روح‌الله خالقی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
زندگی نامه روح الله خالقی(متولد کرمان ۱۲۸۵ - درگذشت یک آبان ماه ۱۳۴۴) مورخ تاریخ موسیقی و سردبیر چند نشریه فرهنگی موسیقایی.آهنگساز ، موسیقیدان ، وی خود شناختی کامل و همه جانبه در موسیقی ایرانی و فرنگی داشت. ازین رو مرشد، معلم و مربی سازنده ای در تعلیم و تربیت هنرجویان و حفظ این میراث ملی و فرهنگی ایران و ایرانیست. <ref>آموزشگاه موسیقی انوشه - [http://www.anooshemusic.ir/public/ArticleDetails.aspx?id=35 بیوگرافی روح الله خالقی ، نوازنده و آهنگساز ایرانی.]</ref>


== زندگی نامه ==
{{جعبه اطلاعات هنرمند موسیقی
| نام            = روح الله خالقی
| تصویر          = استاد روح الله خالقی.jpg
| توضیح_تصویر    =استاد روح الله خالقی
| اندازه_تصویر    =
| دورنما          =
| پس‌زمینه        =
| نام_اصلی        =  روح الله خالقی
| نام_مستعار      =
| تولد            =  متولد کرمان ۱۲۸۵ خورشیدی
| مرگ            =  درگذشت یک آبان ماه ۱۳۴۴
|علت مرگ          = سرطان
| ملیت            = ایرانی
| ساز            =[[ویولن]]، [[سه‌تار]]،
| نوع_صوت        =
| سبک            =
| حرفه            =
| زمینه فعالیت    =آهنگسازی،نوازندگی،موسیقیدان، مورخ تاریخ موسیقی و سردبیر چند نشریه فرهنگی موسیقایی و سالها در رادیو ایران نیز فعالیت داشت، رئیس شورای موسیقی رادیو بود
| مدت            =
| هنرمندان همکار  =
| تحصیلات          = مدرک لیسانس خود را از دانشسرا عالی در رشتهٔ فلسفه و ادبیات


روح الله خالقی در سال 1285 در شهرستان کرمان متولد شد و از شاگردان ممتاز و بزرگ استاد علینقی وزیری بود. وی یکی از مفاخر موسیقی ملی ایران محسوب می شود. بهترین سالهای زندگی خود را صرف پیشرفت موسیقی ملی ایران و تعلیم هنرجویان در راه این هنر ارزنده و آسمانی و ظریف کرد.  وی خود شناختی کامل و همه جانبه در موسیقی ایرانی و فرنگی داشت. 
| دانشگاه        = دارالمعلمین «دانشسرای عالی»
| شاگرد          =
| استاد          =
| علت معروف‌شدن    =
| بنیانگذار      = ۱۳۱۷ معاون دفتر وزارت فرهنگ شد،۱۳۲۰معاون ادارهٔ موسیقی کشور و نیز معاون هنرستان عالی موسیقی شد، ۱۳۲۵ چندی در وزارت کار و تبلیغات فعال و در ۱۳۲۷ متصدی دبیرخانهٔ هنرهای زیبا شد. سپس ۱۳۲۸هنرستان موسیقی ملی را تأسیس کرد


وی در خانواده‌ای دیوان‌سالار در کرمان به دنیا آمد. پدرش میرزا عبدالله خان منشی و مادرش مخلوقه خانم بودند که در باغ شاهزاده ماهان کرمان که عمارت حکومتی بود، زندگی می‌کردند. در چندماهگی به همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد. تحصیلات ابتدایی‌اش را در تهران و شیراز و اصفهان گذراند. در تهران به مدرسه ی  آمریکایی‌ها رفت و در آنجا همراه سایر شاگردان سرود هم می‌خواند. علاقه و توجه به موسیقی در خانواده ی  خالقی امری معمول بود؛ پدر و مادر هر دو تار می‌نواختند و پدرش نزد  استادان مطرح این ساز نیز بوده‌است. همچنین خانواده ی  او با میرزا غلامرضا شیرازی، نوازنده ی  تار، رفت وآمد و آشنایی داشته‌ است و فرزندان، وی را «عمو» می‌خوانده‌اند.
| آلبوم معروف    =آثار متعددی، شامل متدها و دستورهای علمی برای تدریس موسیقی ملی، قطعات ارکستری، قطعات آواز، اتودها، آثار ساده برای مدارس، کتابها و نوشته ها و رسالات علمی از جمله: «نظری به موسیقی» و «سرگذشت موسیقی ایران» را در دو جلد عرضه و از خود به یادگار گذاشت.


