کاربر:Hamidreza/صفحه تمرین جمشید آموزگار: تفاوت میان نسخه‌ها

آموزگار پس از بازگشت به ایران، به دلیل تحصیلات غربی و ارتباطات خانوادگی، به سرعت وارد ساختار سیاسی و اقتصادی رژیم پهلوی شد. او در مناصب مختلفی از جمله وزارت کار، وزارت دارایی، وزارت کشور و نهایتاً نخست‌وزیری خدمت کرد. همچنین به عنوان نماینده ایران در سازمان اوپک نقش مهمی در مذاکرات نفتی ایفا کرد و در افزایش قیمت نفت در دهه ۱۳۵۰ تأثیرگذار بود. این موفقیت‌ها جایگاه او را به عنوان یکی از مهره‌های کلیدی رژیم پهلوی تقویت کرد. (تاریخچه و اسناد) (زندگینامه جمشید آموزگار)  

در سال‌های پایانی رژیم پهلوی، جمشید آموزگار یکی از چهره‌های کلیدی بود که با وعده‌های اصلاحات اقتصادی و سیاسی پا به صحنه گذاشت، اما در نهایت در گرداب بحران‌های اجتماعی و سیاسی غرق شد. او که با تحصیلات غربی و نزدیکی به دربار و قدرت‌های خارجی به سرعت در ساختار رژیم بالا آمده بود، در مقام نخست‌وزیر و وزیر دارایی و کشور، نقشی تعیین‌کننده در تحولات ایران ایفا کرد. اما سیاست‌هایش، از ریاضت اقتصادی گرفته تا سرکوب بی‌رحمانه مخالفان، نه تنها نتوانست رژیم را نجات دهد، بلکه به تسریع سقوط آن کمک کرد.او وعده‌های بسیاری مثل فضای باز سیاسی و احترام به آزادی بیان به مردم داد و حتی ۳۴۳تن از زندانیان سیاسی را نیز آزاد کرد اما در عمل فضای سیاسی بسته‌تر شد و اقدامات سرکوبگرانه افزایش یافت. کافه تاریخ رویداد ۲۴

آموزگار، که در دانشگاه‌های آمریکا درس اقتصاد و مهندسی خوانده بود، با کوله‌باری از ایده‌های مدرن به ایران بازگشت. او در دهه ۱۳۵۰، در اوج درآمدهای نفتی ایران، با هدف مهار تورم سیاست‌های ریاضتی سختی را به اجرا درآورد. بودجه وزارتخانه‌ها کاهش یافت، خریدهای تسلیحاتی محدود شد و برخی پروژه‌های عمرانی که می‌توانستند به توسعه کشور کمک کنند، کنار گذاشته شدند. هدف او ساده بود: کنترل تورم و تثبیت اقتصاد. اما این سیاست‌ها، در جامعه‌ای که از نابرابری‌های عمیق رنج می‌برد، به جای ثبات، رکود اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم را به دنبال داشت. کارگران و طبقات متوسط، که زیر فشار افزایش هزینه‌های زندگی کمر خم کرده بودند، به خیابان‌ها آمدند و خشم خود را فریاد زدند.

تلاش‌های او برای کنترل قیمت‌ها و مبارزه با گرانفروشی نیز به جایی نرسید. در حالی که آموزگار وعده تثبیت حقوق کارکنان و مهار قیمت‌ها را می‌داد، سیاست‌های متناقضی مثل آزادسازی قیمت‌ها و افزایش دستمزدها، برنامه‌هایش را به بن‌بست کشاند. افزایش مالیات‌ها و قطع کمک‌های مالی به حوزه‌های علمیه، که برای روحانیون و طبقات مذهبی حساسیت‌برانگیز بود، جرقه اعتراضات گسترده‌ای را زد. این تصمیمات، که شاید در اتاق‌های جلسات دربار منطقی به نظر می‌رسیدند، در خیابان‌های ایران به خشم و نارضایتی دامن زدند.

جامعه ایران در آن سال‌ها در آستانه انفجار بود. نابرابری‌های اقتصادی، فشارهای اجتماعی و سرکوب‌های سیاسی، گروه‌های مختلف از کارگران تا روشنفکران را به هم پیوند داد. سیاست‌های ریاضتی آموزگار، به جای آرام کردن اوضاع، به اتحاد بازندگان اقتصادی و اجتماعی منجر شد و وضعیت پیشاانقلابی را در کشور رقم زد.

دوران نخست‌وزیری آموزگار با موجی از سرکوب‌های خونین همراه بود. سازمان مجاهدین خلق ایران، به یکی از خطرناک‌ترین دشمنان رژیم تبدیل شده بود، تحت فشار شدید ساواک قرار گرفت. رهبران این سازمان، از جمله محمد حنیف‌نژاد و سعید محسن و علی‌اصغر بدیع زادگان، یا اعدام شدند یا در زندان‌های رژیم تحت شکنجه‌های وحشیانه قرار گرفتند. عملیات‌های ساواک، که تحت نظارت مستقیم آموزگار انجام می‌شد، با هدف ریشه‌کن کردن این گروه‌ها طراحی شده بود، اما نتیجه معکوس داد. سرکوب‌ها خشم عمومی را شعله‌ور کرد و به جای تضعیف، به رادیکال‌تر شدن مبارزات منجر شد.