کاربر:Abbas/صفحه تمرین3: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''بازار بورس'''
{{Infobox holiday
|holiday_name  =شب یلدا
|type          = باستانی
|image        = سفره شب یلدا.JPG
|imagesize    =
|caption      = سفره شب یلدا
|official_name = شب یلدا
|nickname      = شب چله
|observedby    =
|litcolor      =
|longtype      =ملی و باستانی ایرانی
|significance  = طولانی‌ترین شب سال
|begins        = شامگاه ۳۰ آذر سال خورشیدی
|ends          = صبح روز ۱ دی سال خورشیدی
|date          =شب ۳۰ آذر تا روز ۱ دی سال خورشیدی
<!-- Use next three if holiday is the same day of the same week every year -->
|week_ordinal  = <!-- "first", "second", "last", etc. -->
|weekday      = <!-- "Sunday", "Monday", "Friday", etc. -->
|month        = <!-- "January", "February", "December", etc. -->
<!-- Use next three if the date changes in an unusual pattern each year -->
|date۲۰۱۹      = <!-- only for days that change each year -->
|date۲۰۲۰      = <!-- only for days that change each year -->
|date۲۰۱۴      = <!-- only for days that change each year -->
|celebrations  =ملی و باستانی ایرانی
|observances  =
|relatedto    =فرهنگ ایرانی
}}
'''شب یلدا یا شب چله''' یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. یلدا به فاصله زمانی میان غروب آفتاب در ۳۰ آذرماه تا طلوع آفتاب در اول دی‌ماه گفته می‌شود. یلدا از واژه‌ای سریانی به معنای تولد و زایش برگرفته شده است. در باور ایرانیان باستان، تاریکی سمبل اهریمن است و از آن‌جایی که در طولانی ترین شب سال، تاریکی اهریمنی دیرمی‌پاید، ایرانیان در این شب گرد هم آمده آتش برافروخته و تاصبح شب زنده‌داری می‌کردند تا تاریکی و ارواح اهریمنی و شیطانی نابود شوند. شب یلدا به جز ایران در کشورهای همسایه ایران مانند افغانستان و تاجیکستان و حتی در هند و کشمیر نیز مرسوم است. این جشن شباهت زیادی با جشن‌های دیگر کشورها به خصوص شب کریسمس مسیحیان دارد و با آن همزمان است.


'''تاریخ: ۹۹۰۲۰۷'''
در دوران معاصر مردم ایران این جشن را با گرد‌همایی فامیل و شب زنده داری و خواندن دیوان حافظ و خوردن خوراکی‌های متنوع می‌گذرانند. در این شب مرسوم است که بزرگان فامیل داستانها و متل‌های جالب برای کوجکترها تعریف می‌کنند و آنها را سر ذوق می‌آورند.


با سلام
در شب یلدا خوارکیهای متنوعی تناول می‌شود. از جمله آجیل که اغلب شیرین است و در آن از باسلوق و میوه‌های خشک نیز استفاده می‌شود. همچنین میوه‌هایی مانند انار، هندوانه، خرمالو و به و همینطور انواع شیرینی‌ها.


به دلیل شرایط کرونا و رکود اقتصادی که بر جهان حاکم شده، تمام بازارهای بورس جهان افت داشته‌اند، از داو-جونز تا نزدک تا اس اند پی، تا بازار بورس لندن، ژاپن و خاور دور و بازار بورس کشورهای عربی و تقریباً همة کشورها.
در سالهای اخیر شب یلدا با چالشهایی همراه بوده است. از آنجا که جمهوری اسلامی از ابتدای روی کار آمدن با سنتها و آیین‌های باستانی ایرانی مخالفت داشته و همواره در صدد از بین بردن آنها بوده است، در سال ۱۴۰۲ تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی مبنی بر نام‌گذاری شب یلدا و چهارشنبه سوری به روز  «ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» و «روز تکریم همسایگان» خبرساز شد. این تغییر نام دو آیین مهم و اصلی ایرانی باعث موضع‌گیری بسیاری از فعالان حوزه فرهنگ علیه این تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی شد.  


اما این میان یک استثنا وجود دارد،‌ آن هم بازار بورس رژیم آخوندی که رشد داشته. از اسفندماه با اوج گرفتن کرونا بازار بورس در این رژیم هم مثبت شد.
چالش بعدی و مهمی که در سالهای اخیر آیین شب یلدا را بسیار تحت تاثیر قرار داده است گرانی و تورم افسار گسیخته به خصوص گرانی خوراکی‌ها و مواد غذایی است. بنا بر برآوردهای ارائه شده از سوی رسانه‌های مختلف یک دور همی ساده ۴ نفره شب یلدا همراه با شام یک و نیم میلیون تومان خرج دارد و خانواده‌های کم درآمد که اکثریت جامعه اران را تشکیل می‌دهند توان تامین این بودجه را ندارند.


رژیم آخوندی تبلیغات فراوان و هیاهویی زیادی سر بازار بورس به راه انداخته است، که وضع بورس ما از همه جای جهان بهتر است. روحانی هم با وقاحت طوری این موضوع را بیان کرد که انگار بقیة دنیا در ادارة بورس ناتوانند.
== مقدمه ==
شب یلدا یا چله یکی از کهن‌‌ترین جشن‌ های ایرانی است. یلدا به فاصله زمانی میان غروب آفتاب در ۳۰ آذر ماه (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول دی ماه (نخستین روز زمستان) گفته می‌شود.  


'''0845-990207- ش خ-روحانی-جلسه ستاد کرونا'''
در تقویم  ایرانیان، جشن های بسیاری دیده می شود که یکی از مهم ترین ها شب یلدا است؛ چندین هزار سال است که ایرانیان آخرین شب پاییز را که یلدا نام دارد و بلندترین و تاریک ترین شب سال لقب گرفته است تا سپیده دم و زایش اولین اشعه های آفتاب، بیدار می ‌مانند و در کنار اعضای خانواده و فامیل و دوستان خود به بزم و شادی می گذرانند. از گذشته‌های دور، ایرانیان شب یلدا را تا سپیده صبح در گرد آتش،‌ به جشن و پایکوبی می‌گذراندند.<ref name=":0">[https://arahonar.com/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B4%D8%A8-%DB%8C%D9%84%D8%AF%D8%A7/ همه چیز درباره شب یلدا - آرا هنر]</ref>


