۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
بسیاری از سروده‌های این ترانه سرای توانا که توسط خوانندگان بنام ومطرح ایرانی از جمله [[غلامحسین بنان|بنان]]، [[مرضیه]]، [[دلکش]]، داریوش رفیعی و ... به اجرا در آمده، کماکان به‌عنوان ارزنده‌ترین و بیادماندنی‌ترین آثار هنری در خاطر و حافظه‌ی تاریخی ایرانیان بجا مانده است. ترانه‌های خاطره انگیزی همچون «تا بهار دلنشین»، «گل اومد بهار اومد» و «می زده شب» با صدای هنرمندان فقید بنان، پوران و مرضیه از جمله‌ی سروده های بیژن ترقی است. | بسیاری از سروده‌های این ترانه سرای توانا که توسط خوانندگان بنام ومطرح ایرانی از جمله [[غلامحسین بنان|بنان]]، [[مرضیه]]، [[دلکش]]، داریوش رفیعی و ... به اجرا در آمده، کماکان به‌عنوان ارزنده‌ترین و بیادماندنی‌ترین آثار هنری در خاطر و حافظه‌ی تاریخی ایرانیان بجا مانده است. ترانه‌های خاطره انگیزی همچون «تا بهار دلنشین»، «گل اومد بهار اومد» و «می زده شب» با صدای هنرمندان فقید بنان، پوران و مرضیه از جمله‌ی سروده های بیژن ترقی است. | ||
== | == زندگی‌نامه == | ||
بیژن ترقی در میان خانواده‌ای روشنفکر و اهل کتاب زاده شد. پدر بِزرگش حاج باقر کتابفروش از اولین ناشران زمان [[ناصرالدین شاه]] بود که در کتاب و نسخه شناسی فردی خبره بود، پدرش محمد علی ترقی نیز به راه پدر رفت و از جمله ناشران شناخته شده زمان خود بود که انتشارات خیام را بنا گذاشت که در زمان خود آثار فراوانی در حوزه فرهنگ و هنر را به بازار کتاب ایران عرضه کرد. بیژن در چنین فضای فرهنگی رشد یافت و در سال ۱۳۱۸ درس و تحصیل را در مدرسه اقدسیه آغاز کرد.<ref name=":2">[https://www.hamshahrionline.ir/news/79860/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A8%DB%8C%DA%98%D9%86-%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C-%DB%B1%DB%B3%DB%B0%DB%B8-%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B8 زندگی‌نامه بیژن ترقی- همشهری آنلاین]</ref> | بیژن ترقی در میان خانواده‌ای روشنفکر و اهل کتاب زاده شد. پدر بِزرگش حاج باقر کتابفروش از اولین ناشران زمان [[ناصرالدین شاه]] بود که در کتاب و نسخه شناسی فردی خبره بود، پدرش محمد علی ترقی نیز به راه پدر رفت و از جمله ناشران شناخته شده زمان خود بود که انتشارات خیام را بنا گذاشت که در زمان خود آثار فراوانی در حوزه فرهنگ و هنر را به بازار کتاب ایران عرضه کرد. بیژن در چنین فضای فرهنگی رشد یافت و در سال ۱۳۱۸ درس و تحصیل را در مدرسه اقدسیه آغاز کرد.<ref name=":2">[https://www.hamshahrionline.ir/news/79860/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A8%DB%8C%DA%98%D9%86-%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C-%DB%B1%DB%B3%DB%B0%DB%B8-%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B8 زندگی‌نامه بیژن ترقی- همشهری آنلاین]</ref> | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
بیژن ترقی در سال‌های اولیه‌ی همکاری‌اش با برنامه گل‌ها تحت تأثیر ترانه سرای نامی مشروطه، [[عارف قزوینی]]، قرار داشت؛ وی در در قبال درخواست بازنویسی ترانه‌ی مشهور عارف به‌نام «ازخون جوانان وطن لاله دمیده» برای روز تاریخی مشروطه (۱۴ مرداد) و پیشنهاد تغییر واژه هایی که یاد آور خون و مبارزه بود، مخالفت نموده و از قبول آن امتناع کرده بود. | بیژن ترقی در سال‌های اولیه‌ی همکاری‌اش با برنامه گل‌ها تحت تأثیر ترانه سرای نامی مشروطه، [[عارف قزوینی]]، قرار داشت؛ وی در در قبال درخواست بازنویسی ترانه‌ی مشهور عارف به‌نام «ازخون جوانان وطن لاله دمیده» برای روز تاریخی مشروطه (۱۴ مرداد) و پیشنهاد تغییر واژه هایی که یاد آور خون و مبارزه بود، مخالفت نموده و از قبول آن امتناع کرده بود. | ||
