۲٬۳۲۰
ویرایش
کاربر:Abbas/صفحه تمرین1: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ایران گیت''' | '''ایران گیت''' که به '''ماجرای ایران کنترا''' و '''ماجرای مک فارلین''' نیز معروف است، یک رسوایی سیاسی است که در پی سفر یک هیأت آمریکایی به سرپرستی رابرت مک فارلین مشاور سابق امنیت ملی آمریکا به ایران در ۴ خرداد ۱۳۶۵ رخ داد. | ||
جمهوری اسلامی برای تامین نیازهای تسلیحاتی خود از مدتی قبل مذاکره با آمریکائی‌ها را به واسظه‌گری یک دلال اسلحه و از وابستگان سابق ساواک به نام منوچهر قربانی فر آغاز کرده بود. طرف ایرانی این مذاکرات که در فرانکفورت آلمان برگزار شد محسن کنگرلو مشاور امنیتی میرحسین موسوی بود. این مذاکرات تماما با اطلاع سران جمهوری اسلامی از جمله خمینی ولی فقیه و سران سه قوه انجام می‌شد. در ظاهر ماجرا از این قرار بود که آمریکا در قبال تحویل قطعات و سلاح‌های مورد نیاز ایران درخواست داشت که ایران برای آزادی گروگان‌های آمریکایی در لبنان میانجی‌گری کند. در این ماجرا اسرائیل نقش واسطه را داشت زیرا آمریکا به دلیل قانون تحریم تسلیحاتی ایران مجاز نبود که مستقیما به ایران سلاح بفروشد. سلاح‌های آمریکایی از انبارهای ارتش اسرائیل به ایران ارسال می‌شد. | |||
بنا به بسیاری از گزارش‌ها هدف اصلی ریگان از این معامله برقراری رابطه به افرادی در داخل حاکمیت جمهوری اسلامی بود که به زعم او میانه رو بودند تا بتواند روی آنها سرمایه‌گذاری کرده و روابطه ایران و آمریکا را عادی کرده و از سر بگیرد. | |||
قبل از سفر مک فارلین به ایران چند نوبت محموله‌های سلاح به جمهوری اسلامی تحویل داده شد. سرهنگ اولیور نوزث عضو شورای امنیت ملی آمریکا به همکاری سیا به طور مخفیانه قسمتی از سود حاصل از این معامله را به شورشیان کنترا در نیکاراگوئه اختصاص دادند که کنگره آمریکا طبق قانونی کمک به آنها را ممنوع کرده بود. | |||
مک فارلین به همراه سرهنگ اولیور نوزث و ۳ نفر دیگر که یکی از آنها امیرام نیز از مقامات سازمان امنیت اسرائیل بود به همراه محموله سلاح در ۴ خرداد ۶۵ به تهران پرواز کرد. نیروهای سپاه آنها را به هتل استقلال تهران بردند. هیچ یک از سران جمهوری اسلامی بنا به دستور خمینی با هیأت آمریکایی ملاقات نکرد. طرف اصلی این معامله و مذاکرات در هرم قدرت جمهوری اسلامی اکبر هاشمی رفسنجانی بود که در آن زمان رئیس مجلس بود. بعدها گزارشاتی فاش شد که حسن روحانی به نمایندگی از طرف هاشمی رفسنجانی با مک فارلین دیدار کرده است. هیأت آمریکایی پس از چند روز ایران را ترک کرد و محموله سلاح و تجهیزات را به ایران تحویل داد. | |||
ماجرای کمک آمریکا به شورشیان کنترا در مهر ۱۳۶۵پس از سقوط یک هواپیمای سلاح در نیکاراگوئه و اعتراف یکی از سرنشینان آن به نقش سیا در ارسال سلاح به کنتراها فاش شد. یک ماه بعد در ۱۱ آبان ۱۳۶۵ ماجرای سفر مک فارلین به ایران در مجله الشراع لبنان فاش شد. اطلاعات آن را سید مهدی هاشمی از نزدیکان منتظری و مسئول نهاد نهضت‌های آزادی‌بخش سپاه به روزنامه الشراع داده بود. خمینی برای اینکه این ماجرا در ایران به رسوایی نینجامد و بتواند آنرا کنترل کند، به رفسنجانی دستور داد که روایت جمهوری اسلامی را در راهپیمایی سالگرد ۱۳ آبان و گروگان‌گیری ارائه بدهد. رفسنجانی نیز در این راهپیمایی ماجرا را فاش کرد. در ایران ماجرا با همان روایتی که حکومت از ماجرا داشت مختومه شد. | |||
