مرتضی حنانه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== زندگی نامه == | == زندگی نامه == | ||
حنانه در سال ۱۳۰۱در تهران متولد شد. پدرش مهندس محمد حنانه،از خدمتگزاران به علم و هنر ایران مؤسس دبیرستان ایرانشهر بود.<ref name=":2">همشهری - [http://hamshahrionline.ir/details/310529/Culture/Artnews زندگینامه: مرتضی حنانه (۱۳۰۱-۱۳۶۸)]</ref> عشق به موسیقی از کودکی در قلب و ضمیرش جای گرفته و با نواختن نی به عضویت پیشاهنگان جوان پیوست. سپس در سال ۱۳۱۴ یه هنرستان عالی موسیقی رفت و زیر نظر غلامحسین مین‌باشیان به فراگیری اصول نظری و علمی موسیقی غربی پرداخت. | حنانه در سال ۱۳۰۱در تهران متولد شد. پدرش مهندس محمد حنانه،از خدمتگزاران به علم و هنر ایران مؤسس دبیرستان ایرانشهر بود.<ref name=":2">همشهری - [http://hamshahrionline.ir/details/310529/Culture/Artnews زندگینامه: مرتضی حنانه (۱۳۰۱-۱۳۶۸)]</ref> عشق به موسیقی از کودکی در قلب و ضمیرش جای گرفته و با نواختن نی به عضویت پیشاهنگان جوان پیوست. سپس در سال ۱۳۱۴ یه هنرستان عالی موسیقی رفت و زیر نظر غلامحسین مین‌باشیان به فراگیری اصول نظری و علمی موسیقی غربی پرداخت. به‌طور همزمان فلوت و هورن <ref name=":0" />(ساز بادی برنجی) را زیر نظر ' رودولف اوربانتس ' آغاز کرد و به عضویت شورای عالی موسیقی رادیو ایران در آمد و ارکستر سمفونیک رادیو ایران را به نام ارکستر فارابی پایه‌گذاری کرد. در سالهای ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹ وی سرپرستی و اجرای سلسله برنامه‌های آموزشی موسیقی ایرانی در تلویزیون را تحت عنوان «شناسایی موسیقی اصیل ایرانی» به همراه فرهنگ شریف، مرتضی نی داوود و حسین قوامی به عهده گرفت.<ref>[https://chaharrah.tv/hannaneh-04/ کنفرانس استاد مرتضی حنانه]</ref> به عنوان نوازنده هورن اول ارکستر سمفونیک تهران مشغول به کار شد. او مدتی زیر نظر استاد پرویز محمود آموزش دید و عضو ارکستر سمفونیک تهران- به رهبری پرویز محمود- درآمد. بعد از چند سال، استاد مرتضی حنانه رهبری این ارکستر را به عهده گرفت. در سال ۱۳۳۲در جشن هزاره بوعلی سینا آثارش را با گروه همسرایان و ارکستر سمفونیک عرضه کرد، سفیر ایتالیا به او بورسیه هنری تحصیل در ایتالیا را داد و حنانه برای تکمیل تحصیلات خود به کنسرواتور واتیکان عزیمت کرد. مرتضی حنانه در ایتالیا روی موسیقی فیلم مطالعات گسترده‌یی کرد و در سالهای بعد، پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۰ موزیک متن فیلمهایی از جمله «فرار از تله»، «گرگ بیزار»، «قصه ماهان» و «تیرباران» را تهیه کرد. در سال ۱۳۴۲به عضویت شورای عالی موسیقی رادیو ایران در آمد. آخرین اثر او در زمینه موزیک فیلم، اثر بیاد ماندنی «هزار دستان» می‌باشد. هم‌چنین در زمینه ترجمه فیلمهای ایتالیایی فعال بود و بسیاری از فیلمهای ایتالیایی را به فارسی برگرداند. در ایتالیا روی موسیقی فیلم مطالعات گسترده‌یی کرد و در سالهای بعد، پس از بازگشت به ایران، موزیک متن فیلمهایی از جمله «فرار از تله»، «گرگ بیزار»، «قصه ماهان» و «تیرباران» را تهیه کرد. آخرین اثر او در زمینه موزیک فیلم، اثر بیاد ماندنی «هزار دستان» می‌باشد. در زمینه ترجمه فیلمهای ایتالیایی فعال و بسیاری از فیلمهای ایتالیایی را به فارسی برگرداند. <ref name=":0" /> | ||