روحانی: توی گوش تان یک پنبه بگذارید این حرف‌های خوب را نشنوید بورس ما خوب شده عصبانی هستند می‌گویند تمام دنیا بورس بهم ریخته چرا بورس ایران خوب است؟ خب بورس ایران خوب است، به‌خاطر تلاش همه شرکتها فعالان اقتصادی و خوشبختانه عرضه کردن سهام شرکت‌هایی که شرکت‌های بزرگ هستند خب شستا اعلام کرد امیدواریم به‌زودی شستا هم اعلام بکند در بورس بانکها سهامشان را به‌زودی عرضه خواهد کرد در بورس، بورس ما رونق پیدا می‌کند
== تاریخچه شب یلدا ==
[[پرونده:نگاره‌ای از شب یلدا در ایران باستان.JPG|جایگزین=شب یلدا در ایران باستان|بندانگشتی|436x436پیکسل|نگاره‌ای از جشن شب یلدا در ایران باستان]]
یلدا از واژه‌ ای سریانی به معنای تولد و زایش برگرفته شده است. در باور ایرانیان باستان، تاریکی سمبل اهریمن است و از آن جایی که در طولانی ‌ترین شب سال، تاریکی اهریمنی دیر می ‌پاید، این شب در نظر ایرانیان منحوس و بدقدم بوده و چون فرا می‌ رسید، آتش روشن می کردند تا تاریکی و ارواح اهریمنی و شیطانی بگریزند و نابود شوند. هم چنین مردم گرد هم جمع می شدند و تمام شب را با نوشیدن و خوردن می گذراندند و به شادی و پایکوبی و گفتگو می پرداختند.<ref name=":0" />


'''کلام:'''‌ اوج فروش سهام در ماه‌های اخیر یعنی از اوایل اسفند به بعد، فروش  ۷۰۰۰ میلیارد تومان سهام شرکت‌‌های سرمایه گذاری تآمین اجتماعی یا شستا به  ۲ میلیون نفر در قالب ۸ میلیارد سهم است،  که به هر کد بورسی یعنی هر خریدار ۳۶۰۰ سهم رسید.  این سهام ۱۰ درصد سرمایة شستا است.
تاریخچه دقیق جشن شب یلدا  مشخص نیست اما بسیاری از باستان شناسان هفت هزار سال پیش را برای تاریخ شب یلدا مطرح کرده اند.  تاریخ ثبت شده شب یلدا به 500 سال پیش از میلاد برمیگردد و تاریخ وارد شدن آن به تقویم رسمی ایرانیان باستان به زمان داریوش یکم مربوط می شود تقویمی که شامل گاه شماری مصری ها و بابلی ها است.


شستا یک ابر هلدینگه با هلدینگ‌های میانی که صاحب  ۱۸۷ شرکت بزرگ و ۴۴ هزار نیروی انسانی است.  
همچنین مشخص نیست وا‌ژه یلدا  چطور و چه زمانی وارد زبان فارسی شده است.  این گونه از تاریخ بر آمده است که مسیحیان اولیه که در روم زندگی می کردند دچار سختی های فراوانی بودند در همان حال عده ای از آنها تصمیم به مهاجرت به ایران می‌گیرند و به خاطر نزدیک بودن فرهنگ ها این واژه سریانی به زبان فارسی راه پیدا می کند.<ref>[https://namnak.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D8%B4%D8%A8-%DB%8C%D9%84%D8%AF%D8%A7.p179 تاریخچه شب چله و آداب و رسوم شب یلدا در ایران - نمناک]</ref>


شستا متعلق به بازنشسته‌ها و بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی است اما اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت‌های آن توسط وزیر تعاون، کار و امور اجتماعی یا به بیان دیگر توسط دولت تعیین می‌شود.  
به طور کلی، در ایران باستان برای هر مراسم و سرور آیینی، سفره ای خاص می‌ گستردند که در آن علاوه بر آلات و ادوات نیایش همچون عطردان، آتشدان، بخوردان و غیره، محصولات خوردنی فصل و خوراک ‌های گوناگون هم می گذاشتند و هر آنچه از میوه تازه‌ فصل که امکان داشت و میوه‌ های خشک در این سفره یافت می شد.  


کشتیرانی جمهوری اسلامی، رایتل، سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تامین، سرمایه‌گذاری دارویی تامین، سرمایه‌گذاری سیمان تامین، سرمایه‌گذاری صدر تامین، سرمایه‌گذاری صنایع عمومی تامین، سرمایه‌گذاری توسعه انرژی تامین و سرمایه‌گذاری صبا تامین ۹ هُلدینگ اصلی شستا هستند.
ایرانیان باستان با این اعتقاد که سپیده دم شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها طولانی‌تر می ‌شوند و تابش نور ایزدی جهان را فرا می گیرد، آخرین شب پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید نامیدند و از آن زمان تاکنون، برای آن جشن بزرگی بر پا می شود و به همین دلیل، در آیین زرتشتی، به دهمین ماه سال، دی، به معنای دادار و آفریننده می‌ گفتند که در واقع، ماه تولد خورشید بود.


دولت روحانی به بیش از ۲۵۰ هزار میلیارد تومان به شستا بدهکاره، شستا متعلق به میلیونها کارگر و حقوق بگیره که حق بیمه می‌دن و هیچ ربطی به دولت نداره اما رژیم همواره به این صندوق دست اندازی کرده است.
ابوریحان بیرونی جشن یلدا را میلاد اکبر می نامد که منظور از آن میلاد خورشید است. در کتاب آثار الباقیه ابوریحان بیرونی از روز اول دی ماه، تحت عنوان خور یاد شده ‌است و در کتاب قانون مسعودی نسخه موزه بریتانیا که در لندن موجود است، این روز، خُره روز نام گرفته است و در بعضی منابع دیگر خرم روز نامیده می ‌شود. فردوسی هم در شاهنامه، یلدا و خور روز را به هوشنگ از شاهان پیشدادی ایران نسبت داده است.<ref name=":0" />
[[پرونده:شب یلدا در افغانستان.JPG|جایگزین=شب یلدا در افغانستان|بندانگشتی|355x355پیکسل|جشن شب یلدا در افغانستان]]


شریعتمداری وزیر کار رژیم گفت که می‌خواهیم شستا را از تاریکخانه به تالار شیشه‌ای ببریم، اما توضیح نمی‌دهد که در این تاریکخانه چه بلایی بر سر دارایی‌های مردم آمده است، و چقدر از دارایی‌های مردم به یغما رفته است.  
== چله ==
کلمه چلّه هم مخفف واژه چهل و صرفاً نشان ‌دهنده گذشت یک دوره زمانی معین (و نه الزاماً چهل روز) است.


