۴۸۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
}} | }} | ||
'''گروگانگیری در سفارت آمریکا،''' درایران (Iran hostage crisis ) که در ادبیات رژیم ایران به تسخیر لانه جاسوسی یا تسخیر سفارت آمریکا مشهور است، در روز سیزدهم آبان ۱۳۵۸توسط گروهی از دانشجویان که خود را | '''گروگانگیری در سفارت آمریکا،''' درایران (Iran hostage crisis ) که در ادبیات رژیم ایران به تسخیر لانه جاسوسی یا تسخیر سفارت آمریکا مشهور است، در روز سیزدهم آبان ۱۳۵۸توسط گروهی از دانشجویان که خود را «دانشجویان پیرو خط امام» مینامیدند، صورت گرفت. این دانشجویان با بالا رفتن از دیوار سفارت، ۶۶ دیپلمات آمریکایی که کارمند این سفارت بودند را به گروگان گرفتند. رخدادی که به گفته خود این گروه قرار بود ۲ یا ۳روز ادامه داشته باشد اما ۴۴۴ روز به درازا کشید و تبدیل به بزرگترین چالش و بحران بینالمللی، به طور خاص در روابط ایران و آمریکا شد. بحرانی که اثرات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی آن بر روابط ۲ کشور ایران و آمریکا سایه گسترده و تا همین امروز بر جای مانده است.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f5-444-radio-farda-series-part-10/26685922.html تصویب آزادی گروگانها در مجلس-رادیو فردا ۸ مهر ۱۳۹۸]</ref>[[پرونده:Iran hostage crisis - Iraninan students comes up U.S. embassy in Tehran.jpg|alt=حمله به سفارت آمریکا در تهران|بندانگشتی|تسخیر سفارت آمریکا در تهران|269x269px]] | ||
== هدف از گروگانگیری == | == هدف از گروگانگیری == | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
از آنجا که [[انقلاب ضد سلطنتی]] انقلابی علیه یک حکومت وابسته به آمریکا بوده و از آنجا که در این انقلاب [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] و [[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران]] نقش اصلی را ایفا کرده و پیشتازان آن به شمار میرفتند، نیروهای حامی خمینی که اغلب سابقه چندانی در مبارزه نداشته و حتی به سازش و سپاسگویی در برابر شاه روی آورده بودند قصد داشتند با تصرف سفارت آمریکا از دیگر نیروها پیشی گرفته و در صحنه سیاسی و اجتماعی خود را پیشتازان مبارزاتی که آنرا مبارزه «ضد امپریالیستی» مینامیدند معرفی کنند. این موضوع به آنها امکان را میداد تا دیگر احزاب و جریانات، از جمله لیبرالها را تحت عنوان وابسته به امپریالیزم آمریکا از صحنهی سیاسی حذف کنند. | از آنجا که [[انقلاب ضد سلطنتی]] انقلابی علیه یک حکومت وابسته به آمریکا بوده و از آنجا که در این انقلاب [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] و [[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران]] نقش اصلی را ایفا کرده و پیشتازان آن به شمار میرفتند، نیروهای حامی خمینی که اغلب سابقه چندانی در مبارزه نداشته و حتی به سازش و سپاسگویی در برابر شاه روی آورده بودند قصد داشتند با تصرف سفارت آمریکا از دیگر نیروها پیشی گرفته و در صحنه سیاسی و اجتماعی خود را پیشتازان مبارزاتی که آنرا مبارزه «ضد امپریالیستی» مینامیدند معرفی کنند. این موضوع به آنها امکان را میداد تا دیگر احزاب و جریانات، از جمله لیبرالها را تحت عنوان وابسته به امپریالیزم آمریکا از صحنهی سیاسی حذف کنند. | ||
موسوی اردبیلی قاضیالقضات وقت جمهوری اسلامی در آن زمان گفته بود:<blockquote>«این حرکت (اشغال سفارت) منجر به سقوط دولت موقت، منزوی شدن لیبرالها, سردرگمی گروههای چپ و مجاهدین و افشای چهرهی واقعی آنها شد. همانطور که امام خمینی گفت این حرکت انقلابی از انقلاب اول بزرگتر | موسوی اردبیلی قاضیالقضات وقت جمهوری اسلامی در آن زمان گفته بود:<blockquote>«این حرکت (اشغال سفارت) منجر به سقوط دولت موقت، منزوی شدن لیبرالها, سردرگمی گروههای چپ و مجاهدین و افشای چهرهی واقعی آنها شد. همانطور که امام خمینی گفت این حرکت انقلابی از انقلاب اول بزرگتر شد.»