در آمریکا در ۲۵ نوامبر ۱۹۸۶ ریگان طی یک کنفرانس مطبوعاتی ماجرا را شرح داد و مسئولیت آنرا به عهده می‌گیرد. کمیسیون تاور به دستور ریگان برای تحقیق در این ماجرا تشکیل شد. در طی تحقیقات کمیسیون تاور مشخص شد که ماجرای فروش سلاح به ایران و کمک به کنتراها به هم ارتباط داشتند و سود حاصل از معامله سلاح با ایران برای کمک به کنتراها اختصاص یافته است. ریگان، آدمیرال پویند کستر مشاور امینت ملی و اولیور نورث را برکنار کرد. کمیسیون تاور در پایان تحقیقات ضمن انتقاد از رونالد ریگان او را تبرعه کرد و اعلام کرد که او از عملکرد زیر دستانش اطلاع نداشته است. رابرت مک فارلین در مارس ۱۹۸۷ با خوردن قرص والیوم خودکشی کرد ولی جان سالم به‌در برد. | |||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
| خط ۳۷: | خط ۴۹: | ||
قبل از ایران در آمریکا این ماجرا فاش شد. ماجرا از این قرار بود که روز ۵ اکتبر۱۹۸۶(۱۲ مهر ۱۳۶۵) یک هواپیمای باری که برای شورشیان راست‌گرای کنترا (مخالفان دولت ساندنیست‌ها در نیکاراگوئه) سلاح حمل می‌کرد، توسط ساندنیست‌ها سقوط کرد. تنها بازمانده این سانحه به نام یوجین هسنفیوز قبل از اینکه توسط سیا آزاد شده و بازگردانده شود، در مصاحبه‌ای تلویزیونی عملیات مخفی سیا و کاخ سفید برای کمک به کنتراها را که توسط کنگره آمریکا ممنوع شده بود فاش کرد.<ref name=":4">[http://tarikhirani.ir/fa/news/7962/%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7 فرصت سوخته ایران کنترا - سایت ناریخ ایرانی]</ref> | قبل از ایران در آمریکا این ماجرا فاش شد. ماجرا از این قرار بود که روز ۵ اکتبر۱۹۸۶(۱۲ مهر ۱۳۶۵) یک هواپیمای باری که برای شورشیان راست‌گرای کنترا (مخالفان دولت ساندنیست‌ها در نیکاراگوئه) سلاح حمل می‌کرد، توسط ساندنیست‌ها سقوط کرد. تنها بازمانده این سانحه به نام یوجین هسنفیوز قبل از اینکه توسط سیا آزاد شده و بازگردانده شود، در مصاحبه‌ای تلویزیونی عملیات مخفی سیا و کاخ سفید برای کمک به کنتراها را که توسط کنگره آمریکا ممنوع شده بود فاش کرد.<ref name=":4">[http://tarikhirani.ir/fa/news/7962/%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%AA-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7 فرصت سوخته ایران کنترا - سایت ناریخ ایرانی]</ref> | ||
در زمان افشای این خبر چندین ماه از سفر ناکام مک فارلین و الیور نورث به تهران می‌گذشت. آنان بار دیگر مذاکره با نمایندگان جمهوری اسلامی را در اروپا از سر گرفته بودند. پس از اطلاع از این ماجرا هر دو آنها، مذاکرات با ایرانی‌ها را ناتمام گذاشته و به واشنگتن بازگشتند. یک ماه بعد که خبر سفر هیات آمریکایی به ایران در روزنامه الشراع منتشر شد رسوایی بزرگی را در آمریکا به بار آورد. در۲۵ نوامبر۱۹۸۶ (۴ آذز۱۳۶۵) رونالد ریگان رئیس جمهور آمریکا و اد میس دادستان کل رسما ماجرای ایران کنترا را فاش کردند. ریگان به ارسال سلاح به ایران اعتراف