به هم می‌پیوندند. فریاد پرطنین این ماه ماه خون است، سیدعلی سرنگون است و این آخرین پیام است اصل نظام نشانه است، در خیابانهای تهران اركان رژيم آخوندی را به لرزه افكنده است.

خانم مریم رجوی با درود به جوانان و دانشجويان و بازاريان بپاخاسته در مناطق مختلف كشور گفت نام شهيدان قیام در کردستان ایران، كه سر به راه آزادی نهادند جاويدان است. وی از جوانان غيرتمند خواست به بزرگداشت شهيدان و ياری خانواده‌هايشان قيام كنند و از پزشكان و پرستاران شريف و آزاده خواست به دور از چشم نيروهای سركوبگر به مداوای مجروحان بپردازند و اجازه ندهند به دست پاسداران و مزدوران انتظامی و اطلاعاتی بيفتند. وی افزود اجلاس جاری مجمع عمومی ملل متحد باید رئيسی جلاد ۶۷ را بابت چهار دهه قتل عام و كشتار مواخذه كند.