مسعود میرزا ظل‌السلطان: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۹۲: خط ۹۲:
وی که همواره در پناه دولت استعماری انگلیس به‌سر میبرد و تمام کارهای خود را در پناه کمکها و مساعدتهای این کشور بدست آورده و انجام می‌داد هر ساله به قلمرو خود می‌افزود و چون مانند پدر علاقه زیادی به اروپا داشت چندین بار به اروپا مسافرت کرد و سعی داشت خود را جزء متجددین معرفی کند و همواره فرهنگ غرب را در ایران ترویج میکرد، با این کمکها بود که در سال ۱۳۰۰ هجری قمری به فکر این افتاد که خود را به جای مظفرالدین میرزا، نائب ولایت‌عهدی ناصرالدین شاه کند.
وی که همواره در پناه دولت استعماری انگلیس به‌سر میبرد و تمام کارهای خود را در پناه کمکها و مساعدتهای این کشور بدست آورده و انجام می‌داد هر ساله به قلمرو خود می‌افزود و چون مانند پدر علاقه زیادی به اروپا داشت چندین بار به اروپا مسافرت کرد و سعی داشت خود را جزء متجددین معرفی کند و همواره فرهنگ غرب را در ایران ترویج میکرد، با این کمکها بود که در سال ۱۳۰۰ هجری قمری به فکر این افتاد که خود را به جای مظفرالدین میرزا، نائب ولایت‌عهدی ناصرالدین شاه کند.


او برای این امر حاضر شد که یک میلیون تومان به شاه تقدیم کند تا اینکه او را ولیعهد کند، اما موفق به این امر نشد، سپس در اوایل سال ۱۳۰۳ هجری قمری که به تهران آمده بود، پس از یأس از ولایت‌عهدی خیلی میل داشت که شاه، کامران‌میرزا نائب‌السلطنه را از وزارت جنگ معزول کند و او را وزیر جنگ نماید که این امر نیز محقق نشد.<ref name=":2">تست آزمون - [http://www.testazmoon.com/رنگارنگ_/اطلاعات_عمومی_/tabid/1406/View/2208/id/15917/ سلطان مسعود میرزا ظل السلطان]</ref>
او برای این امر حاضر شد که یک میلیون تومان به شاه تقدیم کند تا اینکه او را ولیعهد کند، اما موفق به این امر نشد، سپس در اوایل سال ۱۳۰۳ هجری قمری که به [[تهران]] آمده بود، پس از یأس از ولایت‌عهدی خیلی میل داشت که شاه، کامران‌میرزا نائب‌السلطنه را از وزارت جنگ معزول کند و او را وزیر جنگ نماید که این امر نیز محقق نشد.<ref name=":2">تست آزمون - [http://www.testazmoon.com/رنگارنگ_/اطلاعات_عمومی_/tabid/1406/View/2208/id/15917/ سلطان مسعود میرزا ظل السلطان]</ref>


== محدود شدن قدرت مسعود میرزا ظل‌السلطان به اصفهان ==
== محدود شدن قدرت مسعود میرزا ظل‌السلطان به اصفهان ==
خط ۱۳۶: خط ۱۳۶:
# و….<ref>فیس بوک - ‎[https://www.facebook.com/Zand.Lotfalikhan/posts/1181676691929414 تاریخ ایران با لطفعلیخان زند]</ref>
# و….<ref>فیس بوک - ‎[https://www.facebook.com/Zand.Lotfalikhan/posts/1181676691929414 تاریخ ایران با لطفعلیخان زند]</ref>


== مشارکت مسعود میرزا ظل‌السلطان در انقلاب مشروطه ایران ==
== مشارکت مسعود میرزا ظل‌السلطان در [[جنبش مشروطه|انقلاب مشروطه]] ایران ==
ظل السلطان به این امید که منازعه میان محمدعلی شاه قاجار و مجلس و مشروطه خواهان به عزل برادرزاده و سلطنت او منجر شود با مشروطه خواهان همراهی کرد. در هنگام به توپ بستن مجلس، حاکم فارس بود اما خانه اش عمارت مسعودیه در تهران، تخریب و غارت شد و او ناچار به اروپا رفت.
ظل‌السلطان به این امید که منازعه میان محمدعلی شاه قاجار و مجلس و مشروطه خواهان به عزل برادرزاده و سلطنت او منجر شود با مشروطه‌خواهان همراهی کرد. در هنگام [[به توپ بستن مجلس]]، حاکم فارس بود اما خانه اش عمارت مسعودیه در تهران، تخریب و غارت شد.<ref name=":0" />
 