با انتقال پدرش به شیراز در سال ۱۲۹۵، در شهریور ۱۲۹۷ به همراه خانواده به این شهر رفت. در آنجا از آموزش‌های میرزا نصیر فرصت در زمینهٔ عروض و نقاشی استفاده نمود. همچنین آموختن موسیقی را نزد شوهر عمه‌اش میرزا رحیم شروع کرد و بیش از یک سال  نزد وی ویولن می‌آموخت.در سال ۱۳۰۲ به مدرسهٔ عالی موسیقی رفت و از سن شانزده سالگی به خدمت کلنل علینقی وزیری درآمد و مدت چهل و سه سال در خدمت وی بود و کلیه کارهای خود را در امور موسیقی زیر نظر او انجام می داد. ایشان به قدری به استاد خود عشق می ورزید که جلد دوم کتاب «سرگذشت موسیقی ایران» را ا به استادش اختصاص داد.
| جایزه          =
| عضو گروه        =
| ناشر            =
| نقش‌های_مرتبط    =
| وب‌گاه          =
| اعضای_کنونی    =
| اعضای_پیشین    =
| سازهای_برجسته  =
| امضا            =
| اندازه_امضا    =
| جایگزین_امضا    =
}}


در سال ۱۳۰۳ با وجود مخالفت پدرش، تصمیم گرفت صرفاً به مدرسه ی  موسیقی برود. پدرش با وجود علاقه‌ای که به موسیقی داشت، با موسیقی یاد گرفتن وی مخالف بود و در نتیجه او مدتی پنهانی به مدرسه ی  موسیقی می‌رفت. در تابستان سال ۱۳۰۴، چهار کنسرت به رهبری وزیری در مدرسه اجرا شد که خالقی نیز در آن‌ها به عنوان نوازنده حضور داشت. در دو سال آخر تحصیلش، شهرداری تهران کافهٔ بلدیه را بنیاد کرد و برای آن نیاز به یک دسته ی  ارکستر ایرانی داشت. تشکیل دادن این دسته به خالقی پیشنهاد شد و او این کار را انجام داد. خالقی یاد دادن موسیقی را از ۱۳۰۷ در مدرسهٔ ورزش آغاز کرد. بعد از لیسانس نیز به هنرستان عالی موسیقی رفت و در آنجا تدریس کرد. در سال ۱۳۱۰ از دارالفنون دیپلم گرفت و وارد دارالمعلمین شد. در خرداد سال ۱۳۱۳، دارالمعلمین به «دانشسرای عالی» تغییر نام یافت. خالقی مدرک لیسانس خود را از این دانشسرا در رشتهٔ فلسفه و ادبیات دریافت نمود.
روح الله خالقی (متولد کرمان ۱۲۸۵ - درگذشت ۲۱ آبان ماه ۱۳۴۴) مورخ تاریخ موسیقی و سردبیر چند نشریه فرهنگی موسیقایی. آهنگساز ، موسیقیدان ، وی خود شناختی کامل و همه جانبه در موسیقی ایرانی و فرنگی داشت. ازین رو مرشد، معلم و مربی در تعلیم و تربیت هنرجویان و حفظ این میراث ملی و فرهنگی ایران و ایرانیست. <ref name=":1">آموزشگاه موسیقی انوشه - [http://www.anooshemusic.ir/public/ArticleDetails.aspx?id=35 بیوگرافی روح الله خالقی ، نوازنده و آهنگساز ایرانی.]</ref>