== ویژگی | == ویژگی ترانه‌های بیژن ترقی == | ||
مضمون پروری داستان‌وارگی و خصلت روایی از ویژگی‌های برجسته ترانه‌های ترقی است. وی در خاطرات خود می‌نویسد که این ویژگی را وام دار سراینده‌ی ترانه‌ی معروف «مرا ببوس»، حیدر رقابی» است. این خصیصه را در اکثر آثار ترقی به وضوح میتوان دریافت. | مضمون پروری داستان‌وارگی و خصلت روایی از ویژگی‌های برجسته ترانه‌های ترقی است. وی در خاطرات خود می‌نویسد که این ویژگی را وام دار سراینده‌ی ترانه‌ی معروف «مرا ببوس»، حیدر رقابی» است. این خصیصه را در اکثر آثار ترقی به وضوح میتوان دریافت. | ||
نوع آوری دیگر ترقی بهره‌گیری از زبان محاوره در ترانه‌های ایرانی بود. از ابتکار میتوان در آثاری مانند «گل اومد بهار اومد» مشاهده کرد.<ref name=":0" /> | نوع آوری دیگر ترقی بهره‌گیری از زبان محاوره در ترانه‌های ایرانی بود. از ابتکار میتوان در آثاری مانند «گل اومد بهار اومد» مشاهده کرد.<ref name=":0" /> | ||
== | == بیژن ترقی بعد از انقلاب == | ||
[[پرونده:بیژن ترقی در کتابخانه شخصی‌اش.JPG|بندانگشتی]] | [[پرونده:بیژن ترقی در کتابخانه شخصی‌اش.JPG|بندانگشتی]] | ||
پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ به مدت دو دهه فعالیت هنری ترقی توسط <s>سیاسی</s> حاکم بر ایران ممنوع و متوقف شد.اما پس گذشت بیست سال ترقی تحت شرایط کنترل شده اجازه‌ی فعالیت یافت و برای نخستین بار به همراه فرهاد فخرالدینی رهبر ارکستر و علی تجویدی موسیقیدان برجسته ایرانی فعالیت جدیدی را آغاز کند. ترانه‌ی «مرغ حق» در دستگاه «همایون» از جمله کارهای ماندگار او بود که توسط [[محمدرضا شجریان]] خواننده فقید و مشهور ایرانی اجرا شد. | پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ به مدت دو دهه فعالیت هنری ترقی توسط <s>سیاسی</s> حاکم بر ایران ممنوع و متوقف شد.اما پس گذشت بیست سال ترقی تحت شرایط کنترل شده اجازه‌ی فعالیت یافت و برای نخستین بار به همراه فرهاد فخرالدینی رهبر ارکستر و علی تجویدی موسیقیدان برجسته ایرانی فعالیت جدیدی را آغاز کند. ترانه‌ی «مرغ حق» در دستگاه «همایون» از جمله کارهای ماندگار او بود که توسط [[محمدرضا شجریان]] خواننده فقید و مشهور ایرانی اجرا شد. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
بنا به گفته‌ی ترقی وی از سال ۱۳۵۵ به کار ترانه‌سرایی در رادیو اشتغال داشته و نزدیک به سیصد متن ترانه بر روی آهنگ‌های نام‌آوران موسیقی از [[روح‌الله خالقی]] تا [[پرویز یاحقی]] نهاده و اغلب آنها از برنامه گل‌ها پخش شده است. آتش کاروان، برگ خزان، تا بهار دلنشین، گل اومد بهار اومد از جمله‌ی این ترانه‌هاست. | بنا به گفته‌ی ترقی وی از سال ۱۳۵۵ به کار ترانه‌سرایی در رادیو اشتغال داشته و نزدیک به سیصد متن ترانه بر روی آهنگ‌های نام‌آوران موسیقی از [[روح‌الله خالقی]] تا [[پرویز یاحقی]] نهاده و اغلب آنها از برنامه گل‌ها پخش شده است. آتش کاروان، برگ خزان، تا بهار دلنشین، گل اومد بهار اومد از جمله‌ی این ترانه‌هاست. | ||
