۲٬۵۸۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''حسن صباح ،''' با اسم کامل حسن بن علی بن جعفر صباح حمیری(زاده ۴۴۵-ه.ق- درگذشته ۶ ربیع‌الثانی ۵۱۸-ه.ق، قلعه الموت) بنیان‌گذار دولت اسماعیلیان الموت در فلات کشور ایران، حجت، امام و داعی بزرگ مذهب اسماعیلیه نزاری بود. حسن صباح در شهر ری بزرگ شد . او شیعه دوازده امامی بود. حسن صباح در سن ۱۷ سالگی با تعالیم اسماعیلیه آشنایی پیدا کرد و سرانجام به مذهبت اسماعیلیان گروید. حسن صباح از مخالفان سرسخت تسلط اعراب بر ایران بود. وی جهت تعالیم بیشتر به قاهره و اسکندریه سفر کرد. حسن صباح پس از بازگشت به ایران، ۹ سال به عنوان داعی اسماعیلی، به نقاط مختلف ایران سفر کرد. وی در همین دوره، سیاست‌های خود را طرح نمود. حسن صباح برای مبارزه و شورش علیه سلجوقیان به‌دنبال مکان مناسبی به‌منظور استقرار پایگاه عملیاتی خود بود. وی سرانجام قلعه الموت را در منطقه رودبار انتخاب کرد. تسخیر قلعه الموت سرآغاز مرحله '''[[مبارزه مسلحانه|قیام مسلحانه]]''' اسماعیلیان علیه سلجوقیان بود. نخستین شرط ورود به مسلک فداییان اسماعیلیه این بود که باید دواطلبانه، مرد، جوان، مجرد و بدون فرزند باشد. پس از قتل نزار، امام اسماعیلیان نزاری، نزاریان حسن صباح را به‌عنوان حجت امام غایبشان پذیرفتند. وی توانست دعوت و دولت نزاریه را در ایران تأسیس و در آن دوران پرآشوب، رهبری کند. حسن صباح متکلم، منجم، فیلسوف، مدبر و مسلط به ریاضی، به‌ویژه هندسه بود. حسن صباح نسبت به امور نظامی و سیاسی آگاهی و تسلط داشت و به‌خوبی از عهده‌ی آن‌ها برمی‌آمد. حسن صباح در ادامه تسخیر قلعه الموت، نفوذ خود را در تمامی رودبار و مناطق مجاور آن در دیلم گسترش داد؛ و مردم بیشتری را به مذهب اسماعیلی درآورد. وی هم‌چنین قلعه‌های دیگری را تسخیر کرد و یا ساخت. حسن صباح در قلعه الموت کتابخانه مهمی ایجاد کرد که مجموعه کتاب‌ها و ابزارهای علمی آن تا هنگام حمله مغول به ایران و تخریب قلعه الموت گسترش یافت. حسن صباح محققی ماهر، سخنوری نافذ و پیشوایی تأثیرگذار بود، به‌طوری که زندگی زاهدانه‌ی او الگوی دیگر نزاریان شده‌بود و هواداران او بسیار به او دلبستگی داشتند و حسن صباح را سیّدنا می‌خواندند. حسن صباح هم‌چنین به زبان لاتین و یونانی نیز آگاهی داشت. حسن صباح زبان فارسی را زبان اسماعیلیان اعلام کرد. این تصمیم منجر شد که برای چندین قرن تمامی متون اسماعیلیه | '''حسن صباح ،''' با اسم کامل حسن بن علی بن جعفر صباح حمیری(زاده ۴۴۵-ه.ق- درگذشته ۶ ربیع‌الثانی ۵۱۸-ه.ق، قلعه الموت) بنیان‌گذار دولت اسماعیلیان الموت در فلات کشور ایران، حجت، امام و داعی بزرگ مذهب اسماعیلیه نزاری بود. حسن صباح در شهر ری بزرگ شد . او شیعه دوازده امامی بود. حسن صباح در سن ۱۷ سالگی با تعالیم اسماعیلیه آشنایی پیدا کرد و سرانجام به مذهبت اسماعیلیان گروید. حسن صباح از مخالفان سرسخت تسلط اعراب بر ایران بود. وی جهت تعالیم بیشتر به قاهره و اسکندریه سفر کرد. حسن صباح پس از بازگشت به ایران، ۹ سال به عنوان داعی اسماعیلی، به نقاط مختلف ایران سفر کرد. وی در همین دوره، سیاست‌های خود را طرح نمود. حسن صباح برای مبارزه و شورش علیه سلجوقیان به‌دنبال مکان مناسبی به‌منظور استقرار پایگاه عملیاتی خود بود. وی سرانجام قلعه الموت را در منطقه رودبار انتخاب کرد. تسخیر قلعه الموت سرآغاز مرحله '''[[مبارزه مسلحانه|قیام مسلحانه]]''' اسماعیلیان علیه سلجوقیان بود. نخستین شرط ورود به مسلک فداییان اسماعیلیه این بود که باید دواطلبانه، مرد، جوان، مجرد و بدون فرزند باشد. پس از قتل نزار، امام اسماعیلیان نزاری، نزاریان حسن صباح را به‌عنوان حجت امام غایبشان پذیرفتند. وی توانست دعوت و دولت نزاریه را در ایران تأسیس و در آن دوران پرآشوب، رهبری کند. حسن صباح متکلم، منجم، فیلسوف، مدبر و مسلط به ریاضی، به‌ویژه هندسه بود. حسن صباح نسبت به امور نظامی و سیاسی آگاهی و تسلط داشت و به‌خوبی از عهده‌ی آن‌ها برمی‌آمد. حسن صباح در ادامه تسخیر قلعه الموت، نفوذ خود را در تمامی رودبار و مناطق مجاور آن در دیلم گسترش داد؛ و مردم بیشتری را به مذهب اسماعیلی درآورد. وی هم‌چنین قلعه‌های دیگری را تسخیر کرد و یا ساخت. حسن صباح در قلعه الموت کتابخانه مهمی ایجاد کرد که مجموعه کتاب‌ها و ابزارهای علمی آن تا هنگام حمله مغول به ایران و تخریب قلعه الموت گسترش یافت. حسن صباح محققی ماهر، سخنوری نافذ و پیشوایی تأثیرگذار بود، به‌طوری که زندگی زاهدانه‌ی او الگوی دیگر نزاریان شده‌بود و هواداران او بسیار به او دلبستگی داشتند و حسن صباح را سیّدنا می‌خواندند. حسن صباح هم‌چنین به زبان لاتین و یونانی نیز آگاهی داشت. حسن صباح زبان فارسی را زبان اسماعیلیان اعلام کرد. این تصمیم منجر شد که برای چندین قرن تمامی متون اسماعیلیه در ایران، افغانستان، سوریه و آسیای مرکزی از عربی به فارسی رونویسی شود. حسن صباح سرانجام به‌دنبال بیماری کوتاهی، در ششم ربیع‌الثانی ۵۱۸-ه.ق، درگذشت. پیکر وی را در نزدیکی قلعه الموت به خاک سپردند. پس از درگذشت حسن صباح هفت نفر از جانشینان وی در قلعه الموت تا سال ۶۵۴-ه.ق، حکمرانی داشتند؛ و در همان سال پس از دو قرن مبارزه و مقاومت، در زمان رکن‌الدین خورشاه آخرین فرمانروای اسماعیلیان الموت، این سرزمین توسط هلاکوخان مغول تسخیر و تخریب گردید. | ||
== تولد و دوران نوجوانی == | == تولد و دوران نوجوانی == | ||