پروین اعتصامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴۶: خط ۴۶:
|امضا                  =
|امضا                  =
}}
}}
'''پروین اعتصامی''' (۲۵ اسفند ۱۲۸۵–۱۵ فروردین ۱۳۲۰) با نام اصلی رخشنده اعتصامی شاعرایرانی که از وی بنام مشهورترین شاعر زن ایران نام می‌برند.
'''پروین اعتصامی،''' (۲۵ اسفند ۱۲۸۵–۱۵ فروردین ۱۳۲۰) با نام اصلی رخشنده اعتصامی شاعر مشهور ایرانی است. پدرش [[یوسف اعتصامی]]  شاعر و مترجم بود و در شکل‌گیری شخصیت هنری و ادبی پروین نقش بسزایی داشت. پروین اعتصامی در سال۱۲۹۱ در ۶سالگی همراه با خانواده اش از [[تبریز]] به [[تهران]] رفت و از همان اوان کودکی با با کمک اساتیدی چون علی اکبر [[علی‌اکبر دهخدا|دهخدا]] و [[ملک‌الشعرای بهار|ملک الشعرای بهار]] به شعر و ادبیات روی آورد و سرودن شعر را آغاز کرد.


پدرش [[یوسف اعتصامی]] از شاعران و مترجمان معاصر بود که در شکل‌گیری شخصیت هنری و ادبی پروین نقش بسزایی داشت. او در سال۱۲۹۱ودر ۶سالگی همراه باخانواده اش از [[تبریز]] به [[تهران]] رفت و از همان اوان کودکی با [[مشروطه]] خواهان وادیبان زمان آشنا شد وشعر و ادبیات فارسی را از پدر و از استادانی چون [[علی‌اکبر دهخدا|دهخدا]] و [[ملک‌الشعرای بهار|ملک الشعرای بهار]] آموخت وزیرنظر آنان سرودن شعر را آغازکرد.
پروین اعتصامی از کودکی فارسی و عربی را نزد پدر آموخت و سپس به مدرسه آمریکایی ایران کلیسا رفت. او در سال ۱۳۰۳تحصیلاتش را در آنجا به اتمام رساند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] -ستاره</ref>در جشن فارغ‌التحصیلی، در یک سخنرانی با عنوان [[«زن و تاریخ»]] از بیسوادی و بی‌خبری زنان ایران سخن گفت.<ref>زندگینامه: پروین اعتصامی-همشهری [http://hamshahrionline.ir/details/93918 انلاین]</ref>


پروین از کودکی فارسی و عربی را نزد پدر آموخت وسپس به مدرسه آمریکایی ایران کلیسا رفت ودر سال ۱۳۰۳تحصیلاتش را در آنجا به اتمام رساند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] -ستاره</ref>در جشن فارغ‌التحصیلی، در یک سخنرانی با عنوان [[«زن و تاریخ»]] از بیسوادی و بی‌خبری زنان ایران سخن گفت.<ref>زندگینامه: پروین اعتصامی-همشهری [http://hamshahrionline.ir/details/93918 انلاین]</ref>
اعتصامی در ۲۸سالگی ازدواج کرد ولی به دلیل اختلاف فکری با همسرش از او جدا شد. وی مدتی در کتابخانه دانشسرای عالی کتابدار بود. او در سن ۳۵سالگی در اثر بیماری حصبه درگذشت و در قم، در [[حرم فاطمه معصومه]] در مقبره خانوادگی به خاک سپرده شد.<ref>پروین اعتصامی -ماهنامه[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/ رشد]</ref>