وی در ۱۳۱۴ وارد خدمت دولتی در وزارت فرهنگ گردید و در ۱۳۱۷ معاون دفتر وزارتی وزارت فرهنگ شد. در ۱۳۲۰ به پیشنهاد وزیری، معاون ادارهٔ موسیقی کشور و نیز معاون هنرستان عالی موسیقی شد. در ۱۳۲۵ مدتی در وزارت کار و تبلیغات کار کرد. در ۱۳۲۷ متصدی دبیرخانهٔ هنرهای زیبا شد. در ۱۳۲۸هنرستان موسیقی ملی را تأسیس کرد و رئیس آن شد. در سال ۱۳۳۴ در چارچوب برنامه‌های انجمن ایران و شوروی به این کشور سفر کرد. همچنین در ۱۳۳۵، سفرهایی را به کشورهای رومانی، فرانسه و هندوستان انجام داد. دستاورد وی از سفر هند، مجموعه مقالاتی در زمینهٔ موسیقی و رقص در این کشور بود.
== زندگی نامه ==
روح الله خالقی متولد ۱۲۸۵ در شهرستان کرمان و از شاگردان استاد علینقی وزیری بود. وی در خانواده‌ای دیوان‌سالار در کرمان به دنیا آمد. پدرش میرزا عبدالله خان منشی و مادرش مخلوقه خانم، که در باغ شاهزاده ماهان کرمان که یک عمارت حکومتی بود، زندگی می‌کردند. در چندماهگی به همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد. تحصیلات ابتدایی‌ را در تهران و شیراز و اصفهان گذراند. در تهران به مدرسه ی  آمریکایی‌ها رفت. ۱۲۹۷ به همراه خانواده به شیراز رفت. پدر و مادر ش هر دو تار می‌نواختند و با خانواده ی میرزا غلامرضا شیرازی، نوازنده‌ی تار، رفت و آمد و آشنایی داشتند. نزد میرزا نصیر  آموزش‌های عروض و نقاشی را فرا گرفت مدت یک سال  نزد میرزا رحیم نواختن ویولن آموخت. در سال ۱۳۰۲ به مدرسهٔ عالی موسیقی رفت و در سن شانزده سالگی به خدمت کلنل علینقی وزیری در آمد و مدت چهل و سه سال یار و مددکار هم بودند. در سال ۱۳۰۳ به مدرسه ی  موسیقی رفت. در تابستان سال ۱۳۰۴،در چهار کنسرت به رهبری وزیری به عنوان نوازنده شرکت داشت. در دو سال پایانی تحصیلش، به تشکیل یک دسته‌ی ارکستر ایرانی در کافه بلدیه اقدام کرد. از سال ۱۳۰۷ در مدرسهٔ ورزش کلاسهای موسیقی را آغاز کرد. در هنرستان عالی موسیقی تدریس می کرد. در سال ۱۳۱۰ از دارالفنون دیپلم گرفت و در خرداد سال ۱۳۱۳، دارالمعلمین به «دانشسرای عالی» تغییر نام داد. خالقی مدرک لیسانس خود را از این دانشسرا در رشتهٔ فلسفه و ادبیات دریافت نمود. وی در ۱۳۱۴ به خدمت دولتی در وزارت فرهنگ درآمد،۱۳۱۷ معاون دفتر وزارت فرهنگ شد،۱۳۲۰معاون ادارهٔ موسیقی کشور و نیز معاون هنرستان عالی موسیقی شد، ۱۳۲۵ چندی در وزارت کار و تبلیغات فعال و در ۱۳۲۷ متصدی دبیرخانهٔ هنرهای زیبا شد. سپس ۱۳۲۸هنرستان موسیقی ملی را تأسیس کرد و ریاست آن را عهده دارشد. در چارچوب برنامه‌های انجمن ایران و شوروی در سال ۱۳۳۴به این‌کشور سفر کرد. در ۱۳۳۵ سفرهایی را به کشورهای رومانی، فرانسه و هندوستان انجام داد. مجموعه دستاوردها از سفر به هند، مقالاتی در زمینهٔ موسیقی و رقص در این کشور بود. خالقی در سال ۱۳۳۸ به در خواست خود از اداره کل هنرهای زیبا بازنشسته شد. وی در بیمارستان شهر سالزبورگ بستری و مورد عمل جراحی قرار گرفت. اما متأسفانه دو روز بعد از عمل در شمگاه بیست و یکم آبان ماه سال ۱۳۴۴درگذشت.<ref name=":1" />