== سفر ایتالیا == | == سفر ایتالیا == | ||
او مدتی زیر نظر استاد پرویز محمود آموزش دید و عضو ارکستر سمفونیک تهران- به رهبری پرویز محمود- درآمد. بعد از چند سال، استاد مرتضی حنانه رهبری این ارکستر را به عهده گرفت. استعداد | او مدتی زیر نظر استاد پرویز محمود آموزش دید و عضو ارکستر سمفونیک تهران- به رهبری پرویز محمود- درآمد. بعد از چند سال، استاد مرتضی حنانه رهبری این ارکستر را به عهده گرفت. استعداد سرشارش بحدی بود که وقتی در سال ۱۳۳۲در جشن هزاره بوعلی سینا آثارش را با گروه همسرایان و ارکستر سمفونیک عرضه کرد، سفیر ایتالیا به او بورسیه هنری تحصیل در ایتالیا را داد و حنانه برای تکمیل تحصیلات خود به کنسرواتور واتیکان عزیمت کرد. در ایتالیا روی موسیقی فیلم مطالعات گسترده‌یی کرد و در سالهای بعد، پس از بازگشت به ایران، موزیک متن فیلمهایی از جمله «فرار از تله»، «گرگ بیزار»، «قصه ماهان» و «تیرباران» را تهیه کرد. آخرین اثر او در زمینه موزیک فیلم، اثر بیاد ماندنی «هزار دستان» می‌باشد. هم‌چنین در زمینه ترجمه فیلمهای ایتالیایی فعال بود و بسیاری از فیلمهای ایتالیایی را به فارسی برگرداند.<ref name=":0" /> | ||
حنانه در سالهای ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹ سرپرستی و اجرای سلسله برنامه‌های آموزشی موسیقی ایرانی در تلویزیون را تحت عنوان «شناسایی موسیقی اصیل ایرانی» به همراه فرهنگ شریف، مرتضی نی داوود و حسین قوامی به عهده گرفت. در سال ۱۳۴۵ از طرف رادیوی ایران و بنا به دعوت یونسکو به «تریبون انترناسیونال آهنگسازان رادیو و تلویزیون» اعزام شد و در آنجا قطعاتی از «ارتوریو» اثر خود را اجرا کرد که از رادیوی ایرلند و سوئیس پخش شد.<ref name=":2" /> | حنانه در سالهای ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹ سرپرستی و اجرای سلسله برنامه‌های آموزشی موسیقی ایرانی در تلویزیون را تحت عنوان «شناسایی موسیقی اصیل ایرانی» به همراه فرهنگ شریف، مرتضی نی داوود و حسین قوامی به عهده گرفت. در سال ۱۳۴۵ از طرف رادیوی ایران و بنا به دعوت یونسکو به «تریبون انترناسیونال آهنگسازان رادیو و تلویزیون» اعزام شد و در آنجا قطعاتی از «ارتوریو» اثر خود را اجرا کرد که از رادیوی ایرلند و سوئیس پخش شد.<ref name=":2" /> | ||
== بازگشت به ایران == | == بازگشت به ایران == | ||
