کاربر:Poori/صفحه تمرین
| عاصمه جهانگیر | |
|---|---|
 | |
| زادروز | ۲۷ ژانویه۱۹۵۲ میلادی / ۶ بهمن ۱۳۳۰ خورشیدی لاهور- پاکستان |
| درگذشت | ۱۱ فوریه ۲۰۱۸ میلادی / ۲۲ بهمن ۱۳۹۶ |
| علت مرگ | ایست قلبی |
| تحصیلات | حقوق |
| از دانشگاه | پنجاب / مدرسه اقتصاد لندن / سنت‌گالن / کیننارد کالج |
| پیشه | رئیس انجمن وکلای دیوان عالی پاکستان / گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران / گزارشگر ویژه آزادی دین |
| نهاد | سازمان ملل متحد |
| پس از | احمد شهید |
| پیش از | جاوید رحمان |
| فرزندان | ۲ دختر و یک پسر |
| مارتین انالز۱۹۹۵ (جایزه‌ی حقوق بشری معروف به نوبل حقوق بشر) | |
عاصمه جهانگیر (Asma Jahangir) (۲۰۱۸-۱۹۵۲) یکی از برجسته‌ترین وکلای حقوق بشر و فعالان مدنی پاکستانی بود که نقش مهمی در دفاع از حقوق اقلیت‌ها، زنان و کودکان در پاکستان و عرصه بین‌الملل ایفا کرد. او در سپتامبر ۲۰۱۶ به عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران منصوب شد و تا زمان درگذشتش در فوریه ۲۰۱۸ این مسئولیت را بر عهده داشت. گزارش‌های جهانگیر درباره ایران بر نقض گسترده حقوق بشر، از جمله اعدام‌های گسترده، شکنجه، محرومیت اقلیت‌ها و سرکوب فعالان مدنی تأکید داشت. او به ویژه بر لزوم تحقیق مستقل درباره کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ تأکید کرد و نقش مقاومت ایران را در ارائه مستندات و شهادت‌ها به طور ویژه برجسته ساخت. گزارش‌های او با واکنش شدید و منفی مقامات جمهوری اسلامی مواجه شد که او را به جانبداری و سیاسی‌کاری متهم کردند و مأموریتش را رد کردند. با این حال، جهانگیر با اتکا به شهادت خانواده‌های قربانیان و اسناد ارائه‌شده توسط گروه‌های مقاومت، توانست توجه جامعه جهانی را به وضعیت حقوق بشر در ایران جلب کند و خواستار پاسخگویی و اصلاحات ساختاری شد. مأموریت او نقطه عطفی در پیگیری بین‌المللی نقض حقوق بشر در ایران بود و همچنان الهام‌بخش فعالان حقوق بشر است.
۱. زندگی و فعالیت‌های حرفه‌ای عاصمه جهانگیر
- عاصمه جهانگیر در سال ۱۹۵۲ در لاهور پاکستان متولد شد و تحصیلات حقوقی خود را در دانشگاه پنجاب به پایان رساند.
- او یکی از بنیان‌گذاران کمیسیون حقوق بشر پاکستان و نخستین زن رئیس انجمن وکلای دیوان عالی پاکستان بود.
- جهانگیر بیش از سه دهه در دفاع از حقوق زنان، کودکان، اقلیت‌های مذهبی و قربانیان خشونت دولتی فعالیت کرد و به دلیل شجاعت و ایستادگی‌اش جوایز بین‌المللی متعددی دریافت نمود.
- او در سازمان ملل متحد به عنوان گزارشگر ویژه آزادی دین و سپس گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران خدمت کرد.
۲. مأموریت جهانگیر به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران
- شورای حقوق بشر سازمان ملل، جهانگیر را در سپتامبر ۲۰۱۶ به عنوان گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران منصوب کرد.
- جهانگیر در گزارش‌های خود به موارد متعددی از نقض حقوق بشر در ایران اشاره کرد، از جمله:
- اعدام‌های گسترده، از جمله اعدام نوجوانان.
- شکنجه، قطع عضو، شلاق و محرومیت زندانیان سیاسی از درمان.
- سرکوب آزادی بیان، بازداشت فعالان مدنی، روزنامه‌نگاران و وکلا.
- تبعیض علیه اقلیت‌های قومی و مذهبی.
- او تأکید داشت که بدون اصلاحات اساسی در نظام قضایی ایران، بهبود وضعیت حقوق بشر امکان‌پذیر نیست.
۳. نقش مقاومت ایران و ارائه مستندات
- جهانگیر در گزارش‌های خود بارها به حجم زیاد نامه‌ها، اسناد و شهادت‌هایی اشاره کرد که خانواده‌های قربانیان و گروه‌های مقاومت ایرانی در اختیار او قرار دادند.
- به ویژه در موضوع کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷، جهانگیر بر اساس مستندات و شهادت‌های ارائه‌شده توسط مقاومت ایران و خانواده‌های قربانیان، خواستار تحقیق مستقل بین‌المللی شد.
- او تأکید کرد که خانواده قربانیان حق دارند حقیقت را بدانند و از حق جبران و دادخواهی برخوردار باشند.
۴. واکنش رژیم ایران به مأموریت و گزارش‌های جهانگیر
- مقامات جمهوری اسلامی ایران مأموریت و گزارش‌های جهانگیر را «جانبدارانه»، «سیاسی» و «فاقد اعتبار» دانستند و بارها او را به استفاده از منابع غیرقابل اعتماد و سیاه‌نمایی متهم کردند.
- سخنگویان وزارت خارجه و مسئولان قضایی ایران، مأموریت گزارشگر ویژه را رد کردند و آن را نتیجه فشار کشورهای غربی دانستند.
- با وجود این واکنش‌ها، جهانگیر در گزارش‌هایش تأکید داشت که پاسخ‌های مقامات ایران مبتنی بر مستندات قابل قبول نبوده و بسیاری از درخواست‌های او برای سفر به ایران و دیدار با قربانیان بی‌پاسخ مانده است.
۵. میراث و تأثیر مأموریت جهانگیر
- مأموریت جهانگیر نقطه عطفی در پیگیری بین‌المللی نقض حقوق بشر در ایران بود و موجب شد توجه جامعه جهانی به وضعیت زندانیان سیاسی، اعدام‌ها و سرکوب فعالان جلب شود.
- او با اتکا به مستندات مقاومت ایران و شهادت خانواده‌ها، خواستار پاسخگویی مقامات و اصلاحات ساختاری شد.
- پس از درگذشت جهانگیر در سال ۲۰۱۸، مأموریت گزارشگر ویژه ادامه یافت و همچنان یکی از ابزارهای کلیدی نظارت بر وضعیت حقوق بشر ایران است.