آثار متعددی، شامل متدها و دستورهای علمی برای تدریس موسیقی ملی، قطعات ارکستری، قطعات آواز، اتودها، آثار ساده برای مدارس، کتابها و نوشته ها و رسالات علمی از جمله: «نظری به موسیقی» و «سرگذشت موسیقی ایران» در دو جلد و غیره… از او بجای مانده که دارای ارزشی گرانبها و پربار می باشند.
== فعالیت ها ==
خالقی آهنگساز ، موسیقیدان ، مورخ تاریخ موسیقی و سردبیر چند نشریه فرهنگی موسیقایی و سالها در رادیو ایران نیز فعالیت داشت، رئیس شورای موسیقی رادیو بود و برنامه‌های رادیویی «یادی از هنرمندان ساز و سخن» را راه‌اندازی کرد. وی همچنین، سرپرست ارکستر گل‌ها بود و مولفی چیره دست وی در کارنامه کاری خود بیش از چهارده جلد کتاب دارد درخلال آن کار روزنامه‌نگاری هم می‌کرد و سردبیر چند نشریه موسیقایی و فرهنگی بود. مهمترین کتاب خالقی سرگذشت موسیقی ایران است که از جمله مهمترین منابع درباره تاریخ موسیقی ایران به شمار می‌رود.


آهنگ ها و دیگر آثار استاد خالقی بالغ بر یکصد آهنگ می باشد که همگی آنها تم ایرانی دارند و اصالت موسیقی ایرانی کاملاً در آنها رعایت گردیده است. از جمله: «آمدی حالا چرا» با شعر استاد شهریار و دو ترانه بختیاری و آهنگهای ور ساقی، نوای عروس، رقص چوبی، آه سحر، سرود آذر آبادگان، سرود اصفهان، قوچانی، بهار عشق، مستی عاشقان، شب جوانی و شب من، و می ناب که دیگر آثار خوب و به یاد ماندنی این استاد کم نظیر فرهنگ صوتی ایران است . از  دیگر آهنگ‌های ساخته خالقی که در این دوره بسیار موردپسند بود و از رادیو بسیار پخش می‌شد «رنگارنگ شماره یک» در دستگاه اصفهان بود. همکاری او با غلامحسین بنان و نیز مرتضی خان محجوبی آثاری ماندگار را در تاریخ موسیقی گل‌ها و نیز موسیقی ایران رقم زد.
== سرودها ==
 
استاد خالقی بالغ بر یکصد آهنگ برجای گذاشت که کملا تم ایرانی دارند و اصالت موسیقی ایرانی کاملاً در آنها رعایت شده است. از جمله:  
سرود دلنشین و جاودان  «ای ایران» با شعر زیبای دکتر حسین گل گلاب عشق و علاقه او را به ایران نشان می داد و امروزه به عنوان سرود ملی غیر رسمی شناحته می شود. خالقی همچنین در برنامه جالب و متنوع “گل ها” نیز اجرا می کرد که نشان دهنده ی دانش موسیقی و ذوق هنری این هنرمند است. 
 
خالقی آهنگساز ، موسیقیدان ، مورخ تاریخ موسیقی و سردبیر چند نشریه فرهنگی موسیقایی سالها در رادیو ایران نیز فعالیت داشت و از جمله رئیس شورای موسیقی رادیو بود و برنامه‌های رادیویی «یادی از هنرمندان ساز و سخن» را راه‌اندازی کرد. وی همچنین، سرپرست ارکستر گل‌ها نیز بود.
 
علاوه بر آن خالقی مولفی چیره دست بود و در کارنامه کاری او بیش از ۱۴ کتاب به چشم می‌خورد و در کنار آن ،کار روزنامه‌نگاری هم می‌کرد و سردبیر چند نشریه موسیقایی و فرهنگی بود.
 
مهمترین کتاب خالقی سرگذشت موسیقی ایران است که از جمله مهمترین منابع درباره تاریخ موسیقی ایران به شمار می‌رود.


از زنده یاد استاد روح الله خالقی دو فرزند دختر و پسر به یادگار ماند که دختر راه پدر را در پیش گرفت و خود موسیقیدانی بزرگ و فخر آفرین گردید. کتاب ای ایران نوشته گلنوش خالقی (مجموعه‌ای از نوشته‌ها و سفرنامه‌های روح‌الله خالقی) و سرگذشت روح‌الله خالقی، نوشته " سید ابوالحسن مختاباد " از دیگر آثاری است که به زندگی این محقق و موزیسین نامدار اختصاص یافته است .
«آمدی حالا چرا» با شعر استاد شهریار و دو ترانه بختیاری و آهنگهای ور ساقی، نوای عروس، رقص چوبی، آه سحر، سرود آذر آبادگان، سرود اصفهان، قوچانی، بهار عشق، مستی عاشقان، شب جوانی و شب من، و می ناب که دیگر آثار خوب و به یاد ماندنی این استاد است . از  دیگر ساخته خالقی «رنگارنگ شماره یک» در دستگاه اصفهان بود. سرود «ای ایران» با شعر زیبای دکتر حسین گل گلاب، امروزه به عنوان سرود ملی غیر رسمی شناحته می شود.
 
