کاربر:Poori/صفحه تمرین
| عاصمه جهانگیر | |
|---|---|
 | |
| زادروز | ۲۷ ژانویه۱۹۵۲ میلادی / ۶ بهمن ۱۳۳۰ خورشیدی لاهور- پاکستان |
| درگذشت | ۱۱ فوریه ۲۰۱۸ میلادی / ۲۲ بهمن ۱۳۹۶ |
| علت مرگ | ایست قلبی |
| تحصیلات | حقوق |
| از دانشگاه | پنجاب / مدرسه اقتصاد لندن / سنت‌گالن / کیننارد کالج |
| پیشه | رئیس انجمن وکلای دیوان عالی پاکستان / گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران / گزارشگر ویژه آزادی دین |
| نهاد | سازمان ملل متحد |
| پس از | احمد شهید |
| پیش از | جاوید رحمان |
| فرزندان | ۲ دختر و یک پسر |
| مارتین انالز۱۹۹۵ (جایزه‌ی حقوق بشری معروف به نوبل حقوق بشر) | |
عاصمه جهانگیر (Asma Jahangir) (۲۰۱۸-۱۹۵۲) حقوقدان و فعال مدنی و حقوق بشری پاکستانی بود. وی در دفاع از حقوق اقلیت‌ها، زنان و کودکان در پاکستان و عرصه بین‌الملل شهرت دارد. جهانگیر در سپتامبر ۲۰۱۶ به عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران منصوب شد و تا زمان درگذشتش در فوریه ۲۰۱۸ این مسئولیت را بر عهده داشت؛ او تنها گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشری برای ایران بود که پیش از انتصاب به عنوان گزارشگر ویژه هم عملا یک فعال حقوق بشری شناخته شده بود. گزارش‌های جهانگیر درباره ایران بر نقض گسترده حقوق بشر، از جمله اعدام‌های گسترده، شکنجه، محرومیت اقلیت‌ها و سرکوب فعالان مدنی تأکید داشت. او به ویژه بر لزوم تحقیق مستقل درباره کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ تأکید کرد و نقش مقاومت ایران را در ارائه مستندات و شهادت‌ها به طور ویژه برجسته ساخت. گزارش‌های او با واکنش شدید و منفی مقامات جمهوری اسلامی مواجه شد که او را به جانبداری و سیاسی‌کاری متهم کردند و مأموریتش را رد کردند. با این حال، جهانگیر با اتکا به شهادت خانواده‌های قربانیان و اسناد ارائه‌شده توسط گروه‌های مقاومت، توانست توجه جامعه جهانی را به وضعیت حقوق بشر در ایران جلب کند و خواستار پاسخگویی و اصلاحات ساختاری شد. مأموریت او نقطه عطفی در پیگیری بین‌المللی نقض حقوق بشر در ایران بود و همچنان الهام‌بخش فعالان حقوق بشر است.
۱. زندگی و فعالیت‌های حرفه‌ای عاصمه جهانگیر
- عاصمه جهانگیر در سال ۱۹۵۲ در لاهور پاکستان متولد شد و تحصیلات حقوقی خود را در دانشگاه پنجاب به پایان رساند.
- او یکی از بنیان‌گذاران کمیسیون حقوق بشر پاکستان و نخستین زن رئیس انجمن وکلای دیوان عالی پاکستان بود.
- جهانگیر بیش از سه دهه در دفاع از حقوق زنان، کودکان، اقلیت‌های مذهبی و قربانیان خشونت دولتی فعالیت کرد و به دلیل شجاعت و ایستادگی‌اش جوایز بین‌المللی متعددی دریافت نمود.
- او در سازمان ملل متحد به عنوان گزارشگر ویژه آزادی دین و سپس گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران خدمت کرد.
۲. مأموریت جهانگیر به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران
- شورای حقوق بشر سازمان ملل، جهانگیر را در سپتامبر ۲۰۱۶ به عنوان گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران منصوب کرد.
- جهانگیر در گزارش‌های خود به موارد متعددی از نقض حقوق بشر در ایران اشاره کرد، از جمله:
- اعدام‌های گسترده، از جمله اعدام نوجوانان.
- شکنجه، قطع عضو، شلاق و محرومیت زندانیان سیاسی از درمان.
- سرکوب آزادی بیان، بازداشت فعالان مدنی، روزنامه‌نگاران و وکلا.
- تبعیض علیه اقلیت‌های قومی و مذهبی.
- او تأکید داشت که بدون اصلاحات اساسی در نظام قضایی ایران، بهبود وضعیت حقوق بشر امکان‌پذیر نیست.
۳. نقش مقاومت ایران و ارائه مستندات
- جهانگیر در گزارش‌های خود بارها به حجم زیاد نامه‌ها، اسناد و شهادت‌هایی اشاره کرد که خانواده‌های قربانیان و گروه‌های مقاومت ایرانی در اختیار او قرار دادند.
- به ویژه در موضوع کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷، جهانگیر بر اساس مستندات و شهادت‌های ارائه‌شده توسط مقاومت ایران و خانواده‌های قربانیان، خواستار تحقیق مستقل بین‌المللی شد.
- او تأکید کرد که خانواده قربانیان حق دارند حقیقت را بدانند و از حق جبران و دادخواهی برخوردار باشند.
۴. واکنش رژیم ایران به مأموریت و گزارش‌های جهانگیر
- مقامات جمهوری اسلامی ایران مأموریت و گزارش‌های جهانگیر را «جانبدارانه»، «سیاسی» و «فاقد اعتبار» دانستند و بارها او را به استفاده از منابع غیرقابل اعتماد و سیاه‌نمایی متهم کردند.
- سخنگویان وزارت خارجه و مسئولان قضایی ایران، مأموریت گزارشگر ویژه را رد کردند و آن را نتیجه فشار کشورهای غربی دانستند.
- با وجود این واکنش‌ها، جهانگیر در گزارش‌هایش تأکید داشت که پاسخ‌های مقامات ایران مبتنی بر مستندات قابل قبول نبوده و بسیاری از درخواست‌های او برای سفر به ایران و دیدار با قربانیان بی‌پاسخ مانده است.
۵. میراث و تأثیر مأموریت جهانگیر
- مأموریت جهانگیر نقطه عطفی در پیگیری بین‌المللی نقض حقوق بشر در ایران بود و موجب شد توجه جامعه جهانی به وضعیت زندانیان سیاسی، اعدام‌ها و سرکوب فعالان جلب شود.
- او با اتکا به مستندات مقاومت ایران و شهادت خانواده‌ها، خواستار پاسخگویی مقامات و اصلاحات ساختاری شد.
- پس از درگذشت جهانگیر در سال ۲۰۱۸، مأموریت گزارشگر ویژه ادامه یافت و همچنان یکی از ابزارهای کلیدی نظارت بر وضعیت حقوق بشر ایران است.