اعتصامی در ۲۸سالگی ازدواج کرد ولی به دلیل اختلاف فکری با همسرش از اوجداشد. وی مدتی در کتابخانه دانشسرای عالی کتابدار بود. او در سن ۳۵سالگی در اثر بیماری حصبه درگذشت و در قم، در [[حرم فاطمه معصومه]] در مقبره خانوادگی به خاک سپرده شد.<ref>پروین اعتصامی -ماهنامه[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/ رشد]</ref>
پروین اعتصامی شیوه ای منحصر به فرد در سرودن شعر دارد. او هرگز در قصیده به سمت مداحی و ستایش شاهان نرفت و در غزل، سوز و گدازهای عاشقانه معمول را بکار نبرد. او در مثنوی نیز زبانی بدیع و نو دارد. در شعر او از یک قطره اشک تا اشیاء پیرامون انسان و حتی پرنده‌ها و حیوانات سخن می‌گویند. مناظره‌های شعری پروین زیباترین آفریده‌های ذهن خلاق او هستند. ملک الشعرای بهار، پروین اعتصامی را زنده کننده‌ی فن مناظره در شعر فارسی می‌داند و معتقد است که شعر او با وجود استواری و متانت در لفظ و معنا، روان و آسان فهم است.<ref>[https://hambastegimeli.com/ مناظره‌های شعری (به یاد پروین اعتصامی)]-سایت همبستگی</ref> اشعار پروین اعتصامی بیشتر در مورد مسایل اجتماعی و ظلم و بیداد شاهان و فقر و محنت مردم است.<ref>زندگینامه: پروین اعتصامی-همشهری [http://hamshahrionline.ir/details/93918 انلاین]</ref>


پروین اعتصامی شیوه ای منحصر به فرددر سرودن شعر دارداوهرگز در قصیده به مداحی و ستایش شاهان نرفته‌است ودر غزل، سوز و گدازهای عاشقانه معمول را بکار نبرده‌است. او در مثنوی زبانی بدیع داردکه به همه چیزروح می‌بخشد. در شعر او اشک، سوزن، سیر، پیاز، و… سخن می‌گویند ودردهای انسانی را بیان میکنندوپرنده‌ها و حیوانات شعر او دنیای ویژه ای ارائه می‌دهند. مناظره‌های شعری پروین زیباترین آفریده‌های ذهن خلاق اوهستند. ملک الشعرای بهار، پروین اعتصامی را زنده کننده فن مناظره در شعر فارسی میداندو معتقد است که شعر او با وجود استواری و متانت در لفظ و معنا، روان و آسان فهم است.<ref>[https://hambastegimeli.com/ مناظره‌های شعری (به یاد پروین اعتصامی)]-سایت همبستگی</ref> اشعار پروین اعتصامی بیشتر در مورد مسایل اجتماعی و ظلم و بیداد شاهان و فقر عمومی است.<ref>زندگینامه: پروین اعتصامی-همشهری [http://hamshahrionline.ir/details/93918 انلاین]</ref>
در سال ۱۳۱۴ [[دیوان پروین اعتصامی]] منتشر شد که شامل ۶۰۶شعر در قالبهای مثنوی و قطعه و قصیده است.او بیش از ۷۰ مناظره دارد که شامل گفتگوهایی پر معنا و نغز بین انسانها و جانوران و گیاهان و اشیا باهم است.
 
در سال ۱۳۱۴ [[دیوان پروین اعتصامی]] منتشر شدکه شامل ۶۰۶شعر در قالبهای مثنوی و قطعه وقصیده است وبیش از ۷۰مناظره داردکه شامل گفتگوهایی پر معنا و نغزبین انسانها و جانوران و گیاهان واشیاباهم است