خالقی در سال ۱۳۳۸ به در خواست خود از اداره کل هنرهای زیبا بازنشسته شد اما همچنان به فعالیت‌های استاد روح الله خالقی، سالها از بیماری سرطان معده رنج می برد و پس از یک عمل جراحی معده تا حدودی بهبودی حاصل کرد. پس از بهبودی با شوق و فعالیت هر چه تمامتر به کار موسیقی پرداخت و هیچگاه در تمام مدت بیست و چهار ساعت شبانه روز، جز چند ساعتی جهت استراحت بقیه را به کار ساختن آهنگ ها و نواهای دل انگیز، جسم بیمار خود را تسکین می داد. ولی پس از چندی بیماری و درد او را راهی سفر اتریش کرد و در بیمارستان شهر سالزبورگ بستری شد و دوباره مورد عمل جراحی قرار گرفت. اما متأسفانه دو روز بعد از عمل در شبانگاه بیست و یکم آبان ماه سال 1344 خورشیدی دار فانی را وداع گفت و موسیقی ایران و دوستدارانش را در اندوه و ماتم بسیار باقی گذاشت.
 
== تحصیلات موسیقی ==
 
== آثار ==
 
== قطعات ==
 
== تصنیفها ==
 
== سرودها ==


== آثارتالیفی ==
== آثارتالیفی ==
آثار متعددی، شامل متدها و دستورهای علمی برای تدریس موسیقی ملی، قطعات ارکستری، قطعات آواز، اتودها، آثار ساده برای مدارس، کتابها و نوشته ها و رسالات علمی از جمله: «نظری به موسیقی» و «سرگذشت موسیقی ایران» را در دو جلد عرضه و از خود به یادگار گذاشت.


== کانون هنری ==
== نظرات ==
 
<blockquote>هفته نامه صدا - شمیم قربانی: «روح الله خالقی» اگر همان «ای ایران» را هم ساخته بود؛ در موسیقی ایران جاودانه بود؛ سرودی که اگرچه در ۲۷ مهر ۱۳۲۳ خورشیدی برای اولین بار در تالار دبستان نظامی اجرا شد، اما همچنان نماد وطن پرستی به شمار می رود.<ref name=":0">بهترین ها - [http://www.bartarinha.ir/fa/news/632904/%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%82%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%90-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1 روح الله خالقی، موسیقیدانِ روشنفکر] </ref></blockquote><blockquote>«علی نقی وزیری» گفت: «خالقی به تمام معنی یک انسان واقعی بود. مردی بود اندیشمند و واجد منطقی سالم و درست. از نظر اخلاقی هنرمندی بود نمونه. هرگز تحت تاثیر حرکات نفسانی قرار نگرفت. مردی بود صدیق، صریح، منصف و وطن پرست، مدیریت و حس تشخیص وی در مسائل اداری و سازمانی از خصایصی است که باید از آن به نیکی یاد کرد. هنرمندی متین و آرام و به ظاهر خونسرد بود اما این خونسردی ظاهری در برابر ناملایمات، آشفتگی و هیجانات تندی در باطن او ایجاد می کرد.»*<ref name=":0" /></blockquote>جستارهای وابسته ==
== حافظ هنر موسیقی ==
جستارهای وابسته ==


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
[[رده:دانش‌آموختگان دارالفنون]]
[[رده:موسیقی‌دانان اهل ایران]]
[[رده:آهنگ‌سازان اهل ایران]]
[[رده:آموزگاران موسیقی اهل ایران]]
[[رده:نوازندگان ویولن اهل ایران]]
[[رده:میراث داران موسیقی اهل ایران]]
[[رده:معاونان فرهنگ ملی اهل ایران]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۳۱

