کاربر:Abbas/صفحه تمرین2

ابراهیم یزدی

زندگی شخصی

ابراهیم یزدی روز ۱۰ مهر سال ۱۳۱۰ در قزوین چشم به جهان گشود. اجداد او یزدی بودند اما پدر بزرگش بعد از استقرار در قزوین به کار تجارت حنا به قفقاز مشغول شد. پدر ابراهیم یزدی بعدها به تهران مهاجرت کرد و کسب و کار مستقلی برای خود به راه انداخت. ابراهیم یزدی دوران کودکی و تحصیلات اولیه خود را در تهران گذراند. هم‌زمان با تحصیلات او وقایع شهریور ۲۰ و اشغال ایران توسط نیروهای متفقین اتفاق افتاد. در همین زمان بود که نخستین تجربه سیاسی خود را از سر گذراند. او دبیرستان را در دارالفنون گذراند. در ادامه با مخالفت پدرش برای ادامه تحصیل مواجه شد. با این حال ابراهیم یزدی در سال ۱۳۲۸ در رشته داروسازی ثبت نام کرد.

ابراهیم یزدی در سال ۱۳۳۹ برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت. او بعدها در جرگه‌ی نزدیکان خمینی درآمد و پس از انقلاب در کابینه دولت موقت بود.

پس از استعفای دولت موقت در سال ۱۳۵۸ و حکم خمینی بر ضد نهضت آزادی که یزدی از رهبران آن بود مغضوب خمینی شد و از حلقه حاکمیت اخراج شد. ابراهیم یزدی و همفکرانش هیچ گاه نتوانستند به حاکمیت برگردند.

تحصیلات ابراهیم یزدی

ابراهیم یزدی در ۶ سالگی به همراه خانواده به از قزوین به تهران آمد. دوره ابتدایی را در مدرسه سادات گذراند. سپس به دارالفنون رفت. پس از پایان دوره‌ی دبیرستان در سال ۱۳۲۸ برای تحصیل در رشته داروسازی به دانشگاه رفت در سال ۱۳۳۲ در رشته داروسازی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. او در سال ۱۳۳۹ برای ادامه تحصیلات به آمریکا رفت.

فعالیت پیش از انقلاب

حیات سیاسی ابراهیم یزدی در دوران فضای باز سیاسی بعد از ۱۳۲۰ آغاز شد. او در سال ۱۳۲۵ یه نهضت خداپرستان سوسیالیست که محمد نخشب بنیان‌گذار آن بود پیوست. این گروه بعدها به حزب ایران به رهبری اللهیار صالح پیوستند که خود از احزاب اصلی تشکیل دهنده‌ی جبهه ملی بود. ابراهیم یزدی پس از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ مدتی در نهضت مقاومت ملی فعالیت کرد. در سال ۱۳۳۹ برای ادامه تحصیل راهی آمریکا شد و بعدها در آمریکا تبعه آن کشور شد.

پس از تاسیس نهضت آزادی و شاخه خارج کشوری آن رئیس شورای مرکزی نهضت آزادی در خارج از ایران شد. در سال ۱۳۴۲ در تاسیس انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا مشارکت کرد.

با آغاز اعتراضات علیه حکومت پهلوی و اوج گرفتن قیام و زمانی که کم‌کم نام خمینی بر سر زبان‌ها افتاد ابراهیم یزدی و دوستانش که جهت باد را تشخیص داده بودند، به خمینی نزدیک شدند و در شمار نزدیکان او درآمدند. پس از استقرار خمینی در پاریس از مشاوران اصلی خمینی در پاریس بود. خمینی که از علم سیاسی روز بی‌اطلاع بود برنامه سیاسی مشخصی نداشت یزدی از نفرات کلیدی تدوین برنامه سیاسی خمینی بود. در واقع تشکیل شورای انقلاب و انجام رفراندوم پس از انتقال قدرت و تشکیل مجلس موسسان برای تدوین قانون اساسی برنامه‌ای بود که یزدی و دوستانش برای خمینی تدوین کردند. یزدی و همفکرانش برای بزک کردن و قبولاندن افکار واپس گرای روحانیون به افکار عمومی دنیا و ارائه چهره‌ای مدره از آنان نقش اساسی داشتند.

یزدی در کتاب خاطراتش می‌گوید که از تابستان ۵۶ یعنی زمانی که خمینی هنوز در نجف بوده با او ارتباط داشته و به او مشورت می‌داده است. ابراهیم یزدی در کتاب خاطراتش شرح داده است که او برنامه سیاسی خمینی و چگونگی انتقال قدرت را تهیه کرد و در اختیار خمینی که از نجف به نوفل لوشاتو در حومه پاریس نقل مکان کرده بود، گذاشت.