اما چه شد که رژیم این میزان در خصوص بورس تبلیغات به راه انداخته است؟
ایرانیان باستان با استفاده از تجربیات و توانایی هایی که داشتند، فعالیت ‌های خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و حرکت و قرار ستارگان تنظیم می کردند.


برآوردها حکایت از کاهش 40 هزار میلیارد تومانی دولت از محل درآمدهای مالیاتی است، اگر این میزان را با کسری بودجه دولت در سال گذشته جمع کنیم به عدد نزدیک به 80 هزار میلیارد تومان خواهیم رسید، تنها راه دولت برای جبران این کسری بودجه تامین سرمایه از بازار بورس است، (رسالت ۹ اردیبهشت ۱۳۹۹)
چله بزرگ از اولین روز دی ماه که خرم روز نام دارد، تا دهم بهمن ماه که جشن سده است، محاسبه می شود و در این ایام شدت سرما بیشتر است، سپس چله کوچک فرا می رسد که از دهم بهمن ماه تا بیستم اسفند ماه به طول می ‌انجامد و در این ایام کم کم از شدت سرما کاسته می‌ شود.<ref name=":0" />


در نتیجه  حالا که رژیم کسری بودجه دارد با تبلیغ و هیاهو می‌خواهد دارایی‌های ناچیز مردم را از این طریق به جیب بزند. و مذبوحانه بابت حراج کردن دارائیهای مردم به باندهای مافیایی قدرت و ثروت در رژیم نان بالارفتن بورس را هم بخورد.  
== شب چله در حوزه ایران بزرگ ==
در خراسان بزرگ تا کشمیر شب چله بزرگ مورد تکریم بوده‌است. بخصوص در افغانستان، بخش‌هایی از پاکستان و شمال هند و کشمیر به شب یلدا شب «چله کلان» می‌گویند. بخصوص در میان تاجیکان شب چله کلان (بزرگ) با آیین‌هایی همراه است. این آیین‌ها شباهت زیادی به آیین‌های شب چله ایرانی دارد.


یک عضو هیئت علمی دانشگاه صنعت نفت به نام شکوهی گفت:‌ سهام این ۷ شرکت خطرناک است. ۷ طرح پتروشیمی که اصلا ساخته نشده‌اند، در بورس بصورت کاغذ مبادله شده و رشدهای خیره‌کننده دارند که عبارتند از پتروشیمی ممسنی، داراب، فسا، جهرم، دهدشت، کازرون و پتروشیمی که قرار است در گلستان احداث شود.
در مزار شریف، همه ساله با نزدیک شدن به آخرین و طولانی‌ترین شب از فصل پاییز که چله بزرگ نام دارد، مردم فرهنگ دوست ولایت بلخ در شمال افغانستان با آداب و رسوم خاص خود به استقبال این شب می‌روند.<ref name=":1">[https://www.tabnak.ir/fa/tags/1818/1/%D8%B4%D8%A8-%DB%8C%D9%84%D8%AF%D8%A7 در مورد شب یلدا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید - تابناک]</ref>
[[پرونده:شب یلدا در کهکیلویه و بویر احمد.JPG|جایگزین=شب یلدا در بین اقوام ایرانی|بندانگشتی|جشن شب یلدا در کهکیلویه و بویر احمد]]


یکی از این شرکت‌ها '''پتروشیمی دهدشت''' است،‌ ۱۲ سال پس از افتتاح پیشرفت ۴ درصدی داشته است، فقط زمین خالی با مقداری آجر است، این شرکت در بورس ارائه شده و سهام اون از ۱۰۰ تومان به ۷۲۳ تومان رسیده یعنی ۷ برابر چه اتفاقی افتاده که سهام این زمین بایر این میزان رشد کرده است؟
== شباهت یلدا با جشن‌های دیگر اقوام ==
جشن انقلاب زمستانی در بین دیگر اقوام باستان نیز رایج بوده‌است. در روم باستان و هم‌زمان با ترویج مسیحیت، پرستش سول اینویکتوس (خورشید شکست ناپذیر) ایزد پاگان رومی بسیار شایع بود و رومیان میلاد او را در زمان انقلاب زمستانی جشن می‌گرفتند. سول اینویکتوس در آیین میتراییسم رومی نیز نقشی ویژه داشت و حتی میتراس (معادل یونانی میترا ایزد باستان ایرانی) لقب خورشید شکست ناپذیر را داشت.


'''''پتروشیمی گلستان'''''
محققان معتقدند که مسیحیت غربی چارچوب اصلی خود را که به این دین پایداری و شکل بخشیده به مذاهب پیش از مسیحیت روم باستان از جمله میتراییسم مدیون است و برای نمونه تقویم کلیساها، بسیاری از بقایای مراسم و جشن‌های پیش از مسیحیت بخصوص کریسمس را در خود نگاه داشته‌است و کریسمس به عنوان آمیزه‌ای از جشن‌های ساتورنالیا و زایش میترا است در روم باستان در  قرن چهارم میلادی با رسمی شدن آیین مسیحیت و به فرمان کنستانتین به عنوان زادروز رسمی مسیح در نظر گرفته شد.


این پتروشیمی تنها بر روی کاغذ وجود داره با این همه سهامش ۲۸۰ تومان داره معامله می‌شه هر چند که تا الان ۲۸ میلیارد تومان از پول اهالی گلستان در این پروژة کاغذی سرمایه گذاری شده.
جشن تولد میترا تنها آئینی نیست که به مسیحیت راه پیدا کرده‌است. میان سنت‌های مسیحیان و آئین میتراییسم شباهت‌های زیادی وجود دارد. امروزه تمام مسیحیانی که تولد عیسی مسیح را جشن می‌گیرند، هنوز هم در روز جشن شومینه و شمع‌هایشان را روشن نگاه می‌دارند،  درخت کریسمس را با چراغ‌های کوچک نورانی تزئین می‌کنند، شب زنده داری می‌کنند و غذا‌های مخصوص و ویژه می‌خورند؛ به دید و بازدید یکدیگر می‌روند و این مناسبت را در کنار دوستان و اقوامشان جشن می‌گیرند؛ درست نظیر همان سنتی که ایرانیان باستان در شب یلدا برگزار می‌کردند. کریسمس و یلدا تنها نمونه‌ای از بسیاری از باورها، آداب و رسوم، نمادها، داستان‌ها و افسانه‌های مشترکی هستند که مردم ملل مختلف و مذاهب مختلف را به هم پیوند می‌زنند.<ref name=":1" />


'''''پتروشیمی داراب'''''
== خوراکی‌های شب یلدا ==
[[پرونده:آجیل شب یلدا.JPG|جایگزین=آجیل شب یلدا|بندانگشتی|331x331پیکسل|آجیل شب یلدا]]
در شب یلدا میوه‌ها و خوراکی‌های متنوعی استفاده می‌شود. از جمله میوه‌هایی که در شب یلدا مصرف می‌شود می‌توان هندوانه، انار، به، خرمالو و انواع میوه‌های خشک شده را نام برد. همچنین  آجیل نیز جزو تنقلات سفره شب یلداست. آجیل شب یلدا اغلب طعم شیرینی دارد و شامل پسته، بادام، فندق، گردو هم ‌می‌شود.