<blockquote>استاد مرتضی حنانه | <blockquote>استاد مرتضی حنانه که سودای نوآوری در موسیقی ایران را داشت. دلش برای ایران و فرهنگ ایران می‌تپید و همواره آرزو می‌کرد که در میهنی با فرهنگی شکفته و نو زندگی کند. پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۰ گفت: «هنگامی که از ایتالیا به ایران آمدم، زیاد فکر کردم. حال زمانی بود که آن دانشی که آرزویش را داشتم به دست آورده بودم و فقط مانده بود تصمیم بگیرم با آن دانش چه کار کنم و چه نوع از موسیقی را ارائه دهم. اول گفتم «دوده کافونیک» کارکنم. ولی این چه معنایی داشت؟ با خودم گفتم اگر خیلی خوب بنویسم، تازه بهتر از «شوتنبرگ» که نمی‌توانم بنویسم؛ او صاحب مکتب به شمارمی‌رود و مکتبش یکی از بزرگترینهای آلمان است که همه جهان آن را پذیرفته‌اند. ولی اگر کار من را یک ایرانی گوش کند، چه خواهد گفت؟ می‌گوید این کار اگر هم خیلی با ارزش باشد، باز هم ربطی به ایران ندارد و چیزی به فرهنگ غرب افزوده است. در حالی که ما می‌خواهیم آهنگسازان ایرانی با آثاری که ارزش دارند، به فرهنگ کشورشان چیزی بیفزاید».</blockquote> | ||
== یادگارها == | |||
== <sub><small>استاد حنانه در سال ۱۳۴۱یک ارکستر سمفونیک به نام ارکستر بزرگ فارابی را بنیان گذاشت. که کار اجرای آهنگهای ایرانی در رادیو را برعهده داشت. وی کمتر به‌کار ساختن و یا تنظیم ترانه برای خوانندگان روی آورده است. مرضیه، بانوی بزرگ آواز ایران، از محدود خوانندگانی است که حنانه در ساختن و یا تنظیم ترانه‌هایشان نقش داشته است.. ترانه‌ی «یار اگر جلوه کند..» از جمله ترانه‌های بسیار زیبا و ماندگار موسیقی ایرانی است که ساخته و تنظیم حنانه و توسط مرضیه اجرا شده است. این ترانه در تالار رودکی نیز با ارکستر سمفونی رادیو و تلویزیون به‌طور زنده با خوانندگی مرضیه و رهبری ارکستر حنانه به صحنه آمد و مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت. از استاد حنانه آثاری به جای مانده که برخی از آنها عبارتند از: «سوئیت شهر مرجان»، «کاپریس برای پیانو و ارکستر»، «خواب یک شیطان کوچک»، «صبر و ظفر» و دهها ترانه و آثار دیگر</small></sub>.<ref name=":0" /> == | |||
== آثار،یادگارها == | == آثار،یادگارها == | ||
آثار این هنرمند فقید شامل ارکسترال و موسیقی فیلم است که از کاپریس، دعا، صبر و ظفر، لالایی، مهرگان، اوراتوریوی بزرگ La Persia (ایران)، عروس دجله، بهلول، ساحل انتظار، لذت گناه، عروس دریا، الماس 33، پل، کاکو، پهلوان مفرد، سه‌قاپ، فرار از تله، باباشمل، راز درخت سنجد، قصاص، صمد و فولادزره دیو، تیرباران، جعفرخان از فرنگ برگشته، هزاردستان و غیره می توان به عنوان بخشی از آنها نام برد. <ref name=":1" /> | آثار این هنرمند فقید شامل ارکسترال و موسیقی فیلم است که از کاپریس، دعا، صبر و ظفر، لالایی، مهرگان، اوراتوریوی بزرگ La Persia (ایران)، عروس دجله، بهلول، ساحل انتظار، لذت گناه، عروس دریا، الماس 33، پل، کاکو، پهلوان مفرد، سه‌قاپ، فرار از تله، باباشمل، راز درخت سنجد، قصاص، صمد و فولادزره دیو، تیرباران، جعفرخان از فرنگ برگشته، هزاردستان و غیره می توان به عنوان بخشی از آنها نام برد. <ref name=":1" /> | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۴: | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