<ref>رادیو تهران - ۱۳ آبان ۱۳۶۴ - سالروز اشغال سفارت</ref></blockquote>محمدعلی جعفری، فرمانده سابق [[سپاه]]، درباره گروگانگیری و نقش آن در رژیم جمهوری اسلامی توضیحاتی پیرامون گروگانگیری سفارت آمریکا در ایران که در سال ۵۸ اتفاق افتاد میدهد و میگوید:<blockquote>«اگر گروگانگیری نبود بدون تردید انقلاب ما عمر چهلساله نمیکرد و در همان دهه اول انقلاب، کار انقلاب تمام بود… تنها اندکی از مسئولان و محدود از مسئولان انقلابی ما، از جمله در رأس اونها [[خامنهای]] بودند که با این حرکت انقلابی بهشدت موافق بودند.» (۱۳آبان ۱۳۹۷)<ref>[https://irane-ma.com/%da%af%d8%b1%d9%88%da%af%d8%a7%d9%86-%da%af%db%8c%d8%b1%db%8c-%d8%b3%d9%be%d8%a7%d9%87-%d9%be%d8%a7%d8%b3%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a2%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7/ محمدعلی جعفری: اگر گروگانگیری سپاه پاسداران نبود چهل سال دوام نمیآوردیم]</ref></blockquote>یکی از مقامات سابق سازمان سیا به نام بروس رایدل، به بی بی سی فارسی می گوید:<blockquote>«خمینی در ۱۳ آبان ۱۳۵۸، کنترل جناح چپ انقلاب و لیبرالها و رادیکالها را به دست گرفت؛ قرار نبود که چنین شود اما قدرت که به دست آخوندها افتاد، همه چیز را از آن خود کردند و مسیر دیگری را رفتند و بهشتی هم در قدرت گرفتن خمینی با کمک غربیها نقش مهم و مؤثری داشت. به نظر می رسد تماس ها و مذاکرات و دیدارهای پنهانی و رابطه های دوستانه با مقامات ارشد آمریکا، همه مانورهای تاکتیکی بوده که حکومت مذهبی بر اساس اصل ولایت فقیه تثبیت شود؛ آقای رایدل در ادامه می افزاید: «انقلاب اول به سرنگونی شاه منجر شد و انقلاب دوم (تسخیر سفارت آمریکا و گروگانگیری)، منجر به تحکیم قدرت خمینی و آخوندهای دور و برش شد و در جریان تسخیر سفارت آمریکا و گروگان گیری بود که همراهان خمینی مانند بنی صدر و صادق قطب زاده و آیت الله شریعتمداری از قدرت برکنار شدند؛ هر چند که خمینی با کمک نهضت آزادی بر سر کار آمد اما در مدت کوتاهی خمینی خود به تنهایی قدرت را در دست گرفت و از حمایت مردم سوء استفاده کرد.»<ref name=":1">بروس رایدل- بی بی سی فارسی</ref></blockquote> | ||
== ارتباط محمد بهشتی با آمریکا == | == ارتباط محمد بهشتی با آمریکا == | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
اینها سؤالاتی بود که در آن ایام نشریه مجاهد در شرایطی که رسما توقیف شده بود با تیراژی نزدیک به ۵۰۰هزار نسخه وسیعا به میان مردم میبرد و به همین خاطر خمینی دیگر تحمل آن را نداشت. | اینها سؤالاتی بود که در آن ایام نشریه مجاهد در شرایطی که رسما توقیف شده بود با تیراژی نزدیک به ۵۰۰هزار نسخه وسیعا به میان مردم میبرد و به همین خاطر خمینی دیگر تحمل آن را نداشت. | ||
ابتدا دادستان ارتجاع با استفاده از فضای جنگ (ایران و عراق) که همه چیز را تحتالشعاع قرارداده بود، در روز ۷آبان انتشار روزنامههای «فریاد گودنشین» و «بازوی انقلاب» را که روزنامههای بخش اجتماعی و بخش کارگری مجاهدین بودند، ممنوعه اعلام | ابتدا دادستان ارتجاع با استفاده از فضای جنگ (ایران و عراق) که همه چیز را تحتالشعاع قرارداده بود، در روز ۷آبان انتشار روزنامههای «فریاد گودنشین» و «بازوی انقلاب» را که روزنامههای بخش اجتماعی و بخش کارگری مجاهدین بودند، ممنوعه اعلام کرد.»<ref>[https://irane-ma.com/%d8%ae%d9%85%db%8c%d9%86%db%8c-%d8%ae%db%8c%d9%84%db%8c-%d8%aa%d8%b1%d8%b3%db%8c%d8%af-%d9%88-%da%af%d8%b1%d9%88%da%af%d8%a7%d9%86-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%a2%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7%db%8c%db%8c/ جایی که خمینی خیلی ترسید و گروگان های آمریکایی را آزاد کرد]</ref></blockquote> | ||
== تحولات بعد از گروگانگیری == | == تحولات بعد از گروگانگیری == | ||
دولت موقت مهندس بازرگان که صدای معترض آن زمان بود، یک روز پس از تسخیر سفارت آمریکا و گروگانگیری استعفاء داد و به دنبال آن، [[جنگ ایران و عراق|جنگ ۸ ساله ایران و عراق]] شروع شد. | دولت موقت مهندس بازرگان که صدای معترض آن زمان بود، یک روز پس از تسخیر سفارت آمریکا و گروگانگیری استعفاء داد و به دنبال آن، [[جنگ ایران و عراق|جنگ ۸ ساله ایران و عراق]] شروع شد. |
ویرایش