پتروشیمی داراب نیز وضعیتی مشابه دارد و پس از گذشت ۱۰ سال و صرف هزینه‌ای بالغ بر ۱۰۰ میلیارد ریال، بدون پیشرفت قابل ملاحظه رها شده است. سؤال اصلی این است که چرا تصمیم به احداث ابن پروژه در منطقه‌ای کم‌آبی، گرفتند؟ هر چند که این روز‌ها زمزمه انتقال این طرح به عسلویه به گوش می‌رسد. در حال حاضر، هر سهم «داراب» در بازار سرمایه ۲۳۶ تومان خریدار دارد.
با توجه به اینکه هندوانه میوه ای خنک و تابستانی است اما از جمله میوه‌های اصلی شب یلداست. در باور ایرانیان هنداوانه یادآور گرمای تابستان و حرارت خورشید است و بر این باور بودند که اگر مقداری هندوانه در شب یلدا خورده شود، در سراسر زمستان، سرما و بیماری بر افراد غلبه نخواهد کرد. <ref name=":0" />


به نوشتة رسانه‌‌های رژیم سهام برخی شرکت‌‌‌های ورشکسته تا چهار برابر افزایش یافته است. همچنین تورم ارزش دارایی‌های بورس در دو سال اخیر چیزی حدود 60 درصد از قیمت ارز در سال 97 بیشتر شده و از دوبرابر جهش‌های قیمتی مسکن نیز فراتر رفته است(روزنامة حکومتی کیهان ۹ اردیبهشت)
== شب یلدا در دوران معاصر ==
جشن چله یا جشن یلدا، امروزه هم، با گرد هم آمدن و شب نشینی اعضای خانواده و فامیل برگزار می شود. آیین این شب، تناول انواع آجیل مخصوص، انار، هندوانه و شیرینی و میوه های متنوع است که همه جنبه‌ نمادین دارند و نشان فراوانی، برکت، تندرستی و شادکامی هستند.


بقیه هم به همین منوال.
در این شب تفأل به دیوان حافظ شیرازی مرسوم است و بزرگان جمع با داستان سرایی و متل‌گویی، کوچک ‌تر‌ها را بر سر ذوق می ‌آورند و با حکایت هایی از گذشتگان آشنا می کنند. <ref name=":0" />


علاوه بر شستا دولت روحانی تصمیم داره برخی شرکت‌‌های دولتی رو هم وارد بورس بکند از جمله ایمیدرو یا سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، فولاد مبارکه و مس سرچشمه.  اما مهدی کرباسیان رئیس سابق هیئت عامل ایمیدرو به صراحت مطرح کرده است که جبران کسری بودجه دلیل بردن شرکت‌‌‌ها به بورس است اما با دلایلی همچون «شفاف‌سازی» یا «خصوصی‌سازی» رفتن به سمت بورس را توجیه می‌کنند.
== تغییر نام شب یلدا و چهارشنبه سوری در تقویم ایران ==
[[پرونده:مراسم شب یلدا در دوران معاصر.JPG|جایگزین=شب یلدا در ایران معاصر|بندانگشتی|344x344پیکسل|تصویری از شب یلدا در خانواده ایرانی در دوران معاصر]]
بر اساس تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی از سال ۱۴۰۳ در تقویم رسمی، آخرین شب پاییز، (شب یلدا) و سه‌شنبه آخر سال، (چهارشنبه سوری) به «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» و «روز تکریم همسایگان» تغییر نام پیدا کردند.


'''حال نگاهی داشته باشیم به وضعیت اقتصادی رژیم:'''
برخی از رسانه‌های ایران چنین تصمیمی را به عنوان «حذف» نام‌های شب یلدا و چهارشنبه سوری توصیف کردند.


صندوق بین‌المللی پول در گزارشی پیش‌بینی کرده که رشد اقتصادی ایران برای سال جاری میلادی یعنی ۲۰۱۹ منفی ۹.۵ درصد خواهد شد.
عباس میرزاحسینی، سخنگوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز یکشنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۲ در توجیه این اقدام و برای کمرنگ کردن آثار منفی آن  به خبرگزاری ایسنا گفت: «متناسب با فرهنگ و سنت‌های ایرانی اسلامی که در شب یلدا مرسوم بوده، «روز ترویج میهمانی و پیوند با خویشان» نیز به نام این روز اضافه شده» است.


این گزارش می‌گوید رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۸ منفی ۴.۸ درصد بود.
او افزود این نام جدید نه تنها تفاوت ماهوی با آداب و رسوم این شب ندارد، بلکه بر هویت ملی و فرهنگ تمدن ایرانی اسلامی تاکید دارد.


صندوق بین‌المللی پول نرخ تورم در ایران برای سال ۹۸ را ۳۷.۵ درصد پیش‌بینی کرده، اما ارزیابی بانک‌ جهانی در این مورد بدبینانه‌تر است و نرخ تورم در ایران را ۳۸.۳ درصد پیش‌بینی کرده است.
این مقام جمهوری اسلامی درباره تغییر نام مناسبت «چهارشنبه‌سوری» نیز گفت: «با نظر کارشناسان و صاحب‌نظران کارگروه‌های تخصصی در شورای فرهنگ عمومی برای توجه به هویت ایرانی برای نخستین بار این روز با نام «روز تکریم همسایگان» به تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران اضافه شده است که این نامگذاری مقوم فرهنگ‌های ایرانی اسلامی است.»


صندوق بین‌المللی پول می‌گوید نرخ تورم در ایران بعد از ونزوئلا و سودان، بالاترین نرخ تورم در جهان است.
بسیاری از مردم در شبکه‌‌های اجتماعی به این تغییر نام‌ها واکنش نشان دادند و عنوان کردند که جمهوری اسلامی در صدد نابودی فرهنگ کهن ایران است و حتی دلشان می‌خواهد نام ایران را هم تغییر دهند.  