مرتضی حنانه روز سه‌شنبه ۲۴ مهر ۱۳۶۸ بر اثر بیماری سرطان، و در پی ممانعت حکومت جمهوری اسلامی (رژیم آخوندی | مرتضی حنانه روز سه‌شنبه ۲۴ مهر ۱۳۶۸ بر اثر بیماری سرطان، و در پی ممانعت حکومت جمهوری اسلامی (رژیم آخوندی) از سفر او به خارج برای درمان، چشم از جهان فروبست.<ref name=":0">سازمان مجاهدین خلق ایران - [https://event.mojahedin.org/events/ درگذشت استاد مرتضی حنانه]</ref> | ||
او همیشه آرزو داشت در همدان در جوار حکیم بزرگ ایران زمین ابو علی سینا دفن شود ، اما این خواسته اش میسر نشد و در امامزاده طاهر (کرج) به خاک سپرده شد.<ref name=":1">ایرنا - [http://www.irna.ir/fa/News/82696579 مرتضی حنانه ، مویه گر یا هزار دستان موسیقی ایرانی]</ref> | او همیشه آرزو داشت در همدان در جوار حکیم بزرگ ایران زمین ابو علی سینا دفن شود ، اما این خواسته اش میسر نشد و در امامزاده طاهر (کرج) به خاک سپرده شد.<ref name=":1">ایرنا - [http://www.irna.ir/fa/News/82696579 مرتضی حنانه ، مویه گر یا هزار دستان موسیقی ایرانی]</ref> | ||
نسخهٔ ۱۱ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۱۰:۵۳
مرتضی حنانه(متولدتهران ۱۱/اسفندماه/۱۳۰۱ - درگذشت ۲۴/ مهرماه۱۳۶۸) موسیقیدانان نوآور و اندیشمندی و بنیانگذاری موسیقی علمی در ایران[۱]
زندگی نامه
حنانه در سال ۱۳۰۱در تهران متولد شد. پدرش مهندس محمد حنانه،از خدمتگزاران به علم و هنر ایران مؤسس دبیرستان ایرانشهر بود.[۲] عشق به موسیقی از کودکی در قلب و ضمیرش جای گرفته و با نواختن نی به عضویت پیشاهنگان جوان پیوست. سپس در سال ۱۳۱۴ یه هنرستان عالی موسیقی رفت و زیر نظر غلامحسین مین‌باشیان به فراگیری اصول نظری و علمی موسیقی غربی پرداخت. به‌طور همزمان فلوت و هورن [۱](ساز بادی برنجی) را زیر نظر ' رودولف اوربانتس ' آغاز کرد و به عضویت شورای عالی موسیقی رادیو ایران در آمد و ارکستر سمفونیک رادیو ایران را به نام ارکستر فارابی پایه‌گذاری کرد. در سالهای ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹ وی سرپرستی و اجرای سلسله برنامه‌های آموزشی موسیقی ایرانی در تلویزیون را تحت عنوان «شناسایی موسیقی اصیل ایرانی» به همراه فرهنگ شریف، مرتضی نی داوود و حسین قوامی به عهده گرفت.[۳] به عنوان نوازنده هورن اول ارکستر سمفونیک تهران مشغول به کار شد. او مدتی زیر نظر استاد پرویز محمود آموزش دید و عضو ارکستر سمفونیک تهران- به رهبری پرویز محمود- درآمد. بعد از چند سال، استاد مرتضی حنانه رهبری این ارکستر را به عهده گرفت. در سال ۱۳۳۲در جشن هزاره بوعلی سینا آثارش را با گروه همسرایان و ارکستر سمفونیک عرضه کرد، سفیر ایتالیا به او بورسیه هنری تحصیل در ایتالیا را داد و حنانه برای تکمیل تحصیلات خود به کنسرواتور واتیکان عزیمت کرد. مرتضی حنانه در ایتالیا روی موسیقی فیلم مطالعات گسترده‌یی کرد و در سالهای بعد، پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۰ موزیک متن فیلمهایی از جمله «فرار از تله»، «گرگ بیزار»، «قصه ماهان» و «تیرباران» را تهیه کرد. در سال ۱۳۴۲به عضویت شورای عالی موسیقی رادیو ایران در آمد. آخرین اثر او در زمینه موزیک فیلم، اثر بیاد ماندنی «هزار دستان» می‌باشد. هم‌چنین