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
خط ۶۵: خط ۶۳:
در همین سالها بودکه سروده‌های ترجمه شده از زبانهای دیگر را به سبک انوری به نظم در آوردومایه شگفتی بسیاری از استادان از جمله تقوی شد. در ۱۱سالگی با آثار شاعران بزرگ، چون [[ناصر خسرو]] ،[[انوری]]، [[مولوی]]، و[[نظامی]] آشنا بود ودر ۱۴سالگی شعری از اوبنام [[«مرغک»]]<nowiki/>برای نخستین بارتوسط پدرش در مجله بهار به چاپ رسید.<ref>پروین [https://www.cgie.org.ir/ اعتصامی] دایرةالمعارف بزرگ</ref>
در همین سالها بودکه سروده‌های ترجمه شده از زبانهای دیگر را به سبک انوری به نظم در آوردومایه شگفتی بسیاری از استادان از جمله تقوی شد. در ۱۱سالگی با آثار شاعران بزرگ، چون [[ناصر خسرو]] ،[[انوری]]، [[مولوی]]، و[[نظامی]] آشنا بود ودر ۱۴سالگی شعری از اوبنام [[«مرغک»]]<nowiki/>برای نخستین بارتوسط پدرش در مجله بهار به چاپ رسید.<ref>پروین [https://www.cgie.org.ir/ اعتصامی] دایرةالمعارف بزرگ</ref>
[[پرونده:آگهی درگذشت پروین اعتصامی.jpg|بندانگشتی|آگهی درگذشت پروین اعتصامی]]
[[پرونده:آگهی درگذشت پروین اعتصامی.jpg|بندانگشتی|آگهی درگذشت پروین اعتصامی]]
اودر سال ۱۳۰۳تحصیلاتش را در مدرسه دخترانه آمریکایی تمام کردودر جشن پایان مدرسه خطابه ای با عنوان زن و تاریخ ایراد کرد. پروین درتمامی سفرهای پدرش همراه او بودودر این سفرها تجارب تازه ای کسب می‌کرد. پروین اعتصامی در سال ۱۳۱۳ با پسر عموی خود ازدواج کرد ولی دیری نپاییدکه به دلیل اختلاف فکری از او جدا شد. وچند ماه بعد از این جدایی، نخستین دفتر شعرش، با مقدمه ای از ملک الشعرای بهاردر تهران  منتشر شد.<ref>زندگینامه: [http://hamshahrionline.ir/details/93918 پروین] اعتصامی همشهری انلاین</ref> پروین اعتصامی مدتی نیز در کتاب‌خانهٔ دانشسرای عالی، کتابدار بود و بعد از آن قبل ازاینکه دومین دیوان اشعارش به چاپ برسد، به بیماری حصبه مبتلاشدودرگذشت و درقم، در حرم فاطمه معصومه، در مقبره خانوادگی، به خاک سپرده شد.
اودر سال ۱۳۰۳تحصیلاتش را در مدرسه دخترانه آمریکایی تمام کردودر جشن پایان مدرسه خطابه ای با عنوان زن و تاریخ ایراد کرد. پروین درتمامی سفرهای پدرش همراه او بودودر این سفرها تجارب تازه ای کسب می‌کرد. پروین اعتصامی در سال ۱۳۱۳ با پسر عموی خود ازدواج کرد ولی دیری نپاییدکه به دلیل اختلاف فکری از او جدا شد. وچند ماه بعد از این جدایی، نخستین دفتر شعرش، با مقدمه ای از ملک‌الشعرای بهاردر تهران  منتشر شد.<ref>زندگینامه: [http://hamshahrionline.ir/details/93918 پروین] اعتصامی همشهری انلاین</ref> پروین اعتصامی مدتی نیز در کتاب‌خانهٔ دانشسرای عالی، کتابدار بود و بعد از آن قبل ازاینکه دومین دیوان اشعارش به چاپ برسد، به بیماری حصبه مبتلاشد و درگذشت و درقم، در حرم فاطمه معصومه، در مقبره خانوادگی، به خاک سپرده شد.


== سبک اشعار ==
== سبک اشعار ==
پروین اعتصامی از پایه‌گذاران [[سبک شعر مناظره‌ای]] است و در زمان حیاتش مجموعه‌ای از شعرهایش را در قالب‌هایی مانند مناظره، مثنوی، قطعه و قصیده بصورت دیوان اشعار به چاپ رساند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره</ref>
پروین اعتصامی از پایه‌گذاران [[سبک شعر مناظره‌ای]] است و در زمان حیاتش مجموعه‌ای از شعرهایش را در قالب‌هایی مانند مناظره، مثنوی، قطعه و قصیده بصورت دیوان اشعار به چاپ رساند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره</ref>


'''دیوان پروین اعتصامی'''، شامل ۲۳۸ قطعه شعر می‌باشد، ۶۵ قطعه را به صورت مناظره آورده‌است. اشعار او بیشتر شامل قطعات ادبی است که موضوعات اجتماعی را نقد کرده‌است. اشعار او به دو دسته تقسیم می‌شوند:دسته اول که به [[سبک خراسانی]] سروده شده ومحتوای آن اندرزونصیحت است وبه اشعار ناصر خسروشباهت دارد. دسته دوم به [[سبک عراقی]] گفته شده و به سبک اشعار [[سعدی]] نزدیک است. این اشعار از نوع مناظره میباشندوشهرت بیشتری دارند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره</ref>
'''دیوان پروین اعتصامی'''، شامل ۲۳۸ قطعه شعر می‌باشد، ۶۵ قطعه را به صورت مناظره آورده‌است. اشعار او بیشتر شامل قطعات ادبی است که موضوعات اجتماعی را نقد کرده‌است. اشعار او به دو دسته تقسیم می‌شوند: دسته اول که به [[سبک خراسانی]] سروده شده ومحتوای آن اندرز و نصیحت است و به اشعار ناصر خسروشباهت دارد. دسته دوم به [[سبک عراقی]] گفته شده و به سبک اشعار [[سعدی]] نزدیک است. این اشعار از نوع مناظره می‌باشند و شهرت بیشتری دارند.<ref>[http://setare.com/fa/news/295 زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره</ref>


