اکبر (شاهرخ) دانشورکار: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه      =| عنوان            = اکبر (شاهرخ) دانشورکار| نام              = | تصویر            = شاهرخ دانشورکار.png| اندازه تصویر      = ۲۴۰px| عنوان تصویر      = اکبر دانشورکار| زادروز            = ۱۳ شهریور ۱۳۴۵| زادگاه            = تهران| تاریخ مرگ        = | مکان مرگ          = |عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=|latd=|latm=|lats=|latNS=N|longd=|longm=|longs=|longEW=E| محل زندگی        = تهران| ملیت              = | نژاد              = | تابعیت            = | تحصیلات            = مهندس عمران| دانشگاه          = دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی| پیشه              = | سال‌های فعالیت    = | کارفرما          = | نهاد              = | نماینده          = | شناخته‌شده برای    = فعالان سیاسی، نهادهای حقوق بشری و مردم ایران| نقش‌های برجسته    = | سبک              = | تأثیرگذاران      = | تأثیرپذیرفتگان    = | شهر خانگی        = | تلویزیون          = | لقب              = | حزب              = | جنبش              = | مخالفان          = نظام جمهوری اسلامی| هیئت              = | دین              =اسلام | مذهب              = | منصب              = | مکتب              = | آثار              = | خویشاوندان سرشناس = | فرزندان          = | جوایز            = | امضا              = | اندازه امضا      = | وبگاه            = | پانویس            =|اتهام‌ها=بغی (قیام مسلحانه علیه نظام)، عصویت در سازمان مجاهدین خلق ایران|مجازات=محکوم به اعدام}}

شاهرخ در بند ۲۰۹ تحت شکنجه‌های شدید جسمی و روانی قرار گرفت. گزارش‌ها حاکی از آن است که او مدت‌ها در سلول انفرادی نگهداری شده و از تماس با خانواده و دسترسی به حساب بانکی محروم بوده است. شرایط در بند ۴ زندان اوین، جایی که او در آن نگهداری می‌شود، شامل محدودیت‌های شدیدی است. تلاش برای انتقال او به [[زندان قزلحصار]] در فروردین ۱۴۰۴، با مقاومت زندانیان مواجه شد.  

اکبر دانشورکار در نامه‌ای از زندان اوین در تاریخ ۱۹ آذر ۱۴۰۳، با اشاره به شجاعت کسانی که جان خود را برای میهن و آزادی فدا کرده‌اند، اظهار داشت که از اعدام نمی‌ترسد و جان خود را برای ایران فدا خواهد کرد. او تأکید کرده است که اعترافاتش تحت فشار و تهدید بوده است.  