این نهاد پولی بین‌المللی همچنین نرخ بیکاری در ایران برای سال گذشته(۹۷) را ۱۴.۵ درصد ارزیابی کرده و این شاخص را برای سال جاری(۹۸) ۱۶.۸ درصد و برای سال آینده(۹۹) ۱۷.۴ درصد برآورد کرده است.
یکی از کاربران فضای مجازی گفت مردم نام‌های درست را می‌گویند و به فرزندانمان هم همان‌ها را یاد می‌دهیم.


سؤال اینه که با این وضعیت اقتصادی چطور ممکنه بورس رشد کنه؟
جمهوری اسلامی از ابتدای تاسیس خود موافق مناسبت‌های باستانی و فرهنگی ایرانیان چون نوروز، سیزده‌بدر، شب یلدا یا چهارشنبه‌سوری نبوده، اما نتوانسته بود آنها را به طور کلی از تقویم حذف کند.


یکی از اعضای مجلس رژیم به نام مجتبی توانگر در این زمینه گفت:‌ احتمال شروع سقوط بورس در اواسط خرداد ماه است.
در نوروز ۱۴۰۲ نیز، در حالی که هر سال مردم در روز سیزدهم فروردین، برای برگزاری مراسم «سیزده بدر» به پارک‌ها، تفرجگاه‌ها و دیگر مناطق سرسبز رفته بودند، جمهوری اسلامی به بهانه ماه رمضان ممنوعیت‌هایی را برای ورود مردم به پارک‌ها وضع کرد.


وی ماجرای مؤسسات مالی واعتباری را یا‌دآوری می‌کند که چه بلایی سر مردم آمد.  
همچنین چهارشنبه سوری در سال‌های اخیر به ویژه سال گذشته به عرصه‌ای برای اعلام مخالفت مردم با جمهوری اسلامی تبدیل شده است.


کلام:  
پیشتر احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران گفته بود که جمهوری اسلامی خواستار «نوروز اسلامی» است. او همچنین گفته که جشن‌های چهارشنبه سوری «از اقدامات نابخردانه است».<ref>[https://www.iranintl.com/202311122742 نام «چهارشنبه سوری» و «شب یلدا» در تقویم ایران تغییر کرد - ایران اینترنشنال]</ref>


احسان سلطانی
== واکنش‌ها به تغییر نام شب یلدا و چهارشنبه‌سوری در تقویم ایران ==
اقدام جمهوری اسلامی برای تغییر نام شب یلدا و چهارشنبه سوردی در شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای یافته و بسیاری از کاربران، آن را گام دیگر جمهوری اسلامی در راستای "ایران‌ستیزی" و نشانه‌ای از "دشمنی جمهوری اسلامی با هویت ملی و باستانی ایران" ارزیابی کرده‌اند.


صعود ۲.۵ برابری ارزش بورس تهران نسبت به بورس‌های جهان
تورج دریایی، استاد تاریخ ایران باستان در دانشگاه اروین کالیفرنیا در پستی در شبکه ایکس با اشاره به "دیرینه" بودن این سنت‌ها تغیر نام آنها را "نابخردی محض" عنوان کرد.


براستی با وجود تحریم‌ها، بی‌ثباتی اقتصاد کلان، رشد اقتصادی منفی، نرخ تشکیل سرمایه منفی، رکود تورمی و... چه معجزه‌ای در اقتصاد ایران افتاده است که بورس تهران ۲.۵ برابر نسبت به جهان بالا رفته است؟
ژیلا بنی‌یعقوب، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان خطاب به مقام‌های جمهوری اسلامی نوشت: «آفرین! شب یلدا و چهارشنبه‌سوری را هم به زمانی مشخص برای مبارزه تبدیل کردید. هیچ کس ممکن نبود چنین فراخوان گسترده‌ای بدهد که حتی عنوان یلدا و چهارشنبه‌سوری از این پس خودش مبارزه تلقی می‌شود. صبر کنید ببینید امسال هر کلمه یلدا و چهارشنبه‌سوری چگونه طنین مخالفت خواهد بود.»


به عقیدة کارشناسان رژیم به دلیل کسری بودجه وحشتناکی که دارد، به همین دلیل با تبلیغات و هیاهو حبابی ایجاد کرده و این رشد موهوم یک حباب و تورمه.
پدرام سلطانی، عضو و نائب رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران در شبکه ایکس نوشت: «"رسمشان" را نگه داشتیم و ناکام شدید، "اسمشان" را هم نگه خواهیم داشت…»


تا سرمایه‌های ناچیز مردم که در شرایط کنونی و رکود وحشتناک اقتصادی سرمایه‌شان در حال از بین رفتن است رو جذب کنه، این سیاست را در سالهای گذشته انجام داده و سرمایه‌های مردم را بر باد داده است، هنوز هم مردم در خیابان‌ها دنبال بازپس گیری اموالشان هستند که توسط مؤسسات غارتگر مالی این رژیم دزدیده شده است، از یاد نمی‌بریم که مطبوعات و تلویزیون رژیم با چه هیاهویی برای این مؤسسات تبلیغ می‌کردند با سودهایی که هر کسی را وسوسه می‌کرد تا برای حفظ سرمایه‌اش وارد آن بشود.
مازیار خسروی، روزنامه‌نگار با اشاره به تغییر نام برخی از شهرها پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ و بی‌اعتنایی مردم به این اقدام جمهوری اسلامی نوشت: «حالا پس از ۴ دهه شورای انقلاب فرهنگی نام‌های تازه‌ شب‌یلدا و چهارشنبه‌سوری مصوب کرده. این یعنی از گردش روزگار هیچ نیاموخته‌اند...»


از شاندیز گرفته تا مؤسسات رنگارنگ مالی، از ثامن الحجج و کاسپین و قوامین و ....
احسان بداغی، روزنامه‌نگار می‌نویسد: «کاش کمپینی راه می‌افتاد برای انتشار صورت مذاکرات جلسه‌ای که در آن شورای عالی انقلاب فرهنگی، تصمیم گرفت نام شب یلدا را به "روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان" و چهارشنبه‌سوری را به "روز تکریم همسایه" تغییر دهد. مطمئنم خواندنی و مفرح است.»


یک نمونه‌ی دیگر بازار سکه و ارز و مسکن بود به عنوان مثال در سال ۹۷ با ایجاد هیجان در بازار قیمت دلار را تا ۲۰ هزار تومان و سکه را تا ۶ میلیون تومان بالا برد و سرمایة زیادی از مردم را بالا کشید و قیمت دلار را به آرامی کاهش داد، دو نفر از مأموران دون‌پایة خودش را هم که در بازار سکه فعال بودند اعدام کرد تا موضوع را بخواباند.
اردشیر امیرارجمند، مشاور پیشین میرحسین موسوی در رابطه با این اقدام جمهوری اسلامی نوشت: «تغییر نام آیین‌های باستانی شب یلدا و چهارشنبه‌سوری از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی (که در واقع شورای عالی جهل و اوهام است) قیام علیه فرهنگ ایران و ایرانی است و‌ نشانه‌ای دیگر از بن‌بست همه‌جانبه نظام استبدادی حاکم و فاصله عمیق آن است با مردم و فرهنگ‌شان.»