روح الله خالقی
استاد روح الله خالقی.jpg
استاد روح الله خالقی
اطلاعات
نام اصلیروح الله خالقی
تولدمتولد کرمان ۱۲۸۵ خورشیدی
ملیتایرانی
مرگدرگذشت یک آبان ماه ۱۳۴۴
علت مرگسرطان
ساز(ها)ویولن، سه‌تار،
زمینهٔ فعالیتآهنگسازی،نوازندگی،موسیقیدان، مورخ تاریخ موسیقی و سردبیر چند نشریه فرهنگی موسیقایی و سالها در رادیو ایران نیز فعالیت داشت، رئیس شورای موسیقی رادیو بود
تحصیلاتمدرک لیسانس خود را از دانشسرا عالی در رشتهٔ فلسفه و ادبیات
دانشگاهدارالمعلمین «دانشسرای عالی»
بنیانگذار۱۳۱۷ معاون دفتر وزارت فرهنگ شد،۱۳۲۰معاون ادارهٔ موسیقی کشور و نیز معاون هنرستان عالی موسیقی شد، ۱۳۲۵ چندی در وزارت کار و تبلیغات فعال و در ۱۳۲۷ متصدی دبیرخانهٔ هنرهای زیبا شد. سپس ۱۳۲۸هنرستان موسیقی ملی را تأسیس کرد
آلبوم معروفآثار متعددی، شامل متدها و دستورهای علمی برای تدریس موسیقی ملی، قطعات ارکستری، قطعات آواز، اتودها، آثار ساده برای مدارس، کتابها و نوشته ها و رسالات علمی از جمله: «نظری به موسیقی» و «سرگذشت موسیقی ایران» را در دو جلد عرضه و از خود به یادگار گذاشت.

روح الله خالقی (متولد کرمان ۱۲۸۵ - درگذشت ۲۱ آبان ماه ۱۳۴۴) مورخ تاریخ موسیقی و سردبیر چند نشریه فرهنگی موسیقایی. آهنگساز ، موسیقیدان ، وی خود شناختی کامل و همه جانبه در موسیقی ایرانی و فرنگی داشت. ازین رو مرشد، معلم و مربی در تعلیم و تربیت هنرجویان و حفظ این میراث ملی و فرهنگی ایران و ایرانیست. [۱]

زندگی نامه

روح الله خالقی متولد ۱۲۸۵ در شهرستان کرمان و از شاگردان استاد علینقی وزیری بود. وی در خانواده‌ای دیوان‌سالار در کرمان به دنیا آمد. پدرش میرزا عبدالله خان منشی و مادرش مخلوقه خانم، که در باغ شاهزاده ماهان کرمان که یک عمارت حکومتی بود، زندگی می‌کردند. در چندماهگی به همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد. تحصیلات ابتدایی‌ را در تهران و شیراز و اصفهان گذراند. در تهران به مدرسه ی  آمریکایی‌ها رفت. ۱۲۹۷ به همراه خانواده به شیراز رفت. پدر و مادر ش هر دو تار می‌نواختند و با خانواده ی میرزا غلامرضا شیرازی، نوازنده‌ی تار، رفت و آمد و آشنایی داشتند. نزد میرزا نصیر آموزش‌های عروض و نقاشی را فرا گرفت مدت یک سال نزد میرزا رحیم نواختن ویولن آموخت. در سال ۱۳۰۲ به مدرسهٔ عالی موسیقی رفت و در سن شانزده سالگی به خدمت کلنل علینقی وزیری در آمد و مدت چهل و سه سال یار و مددکار هم بودند. در سال ۱۳۰۳ به مدرسه ی  موسیقی رفت. در تابستان سال ۱۳۰۴،در چهار کنسرت به رهبری وزیری به عنوان نوازنده شرکت داشت. در دو سال پایانی تحصیلش، به تشکیل یک دسته‌ی ارکستر ایرانی در کافه بلدیه اقدام کرد. از سال ۱۳۰۷ در مدرسهٔ ورزش کلاسهای موسیقی را آغاز کرد. در هنرستان عالی موسیقی تدریس می کرد. در سال ۱۳۱۰ از دارالفنون دیپلم گرفت و در خرداد سال ۱۳۱۳، دارالمعلمین به «دانشسرای عالی» تغییر نام داد. خالقی مدرک لیسانس خود را از این دانشسرا در رشتهٔ فلسفه و ادبیات دریافت نمود. وی در ۱۳۱۴ به خدمت دولتی در وزارت فرهنگ درآمد،۱۳۱۷ معاون دفتر وزارت فرهنگ شد،۱۳۲۰معاون ادارهٔ موسیقی کشور و نیز معاون هنرستان عالی موسیقی شد، ۱۳۲۵ چندی در وزارت کار و تبلیغات فعال و در ۱۳۲۷ متصدی دبیرخانهٔ هنرهای زیبا شد. سپس ۱۳۲۸هنرستان موسیقی ملی را تأسیس کرد و ریاست آن را عهده دارشد. در چارچوب برنامه‌های انجمن ایران و شوروی در سال ۱۳۳۴به این‌کشور سفر کرد. در ۱۳۳۵ سفرهایی را به کشورهای رومانی، فرانسه و هندوستان انجام داد. مجموعه دستاوردها از سفر به هند، مقالاتی در زمینهٔ موسیقی و رقص در این کشور بود. خالقی در سال ۱۳۳۸ به در خواست خود از اداره کل هنرهای زیبا بازنشسته شد. وی در بیمارستان شهر سالزبورگ بستری و مورد عمل جراحی قرار گرفت. اما متأسفانه دو روز بعد از عمل در شمگاه بیست و یکم آبان ماه سال ۱۳۴۴درگذشت.[۱]