همچنین در تاریخ جمعه ۱۷ مرداد ۱۴۰۴، مقامات زندان اوین هنگام بازگرداندن زندانیان سیاسی از [[زندان فشافویه]] به زندان اوین، اقدام به جداسازی زندانیان سیاسی محکوم به اعدام کردند. بر اساس گزارش سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، این عمل با زور و ضرب‌وشتم شدید همراه بود. اکبر دانشور کار و ۵ زندانی سیاسی محکوم به اعدام به مکان نامعلوم یا زندان قزلحصار منتقل شدند.<ref name=":0">[https://iranhrs.org/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AE-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%88%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%DB%8C%D8%B3/ زندانی سیاسی اکبر (شاهرخ) دانشورکار کیست؟ - کانون حقوق بشر ایران] 1</ref><ref name=":1">[https://bazdashtshodegan.com/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%8C-%D8%A7%DA%A9%D8%A8/ معرفی زندانی سیاسی محکوم به اعدام، اکبر دانشورکار - صدای بازداشت‌شدگان] 1</ref><ref name=":2">[https://iranhr.net/fa/articles/7312/ سازمان حقوق بشر ایران خواستار لغو حکم اعدام شش زندانی سیاسی شد - سازمان حقوق بشر ایران] 1</ref><ref name=":3">[https://hengaw.net/fa/news/2024/12/article-7 تهران؛ هشت زندانی سیاسی به اعدام و حبس محکوم شدند - سازمان حقوق بشری هه‌نگاو] 1</ref><ref name=":4">[https://www.iranintl.com/202412068563 زندانیان سیاسی محکوم به اعدام: دادخواهی ما دعوتی است به ایستادن در برابر حکم اعدام - ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":5">[https://iranhr.net/fa/articles/7475/ تلاش حکومت برای انتقال زندانیان سیاسی محکوم به اعدام از اوین به قزل‌حصار - سازمان حقوق بشر ایران] 2</ref><ref name=":6">[https://aftabkaran.com/1403/11/06/%d8%af%d8%b1%d8%ae%d9%88%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%a7%d9%82%d8%af%d8%a7%d9%85-%d9%81%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%b9%d9%81%d9%88-%d8%a8%db%8c%d9%86-%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%84%d9%84-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%b4/ درخواست اقدام فوری عفو بین‌الملل برای شش زندانی سیاسی در معرض خطر اعدام پس از محاکمه ناعادلانه - آفتابکاران]</ref><ref name=":7">[https://news.mojahedin.org/i/%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%A8-%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D9%88%D8%B9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%DA%98%DB%8C%DA%A9 تصویب قطعنامه فوری «اعدام قریب‌الوقوع زندانیان سیاسی توسط رژیم ایران» در پارلمان فلامان بلژیک - سازمان مجاهدین خلق]</ref><ref name=":8">[https://www.iranntv.com/947730-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87--%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%84%D9%88 نامه انجمن ها و شخصیتهای سیاسی برای جلوگیری از اعدام زندانیان سیاسی توسط رژیم ایران - سیمای آزادی]</ref><ref name=":9">[https://www.radiozamaneh.com/853407 ۳۰۹ کارشناس بین‌المللی خواستار دخالت فوری سازمان ملل برای نجات زندانیان سیاسی ایران از موج اعدام‌ها شدند - رادیو زمانه]</ref><ref name=":10">[https://freedom.memorial/symbol/c1c9-akbar-daneshvar-kar?lang=fa اکبر دانشورکار - نمادهای آزادی]</ref><ref name=":15">[https://fa.iran-hrm.com/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84-5-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%87/ انتقال ۵ زندانی سیاسی محکوم به اعدام به قزلحصار - مانیتورینگ حقوق بشر ایران] 2</ref><ref name=":16">[https://iran-efshagari.com/%D8%AC%D8%AF%D8%A7-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%DB%B5-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A8/ جدا کردن ۵ زندانی سیاسی محکوم به اعدام با اتهام عضویت در سازمان مجاهدین - ایران افشاگر]</ref>

اکبر دانشورکار، که به نام شاهرخ نیز شناخته می‌شود، در ۱۳ شهریور ۱۳۴۵ در محله‌ای سنتی و مذهبی در تهران به دنیا آمد. او در خانواده‌ای با ریشه‌های کارگری و فرهنگی بزرگ شد؛ پدرش کارگر کارخانه و مادرش خانه‌دار بود که با ارزش‌های عدالت‌جویانه تربیتش را شکل دادند. شاهرخ از کودکی به مسائل اجتماعی علاقه نشان داد و در دوران دبیرستان، به‌ویژه در مدرسه نمونه دولتی شریعتی تهران، به‌عنوان دانش‌آموزی فعال در بحث‌های گروهی درباره حقوق کارگران شناخته شد.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":11">[https://fa.iran-hrm.com/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9-3/ گزارش وضعیت زندانیان سیاسی محکوم به اعدام در ایران - مانیتورینگ حقوق بشر ایران] 1</ref>  

اکبر دانشورکار از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۸، در چندین شرکت خصوصی و دولتی کار کرد و به دلیل تخصصش در طراحی سازه‌ها مورد توجه قرار گرفت. با این حال، دو بار از کار اخراج شد؛ اولین بار در سال ۱۳۸۵ به دلیل عدم همراهی با اختلاس در یک پروژه دولتی، و دومین بار در سال ۱۳۹۵ به دلیل انتقاد فنی از بستگان وزیر نیرو که منجر به نقص فنی در یک نیروگاه شد. این تجربیات، دیدگاه انتقادی او را نسبت به فساد در سیستم حکومتی تقویت کرد و او را به سمت فعالیت‌های مدنی سوق داد.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" />  

این فعالیت‌ها، به‌ویژه پس از اعتراضات سراسری، او را به چهره‌ای شناخته‌شده در میان فعالان تبدیل کرد و زمینه‌ساز بازداشت‌های بعدی‌اش شد. پیشینه و تحصیلات او نشان‌دهنده ترکیبی از تخصص فنی و تعهد اجتماعی است که راهش را به سمت مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی باز کرد.<ref name=":6" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />  

