جواد معروفی

 استاد جواد معروفی، موسیقی دان معاصر (مولد تهران ۱۲۹۱- درگذشت ۱۶آذر۱۳۷۲ تهران) وی یکی از شاگردان درویش خان و علینقی وزیری بود. جواد معروفی از ۱۴ سالگی به مدرسه موسیقی رفت و پس از فراگیری تار و ویولون به پیانو روی آورد و از سال ۱۳۱۹ همزمان با گشایش رادیو به این مؤسسه پیوست و سال‌ها عضو شورای عالی موسیقی رادیو بود و موفق به اخذ گواهی نامه عالی از هنرستان عالی موسیقی شد. در ۷۸ سالگی در تهران درگذشت.

زندگی نامه

استاد جواد متولد ۱۲۹۱ فرزند (موسی معروفی و مادر ش عذرا) در آغاز نواختن ویولن را نزد پدر آموخت، در ۱۴ سالگی زمانی که وزیری مدیر هـنرستان موسيقی بود، جهت تحصیل موسیقی پیوست و در عین حال به پيانو روی آورد نزد خانم تاتیانا خاراطیان به یادگـیری تکـنیک نوازندگی پیانوی کلاسیک مشغول شد. اتودها و پرلودهای شوپن، سوناتهای موتسارت، بتهوون، شوبرت و فـوگ‌های باخ را با مهارت می‌نواخت. در کناد موسیقی کلاسیک، موسیقی ایرانی را هـم ادامه داد و تحصيلات موسيقی را نزد عـلی نقی وزيری کامل کرد. در ۱۳۱۲ در بيست و يك سالگی به دليل استعداد شگـرفـش در موسيقی به استخـدام وزارت فـرهـنگ در آمد و معـلم موسيقی مدارس تهران شد و به آموزش سلفـژ و ديکته موسيقی در هـنرستان پرداخت در ۱۳۱۹هـم زمان با افـتتاح راديو به اين موسسه پيوست و سال‌ها تک نواز پيانو بود. در ۱۳۱۹ به سرپرستی موسيقی راديو منصوب شد و هـمزمان به عـضويت شورای عـالی موسيقی در آمد. وی رهـبر ارکستر شماره يک و رهـبر ارکستر بزرگ گـلها بود. او تنظيم آهنگ های شيدا، عارف، رکن الدين خان و درويش خان و بسياری ديگـر از آهـنگسازان معـروف ايرانی را به عـهـده داشت. خودش می‌گويد: «از بدو تاسيس راديو در سال هـزار و سیصد و نوزده در آنجا هـم مشغول شدم. در آن موقع سنی نداشتم ولی هـم نوازنده پيانو بودم و هـم رهـبر ارکستر شماره يک. سال اولی که راديو تاسيس شد، در اولين ارکستر راديو اين نوازنده ها بودند: صبا، حبيب سماعی، حسين تهرانی، مرتضی نی داوود و خود من. بعدها که برنامه گلها تاسيس شد من رهـبر ارکستر آن شدم و نوازنده پيانو و سوليست هـم بودم. برای ارکستر گـلها هـم قطعاتی تنظيم می کردم». استاد معروفی در نواختن پيانو برای موسيقی ايرانی، از روش مشير هـمايون بيشتر از مرتضی محجوبی اقـتباس می‌کرد. او بيش از چهل سال سابقـه فعاليت در زمينه آهـنگسازی داشت. وی بهمراه پدرش نخستين کسانی هستند که قـطعاتی در دامنه موسيقی ايرانی برای پيانو ساخته و تنظيم کرده‌اند. اولين قـطعه ای که مـعروفی ساخت بر اساس رباعـيات خيام بود که در سال ۱۳۱۵ اجرا شد. هنرجویان زیادی از خدمات آموزشی این استاد بهره بردند. از جمله، اردشير روحانی، افـليا پرتو، انوشيروان روحانی، پرويز اتابيگی (اتابـكی)، مهين زرين پنجه و ساسان محبی، معروفی خود می‌گويد: «سبک من را انوشيروان روحانی، اردشير روحانی، افـليا پرتو، مهين زرين پنجه و ساسان محبی خوب می نوازند. آنها شاگردان خوبـم بوده اند. آنها هم موسيقی ايرانی را می دانند و هـم موسيقی غـربی را، موسيقی ايرانی را وقتی به شاگرد درس می دهـيـم که دست روان داشته باشد و موسيقی کلاسيک را زده باشد. چون موسيقی کلاسيک دست را روان و نت خوانی را قوی می کند. بعدا موسيقی ايرانی به او درس می دهـيـم، چون موسيقی ايرانی تکنيک مفصلی دارد».  جواد معـروفی در بامداد روز سه شنبه شانزدهـم آذر ماه هـزار و سيصد و هـفـتاد و دو در تهران در گـذشت.