== | == همکاری با پرویز یاحقی == | ||
[[پرونده:عکسی ماندگار از بیژن ترقی و پرویز یاحقی در کنار رود کارون.JPG|جایگزین=عکسی ماندگار از بیژن ترقی و پرویز یاحقی در کنار رود کارون|بندانگشتی|عکسی ماندگار از بیژن ترقی و پرویز یاحقی در کنار رود کارون]] | [[پرونده:عکسی ماندگار از بیژن ترقی و پرویز یاحقی در کنار رود کارون.JPG|جایگزین=عکسی ماندگار از بیژن ترقی و پرویز یاحقی در کنار رود کارون|بندانگشتی|عکسی ماندگار از بیژن ترقی و پرویز یاحقی در کنار رود کارون]] | ||
بیژن ترقی درخاطرا ت خود یادآور شده‌است که نخستین بار در اثر دوستی با پرویز یاحقی موسیقیدان و نوازنده مشهور به سمت موسیقی کشیده شد و در سال ۱۳۳۶ زمانی که او سرپرستی ارکستر شماره سه رادیو را بر عهده داشت به عنوان ترانه‌سرا به مجموعه‌ی برنامه‌های گل‌ها پیوسته است. نتیجه این آشنایی و همکاری شصت‌ساله بیش از ۱۰۰ ترانه است. ترانه‌هایی که بسیاری از آنها در زمره ماندگارترین آثار تاریخ موسیقی ایرانی محسوب می‌شود؛ از جمله ترانه‌های «محبت»، »صبرم عطا کن»، « پشیمانم»، «می زده شب» و «بیداد زمان» از جمله این آثار است که شهرت بسیاری برای این زوج هنری فراهم آورد. | بیژن ترقی درخاطرا ت خود یادآور شده‌است که نخستین بار در اثر دوستی با پرویز یاحقی موسیقیدان و نوازنده مشهور به سمت موسیقی کشیده شد و در سال ۱۳۳۶ زمانی که او سرپرستی ارکستر شماره سه رادیو را بر عهده داشت به عنوان ترانه‌سرا به مجموعه‌ی برنامه‌های گل‌ها پیوسته است. نتیجه این آشنایی و همکاری شصت‌ساله بیش از ۱۰۰ ترانه است. ترانه‌هایی که بسیاری از آنها در زمره ماندگارترین آثار تاریخ موسیقی ایرانی محسوب می‌شود؛ از جمله ترانه‌های «محبت»، »صبرم عطا کن»، « پشیمانم»، «می زده شب» و «بیداد زمان» از جمله این آثار است که شهرت بسیاری برای این زوج هنری فراهم آورد. | ||
بیژن ترقی متعلق به نسلی از ترانه‌سرایان ایرانی است که پس از رهی معیری ـ شاعر و ترانه‌سرای شهیر ایران که به حق او را میتوان جانشین شایسته‌ای برای ترانه‌سرایان بی‌بدیل دوره مشروطه مانند عارف، شیدا و بهار به‌شمار آوردـ خوش درخشیدند. نسل جدید چون معینی کرمانشاهی، نواب صفا، [[سیمین بهبهانی]]، تورج نگهبان و ... که هریک آثار جاودانی از خود به‌جا گذاشته‌اند.<ref name=":0" /> | بیژن ترقی متعلق به نسلی از ترانه‌سرایان ایرانی است که پس از رهی معیری ـ شاعر و ترانه‌سرای شهیر ایران که به حق او را میتوان جانشین شایسته‌ای برای ترانه‌سرایان بی‌بدیل دوره مشروطه مانند عارف، شیدا و بهار به‌شمار آوردـ خوش درخشیدند. نسل جدید چون معینی کرمانشاهی، نواب صفا، [[سیمین بهبهانی]]، تورج نگهبان و ... که هریک آثار جاودانی از خود به‌جا گذاشته‌اند.<ref name=":0" /> | ||
بیژن ترقی هرچند با بسیاری از نام‌آوران ترانه‌سازی سنتی کار کرده بود اما همکاری با پرویز یاحقی بود که از وی ترانه‌سرایی جاودان ساخت و حدود یک سوم از مجموعه سیصد ترانه‌ای که سروده با آهنگ‌های یاحقی پیوند خورده است.<ref name=":1">[https://www.imna.ir/news/413152/%D8%A8%DB%8C%DA%98%D9%86-%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%82-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87 بیژن ترقی خالق ترانه های ماندگار + زندگی‌نامه- خبرگزاری ایمنا]</ref> | |||
== | == تصنیف‌های مشهور بیژن ترقی == | ||
نام ترانه نام آهنگساز | نام ترانه نام آهنگساز | ||