کاربر:Poori/صفحه تمرین۲

مای ساتو
محل زندگی	استرالیا
تحصیلات	علوم اجتماعی
از دانشگاه	کالج سلطنتی لندن / ردینگ / آکسفورد / دانشگاه ملی استرالیا و دانشگاه موناش
پیشه	گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران / استاد دانشگاه و مدیر موسسه سیاست گذاری جرم و عدالت دانشگاه لندن
نهاد	سازمان ملل متحد
پس از	جاوید رحمان

مای ساتو، حقوق‌دان و دانشگاهی ژاپنی، از ژوئیه ۲۰۲۴ به‌عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران منصوب شد. کارنامه علمی و حرفه‌ای وی عمدتاً حول محور مجازات اعدام و عدالت کیفری بوده و در گزارش‌ها و مواضع انتقادی خود، بر افزایش اعدام‌ها، سرکوب حقوق اقلیت‌ها، تبعیض جنسیتی و نقض آزادی بیان در ایران تأکید کرده است. ساتو با تکیه بر داده‌ها و شهادت‌های قربانیان، خواهان شفافیت آماری و پاسخگویی مقامات ایرانی شده و رویکردی تحلیلی و مبتنی بر شواهد نسبت به موارد نقض حقوق بشر اتخاذ کرده است.

بیوگرافی و مسیر حرفه‌ای مای ساتو

زندگی و تحصیلات

مای ساتو (Mai Sato) متولد توکیو است و تحصیلات خود را در رشته علوم اجتماعی در بریتانیا ادامه داد. او مدرک دکترای خود را در سال ۲۰۱۱ از کالج کینگ لندن دریافت کرد و در دانشگاه‌های ردینگ و آکسفورد مشغول به کار و تحقیق بوده است. از سال ۲۰۱۹، ساتو به عنوان دانشیار در دانشگاه ملی استرالیا و همچنین دانشگاه موناش در استرالیا فعالیت کرد. تمرکز پژوهشی او مسائل مربوط به مجازات اعدام و حقوق بشر در آسیا و آفریقا بوده است.

در فوریه ۲۰۲۵، وی استاد و مدیر مؤسسه سیاست‌گذاری جرم و عدالت (ICPR) در دانشگاه بیرکبک لندن شد.

فعالیت‌های حرفه‌ای

ساتو علاوه بر فعالیت‌های علمی، از بنیان‌گذاران سازمان غیرانتفاعی CrimeInfo برای لغو مجازات اعدام در ژاپن است. او در زمینه پروژه‌های پژوهشی، آموزش و مستندسازی درباره اعدام و عدالت کیفری، سهم به‌سزایی داشته است.

در ژوئیه ۲۰۲۴، شورای حقوق بشر سازمان ملل وی را به‌عنوان چهارمین گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران پس از احیای این منصب منصوب کرد. نقطه تمرکز تجربه و تحقیقات او، سازوکار عدالت کیفری، شفافیت و پاسخگویی قضایی، و ابعاد تقاطعی تبعیض است.

مأموریت سازمان ملل و رویکرد انتقادی

مای ساتو در آغاز مأموریت خود اعلام کرد که متعهد به رسیدگی بی‌طرفانه به نقض‌های حقوق بشر در ایران و استفاده از منابع معتبر در ارزیابی‌های خود است. او همچنین بر تقویت گفت‌وگوی سازنده برای رعایت تعهدات حقوق بشری در ایران تأکید کرده است.

حوزه‌‌های اصلی تمرکز

در نخستین گزارش رسمی خود به شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل، ساتو سه حوزه کلیدی را به‌عنوان اولویت مأموریتش معرفی کرد:

• شفافیت: انتقاد از فقدان آمار و داده‌های رسمی درباره اعدام‌ها و آمارهای کیفری، که موجب عدم پاسخگویی و امکان پنهان‌کاری دولت می‌شود.
• حق حیات: نگرانی شدید درباره افزایش چشمگیر تعداد اعدام‌ها در ایران، خصوصاً در سال ۲۰۲۴ که بیش از ۹۰۰ مورد اعدام ثبت شد و بسیاری از آنها مربوط به جرایم مواد مخدر و جرایم امنیتی بود.
• برابری جنسیتی: بررسی و انتقاد از قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان، از جمله نابرابری در شهادت در دادگاه، میراث، طلاق، ازدواج کودکان و فشار بر زنان به علت رعایت حجاب اجباری.