فعالیت ها

خالقی آهنگساز ، موسیقیدان ، مورخ تاریخ موسیقی و سردبیر چند نشریه فرهنگی موسیقایی و سالها در رادیو ایران نیز فعالیت داشت، رئیس شورای موسیقی رادیو بود و برنامه‌های رادیویی «یادی از هنرمندان ساز و سخن» را راه‌اندازی کرد. وی همچنین، سرپرست ارکستر گل‌ها بود و مولفی چیره دست وی در کارنامه کاری خود بیش از چهارده جلد کتاب دارد درخلال آن کار روزنامه‌نگاری هم می‌کرد و سردبیر چند نشریه موسیقایی و فرهنگی بود. مهمترین کتاب خالقی سرگذشت موسیقی ایران است که از جمله مهمترین منابع درباره تاریخ موسیقی ایران به شمار می‌رود.

سرودها

استاد خالقی بالغ بر یکصد آهنگ برجای گذاشت که کملا تم ایرانی دارند و اصالت موسیقی ایرانی کاملاً در آنها رعایت شده است. از جمله:

«آمدی حالا چرا» با شعر استاد شهریار و دو ترانه بختیاری و آهنگهای ور ساقی، نوای عروس، رقص چوبی، آه سحر، سرود آذر آبادگان، سرود اصفهان، قوچانی، بهار عشق، مستی عاشقان، شب جوانی و شب من، و می ناب که دیگر آثار خوب و به یاد ماندنی این استاد است . از  دیگر ساخته خالقی «رنگارنگ شماره یک» در دستگاه اصفهان بود. سرود «ای ایران» با شعر زیبای دکتر حسین گل گلاب، امروزه به عنوان سرود ملی غیر رسمی شناحته می شود.

آثارتالیفی

آثار متعددی، شامل متدها و دستورهای علمی برای تدریس موسیقی ملی، قطعات ارکستری، قطعات آواز، اتودها، آثار ساده برای مدارس، کتابها و نوشته ها و رسالات علمی از جمله: «نظری به موسیقی» و «سرگذشت موسیقی ایران» را در دو جلد عرضه و از خود به یادگار گذاشت.

نظرات

هفته نامه صدا - شمیم قربانی: «روح الله خالقی» اگر همان «ای ایران» را هم ساخته بود؛ در موسیقی ایران جاودانه بود؛ سرودی که اگرچه در ۲۷ مهر ۱۳۲۳ خورشیدی برای اولین بار در تالار دبستان نظامی اجرا شد، اما همچنان نماد وطن پرستی به شمار می رود.[۲]

«علی نقی وزیری» گفت: «خالقی به تمام معنی یک انسان واقعی بود. مردی بود اندیشمند و واجد منطقی سالم و درست. از نظر اخلاقی هنرمندی بود نمونه. هرگز تحت تاثیر حرکات نفسانی قرار نگرفت. مردی بود صدیق، صریح، منصف و وطن پرست، مدیریت و حس تشخیص وی در مسائل اداری و سازمانی از خصایصی است که باید از آن به نیکی یاد کرد. هنرمندی متین و آرام و به ظاهر خونسرد بود اما این خونسردی ظاهری در برابر ناملایمات، آشفتگی و هیجانات تندی در باطن او ایجاد می کرد.»*[۲]

جستارهای وابسته ==

منابع