اکبر دانشورکار سابقه‌ای طولانی از دستگیری‌های متعدد دارد که از دهه ۱۳۶۰ آغاز شده است. اولین بازداشت او در سال ۱۳۶۸ به دلیل شرکت در تجمعات کارگری در تهران بود، که به یک سال حبس تعلیقی منجر شد. با تشدید فعالیت‌هایش در دهه ۱۳۹۰، او در سال ۱۳۹۷ به دلیل سازمان‌دهی اعتصاب پیک‌های موتوری در تهران بازداشت شد و دو ماه در بازداشتگاه وزرا تحت بازجویی قرار گرفت. این بازداشت‌ها، هرچند موقت، نشان‌دهنده توجه نهادهای امنیتی به او بود.<ref name=":0" /><ref name=":1" />

در زندان، اکبر دانشورکار برای اعتراض به شرایط غیرانسانی دست به اعتصاب غذا زد. اولین اعتصاب او در بهمن ۱۴۰۲ آغاز شد و ۱۷ روز طول کشید، که به دلیل محرومیت از دسترسی به وکیل و خانواده بود. این اعتصاب با کاهش شدید وزن و مشکلات تنفسی برای او همراه بود. بهداری زندان از ارائه مراقبت‌های پزشکی کافی خودداری کرد و این وضعیت سلامت او را به خطر انداخت. اعتصاب غذا، که با حمایت فعالان حقوق بشر همراه شد، توجه بیشتری به پرونده او جلب کرد، اما فشارهای روانی بر او افزایش یافت.<ref name=":13">[https://bazdashtshodegan.com/%D9%BE%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D9%85%DB%8C%D8%B2%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85/ پدر در بستر بیماری فریاد می‌زند: اعدام فرزندم را متوقف کنید - صدای بازداشت‌شدگان] 2</ref><ref name=":12" /><ref name=":5" />

اکبر دانشورکار پس از انتقال به بند ۲۰۹ زندان اوین در ۱۳ دی ۱۴۰۲، با شرایطی غیرانسانی و گزارش‌های تأییدشده از شکنجه مواجه شد. بر اساس گزارش‌های سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، آقای دانشورکار در روزهای اولیه بازداشت تحت ضرب‌وشتم شدید با باتوم و مشت قرار گرفت و برای چندین روز از خواب محروم شد تا به اعتراف اجباری تن بدهد. مأموران امنیتی با استفاده از روش‌هایی مانند تهدید به آزار خانواده‌اش و قرار دادن او در سلول‌های سرد و تاریک، فشار روانی را افزایش دادند. این شکنجه‌ها به‌ویژه پس از انتقال به سلول انفرادی تشدید شد، جایی که او به مدت ۴۵ روز بدون دسترسی به نور طبیعی یا تهویه مناسب نگهداری شد.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":12" />  

شرایط زندان اوین برای اکبر دانشورکار به شدت دشوار توصیف شده است. او در بند ۴ این زندان، که به دلیل شلوغی و فقدان امکانات بهداشتی معروف است، نگهداری می‌شود. در تلاشی برای انتقال او به زندان قزل‌حصار در فروردین ۱۴۰۴، دانشورکار و دیگر زندانیان با مقاومت مسالمت‌آمیز این اقدام را خنثی کردند، اما این مقاومت با تهدیدهای بیشتر همراه بود. این شرایط، که نقض آشکار کنوانسیون‌های حقوق بشر تلقی می‌شود، نشان‌دهنده شدت سرکوب علیه او بوده است.<ref name=":7" /><ref name=":5" />

اکبر دانشورکار با اتهامات متعددی در طول بازداشت‌هایش مواجه شد که هر بار با شدت بیشتری پیگیری شدند. پس از بازداشت در ۱۳ دی ۱۴۰۲، او به اتهاماتی نظیر «بغی» (قیام مسلحانه علیه نظام)، «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی»، و «تشکیل گروه‌های غیرقانونی» متهم شد. این اتهامات عمدتاً بر اساس فعالیت‌های مدنی او، از جمله سازمان‌دهی تجمعات کارگری و انتشار مطالب انتقادی در شبکه‌های اجتماعی، استوار بود.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":13" />  

== واکنش‌های بین‌المللی و مواضع حقوق بشری ==

[[پرونده:اکبر دانشورکار؛2.jpg|جایگزین=بیانیه سازمان عفو بین‌الملل برای ۵ زندانی محکوم به اعدام|بندانگشتی|260x260پیکسل|بیانیه سازمان عفو بین‌الملل برای ۵ زندانی محکوم به اعدام]]

=== اطلاعیه شورای ملی مقاومت ===

ابوالحسن منتظر ۶۵ ساله، لیسانسیه معماری از زندانیان سیاسی دهه ۶۰ است و در سال‌های ۹۷ و ۹۹ نیز چند بار دستگیر و زندانی شده است. وی آخرین بار در دی ۱۴۰۲ دستگیرشده و از بیماریهای قلبی، ریوی، کلیه و آرتروز رنج می‌برد.