در زمینه ترجمه فیلمهای ایتالیایی فعال بود و بسیاری از فیلمهای ایتالیایی را به فارسی برگرداند. در ایتالیا روی موسیقی فیلم مطالعات گسترده‌یی کرد و در سالهای بعد، پس از بازگشت به ایران، موزیک متن فیلمهایی از جمله «فرار از تله»، «گرگ بیزار»، «قصه ماهان» و «تیرباران» را تهیه کرد. آخرین اثر او در زمینه موزیک فیلم، اثر بیاد ماندنی «هزار دستان» می‌باشد. در زمینه ترجمه فیلمهای ایتالیایی فعال و بسیاری از فیلمهای ایتالیایی را به فارسی برگرداند. [۱]
سفر ایتالیا
او مدتی زیر نظر استاد پرویز محمود آموزش دید و عضو ارکستر سمفونیک تهران- به رهبری پرویز محمود- درآمد. بعد از چند سال، استاد مرتضی حنانه رهبری این ارکستر را به عهده گرفت. استعداد سرشارش بحدی بود که وقتی در سال ۱۳۳۲در جشن هزاره بوعلی سینا آثارش را با گروه همسرایان و ارکستر سمفونیک عرضه کرد، سفیر ایتالیا به او بورسیه هنری تحصیل در ایتالیا را داد و حنانه برای تکمیل تحصیلات خود به کنسرواتور واتیکان عزیمت کرد. در ایتالیا روی موسیقی فیلم مطالعات گسترده‌یی کرد و در سالهای بعد، پس از بازگشت به ایران، موزیک متن فیلمهایی از جمله «فرار از تله»، «گرگ بیزار»، «قصه ماهان» و «تیرباران» را تهیه کرد. آخرین اثر او در زمینه موزیک فیلم، اثر بیاد ماندنی «هزار دستان» می‌باشد. هم‌چنین در زمینه ترجمه فیلمهای ایتالیایی فعال بود و بسیاری از فیلمهای ایتالیایی را به فارسی برگرداند.[۱]
حنانه در سالهای ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹ سرپرستی و اجرای سلسله برنامه‌های آموزشی موسیقی ایرانی در تلویزیون را تحت عنوان «شناسایی موسیقی اصیل ایرانی» به همراه فرهنگ شریف، مرتضی نی داوود و حسین قوامی به عهده گرفت. در سال ۱۳۴۵ از طرف رادیوی ایران و بنا به دعوت یونسکو به «تریبون انترناسیونال آهنگسازان رادیو و تلویزیون» اعزام شد و در آنجا قطعاتی از «ارتوریو» اثر خود را اجرا کرد که از رادیوی ایرلند و سوئیس پخش شد.[۲]
بازگشت به ایران
استاد مرتضی حنانه که سودای نوآوری در موسیقی ایران را داشت. دلش برای ایران و فرهنگ ایران می‌تپید و همواره آرزو می‌کرد که در میهنی با فرهنگی شکفته و نو زندگی کند. پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۰ گفت: «هنگامی که از ایتالیا به ایران آمدم، زیاد فکر کردم. حال زمانی بود که آن دانشی که آرزویش را داشتم به دست آورده بودم و فقط مانده بود تصمیم بگیرم با آن دانش چه کار کنم و چه نوع از موسیقی را ارائه دهم. اول گفتم «دوده کافونیک» کارکنم. ولی این چه معنایی داشت؟ با خودم گفتم اگر خیلی خوب بنویسم، تازه بهتر از «شوتنبرگ» که نمی‌توانم بنویسم؛ او صاحب مکتب به شمارمی‌رود و مکتبش یکی از بزرگترینهای آلمان است که همه جهان آن را پذیرفته‌اند. ولی اگر کار من را یک ایرانی گوش کند، چه خواهد گفت؟ می‌گوید این کار اگر هم خیلی با ارزش باشد، باز هم ربطی به ایران ندارد و چیزی به فرهنگ غرب افزوده است. در حالی که ما می‌خواهیم آهنگسازان ایرانی با آثاری که ارزش دارند، به فرهنگ کشورشان چیزی بیفزاید».
