کاربر:Safa/صفحه تمرین
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| معروف به | ناصریان |
| زادروز | ۱۳۳۵ |
| زادگاه | سبزوار، ایران |
| تاریخ مرگ | ۲۹ دی ۱۴۰۳ |
| محل مرگ | تهران، |
| دین | اسلام |
| اطلاعات سیاسی | |
| سمت | قاضی جمهوری اسلامی |
| فعالیت‌ها | از دهه ۶۰ تا ۱۴۰۳ شمسی |
محمد مقیسه، معروف به ناصریان، (زاده‌ی ۱۳۳۵ روستای مقیسه سبزوار مرگ ۲۹ دی ۱۴۰۳ تهران)، از بازجویان و قضات همکار اسدالله لاجوردی در دهه شصت، رئیس زندان گوهردشت کرج در زمان قتل عام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ ، آخرین منصب وی ریاست شعبه ۵۳ دیوانعالی کل کشور بود او یکی از قضات صاحب‌نفوذ در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی بود. محمد مقیسه صبح شنبه ۲۹ دی ۱۴۰۳ در محلی کاخ دادگستری از سوی یکی از کارکنان دادگستری به همراه رازینی و میری و محافظانشان به رگبار بسته و هلاک گردید.[۱] نام محمد مقیسه بدلیل مشارکت گسترده در قتل عام سال ۱۳۶۷ و شرکت در سرکوب مخالفان سیاسی و صدور احکام سنگین علیه معترضان در قیام‌های متعدد ۴۰ سال اخیر بعنوان یکی از ناقضان حقوق بشر در مجامع حقوق بشری جهان مطرح است. در سال ۱۳۹۰ اتحادیه اروپا محمد مقیسه را تحریم کرد و در سال ۱۳۹۸ مایک پمپئو وزیر خارجه وقت آمریکا محمد مقیسه را تحریم کرد.[۲]
تاریخچه زندگی محمد مقیسه
محمدعلی حاج آقایی و جعفر کاظمی از جمله کسانی بودند که در اعتراضات سال ۸۸ دستگیر و به جرم ارتباط با سازمان مجاهدین خلق با حکم قاضی مقیسه اعدام شدند.
شیخ محمد مقیسه؛ قاضی "وحشت و شلاق و اعدام" – DW – ۱۳۹۹/۸/۲۲
پرستو فروهر هنرمند و نقاش، فرزند داریوش و پروانه فروهر و یکی از هزاران عضو خانواده بزرگ دادخواهی در ایران آذرماه ۱۳۹۶ در دادگاهی به ریاست قاضی مقیسه به اتهام «توهین به مقدسات و فعالیت تبلیغی علیه نظام» مجموعا به شش سال حبس تعلیقی محکوم شد.
پرستو فروهر به دویچه‌وله می‌گوید که با وجود حضور در دادگاه‌های مختلف و رویارویی با قضات متفاوت در جریان دادخواهی پرونده قتل پدر و مادرش، رویارویی با مقیسه برایش یک چالش بوده چرا که از دوستانش که در دهه ۶۰ زندانی بوده‌اند بسیار درباره قساوت و بی‌رحمی او شنیده بوده است.
او این موقعیت را که قاضی مقیسه باید درباره پرونده او تصمیم می‌گرفته «تکان دهنده» می‌خواند و رویارویی با مقیسه را «یکی از دشوارترین روبرویی‌ها در تمام سال‌هایی که روبرویی‌های دشوار در دادگاه انقلاب» داشته می‌داند.
پرستو فروهر می‌دانسته که یکی از دوستان نزدیک و «بسیار عزیز» پدر و مادرش که پزشک و در سال‌های دهه ۶۰ زندانی سیاسی بوده، «زیر تعزیر [نام اسلامی شلاق] این آدم بارها از هوش رفته است.»