== پروین اعتصامی از نظر دیگران ==
== پروین اعتصامی از نظر دیگران ==
خط ۷۷: خط ۷۵:
ملک الشعرای بهار می‌گوید؛ اگر تنها شعر «سفر اشک» از دیوان او منتشر می‌شد، جایگاه والایی در علم و ادب فارسی پیدا می‌کرد.
ملک الشعرای بهار می‌گوید؛ اگر تنها شعر «سفر اشک» از دیوان او منتشر می‌شد، جایگاه والایی در علم و ادب فارسی پیدا می‌کرد.


سعید نفیسی نوشته اشت: «پروین طبع بلند و توانایی داشته و تقریباً همه جا هرچه می‌خواسته‌است، می‌توانسته‌است بگوید. وزن و قافیه، طبع او را محدود نمی‌کرد.»
سعید نفیسی نوشته اشت: «پروین طبع بلند و توانایی داشته و تقریباً همه جا هرچه می‌خواست، می‌توانست بگوید. وزن و قافیه، طبع او را محدود نمی‌کرد.»


علامه قزوینی در مورد پروین گفته‌است: «اشعار او با بهترین قصاید اساتید و به خصوص ناصرخسرو دم برابری می‌زند و موفق گشته‌است.»
علامه قزوینی در مورد پروین گفته‌است: «اشعار او با بهترین قصاید اساتید و به خصوص ناصرخسرو دم برابری می‌زند و موفق گشته‌است.»
خط ۸۷: خط ۸۵:
شفیعی کدکنی می‌گوید: «او مستقل‌ترین شاعر دوره شعر فارسی پس از مشروطیت و مضمون شعرهایش دارای تازگی است.» وی شعر او را شعر «خِرَد و عاطفه» و ظهور او پس از مشروطیت را «یک واقعه بزرگ ادبی» خوانده‌است.
شفیعی کدکنی می‌گوید: «او مستقل‌ترین شاعر دوره شعر فارسی پس از مشروطیت و مضمون شعرهایش دارای تازگی است.» وی شعر او را شعر «خِرَد و عاطفه» و ظهور او پس از مشروطیت را «یک واقعه بزرگ ادبی» خوانده‌است.


هوشنگ ابتهاج (هـ. ااف. سایه) گفت: «پروین اعجوبه ای بود که اولاً بی موقع مُرد و ثانیاً مرگش مصادف شد با غوغای شعر نو و در نتیجه شعر وی در آن میان درک نشد.»
هوشنگ ابتهاج (هـ. ااف. سایه) گفت: «پروین اعجوبه‌ای بود که اولاً بی موقع مُرد و ثانیاً مرگش مصادف شد با غوغای شعر نو و در نتیجه شعر وی در آن میان درک نشد.»