پس از فتح تهران، بی‌خبر از راه بادکوبه به ایران آمد اما مجاهدین او را در منجیل دستگیر کردند و با وساطت وزیرمختار انگلستان و پرداخت سیصد هزار تومن جریمه نقدی اجازه بازگشت به اروپا را یافت. نداشتن وجهه در میان عامه مردم، عدم تمایل روس و انگلیس و مخالفت بختیاری‌ها با او به دلیل قتل حسینقلی خان ایلخانیباعث شد ظل السلطان در سالهای بعد در[[پرونده:ظل السلطان از ظالم ترین حاکمان قاجار.jpg|بندانگشتی|ظل السلطان از ظالم‌ترین حاکمان قاجار]]عرصه سیاسی کشور نقشی نداشته باشد.<ref name=":0" />


== مهاجرت مسعود میرزا ظل‌السلطان به اروپا ==
== مهاجرت مسعود میرزا ظل‌السلطان به اروپا ==
پس از به توپ بستن مجلس به دست محمدعلی شاه، ظل السلطان ناچار به اروپا رفت. در شهر وین اقامت کرد و پس از فتح تهران به دست مشروطه خواهان و خلع محمدعلی شاه، شتابان به ایران بازگشت اما نتیجه‌ای نگرفت. به‌دست مجاهدین دستگیر و زندانی شد و پس از پرداخت مبلغ هنگفتی با کمک انگلستان آزاد شد و به اروپا بازگشت و تا اواخر جنگ جهانی اول خارج از ایران ماند.<ref name=":0" /><ref name=":2" />
[[پرونده:ظل السلطان از ظالم ترین حاکمان قاجار.jpg|بندانگشتی|ظل السلطان از ظالم‌ترین حاکمان قاجار]]ظل‌السلطان پس از [[فتح تهران]]، بی‌خبر از راه بادکوبه به ایران آمد اما مجاهدین او را در منجیل دستگیر کردند و با وساطت وزیر مختار انگلستان و پرداخت سیصد هزار تومن جریمه نقدی اجازه بازگشت به اروپا را یافت. نداشتن وجهه در میان عامه مردم، عدم تمایل روس و انگلیس و مخالفت [[مردم بختیاری|بختیاری‌ها]] با او به دلیل قتل حسینقلی خان ایلخانی باعث شد ظل السلطان در سالهای بعد در عرصه سیاسی کشور نقشی نداشته باشد.<ref name=":0" />
 
== مرگ مسعود میرزا ظل‌السلطان ==
== مرگ مسعود میرزا ظل‌السلطان ==
مسعود میرزا در اواخر جنگ جهانی اول به اصفهان بازگشت و در عمارت خود در باغ نو منزوی شد. پس از مرگ فرزند دلبندش بهرام میرزا سردار مسعود، در دریای مانش پریشان حواس شد و در دهم تیر ماه ۱۲۹۷ش برابر با ۲۲ رمضان ۱۳۳۶ ق در حدود هفتاد سالگی پس از دچار شدن به اختلال حواس درگذشت.<ref name=":0" /><ref name=":1" />
مسعود میرزا در اواخر جنگ جهانی اول به اصفهان بازگشت و در عمارت خود در باغ نو منزوی شد. پس از مرگ فرزند دلبندش بهرام میرزا در دریای مانش پریشان‌‌الاحوال شد و در دهم تیر ماه ۱۲۹۷ خورشیدی برابر با ۲۲ رمضان ۱۳۳۶ هجری قمری در حدود هفتاد سالگی با اختلال حواس درگذشت.<ref name=":0" /><ref name=":1" />


جنازهٔ او را به مشهد انتقال داده و در آنجا بخاک سپردند.<ref name=":2" />
جنازهٔ او را به مشهد انتقال داده و در آنجا بخاک سپردند.<ref name=":2" />


== نویسنده کتاب «تاریخ سرگذشت مسعودی» ==
== نویسنده کتاب «تاریخ سرگذشت مسعودی» ==
ظل السلطان در این کتاب به نثری ساده و تاحدودی عامیانه خاطرات شکار، بلوک گردی، سفر به فرنگستان و یادداشت‌های شخصی خود را آورده‌است.<ref name=":0" />
«تاریخ سرگذشت مسعودی»، خاطرات و سفرنامه مسعودمیرزا ظل السلطان (فرزند ناصرالدین شاه) به روایت خود اوست.<ref name=":3" />
 
ظل‌‌السلطان در این کتاب به نثری ساده و تاحدودی عامیانه خاطرات شکار، بلوک گردی، سفر به فرنگستان و یادداشت‌های شخصی خود را آورده‌است.<ref name=":0" />


«تاریخ سرگذشت مسعودی»، خاطرات و سفرنامه مسعودمیرزا ظل السلطان (فرزند ناصرالدین شاه) به روایت خود اوست. مسعود میرزا در سال ۱۳۲۳ این کتاب را به کمک فرزندش، اسماعیل میرزا، تدوین کرد. وی بخش مهمی از کتاب را تقریر کرده و اسماعیل میرزا نوشته و بخش دیگر را از روزنامه شکارهای خود نقل کرده‌است.
مسعود میرزا در سال ۱۳۲۳ این کتاب را به کمک فرزندش، اسماعیل میرزا، تدوین کرد. وی بخش مهمی از کتاب را تقریر کرده و اسماعیل میرزا نوشته و بخش دیگر را از روزنامه شکارهای خود نقل کرده‌است.


