کاربر:Safa/2صفحه تمرین
میرزا آقاخان كرمانی، میرزا عبدالحسین بردسیری معروف به میرزا آقاخان كرمانی از شخصیتهای مهم جنبش مشروطه، شاعر و نویسندهی نامدار و آزادیخواه و اصلاحگر دورهی ناصری (1314-1275ق/1896-1853م)
گاهشمار زندگی میرزا آقاخان
دوران کودکی
آقا عبدالرحیم مشیزی(بردسیری) پدر میرزا آقاخان از ملاكان معتبر كرمان و اجداد و خانوادة او صاحب نام و مكنت و اهل علم و عرفان با تعلق خاطر به طریقه نعمت اللهیه بود.
میرزا آقاخان تحصیلات اصلی را با آموختن ادبیات، تاریخ، اصول، فقه و حدیث، ریاضیات و منطق، حكمت وعرفان، طب قدیم و.... در كرمان به انجام رساند و و از معلمانی مانند ملاجعفر پدر شیخ احمد روحی كرمانی، رفیق و شریك رنج و راحت زندگی خود كه تا آخر عمر با هم بودند، حاجی آقا صادق و سیدجواد كربلایی آموخت. او كه از خانوادهای متمول بود در زمان حكمرانی مستبدانة عبدالحمید میرزا ناصرالدوله فرمانفرما با او كنار نیامد و به ناچار مخفیانه به اصفهان و از آنجا با دوست دیرینهاش شیخ احمد روحی به تهران، مشهد، استانبول و به قبرس رفت و در قبرس آن دو با دختران رهبر بابی میرزا یحیی نوری معروف به صبح ازل، ازدواج كردند. او در نهایت فقر روزگار میگذرانید و با روزنامههای اختر، استانبول و قانون همكاری داشت و با روشنفكرانی چون میرزا ملكم خان به تبادل آراء پرداخت.3
به زودی در جرگة گروه اتحاد اسلام به رهبری سید جمالالدین اسدآبادی پیوست و با علمای ایرانی مقیم عراق به مكاتبه پرداخت. فعالیتهای او و همراهانش بر ضد ناصرالدین شاه در زمانی بود كه میرزا رضای كرمانی شاه را كشت. آقا خان، شیخ احمد روحی و حسنخان خبیرالملك توسط دولت عثمانی به ایران فرستاده شدند4 و به دستور محمدعلی میرزا پسر مظفرالدین شاه كه در تبریز در مقام ولیعهدی بود، آنان را سر بریدند.(صفر1314ق / م)5.
برخی او را «نمایندة كامل عیار فرهنگ ایرانی»6 و برخی «طلایهدار برجسته اندیشه نوگرایانه در ایران»7 خواندهاند. آشنایی و تسلط بر زبانهای خارجی و تسلط بر تاریخ به ویژه تاریخ ایران باستان، بهرهمندی از توانایی ادبی در گفتار و نوشتار، دستیابی به منابع علمی تاریخی و سیاسی اروپا باعث شد در میان روشنفكران ایرانی عصر قاجار كه در بروز نهضتهای فكری تأثیر بسیار داشتند متمایز و نامآور شود. آئینة اسكندری8، نامة باستان (سالارنامه)، رضوان، آئین سخنوری، سه مكتوب، ریحان، صدخطابه، هفتاد و دو ملت. رسالههایی در تاریخ ایران، ترجمة تلماك، هشت بهشت و... از آثار اوست. او متحولكنندة سنتهای تاریخنگاری ایرانی و از متفكران بر جستة قائل به فلسفة مادی و اصالت طبیعت، معتقد به استفادة تعقل در تاریخ و مبرز در هنر نویسندگی و شاعری بود و در روشنفكران پیش از مشروطه تأثیر بسیار گذارد.
آثار میرزا آقاخان کرمانی
- کتاب رضوان
- کتاب ریحان بوستان افروز
- نامه ی سخن یا آئین سخنوری
- نامه ی باستان (معروف به سالارنامه)
- آئینه ی سکندری یا تاریخ ایران
- تاریخ ایران از اسلام تا سلجوقیان
- سه مکتوب
- صد خطابه
- تاریخ شانژمان ایران
- تاریخ قاجاریه و سبب ترقی و تنزل ایران
- در تکالیف ملت
- تکوین و تشریع
- هفتاد و دو ملت
- حکمت نظری
- هشت بهشت
- عقاید شیخیه و بابیه
- ان شاء الله ماشاء الله
- رساله ی عمران خوزستان
- ترجمه تلماک
- ترجمه عهدنامه مالک اشتر