۴۱۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
سیاست موازنه منفی، که توسط دکتر محمد مصدق در ایران مطرح شد، یک استراتژی منحصر به فرد بود که تاثیر خود را بر بلوکبندی جهانی نیز داشت. نمونههای مشابهی وجود دارد که برخی کشورهای دیگر نیز تلاش کردهاند با تکیه بر استقلال سیاسی و اقتصادی، از وابستگی به قدرتهای خارجی اجتناب کنند. این سیاستها در برخی مناطق جهان، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، با مفاهیم و اسامی مختلف، پیاده شدهاند. در ادامه به برخی از کشورها و نمونههای مشابه اشاره میکنیم: | سیاست موازنه منفی، که توسط دکتر محمد مصدق در ایران مطرح شد، یک استراتژی منحصر به فرد بود که تاثیر خود را بر بلوکبندی جهانی نیز داشت. نمونههای مشابهی وجود دارد که برخی کشورهای دیگر نیز تلاش کردهاند با تکیه بر استقلال سیاسی و اقتصادی، از وابستگی به قدرتهای خارجی اجتناب کنند. این سیاستها در برخی مناطق جهان، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، با مفاهیم و اسامی مختلف، پیاده شدهاند. در ادامه به برخی از کشورها و نمونههای مشابه اشاره میکنیم: | ||
=== | === 1. هند: سیاست عدم تعهد === | ||
تعریف: پس از استقلال هند در سال 1947، جواهر لعل نهرو و رهبران دیگر این کشور به دنبال سیاستی بودند که هند را از وابستگی به بلوک غرب (به رهبری آمریکا) یا بلوک شرق (به رهبری شوروی) در دوران جنگ سرد دور نگه دارد. | تعریف: پس از استقلال هند در سال 1947، جواهر لعل نهرو و رهبران دیگر این کشور به دنبال سیاستی بودند که هند را از وابستگی به بلوک غرب (به رهبری آمریکا) یا بلوک شرق (به رهبری شوروی) در دوران جنگ سرد دور نگه دارد. | ||
تاثیر: این سیاست به هند اجازه داد که هم روابط اقتصادی و هم دیپلماتیک خود را به صورت مستقل مدیریت کند و در عین حال به عنوان یکی از بنیانگذاران جنبش غیرمتعهدها، به سایر کشورهای در حال توسعه نیز کمک کند تا در مسیر استقلال باقی بمانند. | تاثیر: این سیاست به هند اجازه داد که هم روابط اقتصادی و هم دیپلماتیک خود را به صورت مستقل مدیریت کند و در عین حال به عنوان یکی از بنیانگذاران جنبش غیرمتعهدها، به سایر کشورهای در حال توسعه نیز کمک کند تا در مسیر استقلال باقی بمانند. | ||
=== | === 2. یوگسلاوی: تیتو و جنبش غیرمتعهدها === | ||
تعریف: مارشال تیتو، رهبر یوگسلاوی، سیاستی مشابه موازنه منفی را دنبال کرد. او روابط خود را با غرب و شرق حفظ کرد اما هیچگاه به طور کامل وابسته به یکی از دو بلوک نشد. | تعریف: مارشال تیتو، رهبر یوگسلاوی، سیاستی مشابه موازنه منفی را دنبال کرد. او روابط خود را با غرب و شرق حفظ کرد اما هیچگاه به طور کامل وابسته به یکی از دو بلوک نشد. | ||
نتیجه: این سیاست به یوگسلاوی اجازه داد که در دوران جنگ سرد از مداخلات مستقیم قدرتهای خارجی مصون بماند. | نتیجه: این سیاست به یوگسلاوی اجازه داد که در دوران جنگ سرد از مداخلات مستقیم قدرتهای خارجی مصون بماند. | ||
=== | === 3. چین: سیاستهای اولیه استقلالطلبانه === | ||
تعریف: در دهههای 1950 و 1960، چین تلاش کرد با شعارهایی مانند "خودکفایی" و "استقلال" سیاستی اتخاذ کند که این کشور را از نفوذ قدرتهای بزرگ دور نگه دارد. هرچند این سیاست بعدها تغییر کرد، اما در ابتدا شباهت زیادی به موازنه منفی داشت. | تعریف: در دهههای 1950 و 1960، چین تلاش کرد با شعارهایی مانند "خودکفایی" و "استقلال" سیاستی اتخاذ کند که این کشور را از نفوذ قدرتهای بزرگ دور نگه دارد. هرچند این سیاست بعدها تغییر کرد، اما در ابتدا شباهت زیادی به موازنه منفی داشت. | ||
اثر: چین توانست از دخالت مستقیم قدرتهای خارجی در امور داخلی خود جلوگیری کند و روابط خود را به صورت استراتژیک مدیریت نماید. | اثر: چین توانست از دخالت مستقیم قدرتهای خارجی در امور داخلی خود جلوگیری کند و روابط خود را به صورت استراتژیک مدیریت نماید. | ||
=== | === 4. کشورهای آمریکای لاتین === | ||
بسیاری از کشورهای این منطقه نیز در قرن بیستم، سیاستهای مشابهی را دنبال کردند تا از تسلط ایالات متحده بر سیاستهای داخلی و اقتصادیشان جلوگیری کنند. | بسیاری از کشورهای این منطقه نیز در قرن بیستم، سیاستهای مشابهی را دنبال کردند تا از تسلط ایالات متحده بر سیاستهای داخلی و اقتصادیشان جلوگیری کنند. | ||
ویرایش