۱٬۱۳۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
مرتضی محجبی(متولدتهران ۱۲۷۸درگذشت ۱فروردین ۱۳۴۴) بنیان گذاران موسیقی ملی ایران، استاد و نوازنده پیانو،آواز عارف قزوینی را با پیانو همراهی کرد. اهمیت کار محجوبی، در این است که با سازی کاملاً اروپایی، موسیقی ایرانی را به خوبی می‌نواخت. | مرتضی محجبی(متولدتهران ۱۲۷۸درگذشت ۱فروردین ۱۳۴۴) بنیان گذاران موسیقی ملی ایران، استاد و نوازنده پیانو،آواز عارف قزوینی را با پیانو همراهی کرد. اهمیت کار محجوبی، در این است که با سازی کاملاً اروپایی، موسیقی ایرانی را به خوبی می‌نواخت.<ref name=":0">سرپوش - [http://www.beytoote.com/art/artist/picture3-mahjoobi.html بیوگرافی مرتضی محجوبی (نوازنده پیانو)]</ref> | ||
== زندگی نامه == | == زندگی نامه == | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
وی علاوه بر نوازندگی، چندین تصنیف و پیش درآمد و رنگ نیز تصنیف کرده‌است. تصنیف‌هایش پلی است میان تصنیف‌های عارف قزوینی و علی اکبر شیدا و تصنیف‌های زمانه‌اش. در کارش آثار قدما را مد نظر داشت ولی اثر خود را به صورتی جامع‌تر ارائه می‌داد. در این زمینه کافی است به تصنیف معروف او با مطلع «من از روز ازل دیوانه بودم» که با صدای غلامحسین بنان خوانده شده اشاره کرد. لازم به ذکر است که مصرع اول شعر «من از روز ازل دیوانه بودم» را خود مرتضی خان محجوبی سروده و باقی شعر از رهی معیری است. | وی علاوه بر نوازندگی، چندین تصنیف و پیش درآمد و رنگ نیز تصنیف کرده‌است. تصنیف‌هایش پلی است میان تصنیف‌های عارف قزوینی و علی اکبر شیدا و تصنیف‌های زمانه‌اش. در کارش آثار قدما را مد نظر داشت ولی اثر خود را به صورتی جامع‌تر ارائه می‌داد. در این زمینه کافی است به تصنیف معروف او با مطلع «من از روز ازل دیوانه بودم» که با صدای غلامحسین بنان خوانده شده اشاره کرد. لازم به ذکر است که مصرع اول شعر «من از روز ازل دیوانه بودم» را خود مرتضی خان محجوبی سروده و باقی شعر از رهی معیری است. | ||
مرتضی محجوبی نت نمی‌دانست، ولی برای خود نتی اختراع کرده بود که بی‌شباهت به خط سیاق نبود (خط سیاق علاماتی است در قدیم برای ثبت کردن وزن اجناس یا ارقام پول به کار می‌بردند). در این باره پرویز یاحقی به شاپور بهروزی گفته‌است: «آهنگی در دستگاه شور ساخته بودم، به نام «ای امید دل من کجایی» که از گلهای رنگارنگ ۱۷۲ پخش شد. هنگامی که به همهٔ اعضای ارکستر نت این تصنیف را برای اجرا دادم مرتضی محجوبی از من خواست، آهنگ تصنیف را با ویولون بنوازم و او آن را با علایم ویژهٔ خود پشت قوطی سیگار همای خود نوشت و عجب این بود که این آهنگ را همان مرتبه اول از همهٔ اعضای ارکستر بهتر و درست‌تر نواخت.» | مرتضی محجوبی نت نمی‌دانست، ولی برای خود نتی اختراع کرده بود که بی‌شباهت به خط سیاق نبود (خط سیاق علاماتی است در قدیم برای ثبت کردن وزن اجناس یا ارقام پول به کار می‌بردند). در این باره پرویز یاحقی به شاپور بهروزی گفته‌است: «آهنگی در دستگاه شور ساخته بودم، به نام «ای امید دل من کجایی» که از گلهای رنگارنگ ۱۷۲ پخش شد. هنگامی که به همهٔ اعضای ارکستر نت این تصنیف را برای اجرا دادم مرتضی محجوبی از من خواست، آهنگ تصنیف را با ویولون بنوازم و او آن را با علایم ویژهٔ خود پشت قوطی سیگار همای خود نوشت و عجب این بود که این آهنگ را همان مرتبه اول از همهٔ اعضای ارکستر بهتر و درست‌تر نواخت.» <ref name=":0" /> | ||