از طرف دیگر با حراج شرکتهای دولتی و فروش آن به ثمن بخس در حال انتقال مالکیت عمومی به باندهای مافیایی قدرت و ثروت هستند. مانند کاری که با شرکت نیشکر هفت تپه کردند و یک شرکت ۲۳۰ میلیون دلاری را به یک پاسداربچه به ۲ میلیون دلار آنهم قسطی فروختند
شمار دیگری از کاربران نیز با اشاره به اقدام‌های پیشین و بی‌نتیجه جمهوری اسلامی در تغییر نام شماری از مناسبت‌ها و آیین‌های باستانی نوشتند که این بار نیز مردم ایران به این نام‌های جدید بی‌اعتنایی خواهند کرد و این مناسبت‌ها و آیین‌ها را با نام‌های اصیل‌شان برگزار می‌کنند. <ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%A8-%DB%8C%D9%84%D8%AF%D8%A7-%D9%88-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/a-67385428 واکنش‌ها به تغییر نام شب یلدا و چهارشنبه‌سوری در تقویم ایران - دویچه وله]</ref>


به نظر می‌رسد کفگیر رژیم بدجوری به ته دیگ خورده و یک بار دیگر به اسم سهام دست در جیب مردم کرده است، اما کارشناسان اقتصادی رژیم این وضعیت را یک حباب می‌دانند زیرا این افزایش سهام نه به دلیل افزایش تولید بلکه به دلیل عرضه مالکیت اموال عمومی صورت گرفته و به سرعت این حباب در آینده نزدیک خواهد ترکید و ماهیت ضد اقتصادی آن بیشتر بر ملا می‌شود.  
== گرانی  خوراکی‌ها در آستانه شب یلدا ==
روزنامه حکومتی آرمان چهارشنبه ۲۲ آذر۱۴۰۲ در آستانه شب یلدا و گرانی سرسام‌آور خوراکی‌ها نوشت: شب چله این روزها حسابی سوت و کور است. فعالان بازار می‌گویند که قدرت خرید مردم به‌شدت کاهش یافته و درآمد بسیاری از خانوارها جوابگوی هزینه‌های بالای یلدای سال نیست.
[[پرونده:هزینه شب یلدا در ۱۴۰۲.JPG|جایگزین=گرانی خوراکیهای شب یلدا در ۱۴۰۲|بندانگشتی|350x350پیکسل|جدول قیمت خوراکیهای شب یلدا در سال ۱۴۰۲]]
یک دورهمی ساده ۴نفره این روزها بیش از یک میلیون تومان تمام می‌شود، در حالی‌که دستمزد روزانه یک کارگر رسمی حدود ۲۵۰هزار تومان است.


'''سناریوی سهام عدالت چیست'''
هم‌چنین سازمان برنامه و بودجه رژیم اعلام کرد با افزایش نرخ ارز کالاهای اساسی که اخیراً صورت گرفت، تورم به میزان ۱۳ و نیم درصد افزایش خواهد یافت.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%88%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B4%D8%A8-%DB%8C%D9%84%D8%AF%D8%A7 گرانی سرسام‌آور خوراکی‌ها در آستانه شب یلدا - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>


کلام: سهام عدالت، یکی از پروژه‌های بسیار جنجان برانگیز اقتصاد ایران است که سران رژیم رو‌ی آن مانور و سرو صدای زیادی به‌ پا کردند،‌ احمدی نژاد و دار و دسته‌اش آن را عدالت و توزیع عادلانة ثروت در جامعه می‌داند، اما دار و دستة جناح مقابل آن را گروگان‌گیری اقتصادی می‌دانند (اعتماد آنلاین 11 آذرماه 96)
خبرگزاری «ایلنا» در گزارشی از بازار شب یلدا نوشت «با گشتی در بازار، قیمت‌های گوناگون انواع میوه؛ شیرینی و آجیل را مشاهده می‌کنیم که شهروندان فقط نظاره‌گر هستند و به گفته فروشندگان بازار، بیشتر مردم فقط قیمت‌ می‌‌گیرند و خرید نمی‌کنند.»


اما این سهام عدالت چیست؟
ایلنا همچنین به آمار سازمان صنعت و معدن و تجارت اشاره کرده که نشان دهنده افزایش ۳۰ درصدی متوسط قیمت کالاها از ابتدای سال تاکنون است. افزایشی که در برخی اقلام به ۶۰ درصد نیز رسیده است.<ref>[https://ir.voanews.com/a/media-reports-on-the-eve-of-the-longest-night-of-the-year-yalday-of-longing-and-high-prices/7396027.html گزارش رسانه‌ها در آستانه بلندترین شب سال؛ «یلدای» حسرت و گرانی  - صدای آمریکا]</ref>


در سال 1385 در حالی که کمتر از یک سال از روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد می‌گذشت، موضوع سهام عدالت و واگذاری سهم عدالت را شروع کرد، که به موجب آن  بخشی از سهام 49 شرکت‌ دولتی به اقشار کم در‌آمد واگذار ‌می‌شد، البته یک هدف دیگر این طرح بنا به‌ گفتة‌ کارشناسان رژیم خصوصی سازی و بالابردن  سوددهی شرکت‌های دولتی بود که علی طیب نیا وزیر اقتصاد رژیم در این باره گفت: «این طرح در عمل شرکت‌ها را "بی‌صاحب" کرد و به هدف خصوصی سازی که بالا بردن کارایی و سود ده کردن شرکت‌های دولتی بود کمکی نکرد».
هزینه‌های نجومی مواد غذایی سبب میلیونی شدن سفره شب چله شده و برای بسیاری از خانوارها در ایران دیگر امکان میزبانی برای شب‌نشینی یلدا وجود ندارد.


اما چگونه این طرح اجرایی شد؟
دولت قیمت‌های رسمی آجیل و انواع میوه و شیرینی را اعلام کرده اما حتی تهیه چند قلم مختصر از اقلامی با قیمت رسمی نیز برای یک خانوار سه چهار نفره هزینه‌ای بیش از یک سوم دستمزد ماهانه یک کارگر یا بازنشسته تأمین اجتماعی را شامل می‌شود.