بر اساس محاسبه سایت اطلس زندان‌های ایران او تنها در سال‌های اخیر در ۳۳۵ پرونده ۱۶۵۳ سال حکم زندان صادر کرده است. روز چهارشنبه تعدادی از زندانیان سابق در شبکه‌های اجتماعی از تجربه مواجهه خود و دیگر زندانیان با مقیسه در دادگاه‌ها نوشته‌اند. از جمله ضیا نبوی نوشته است: سال ۸۸ در یک جلسه دادگاه، خطاب به دو متهم که هم‌پرونده بودند گفت: "راستش رو بگید، وبلاگ توی خونه کدوم یکی‌تون پیدا شده؟! "
پرستو فروهر و دشواری رویارویی با قاضی مقیسه
حسین احمدی‌نیاز، وکیل دادگستری در این باره به دویچه وله می‌گوید: «اكنون قاضی مقيسه در مقام كنترل تمام پرونده‌های محاكم انقلاب كل ايران صالح به تصميم خواهد بود. اين در حالی است كه قبلا فقط در شعبه ٢٨ دادگاه انقلاب تهران صلاحيت رسيدگي به دعاوی آن شعبه را داشت اما اكنون درباره تمام فرجام خواهیها و تجديدنظرخواهی‌ها و اعاده دادرسی‌های كل ايران كه به ديوان ارجاع خواهد شد، می‌تواند اظهار نظر كند.»
این وکیل مقیم هلند اضافه می‌کند: «بايد در نظر داشته باشيم در سيستم ديوان عالی كشور معمولا دو تا سه شعبه خاص رسيدگی به پرونده‌های امنيتی و سياسی وجود دارد كه مقيسه به يكی از آنها خواهد رفت و اين آغاز مصيبت ديگری برای متهمين سياسی و امنيتی ايران خواهد بود.»
شیخ محمد مقیسه؛ قاضی "وحشت و شلاق و اعدام" – DW – ۱۳۹۹/۸/۲۲
مناصب محمد مقیسه
دادیار زندان اوین, تهران (۱۳۶۰ تا سال ۱۳۶۴)
دادیار ناظر زندان قزل‌حصار, کرج ( ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۵ )
دادیار ناظر زندان گوهردشت, کرج ( ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۷)
سرپرست زندان گوهردشت, کرج ( ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۷)
دادیار ناظر زندان اوین, تهران (۱۳۶۷ تا ۱۳۶۹)
رئیس دادسرای ارشاد, تهران، ناحیه ۲۱ (۱۳۷۰ - ۱۳۸۰)
رئیس شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب, تهران (۱۳۸۰ - تا کنون)
نقش محمد مقیسه در اعدام‌های دهه ۱۳۶۰
محمد مقیسه در دهه ۱۳۶۰ به‌عنوان معاون زندان اوین فعالیت داشت و نقشی کلیدی در اعدام‌های گسترده آن دوران ایفا کرد. این اعدام‌ها عمدتاً شامل زندانیان سیاسی بودند که اغلب بدون محاکمه عادلانه و بر اساس اتهامات مبهم به مرگ محکوم می‌شدند. ناصریان یکی از اعضای هیأت مرگ بود که به دستور مستقیم آیت‌الله خمینی برای تسریع در اعدام زندانیان سیاسی تشکیل شد.
به گفته شاهدان عینی، مقیسه شخصاً در جلسات بازجویی و شکنجه زندانیان حضور داشت و بسیاری از زندانیان را به اعدام محکوم می‌کرد. وی حتی از اعمال فشارهای روانی و فیزیکی برای گرفتن اعترافات اجباری از زندانیان دریغ نمی‌کرد.