در زمان حضور خمینی در فرانسه نمایندگان دولت آمریکا با خمینی ارتباط برقرار کردند که یزدی رابط خمینی با آمریکایی‌ها بود. او پیام‌های و خواسته‌های آمریکایی‌ها را برای خمینی ترجمه می‌کرد و سپس پاسخ خمینی را به آنان انتقال می‌داد آن‌طور که از متن پیام‌‌های رد و بدل شده بین آمریکایی‌ها و خمینی بر‌می‌آید، خمینی به آمریکا اطمینان خاطر می‌دهد که انتقال قدرت در آرامش صورت خواهد‌ گرفت و منافع آمریکا در ایران حفظ خواهد شد.

در ۱۲ بهمن ۵۷ یزدی در همان هواپیمایی که خمینی را به ایران انتقال داد همراه خمینی به ایران آمد.

ابراهیم یزدی پس از انقلاب

یزدی در ابتدای پیروزی انقلاب به دستور خمینی به عضویت شورای انقلاب در آمد. در دولت موقت مهندس بازرگان معاون نخست وزیر و بعدها سرپرست روزنامه کیهان شد و با استعفای دکتر کریم سنجابی از وزارت خارجه جای او را در دولت موقت گرفت. در پی اشغال سفارت آمریکا از جانب هواداران خمینی دولت موقت مهندس بازرگان استعفا داد و جناح لیبرال حاکمیت که راه را برای به قدرت رسیدن خمینی هموار کرده بودند عملا از حاکمیت حذف شدند. ابراهیم یزدی پس از استعفای دولت موقت در انتخابات دور اول مجلس نماینده تهران شد اما در دوره‌های بعدی صلاحیتش برای نمایندگی از طرف شورای نگهبان رد شد.

بعدها تشکل نهضت آزادی از طرف جمهوری اسلامی غیر قانونی اعلام شد. آخرین دیدار او با خمینی در سال ۱۳۶۴ بود که به خواست خمینی صورت گرفت و یزدی درباره جنگ توصیه‌هایی به او کرده بود.

یزدی پس از درگذشت مهدی بازرگان در سال ۱۳۷۳ به عنوان دبیرکل نهضت آزادی انتخاب شد. او پس از انتخاب محمد خاتمی به ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۷۶ و در دوران دولت اصلاحات به همراه گروهی دیگر از چهره های سیاسی بر فعالیت‌های سیاسی خود افزود. یزدی در سال ۱۳۸۴ و در پایان دوران ریاست جمهوری خاتمی برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد اما شورای نگهبان صلاحیت او را رد کرد. پس از انتخابات بحث برانگیز ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۸ که اعلام پیروزی محمود احمدی نژاد در آن به اعتراضات گسترده انجامید، ایراهیم یزدی چند بار بازداشت و هر بار مدتی زندانی شد.

ابراهیم یزدی و همفکران او در نهضت آزادی همواره مبلغ اصلاح پذیری و تغییر رژیم ولایت فقیه از درون خود بودند به همین خاطر همواره از طرف جناح اصلاحات در جنگ با جناح اصولگرا مورد استفاده قرار گرفتند. هم اکنون پس از ۴۰ سال که از عمر جمهوری اسلامی و برقراری استبداد دینی در ایران می‌گذرد و بحران حاکمیت که دامن جمهوری اسلامی را گرفته بطلان نظریه اصلاحات و خطی که نهضت آزادی برای اصلاح رژیم ولایت فقیه در پیش گرفته بود اثبات شده است. در تظاهرات و اعتراضات دی‌ماه ۱۳۹۶ مردم و دانشجویان شعار «اصلاح طلب اصولگرا دیگه تمومه ماجرا»‌ سردادند و عملا ثابت شد که تنها راه مقابله با این رژیم خط براندازی و سرنگونی تمامیت آن است.

بسیاری معتقدند خطی که نهضت آزادی در قبال جمهوری اسلامی در پیش گرفت نه تنها به نفع مردم ایران و بهبود وضعیت زندگی آنان نبود بلکه در عمل با پراکندن این توهم که گویا این رژیم اصلاح پذیر است درخدمت طولانی‌تر شدن عمر حاکمیت ولایت فقیه و دور شدن مردم ایران از دست‌یابی به آزادی که هدف اصلی انقلاب ضد سلطنتی بود؛ شد.

مرگ

ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران در سن۸۶ سالگی در ترکیه درگذشت.

او شامگاه دیروز یکشنبه، در ازمیر ترکیه پس از ماه ها ابتلا به سرطان لوزالمعده، جانش را از دست داد.