دکتر احسان یارشاطرنوشته است که: «از قاآنی به این سو، شاعری به اهمیت و اعتبار پروین نیست. وی در اصالت و استقلال، از همه شاعران ما پس از حافظ و صائب برتر است.»
دکتر احسان یارشاطرنوشته است که: «از قاآنی به این سو، شاعری به اهمیت و اعتبار پروین نیست. وی در اصالت و استقلال، از همه شاعران ما پس از حافظ و صائب برتر است.»
خط ۹۶: خط ۹۴:
پروین در دورانی زندگی میکردکه با صدورفرمان [[مشروطیت]]، فروپاشی [[حکومت قاجار]]، حکومت استبدادی [[رضا شاه]] وجنگ جهانی اول همراه بود. وی از این رویدادهای زمانه خود تأثیر می‌پذیرفت وبویژه اینکه پدرش نیز آگاه به مسائل سیاسی دوران بود و از طریق او درجریان مسائل سیاسی قرار می‌گرفت؛ لذا مسائلی چون ظلم ستیزی، مقابله با فقر وعدالت خواهی و [[آرمان خواهی]] در اشعار او به فراوانی دیده می‌شود ودرقالب مناظره‌های زیبا مسائل اجتماعی را با دید سیاسی بیان می‌کند.<ref>[http://www.imna.ir/news/277008/ پروین اعتصامی] ایمنا</ref>
پروین در دورانی زندگی میکردکه با صدورفرمان [[مشروطیت]]، فروپاشی [[حکومت قاجار]]، حکومت استبدادی [[رضا شاه]] وجنگ جهانی اول همراه بود. وی از این رویدادهای زمانه خود تأثیر می‌پذیرفت وبویژه اینکه پدرش نیز آگاه به مسائل سیاسی دوران بود و از طریق او درجریان مسائل سیاسی قرار می‌گرفت؛ لذا مسائلی چون ظلم ستیزی، مقابله با فقر وعدالت خواهی و [[آرمان خواهی]] در اشعار او به فراوانی دیده می‌شود ودرقالب مناظره‌های زیبا مسائل اجتماعی را با دید سیاسی بیان می‌کند.<ref>[http://www.imna.ir/news/277008/ پروین اعتصامی] ایمنا</ref>


پروین فرهنگ روزگار خود بخوبی می‌شناخت و معنی و مفهوم زندگانی یک انسان بزرگ را عمیقاً درک می‌کرد. اشعار او بازتاب افکار سیاسی و اجتماعی وی است؛ که باعث توجه او به موضوعات ارزنده تر زندگی، ظلم ستیزی و عدالت‌خواهی در اشعارش شده
پروین فرهنگ روزگار خود بخوبی می‌شناخت و معنی و مفهوم زندگانی یک انسان بزرگ را عمیقاً درک می‌کرد. اشعار او بازتاب افکار سیاسی و اجتماعی وی است؛ که باعث توجه او به موضوعات ارزنده تر زندگی، ظلم ستیزی و عدالت‌خواهی در اشعارش شده‌است.<ref>[http://www.iran-nabard.com/n369/parvin369.htm پروین اعتصامی] iran nabard</ref>
 
است.<ref>[http://www.iran-nabard.com/n369/parvin369.htm پروین اعتصامی] iran nabard</ref>


== اشعار معروف ==
== اشعار معروف ==
خط ۱۸۷: خط ۱۸۳:


== مضامین و محتوای اشعار ==
== مضامین و محتوای اشعار ==
اشعار پروین اعتصامی بیشتر در رابطه با مسایل اجتماعی و ظلم و ستم شاهان و فقر مردم است او اشعار زیادی سروده‌است ودرتمامی این سروده هابا پند و اندرز راه‌های تاریک زندگی را روشن کرده‌است.<ref>[http://hamshahrionline.ir/details/93918 زندگینامه پروین اعتصامی] همشهری</ref> تعدادی زیادی از اشعار پروین، مناظره میان اشیاء، حیوانات و گیاهان است ودر این اشعار او به غنیمت شمردن فرصت‌ها، نصیحت‌های اخلاقی،انتقادکردن به ظلم و ستم به مظلومان و ضعیفان و ناپایداری دنیاپرداخته است.<ref>[http://setare.com/fa/news/295/ زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره</ref>
اشعار پروین اعتصامی بیشتر در رابطه با مسایل اجتماعی و ظلم و ستم شاهان و فقر مردم است او اشعار زیادی سرود ودرتمامی این سروده‌ها با پند و اندرز راه‌های تاریک زندگی را روشن کرده‌است.<ref>[http://hamshahrionline.ir/details/93918 زندگینامه پروین اعتصامی] همشهری</ref> تعدادی زیادی از اشعار پروین، مناظره میان اشیاء، حیوانات و گیاهان است ودر این اشعار او به غنیمت شمردن فرصت‌ها، نصیحت‌های اخلاقی، انتقادکردن به ظلم و ستم به مظلومان و ضعیفان و ناپایداری دنیاپرداخته است.<ref>[http://setare.com/fa/news/295/ زندگینامه پروین اعتصامی] ستاره</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==