۴۸۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
'''میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (International Covenant on Civil and Political Rights یا ICCPR)''' همچنین به عنوان «'''میثاق مدنی سازمان ملل'''» ('''UN Civil Covenant''''')'' شناخته میشود؛ نام یکی از اسناد بنیادین حقوق بشر سازمان ملل متحد است [۱] که در سال ۱۹۶۶ (برابر ۲۵ آذر ۱۳۴۵) تصویب شد و از سال ۱۹۷۶ برابر ۳ فروردین ۱۳۵۵ لازمالاجرا گردید. این میثاق که با هدف تضمین حقوق مدنی مانند حق حیات و آزادی بیان، و حقوق سیاسی مانند حق مشارکت در انتخابات و امور عمومی، تدوین شده، برای بیش از ۱۷۰ کشور عضو الزامآور است. | '''میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (International Covenant on Civil and Political Rights یا ICCPR)''' همچنین به عنوان «'''میثاق مدنی سازمان ملل'''» ('''UN Civil Covenant''''')'' شناخته میشود؛ نام یکی از اسناد بنیادین حقوق بشر سازمان ملل متحد است [۱] که در سال ۱۹۶۶ (برابر ۲۵ آذر ۱۳۴۵) تصویب شد و از سال ۱۹۷۶ برابر ۳ فروردین ۱۳۵۵ لازمالاجرا گردید. این میثاق که با هدف تضمین حقوق مدنی مانند حق حیات و آزادی بیان، و حقوق سیاسی مانند حق مشارکت در انتخابات و امور عمومی، تدوین شده، برای بیش از ۱۷۰ کشور عضو الزامآور است. | ||
ایران در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۴۷ این میثاق را امضا کرد و در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۵۴ به تصویب رساند [ | ایران در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۴۷ این میثاق را امضا کرد و در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۵۴ به تصویب رساند [۲]؛ با این کار به آن اعتبار قانونی بخشیده و خود را به آن متعهد ساختهاست؛ اما در عمل، در هر دو رژیم سیاسی گذشته (پادشاهی) [۳] و فعلی (جمهوری اسلامی) مفاد پایهای آن را بارها (بهخصوص در دوران حکومت جمهوری اسلامی) [۴] نقض کردهاست. | ||
== '''مقدمه''' == | == '''مقدمه''' == | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
=== '''حقوق سیاسی''': === | === '''حقوق سیاسی''': === | ||
*یکی از اصول مهم میثاق، '''حق تعیین سرنوشت''' (ماده ۱) است که به ملتها اجازه میدهد وضع سیاسی و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود را آزادانه تعیین کنند. این اصل بهویژه برای کشورهای تحت استعمار اهمیت داشت. | *یکی از اصول مهم میثاق، '''[[حق تعیین سرنوشت]]''' (ماده ۱) است که به ملتها اجازه میدهد وضع سیاسی و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود را آزادانه تعیین کنند. این اصل بهویژه برای کشورهای تحت استعمار اهمیت داشت. | ||
*'''آزادی بیان''' (ماده ۱۹): افراد حق دارند آزادانه عقاید خود را ابراز کنند، هرچند این حق ممکن است با محدودیتهایی برای حفظ امنیت عمومی مواجه شود. | *'''آزادی بیان''' (ماده ۱۹): افراد حق دارند آزادانه عقاید خود را ابراز کنند، هرچند این حق ممکن است با محدودیتهایی برای حفظ امنیت عمومی مواجه شود. | ||
*'''آزادی تجمع و انجمن''' (ماده ۲۱ و ۲۲): افراد میتوانند بهصورت مسالمتآمیز گردهم آیند و تشکلهایی مانند احزاب سیاسی تشکیل دهند. | *'''آزادی تجمع و انجمن''' (ماده ۲۱ و ۲۲): افراد میتوانند بهصورت مسالمتآمیز گردهم آیند و تشکلهایی مانند احزاب سیاسی تشکیل دهند. | ||
*'''حق مشارکت سیاسی''' (ماده ۲۵): این ماده بر حق رأی و انتخاب شدن در انتخابات آزاد تأکید دارد. | *'''حق مشارکت سیاسی''' (ماده ۲۵): این ماده بر حق رأی و انتخاب شدن در انتخابات آزاد تأکید دارد. [متن میثاق از سایت سازمان ملل] | ||
== '''ساز و کارهای نظارتی''' == | == '''ساز و کارهای نظارتی''' == | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
# '''عدم پذیرش پروتکلهای اختیاری''': بسیاری از کشورها پروتکل اختیاری اول را امضا نکردهاند، که مانع از رسیدگی به شکایات فردی میشود. | # '''عدم پذیرش پروتکلهای اختیاری''': بسیاری از کشورها پروتکل اختیاری اول را امضا نکردهاند، که مانع از رسیدگی به شکایات فردی میشود. | ||
# '''تحریمها و فشارهای سیاسی''': برخی دولتها ادعا میکنند که تحریمهای اقتصادی مانع اجرای حقوق مندرج در میثاق، مانند دسترسی به منابع طبیعی، میشود. | # '''تحریمها و فشارهای سیاسی''': برخی دولتها ادعا میکنند که تحریمهای اقتصادی مانع اجرای حقوق مندرج در میثاق، مانند دسترسی به منابع طبیعی، میشود. | ||
# '''نقض در شرایط اضطراری''': ماده ۴ میثاق اجازه میدهد در شرایط اضطراری عمومی، برخی حقوق تعلیق | # '''نقض در شرایط اضطراری''': ماده ۴ میثاق اجازه میدهد در شرایط اضطراری عمومی، برخی حقوق تعلیق شوند؛ اما این موضوع گاهی به سوءاستفاده منجر شده است. برای نمونه، در جریان اعتراضات ۲۰۲۲ ([[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران]]) در ایران، محدودیتهای گسترده اعمال شد. | ||
== '''اهمیت و تأثیر میثاق''' == | == '''اهمیت و تأثیر میثاق''' == | ||
میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی بهعنوان یک استاندارد جهانی، تأثیر عمیقی بر قوانین ملی و بینالمللی گذاشته است. بسیاری از کشورها قوانین خود را برای هماهنگی با این میثاق اصلاح کردهاند، مانند لغو مجازات اعدام در اروپا و بخشهایی از آفریقا. همچنین، این میثاق به فعالان حقوق بشر ابزاری برای فشار بر دولتها داده است. با این حال، نقض حقوق مندرج در میثاق همچنان در بسیاری از نقاط جهان، از جمله در درگیریهای مسلحانه و رژیمهای اقتدارگرا، ادامه دارد. | میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی بهعنوان یک استاندارد جهانی، تأثیر عمیقی بر قوانین ملی و بینالمللی گذاشته است. بسیاری از کشورها قوانین خود را برای هماهنگی با این میثاق اصلاح کردهاند، مانند لغو مجازات اعدام در اروپا و بخشهایی از آفریقا. همچنین، این میثاق به فعالان حقوق بشر ابزاری برای فشار بر دولتها داده است. با این حال، نقض حقوق مندرج در میثاق همچنان در بسیاری از نقاط جهان، از جمله در درگیریهای مسلحانه و رژیمهای اقتدارگرا، ادامه دارد. | ||
میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی گامی بزرگ در راستای تضمین حقوق بشر بود، اما موفقیت آن به تعهد دولتها و همکاری جامعه بینالمللی بستگی دارد. این سند، با تأکید بر حقوق بنیادین مانند حیات، آزادی، و مشارکت سیاسی، چارچوبی برای جهانی عادلانهتر ارائه میدهد. با | میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی گامی بزرگ در راستای تضمین حقوق بشر بود، اما موفقیت آن به تعهد دولتها و همکاری جامعه بینالمللی بستگی دارد. این سند، با تأکید بر حقوق بنیادین مانند حیات، آزادی، و مشارکت سیاسی، چارچوبی برای جهانی عادلانهتر ارائه میدهد. با اینحال، چالشهایی مانند تفاوتهای فرهنگی، فشارهای سیاسی، و سوءاستفاده از شرایط اضطراری نشان میدهند که اجرای کامل آن نیازمند تلاش مداوم است. در نهایت، این میثاق یادآور این است که حقوق بشر نهتنها یک ایدهآل، بلکه تعهدی عملی برای همه دولتها و افراد است. | ||
----'''منابع''' | ----'''منابع''' | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
# [https://nehzateazadi.org/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B1%D8%A6%D9%8A%D8%B3-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D9%83%D9%87/ نامه رئیس مجمع جهانی حقوق بشر به شاه که در ۲۴ ژوئن ۱۹۷۷ (۳ تیر ۱۳۵۶) علنی شد.] | # [https://nehzateazadi.org/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B1%D8%A6%D9%8A%D8%B3-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D9%83%D9%87/ نامه رئیس مجمع جهانی حقوق بشر به شاه که در ۲۴ ژوئن ۱۹۷۷ (۳ تیر ۱۳۵۶) علنی شد.] | ||
# [https://iranhrs.org/%d8%b1%d9%88%d8%b2-%d8%ac%d9%87%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a8%d8%b4%d8%b1-%d8%a7%d8%b2-%d8%a7%d8%b9%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c%d9%87-%d8%ac%d9%87%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%aa%d8%a7/ روز جهانی حقوق بشر – از اعلامیه جهانی تا واقعیت تلخ نقض حقوق بشر در ایران] | # [https://iranhrs.org/%d8%b1%d9%88%d8%b2-%d8%ac%d9%87%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a8%d8%b4%d8%b1-%d8%a7%d8%b2-%d8%a7%d8%b9%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c%d9%87-%d8%ac%d9%87%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%aa%d8%a7/ روز جهانی حقوق بشر – از اعلامیه جهانی تا واقعیت تلخ نقض حقوق بشر در ایران] | ||
# | # [https://web.archive.org/web/20120911061922/http://www.unic-ir.org/hr/convenant-cp.htm میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی - متن فارسی میثاق در سایت سازمان ملل] | ||
# | # | ||
ویرایش