نزد دو استاد بزرگ زمان خود به شاگردی رفت در حالی که شش سال بیشر نداشت. اساتید وی سلطان حسین خان هنگ آفرین و محمود مفخم الممالک بودند. هنگ آفرین از تحصیلکرده های موسیقی نظام بود. نزد میرزا عبدا.. ردیف کار کرده بود و از نوازندگان بنام سه تار درآن زمان بود. مرتضی خان شیوه های خاص نوازندگی پیانو را نزد مفخم آموزش دید و معلومات ردیفی خود را نزد هنگ آفرین تکمیل کرد. در ضمن نزد حاج خان ضربی به یاد گیری تنبک و اصول تصانیف پرداخت.<ref>کیانا وحدتی - [http://www.kianavahdati.com/documentView.aspx?type=28&id=-2147483617 مورتضی محجوبی]</ref> | |||
== آثارهنری == | == آثارهنری == | ||
- ترانه‌ای به نام اشک و آه در آواز ابوعطا با شعر رهی معیری، «دارم غم جانکاهی، شب‌های سیاهی دور از رخ ماهی» | |||
- ترانه‌ای به نام کاروان در آواز دشتی با شعر رهی معیری، «همه شب نالم چون نی، که غمی دارم» | |||
- ترانه‌ای به نام از روز ازل در دستگاه سه گاه با شعر رهی معیری، «من از روز ازل دیوانه بودم» | |||
- ترانه‌ای به نام نوای نی در آواز دشتی با شعر رهی معیری، «چنانم بانگ نی، آتش بر جان زد» | |||
- ترانه‌ای به نام بزم گدا در آواز افشاری با شعر اسماعیل نواب صفا، «دیشب که تو در خانهٔ ما آمده بودی» | |||
- ترانه‌ای به نام من بیدل ساقی در دستگاه سه گاه با شعر رهی معیری، «من بیدل ساقی به نگاهی مستم» | |||
- ترانه‌ای به نام امشب در آواز افشاری با شعر موید ثابتی، «جانا نداری خبر از حال ما امشب» | |||
- ترانه‌ای به نام چه شب‌ها در آواز دشتی با شعر اسماعیل نواب صفا، «چه شب‌ها، چه شب‌ها که از هجرت نخفتم» | |||
- ترانه‌ای به نام هجران در دستگاه سه گاه با شعر اسماعیل نواب صفا، «گفتم با تو شبی را به سر آرم نشد» | |||
= | تمام آثار بالا با صدای غلامحسین بنان سروده شده‌اند.<ref name=":0" /> | ||
== | == توصیف،منصور یاحقی در این زمینه می گوید: == | ||
جستارهای وابسته == | <blockquote>پیانوی مرتضی محجوبی همراه با آواز بنان از نمونه‌های عالی موسیقی آوازی ایران است، زیرا صدای غلامحسین بنان دارای حالت و کیفیتی خاص بود که پیانوی مرتضی خان نیز همان حال و هوا را داشت به ویژه اگر اشعار آواز هم از رهی معیری می‌بود.</blockquote><blockquote>فریدون مشیری شعری در این باره سروده‌است:</blockquote><blockquote>یاد باد آن همدلی، آن همدمی، آن همرهی</blockquote><blockquote>ســـاز محــجـوبی و آواز بنـــان، شـعر رهی<ref name=":0" /><ref name=":0" /></blockquote>جستارهای وابسته == | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||