سرکوب معترضان سیاسی و اجتماعی در دوران معاصر
محمد مقیسه پس از اعدام‌های دهه ۱۳۶۰، به‌عنوان قاضی در دادگاه‌های انقلاب تهران فعالیت خود را ادامه داد. وی به‌ویژه در پرونده‌های سیاسی، احکام سنگین و بی‌رحمانه‌ای صادر کرده است. نمونه‌های برجسته‌ای از این اقدامات عبارتند از:
محاکمه معترضان پس از انتخابات ۱۳۸۸:
مقیسه نقش مهمی در محاکمه و صدور احکام سنگین برای معترضان جنبش سبز ایفا کرد. بسیاری از فعالان سیاسی و مدنی از جمله روزنامه‌نگاران، دانشجویان و فعالان حقوق بشر در دادگاه‌های وی به حبس‌های طولانی‌مدت یا حتی اعدام محکوم شدند.
سرکوب فعالان حقوق زنان و اقلیت‌های دینی:
محمد مقیسه بارها احکام سنگین علیه فعالان حقوق زنان و اعضای اقلیت‌های دینی نظیر بهائیان و دراویش گنابادی صادر کرده است. وی در بسیاری از موارد این افراد را به "تبلیغ علیه نظام" یا "اقدام علیه امنیت ملی" متهم کرده است.
محاکمه کارگران معترض:
مقیسه در پرونده‌های مربوط به اعتراضات کارگری، از جمله اعتراضات کارگران هفت‌تپه، احکام شدیدی نظیر شلاق، حبس‌های طولانی‌مدت و جریمه‌های سنگین صادر کرده است.
اتهامات مربوط به نقض حقوق بشر
محمد مقیسه بارها از سوی سازمان‌های حقوق بشری داخلی و بین‌المللی به نقض حقوق بشر متهم شده است. این اتهامات شامل موارد زیر می‌شود:
عدم رعایت اصول دادرسی عادلانه:
بسیاری از متهمان در دادگاه‌های تحت نظارت مقیسه، بدون دسترسی به وکیل یا داشتن فرصت دفاع مناسب محاکمه شده‌اند.
صدور احکام اعدام برای کودکان و نوجوانان:
مقیسه در برخی موارد، حتی برای متهمان زیر سن قانونی نیز حکم اعدام صادر کرده است.
شکنجه و اعترافات اجباری:
گزارش‌های متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد مقیسه در پرونده‌های خود به اعترافات اخذشده تحت شکنجه استناد کرده است.
واکنش‌های بین‌المللی
عملکرد محمد مقیسه واکنش‌های گسترده‌ای از سوی جامعه بین‌المللی برانگیخته است. اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا او را به دلیل نقض حقوق بشر در لیست تحریم‌های خود قرار داده‌اند. این تحریم‌ها شامل مسدودسازی دارایی‌ها و ممنوعیت سفر به کشورهای عضو این اتحادیه‌ها است.
شهادت‌های زندانیان سابق
بسیاری از زندانیان سابق و خانواده‌های قربانیان شهادت داده‌اند که مقیسه نه تنها به‌عنوان قاضی، بلکه به‌عنوان بازجو و عامل شکنجه نیز عمل کرده است. یکی از این زندانیان سابق می‌گوید: "محمد مقیسه هیچ رحمی به زندانیان نداشت. او با بی‌رحمی حکم اعدام یا زندان‌های طولانی‌مدت صادر می‌کرد و حتی از شکنجه برای گرفتن اعترافات اجباری حمایت می‌کرد."
جمع‌بندی
محمد مقیسه، یکی از چهره‌های کلیدی نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، به‌دلیل اقدامات گسترده‌اش در سرکوب مخالفان و صدور احکام ناعادلانه، به‌عنوان نمادی از بی‌عدالتی در دستگاه قضایی شناخته می‌شود. عملکرد وی نه تنها باعث رنج و آزار هزاران نفر شده، بلکه چهره دستگاه قضایی ایران را در عرصه بین‌المللی خدشه‌دار کرده است. مستندسازی اقدامات وی و اطلاع‌رسانی درباره نقض‌های حقوق بشری، گامی مهم در جهت عدالت و حمایت از قربانیان است.