در ابتدا ارزش سهام واگذار شده به هر نفر ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده بود و حداکثر به پنج نفر از اعضای یک خانوار داده می شد اما بعدها ارزش هر سهم به یک میلیون تومان افزایش یافت. اما اینطور نبود که دولت این سهام عدالت یک میلیون تومانی را مجانی به مردم بدهد. مشمولان باید پول سهام را پرداخت می‌کردند.
غلامرضا خدامی رئیس اتحادیه آجیل‌فروشان درباره هزینه آجیل در روزهای منتهی به شب چله گفت که «قیمت آجیل ویژه شب یلدا با بهترین کیفیت ۴۸۰ هزار تومان است که شامل پسته اکبری ممتاز، مغز گردو، بادام هندی، مغز فندق، انجیر، توت و باسلوق است.»


زمانی که سهام عدالت توزیع شد، از تعدادی از مشمولان به عنوان "بخش آسیب پذیر جامعه" پولی دریافت نشد. اما گروه‌های بعدی باید یک میلیون تومان ارزش سهام را قسطی پرداخت می‌کردند.
اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار نیز با ارائه آماری از قیمت‌های رسمی برای انار، هندوانه و خرمالو به عنوان سه میوه پرتقاضا برای شب چله گفت: «قیمت انار تا ۲۷ آذرماه در سه سطح کف قیمت، سقف قیمت و قیمت ممتاز به ترتیب ۲۰، ۳۰ و ۵۵ هزار تومان است. قیمت هندوانه ۱۰، ۱۵ و ۲۲ هزار تومان و قیمت خرمالو ۲۵، ۴۰ و ۶۰ هزار تومان است.»


در حال حاضر مشمولان دریافت سود سهام عدالت دو دسته‌اند. کسانی که قسط‌هایشان را پرداخت کرده‌اند و مالک سهام عدالت خود هستند و گروهی که فقط صاحب نصف هر سهم عدالت خود هستند (به ارزش ۵۰۰ هزار تومان).
علی بهره‌مند رئیس اتحادیه قنادان، شیرینی فروشان و کافه قنادی تهران هم قیمت هر کیلوگرم شیرینی‌ تر و خامه‌ای را بین ۱۴۰ تا ۱۸۵ هزار تومان، شیرینی دانمارکی، زبان و پاپیونی را بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ هزار تومان اعلام کرده است.
[[پرونده:خرید میوه شب یلدا.JPG|جایگزین=گرانی میوه برای شب یلدا|بندانگشتی|336x336پیکسل|خرید میوه شب یلدا در ایران ]]
خرید یک کیلو آجیل مخصوص یلدا ۴۸۰ هزار تومان، یک کیلو شیرینی ۱۸۰ هزار تومان، دو کیلو انار ۱۰۰ هزار تومان، دو کیلو پرتقال حدود ۸۰ هزار تومان، دو کیلو خرمالو ۸۰ هزار تومان و یک هندوانه سه کیلویی حدود ۶۰ هزار تومان می‌شود که در مجموع حدود یک میلیون تومان می‌شود. همچنین تهیه یک وعده چلو مرغ برای وعده شام شب یلدا برای خانواده چهار نفره حداقل ۵۰۰ هزار تومان هزینه در بر دارد.


بر اساس آمار رسمی رژیم  ۴۹ میلیون و 226 هزارو 193 نفر مشمولان سهام عدالت هستند،
به بیان دیگر با در نظر گرفتن قیمت‌های رسمی و دستوری دولت، یک خانواده چهار نفره برای داشتن یک سفره حداقلی یلدا و یک وعده شام دست‌کم یک و نیم میلیون تومان هزینه خواهد کرد. این رقم  با دستمزدهای هشت میلیون تومانی خانوارهای کارگری و بازنشسته هیچ ارتباطی ندارد چرا که غالب خانوارها اقلام و کالاهای مورد نیاز را با قیمت‌هایی بیش از قیمت‌های رسمی و دستوری خریداری می‌کنند.


اما چه میزان سود تا به حال به مردم پرداخت شده است؟
قیمت‌های نجومی مواد خوراکی بدون شک فرهنگ شب‌نشینی فامیلی شب چله در ایران را دستخوش تغییرات گسترده‌ای کرده و بسیاری از خانوارها دیگر امکان میزبانی بستگان و فامیل در شب یلدا به دلیل هزینه‌های چند میلیون تومانی یک مهمانی ساده را ندارند!<ref>[https://kayhan.london/1402/09/28/338023/ شب چله با هزینه‌های میلیونی؛ جمهوری اسلامی شب‌نشینی یلدا را هم از مردم می‌گیرد - کیهان لندن]</ref>


خبرگزاری حکومتی تسنیم 17 اسفند 1395
== منابع ==
 
میرعلی اشرف پوری حسینی رئیس كل سازمان خصوصی سازی میگه برای 49 میلیون و 226هزار و 193 نفر صورت حساب سهام عدالت تهیه شده, یعنی حدود 50میلیون نفر, وی گفت 1384 میلیارد تومان در سه سال نخست اجرای طرح سهام عدالت میان سهامداران سود تقسیم شد.یعنی هر سال حدود 400میلیارد تومان بین 50میلیون نفر یعنی 8هزار تومان، یعنی صفر.
 
خبرگزاری فارس 4 آذر 96: محمدرضا پورابراهیمی: رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه برگه سهام عدالت باید انتقال مالکیت شود تا مردم از حق سهام بهره مند شوند گفت: این انجام نشده و دولت در پیشنهاد جدیدی 4 هزار میلیارد سود سهام را می خواهد بین 50میلیون نفر پخش کند که ماهانه بین 3 تا 5هزار تومان برای هرنفر می شود که پول دو تا نان سنگک است
 
و در نهایت  در اواخر دی‌ماه 96 دولت روحانی تصمیم گرفت که به 33 میلیون نفر سود سهام بدهد با این توجیه که همه مشمولان مدارک خود را تکمیل نکرده‌اند و هنوز مدارک آنها "راستی آزمایی" نشده است. با این ترفند بیش از 6 میلیون نفر را حذف کرد.
 
اما همین تعداد به دو دسته تقسیم شدند کسانی که پول سهام خود را کامل پرداخته اند که به آنها در سه قسط 150هزار تومان پرداخت خواهد شد، یعنی هر قسط 50 هزار تومان و کسانی که صاحب نصف سهام عدالت خود هستند که به آنها 78 هزار تومان در سه قسط یعنی هر قسطی 26 هزار تومان پرداخت خواهد شد. به گفته پوری حسینی رئیس كل سازمان خصوصی سازی مرحله از تقسیم سود سهام عدالت که از امروز (19 دی ماه 96) بعد از ظهر به حساب مشمولان واریز خواهد شد، در مجموع یک‌سوم سودی که هر مشمول باید تا پایان سال دریافت کند به حساب آنها واریز می‌شود.
 
