۴۸۱
ویرایش
کاربر:Poori/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب | قرارگاه قدس نیروی زمینی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، یکی از قرارگاه‌های منطقه‌ای سپاه است که رسما در ۱۳۷۱ تشکیل شد. شورای عالی امنیت ملی رژیم ایران طی مصوبه‌ای در این تاریخ مسئولیت تأمین امنیت در استان‌های جنوب شرقی ایران، به ویژه سیستان و بلوچستان و کرمان را از نیروی انتظامی گرفت و به سپاه سپرد. | ||
هدف رژیم ایران از تشکیل این قرارگاه حفاظت از خطرات امنیتی بود که از سوی مخالفت‌های منطقه‌ای مردم بلوچستان احساس می‌کرد؛ بنابراین و برای پر کردن این «خلأ امنیتی» در مرزهای شرقی، سپاه جایگزین نیروی انتظامی در این حوزه شد. | هدف رژیم ایران از تشکیل این قرارگاه حفاظت از خطرات امنیتی بود که از سوی مخالفت‌های منطقه‌ای مردم بلوچستان احساس می‌کرد؛ بنابراین و برای پر کردن این «خلأ امنیتی» در مرزهای شرقی، سپاه جایگزین نیروی انتظامی در این حوزه شد. | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
=== مقدمه === | === مقدمه === | ||
قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (IRGC) یکی از ساختارهای کلیدی در نظام امنیتی ایران است که بر | قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (IRGC) یکی از ساختارهای کلیدی در نظام امنیتی رژیم ایران است که بر سرکوب داخلی و مرزی در جنوب شرق کشور تمرکز دارد. این قرارگاه، که بخشی از نیروی زمینی سپاه است، مسئولیت جایگزینی نیروی انتظامی در تأمین امنیت مرزهای شرقی را بر عهده گرفته و در استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و بخش‌هایی از هرمزگان و خراسان جنوبی فعالیت می‌کند [۱]. تشکیل این قرارگاه در پاسخ به چالش‌های امنیتی مانند فعالیت گروه‌های مسلح و قاچاق در مناطق مرزی صورت گرفت، اما نقش آن فراتر از مرزبانی رفته و شامل عملیات داخلی نیز شده است. این مقاله به بررسی تاریخچه تشکیل، فرماندهان و نقش آن در سرکوب اعتراضات مردمی می‌پردازد، با تأکید بر رویکرد آکادمیک و بدون جانبداری از نهادهای دولتی. داده‌ها بر اساس منابع عمومی، گزارش‌های حقوق بشری و رسانه‌ای گردآوری شده‌اند تا تصویری جامع ارائه شود. | ||
=== تاریخچه و چگونگی تشکیل === | === تاریخچه و چگونگی تشکیل === | ||
تاریخچه قرارگاه قدس به سال‌های اولیه انقلاب اسلامی بازمی‌گردد. سپاه پاسداران از سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹ میلادی) در سیستان و بلوچستان حضور داشت، اما این حضور عمدتاً از طریق نیروهای اعزامی از استان‌های مجاور مانند کرمان و یزد بود [۲]. در دوران جنگ ایران و عراق (۱۳۵۹-۱۳۶۷)، نیروهای محلی سیستان و بلوچستان در قالب تیپ‌ها و لشکرهای دیگر استان‌ها، مانند تیپ ۴۱ ثارالله کرمان، مشارکت داشتند. پس از جنگ، امنیت مرزهای شرقی به نیروی انتظامی سپرده شد، اما افزایش فعالیت گروه‌های مسلح (مانند اشرار و گروهک‌های مخالف) در دهه ۱۳۶۰ و اوایل ۱۳۷۰، نیاز به یک ساختار نظامی قوی‌تر را برجسته کرد [۳]. | تاریخچه قرارگاه قدس به سال‌های اولیه انقلاب اسلامی بازمی‌گردد. سپاه پاسداران از سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹ میلادی) در سیستان و بلوچستان حضور داشت، اما این حضور عمدتاً از طریق نیروهای اعزامی از استان‌های مجاور مانند کرمان و یزد بود [۲]. در دوران جنگ ایران و عراق (۱۳۵۹-۱۳۶۷)، نیروهای محلی سیستان و بلوچستان در قالب تیپ‌ها و لشکرهای دیگر استان‌ها، مانند تیپ ۴۱ ثارالله کرمان، مشارکت داشتند. پس از جنگ، امنیت مرزهای شرقی به نیروی انتظامی سپرده شد، اما افزایش فعالیت گروه‌های مسلح (مانند اشرار و گروهک‌های مخالف) در دهه ۱۳۶۰ و اوایل ۱۳۷۰، نیاز به یک ساختار نظامی قوی‌تر را برجسته کرد [۳]. | ||
تشکیل رسمی قرارگاه قدس در سال ۱۳۷۱ (۱۹۹۲ میلادی) با مصوبه شورای عالی امنیت ملی رخ داد. این تصمیم به سپاه اجازه داد تا مسئولیت امنیت سیستان و بلوچستان را از نیروی انتظامی بگیرد و قرارگاه قدس را به عنوان ستاد منطقه‌ای نیروی زمینی سپاه تأسیس کند [۲]. قرارگاه ابتدا شامل لشکر ۴۱ ثارالله کرمان و تیپ‌های دیگری مانند ملک، ۳۳ المهدی، ۲ بیرجند و سلمان زاهدان بود. ساختار آن در طول زمان تغییر کرد و امروزه بیش از ۲۰ پایگاه اصلی و ده‌ها پایگاه فرعی در مناطق شمالی سیستان دارد [۴]. این قرارگاه | تشکیل رسمی قرارگاه قدس در سال ۱۳۷۱ (۱۹۹۲ میلادی) با مصوبه شورای عالی امنیت ملی رخ داد. این تصمیم به سپاه اجازه داد تا مسئولیت امنیت سیستان و بلوچستان را از نیروی انتظامی بگیرد و قرارگاه قدس را به عنوان ستاد منطقه‌ای نیروی زمینی سپاه تأسیس کند [۲]. قرارگاه ابتدا شامل لشکر ۴۱ ثارالله کرمان و تیپ‌های دیگری مانند ملک، ۳۳ المهدی، ۲ بیرجند و سلمان زاهدان بود. ساختار آن در طول زمان تغییر کرد و امروزه بیش از ۲۰ پایگاه اصلی و ده‌ها پایگاه فرعی در مناطق شمالی سیستان دارد [۴]. واقعیت این است که قرارگاه سپاه فراتر از موضوع حفاظت مرزی، بلکه برای مقابله با اعتراضات اجتماعی و سرکوب مخالفت‌ها یا اقدامات مبارزه جویانه با نظام سیاسی حاکم به فعالیت می‌پردازد؛ از قتل تعداد زیادی از مردم زاهدان در حادثه‌ی «جمعه‌ی سیاه زاهدان» گرفته تا برخوردها و درگیری‌های نظامی با جندالله و جیش‌العدل و شلیک‌های سازمان‌یافته به سوخت‌بران در مناطق مرزی، همگی نشان‌دهنده‌ی سطح فعالیت و آزادی عمل فرماندهی قرارگاه قدس می‌باشد. | ||
=== ساختار و وظایف === | === ساختار و وظایف === | ||