نقدها و اقدامات مشخص علیه نقض حقوق بشر در ایران

• افشاگری درباره موج اعدام‌ها: ساتو ایران را با بیشترین نرخ اجرای مجازات اعدام نسبت به جمعیت در جهان معرفی کرد و از مسئولین خواست آمار دقیق و شفاف ارائه کنند.
• حمایت از فعالان حقوق بشر: اشاره به وضعیت زنان فعال محکوم به اعدام، فشار بر فعالان صنفی و حقوقی و سرکوب اعتراضات مردمی.
• برجسته‌سازی تبعیض علیه اقلیت‌ها: اشاره به تبعیض علیه بهائیان، مسیحیان، اهل سنت، اقوام و سایر اقلیت‌ها و افزایش فشار بر زندانیان سیاسی.
• بررسی خشونت علیه زنان: ثبت ۱۳ مورد اعدام زنان در ایران در سال ۲۰۲۴ و گزارش ۱۷۹ مورد فمیشید، با اشاره به ریشه‌های ساختاری و حقوقی این خشونت‌ها در قوانین ایران.
• تأکید بر جهانی بودن حقوق بشر: ساتو تصریح کرد که استناد به ملاحظات فرهنگی و مذهبی نباید بهانه‌ای برای نقض حقوق بشر و آزادی‌های اساسی شود.

رویکرد تحلیلی و شواهد محور

در تمامی گزارش‌ها و سخنرانی‌های رسمی، ساتو به جای اتکا به بیانیه‌های رسمی دولت ایران، بر داده‌های جمع‌آوری‌شده از گروه‌های حقوق بشری و شهادت‌های خانواده قربانیان تکیه داشته و شفافیت، برخورد علمی و اتکا به مستندات را اصل قرار داده است. او همواره خواهان همکاری سازنده و شفافیت مقامات ایران در پاسخ‌دهی به مجامع بین‌المللی و سازمان‌های نظارتی حقوق بشر شده است.

جمع‌بندی

مسیر حرفه‌ای و مواضع انتقادی مای ساتو نشان‌دهنده تعهد به اصول بنیادین حقوق بشر و عدالت کیفری است. رویکرد علمی، مبتنی بر داده و نقدهای وی علیه سیاست‌ها و قوانین تبعیض‌آمیز در ایران،‌شناخت او از مشکلات ساختاری نظام قضایی و اجتماعی آن کشور را منعکس می‌کند. مطالبه شفافیت، پاسخگویی و عدالت برای قربانیان، محور اصلی فعالیت‌ها و مأموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل برای ایران در دوره جدید است.

منابع

1. https://www.ohchr.org/en/press-releases/2025/03/special-rapporteur-iran-presents-first-report-un-human-rights-council
2. https://en.wikipedia.org/wiki/United_Nations_Special_Rapporteur_on_Human_Rights_in_Iran
3. https://iranfocus.com/human-rights/53735-mai-sato-issues-first-report-on-the-human-rights-situation-in-iran/
4. https://impactiran.org/2025/03/13/a-hrc-58-62-sr-on-iran-mai-satos-1st-report-to-the-human-rights-council/
5. https://iran-hrm.com/2024/10/14/the-vision-and-priorities-in-the-first-report-of-the-un-special-rapporteur-on-irans-human-rights/
6. https://www.iranintl.com/en/202410311698
7. https://en.wikipedia.org/wiki/Mai_Sato
8. https://www.ncr-iran.org/en/news/human-rights/un-condemns-irans-escalating-human-rights-violations-and-death-penalty-surge/
9. https://wncri.org/2025/03/19/dr-mai-sato-reports-to-un/
10. https://www.bbk.ac.uk/our-staff/profile/9486630/mai-sato