این کتاب دارای دو بخش است؛ شرح مسافرت‌های مسعود میرزا به مناطق مختلف ایران در شش باب و شرح سفر او به فرنگستان که در خلال آن‌ها اطلاعات دیگری هم آمده‌است. باب اول کتاب دربارهٔ تاریخ تولد و نسب و نژاد مسعودمیرزاست، طبق روایت او نسبِ خاندان قاجار به اشکانیان می‌رسد!
این کتاب دارای دو بخش است؛ شرح مسافرت‌های مسعود میرزا به مناطق مختلف ایران در شش باب و شرح سفر او به فرنگستان که در خلال آن‌ها اطلاعات دیگری هم آمده‌است. باب اول کتاب دربارهٔ تاریخ تولد و نسب و نژاد مسعود میرزاست، طبق روایت او نسبِ خاندان قاجار به [[شاهنشاهی اشکانی|اشکانیان]] می‌رسد!


باب دوم دربارهٔ سفر مسعود میرزا به مازندران و استرآباد است. مسعود میرزا سیزده ساله بود که پدرش او را حاکم آن‌جا کرد. وی در شرح سفر خود، به وقایع مهم دوره سلطنت پدرش اشاره می‌کند. باب سوم، شرح سفر او به فارس است که ضمن آن، وقایع تاریخی، موقعیت جغرافیایی، شرح بلوکات و افواج و ایلات آن منطقه و نحوه جمع‌آوری مالیات و خرج کردن آن بیان شده‌است.
باب دوم دربارهٔ سفر مسعود میرزا به مازندران و استرآباد است. مسعود میرزا سیزده ساله بود که پدرش او را حاکم آن‌جا کرد. وی در شرح سفر خود، به وقایع مهم دوره سلطنت پدرش اشاره می‌کند. باب سوم، شرح سفر او به فارس است که ضمن آن، وقایع تاریخی، موقعیت جغرافیایی، شرح بلوکات و افواج و ایلات آن منطقه و نحوه جمع‌آوری مالیات و خرج کردن آن بیان شده‌است.


باب چهارم، سفرنامه اصفهان است که در این باب نیز مطالب تاریخی و جغرافیایی منطقه ذکر شده‌است. باب پنجم شرح سفر مسعود میرزا به عراق عجم (اراک) است. باب ششم به شرح سفر بروجرد و لرستان اختصاص دارد و ضمن آن به برخی مسایل مانند شورش ایلات لر، شورش افغان‌ها نیز پرداخته شده‌است. همچنین شرح کتاب‌هایی که به همت او ترجمه شده نیز در این باب آمده‌است. وی در پایان این باب مطالبی دربارهٔ شکارهای خود آورده و دربارهٔ نام حیوانات مختلف توضیحاتی دربارهٔ آن حیوان داده‌است.
باب چهارم، سفرنامه اصفهان است که در این باب نیز مطالب تاریخی و جغرافیایی منطقه ذکر شده‌است. باب پنجم شرح سفر مسعود میرزا به عراق عجم (اراک) است. باب ششم به شرح سفر بروجرد و لرستان اختصاص دارد و ضمن آن به برخی مسایل مانند شورش [[مردم لر|ایلات لر]]، شورش افغان‌ها نیز پرداخته شده‌است. همچنین شرح کتاب‌هایی که به همت او ترجمه شده نیز در این باب آمده‌است. وی در پایان این باب مطالبی دربارهٔ شکارهای خود آورده و دربارهٔ نام حیوانات مختلف توضیحاتی دربارهٔ آن حیوان داده‌است.


بخش دوم کتاب، سفرنامه فرنگستان است. این سفر در ۱۳۲۳ از بندر انزلی آغاز شده‌است. مطالب این بخش مشتمل است بر مشاهدات نویسنده از روسیه، اتریش، آلمان و فرانسه و مطالبی دربارهٔ کشتار یهودیان و درگیری ارامنه و مسلمانان در بادکوبه.<ref>مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی - [https://www.cgie.org.ir/fa/news/13096 نگاهی به«تاریخ سرگذشت مسعودی» خاطرات و سفرنامه ظل‌السلطان]</ref>
بخش دوم کتاب، سفرنامه فرنگستان است. این سفر در ۱۳۲۳ از بندر انزلی آغاز شده‌است. مطالب این بخش مشتمل است بر مشاهدات نویسنده از روسیه، اتریش، آلمان و فرانسه و مطالبی دربارهٔ کشتار یهودیان و درگیری ارامنه و مسلمانان در بادکوبه.<ref name=":3">مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی - [https://www.cgie.org.ir/fa/news/13096 نگاهی به«تاریخ سرگذشت مسعودی» خاطرات و سفرنامه ظل‌السلطان]</ref>


== عمارت مسعودیه ==
== عمارت مسعودیه ==
۱٬۰۴۴

ویرایش