پویا قبادی ۳۲ ساله، مهندس برق در اسفند ۱۴۰۲دستگیر شد. او قبلاً نیز دو بار دستگیرشده است.

بابک علیپور ۳۳ ساله، لیسانسیه حقوق در دی ۱۴۰۲ دستگیر شد. او پیش از این در آبان ۹۷، در رشت دستگیر و ۴ سال در زندان بود.

'''۱۰ آذر۱۴۰۳ (۳۰نوامبر۲۰۲۴)»'''<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%DB%B6-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%B6%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%86%D9%87 محکومیت جنایتکارانه ۶زندانی سیاسی به اعدام به اتهام عضویت در سازمان مجاهدین خلق و قیام مسلحانه - سازمان مجاهدین خلق] 2</ref></blockquote>

پس از صدور حکم اعدام اکبر دانشورکار در ۱۰ آذر ۱۴۰۳، او وارد دوره‌ای از بلاتکلیفی طولانی‌مدت شد که همچنان ادامه دارد. تا اوت ۲۰۲۵، هیچ تاریخ مشخصی برای اجرای حکم اعلام نشده و آقای دانشورکار در بند ۴ زندان اوین در شرایط نامعلوم نگهداری می‌شود. این بلاتکلیفی، که بیش از هشت ماه (تا تاریخ ۳۰ خرداد ۱۴۰۴) به طول انجامیده، فشار روانی شدیدی بر او و خانواده‌اش وارد کرده است. مقامات زندان از ارائه هرگونه اطلاعات به وکیل یا خانواده خودداری می‌کنند و حتی از انتقال نامه‌های او به بیرون جلوگیری می‌شود.<ref name=":0" /><ref name=":11" /><ref name=":12" />  

تجمعات بعدی در شهرهای دیگر نیز گسترش یافت. در ۱۲ فوریه ۲۰۲۵ (۲۳ بهمن ۱۴۰۳)، خانواده و حامیان اکبر دانشورکار در سنقر تجمع کردند و با خواندن بیانیه‌ای، خواستار لغو حکم اعدام و دسترسی به دانشورکار شدند. این اقدام با حضور گسترده‌تر، از جمله کارگران و دانشجویان، همراه بود، اما با مداخله [[نیروی انتظامی جمهوری اسلامی|نیروهای انتظامی]] و تهدید به استفاده از زور متوقف شد. در رشت نیز در ۱۹ فوریه ۲۰۲۵ (۳۰ بهمن ۱۴۰۳)، تجمعی با حضور فعالان محلی برگزار شد که با پخش اعلامیه‌هایی درباره وضعیت آقای دانشورکار، توجه عمومی را جلب کرد.<ref name=":11" /><ref name=":4" /><ref name=":8" />  

[[پرونده:هشدار ارگان‌های حقوق بشری.jpg|جایگزین=هشدار سازمان‌های حقوق بشری نسبت به خطر اعدام ۵ زندانی سیاسی محکوم به اعدام|بندانگشتی|281x281پیکسل|هشدار سازمان‌های حقوق بشری نسبت به خطر اعدام ۵ زندانی سیاسی محکوم به اعدام]]

وضعیت کنونی اکبر دانشورکار پس از این انتقال همچنان نامعلوم است. خانواده او از زمان جداسازی در ۱۷ مرداد، هیچ اطلاعی از وضعیت او دریافت نکرده‌اند و وکلایش نیز از دسترسی به او محروم مانده‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که انتقال به قزلحصار با هدف انزوای بیشتر و آماده‌سازی برای اجرای احتمالی احکام اعدام صورت گرفته، که نگرانی‌ها را درباره سلامت جسمی و روانی او تشدید کرده است. فعالان حقوق بشر این اقدام را نقض حقوق زندانیان و تلاشی برای سرکوب بیشتر می‌دانند و خواستار نظارت بین‌المللی بر وضعیت او شده‌اند.<ref name=":15" /><ref name=":6" />