کرد و از برکناری دریاسالار جان | در زمان افشای این خبر چندین ماه از سفر ناکام مک فارلین و الیور نورث به تهران می‌گذشت. آنان بار دیگر مذاکره با نمایندگان جمهوری اسلامی را در اروپا از سر گرفته بودند. پس از اطلاع از این ماجرا هر دو آنها، مذاکرات با ایرانی‌ها را ناتمام گذاشته و به واشنگتن بازگشتند. یک ماه بعد که خبر سفر هیات آمریکایی به ایران در روزنامه الشراع منتشر شد رسوایی بزرگی را در آمریکا به بار آورد. در۲۵ نوامبر۱۹۸۶ (۴ آذز۱۳۶۵) رونالد ریگان رئیس جمهور آمریکا و اد میس دادستان کل رسما ماجرای ایران کنترا را فاش کردند. ریگان به ارسال سلاح به ایران اعتراف کرد و از برکناری دریاسالار جان پویند کستر مشاور امنیت ملی کاخ سفید و دستیارش سرهنگ الیور نورث خبر داد. اد میس نیز درباره‌ی دو عملیات مخفی فروش سلاح به ایران و ارسال سود آن برای کنتراها بیشتر توضیح داد. در این ماجرا فاش شد که اولیور نورث با همکاری سیا ترتیبی داده که سود حاصل از معامله سلاح با ایران به شورشیان کنترا اختصاص داده شود. این رسوایی در آمریکا به ایران گیت یا ایران - کنترا معروف شد.<ref name=":4" /> | ||
با بالا گرفتن رسوایی، رونالد ریگان کمیسیونی به ریاست سناتور سابق جان تاور را مأمور رسیدگی به این ماجرا کرد. این کمیسیون به کمیسیون تاور مشهور شد. کاخ سفید پروژه‌ای را برای لاپوشانی این افتضاح سیاسی آغاز کرد و بسیاری از مدارک مربوط به این رسوایی نابود شد. پروژه‌ی کاخ سفید در جهت محافظت از رونالد ریگان بود. کمیسیون تاور در پایان تحقیقات خود اعلام کرد که ریگان از اقدامات زیر دستانش در شورای امنیت ملی در ماجرای ایران - کنترا بی خبر بوده است. این در حالی است که گزارش‌‌های متعدد دیگری حاکی از این است که نه تنها از ماجرای ارسال سلاج به ایران بلکه از ارسال سود حاصل از آن به کنتراها و ارتباط این دو موضوع به هم نیز اطلاع داشته است.<ref name=":4" /> رابرت مک فارلین در ۲۲ مارس ۱۹۸۷با خوردن تعداد زیادی قرص والیوم دست به خود کشی زد اما نجات یافت.<ref>[http://gozarestan.ir/show.php?id=761 بازیگران ماجرای "ایران‌گیت " چه کسانی بودند؟ - گذرستان]</ref> | با بالا گرفتن رسوایی، رونالد ریگان کمیسیونی به ریاست سناتور سابق جان تاور را مأمور رسیدگی به این ماجرا کرد. این کمیسیون به کمیسیون تاور مشهور شد. کاخ سفید پروژه‌ای را برای لاپوشانی این افتضاح سیاسی آغاز کرد و بسیاری از مدارک مربوط به این رسوایی نابود شد. پروژه‌ی کاخ سفید در جهت محافظت از رونالد ریگان بود. کمیسیون تاور در پایان تحقیقات خود اعلام کرد که ریگان از اقدامات زیر دستانش در شورای امنیت ملی در ماجرای ایران - کنترا بی خبر بوده است. این در حالی است که گزارش‌‌های متعدد دیگری حاکی از این است که نه تنها از ماجرای ارسال سلاج به ایران بلکه از ارسال سود حاصل از آن به کنتراها و ارتباط این دو موضوع به هم نیز اطلاع داشته است.<ref name=":4" /> رابرت مک فارلین در ۲۲ مارس ۱۹۸۷با خوردن تعداد زیادی قرص والیوم دست به خود کشی زد اما نجات یافت.<ref>[http://gozarestan.ir/show.php?id=761 بازیگران ماجرای "ایران‌گیت " چه کسانی بودند؟ - گذرستان]</ref> | ||