یادگارها
استاد حنانه در سال ۱۳۴۱یک ارکستر سمفونیک به نام ارکستر بزرگ فارابی را بنیان گذاشت. که کار اجرای آهنگهای ایرانی در رادیو را برعهده داشت. وی کمتر به‌کار ساختن و یا تنظیم ترانه برای خوانندگان روی آورده است. مرضیه، بانوی بزرگ آواز ایران، از محدود خوانندگانی است که حنانه در ساختن و یا تنظیم ترانه‌هایشان نقش داشته است.. ترانه‌ی «یار اگر جلوه کند..» از جمله ترانه‌های بسیار زیبا و ماندگار موسیقی ایرانی است که ساخته و تنظیم حنانه و توسط مرضیه اجرا شده است. این ترانه در تالار رودکی نیز با ارکستر سمفونی رادیو و تلویزیون به‌طور زنده با خوانندگی مرضیه و رهبری ارکستر حنانه به صحنه آمد و مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت. از استاد حنانه آثاری به جای مانده که برخی از آنها عبارتند از: «سوئیت شهر مرجان»، «کاپریس برای پیانو و ارکستر»، «خواب یک شیطان کوچک»، «صبر و ظفر» و دهها ترانه و آثار دیگر.[۱]
آثار،یادگارها
آثار این هنرمند فقید شامل ارکسترال و موسیقی فیلم است که از کاپریس، دعا، صبر و ظفر، لالایی، مهرگان، اوراتوریوی بزرگ La Persia (ایران)، عروس دجله، بهلول، ساحل انتظار، لذت گناه، عروس دریا، الماس 33، پل، کاکو، پهلوان مفرد، سه‌قاپ، فرار از تله، باباشمل، راز درخت سنجد، قصاص، صمد و فولادزره دیو، تیرباران، جعفرخان از فرنگ برگشته، هزاردستان و غیره می توان به عنوان بخشی از آنها نام برد. [۴]
استاد حنانه پس از پیروزی انقلاب
شادروان حنانه از موسیقیدانانی بود که پس از پیروزی انقلاب ۵۷ همکاری با نهاد ترانه و سرود سازمان مجاهدین خلق، چند سرود از‌مجموعه سرودهای سازمان مجاهدین خلق ایران را تنظیم کرد. موزیک سرود زیبای «میهن شهیدان» از آثار زیبا و بیادماندنی استاد مرتضی حنانه است که در کارنامه هنری او جایگاه ویژه‌یی دارد. حنانه نیز از جمله اساتید بزرگی است که توسط حکومت جمهوری اسلامی بسیار مورد اذیت و آزار قرار گرفت. استاد مرتضی حنانه پس از انقلاب ۵۷ بیشتر وقت خود را به پژوهش درباره موسیقی کهن ایران اختصاص داد.[۱]
درگذشت
مرتضی حنانه روز سه‌شنبه ۲۴ مهر ۱۳۶۸ بر اثر بیماری سرطان، و در پی ممانعت حکومت جمهوری اسلامی (رژیم آخوندی) از سفر او به خارج برای درمان، چشم از جهان فروبست.[۱]
او همیشه آرزو داشت در همدان در جوار حکیم بزرگ ایران زمین ابو علی سینا دفن شود ، اما این خواسته اش میسر نشد و در امامزاده طاهر (کرج) به خاک سپرده شد.[۴]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ سازمان مجاهدین خلق ایران - درگذشت استاد مرتضی حنانه
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ همشهری - زندگینامه: مرتضی حنانه (۱۳۰۱-۱۳۶۸)
- ↑ کنفرانس استاد مرتضی حنانه
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ایرنا - مرتضی حنانه ، مویه گر یا هزار دستان موسیقی ایرانی