آثار

ترانه های خیام ـ آهنگ اول تا پنجـم،

آلـبـوم آهـنـگـهـای جـواد مـعـروفـــی ـ خـوابهای طـلائـی ـ فـانـتزی ژیلا ـ رومی ـ کوکو ـ ساری گلین ـ پـیـش درآمـد اصـفـهـان ( ساخـتـه : رضـا مـحـجـوبـی ، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی ) ـ پـرلـود شـمـاره پـنـج

 گزیده از آثار استاد جواد معروفی برای پیانو 

ـ راسـت پـنـجـگـاه ـ چـهـارگـاه ـ پـرلـود شـمـاره پـنج ـ پـرلـود شـمـاره شش ـ راپـسـودی در مـاهـور ـ مـاهـور ـ هـمـایـون

ـ رنگ چـهـارگـاه ـ رنگ هـمـایـون - پرنگ مـاهـور ـ فـانـتـزی شـماره دو ـ راپـسودی اصـفـهـان ـ رنگ اصـفـهـان ( ساخـتـه : درویـش خـان، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی ) ـ پـیـش درآمـد چـهـارگـاه ( ساخـتـه : رکـن الـدیـن مـخـتـاری، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی ) ـ چـهـار مـضـراب چـهـارگـاه ـ کـرشـمه چـهـارگـاه ـ ضـربـی چـهـارگـاه ـ غـمـگـیـن  ( ساخـتـه : عـلـیـنـقـی وزیـری ، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی )

ـ مـرغـک   ( ساخـتـه : عـلـیـنـقـی وزیـری ، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی ) ـ دو بـل بـل ( ساخـتـه : عـلـیـنـقـی وزیـری ، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی ) ـ پـرلـود و اتـود شـمـاره دو

ردیف موسیقی ایرانی برای پیانو

ـ شـور ـ هـمـایـون

ـ دشـتـی ـ بـیـات اصـفـهـان

ـ ابـوعـطا ـ نـوا

ـ افـشـاری ـ سـه گـاه

ـ بـیات تـرک ـ مـاهـور

ـ چـهـارگـاه ـ راسـت پـنـجـگـاه

آلبوم های صوتی

ـ انـتظـار ـ شـکـوفـه ها

ـ بـهـار گـلـهـا ـ طـلـوع

ـ پـرسـتـوهـا ـ عـاشـورا ، راز خـلقـت ، فـراق

ـ جـان عـشـاق ـ دل شکـسـتـه

ـ چـه شـورهـا ـ راز غـروب

ـ خـزان ، روزگـار مـن ـ راز گـلـهـا

ـ خـوابـهـای طـلائـی ـ رومـانـس یک تا هـشـت

ـ خـوابـهـای طـلائی دو ـ رومـینا ، طبـیعـت

ـ شـکـوفـه ها ـ سـده یک و دو

ـ شبنـم صـبحگـاهـی ـ کـاروان عـشـق

ـ شـفـق ـ نـغـمـه آبـشـار

درگذشت

استاد جواد معـروفی در بامداد روز سه شنبه شانزدهـم آذر ماه هـزار و سيصد و هـفـتاد و دو در تهران در گـذشت.

جستارهای وابسته