یعنی بطور خلاصه و صاف و ساده تا الان 26 هزار تومان دست مردم را گرفته است یعنی پول یک وعد چلوکباب.
 
به گفتة پوری حسینی ارزش دارایی‌هایی که به سهام عدالت  اختصاص داده شده ۹۰ هزار میلیارد تومان است.
 
تابناک 23 آذر 1395 
 
کلام:  محمدرضا پور ابراهیمی نمایندة مجلس رژیم در این باره گفت سهام عدالت با مافیای ۲۵۰ نفره اداره می‌شود، یعنی این 250 نفر سود این سهام را بالا می‌کشند، در حالی که این سرمایه با سود متوسط 15 درصد در سال، به هر نفر 275 هزار تومان سود می‌رسد. که این پول توسط مهره‌های رژیم به اسم طبقه ضعیف بالا کشیده‌ می‌شود.
 
اما یک میلیون تومان در سال 85 معادل 1100 دلار بوده است، یعنی اگر کسی یک میلیون تومان آن روز به دلار تبدیل می‌کرد الان تقریباً 5 میلیون و 300 هزار تومان پول داشت، یعنی سرمایه اش بیش از 5 برابر شده بود، با سود سهام عدالت یعنی سالی 150 هزار تومان 28 سال طول می‌کشد تا سرمایه اش 5 برابر شود یا 4 میلیون و 300 هزار تومان سود بگیرد. آن هم 150 هزار تومان قطره چکانی که ماکزیمم پول 3 کیلو گوشت می‌شود.
 
در آستانه انتخابات ریاست جمهوری رژیم در سال  ١٣٨٨ احمدی‌نژاد به حدود ٩ میلیون نفر سود سهام عدالت پرداخت کرد، که این اقدام را جناح مقابل یک"تخلف انتخاباتی" و "خرید رای مردم" خواند.
 
قرار شد که به افرادی از دهک پایین جامعه و افرادی با شرایط خاص این سهام بدون  دریافت پولی واگذار شود و از سود این افراد طی ده‌سال کم شود.
 
اما میزان سودی که پرداخت شده چقدر می‌باشد؟
 
22 دی 1396
 
دولت ایران بعد از ۱۱ سال، برای اولین بار "به صورت قانونی" به تقریبا "همه گروه‌های مشمول" سود سهام عدالت پرداخت. البته همانطور که در ادامه این گزارش آمده، قبلا هم در مواردی سودهایی پرداخت شده که در یک مورد هم بحث برانگیز شد.
 
در این گزارش تلاش شده به سوالات اساسی درباره طرح بحث برانگیز سهام عدالت پاسخ داده شود.
 
سهام عدالت چست؟
 
همایش واگذاری سهام عدالت در هفتم آبان ١٣٨٥ از راست به چپ: محمود احمدی‌نژاد (رئیس جمهوری) غلامعلی حداد عادل (رئیس مجلس) پرویز داوودی (معاون اول رئیس جمهوری) داوود دانش‌جعفری (وزیر اقتصاد)حق نشر عکسMEHRNEWS
 
Image caption
 
همایش واگذاری سهام عدالت در ششم آبان ١٣٨٥ از راست به چپ: محمود احمدی‌نژاد (رئیس جمهوری) غلامعلی حداد عادل (رئیس مجلس) پرویز داوودی (معاون اول رئیس جمهوری) داوود دانش‌جعفری (وزیر اقتصاد)
 
سبدی از سهام ۴۹ شرکت بیشتر صنعتی ایران است که در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، با هدف "توزیع ثروت دولت میان بخش‌های کم درآمد جامعه" آغاز شد. واگذاری در آبان ۱۳۸۵ اعلام شد. این طرح در طول یازده سال اخیر یکی از موضوعات بحث برانگیز اقتصاد ایران بود.
 
آغاز واگذاری 'سهام عدالت' به ايرانيان کم درآمد
 
منتقدانش می‌گویند این طرح که یکی دیگر از هدف‌هایش کمک به خصوصی سازی شرکت‌های دولتی بود، اقدامی ظاهری بود و در عمل این شرکت‌ها همچنان در مالکیت غیر مستقیم دولت ماندند یا به شرکت‌های شبهه دولتی رسیدند. علی طیب‌نیا وزیر وزیر اقتصاد در دولت اول حسن روحانی هم گفت که این طرح در عمل شرکت‌ها را "بی‌صاحب" کرد و به هدف خصوصی سازی که بالا بردن کارایی و سود ده کردن شرکت‌های دولتی بود کمکی نکرد.
 
سهام عدالت چقدر می‌ارزد؟
 
در زمان واگذاری، ارزش هر سهم ۵۰۰ هزار تومان بود، اما بعد با دستور محمود احمدی‌نژاد، ارزش آن به یک میلیون تومان افزایش یافت. سقف ارزش سهام عدالتی که به خانواده‌ها اختصاص می‌یافت هم پنج میلیون تومان در نظر گرفته شد.
 
سازمان خصوصی سازی ایران، که مسئول مدیریت این طرح است می‌گوید، ارزش سهام یک میلیون تومانی یازده سال قبل، در آبان ۱۳۹۶، به "حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان" رسیده است. البته سهام عدالت هنوز قابل خرید و فروش نیست و ارزشی که مقام‌های ایران اعلام می‌کنند، برآورد آنها از ارزش سهام است.
 
اما اینطور نبود که دولت این سهام عدالت یک میلیون تومانی را مجانی به مردم بدهد. مشمولان باید پول سهام را پرداخت می‌کردند.
 
مشمولان سهام عدالتشان را چند خریده‌اند؟
 
یازده سال پیش، زمانی که سهام عدالت توزیع شد، از مشمولان تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی، به عنوان "بخش آسیب پذیر جامعه" پولی دریافت نشد. اما گروه‌های بعدی باید یک میلیون تومان ارزش سهام را قسطی پرداخت می‌کردند.
 
در حال حاضر مشمولان دریافت سود سهام عدالت دو دسته‌اند. کسانی که قسط‌هایشان را پرداخت کرده‌اند و مالک سهام عدالت خود هستند (مشمولان بهزیستی و کمیته امدام هم جزو این دسته هستند) و گروهی که فقط صاحب نصف هر سهم عدالت خود هستند (به ارزش ۵۰۰ هزار تومان).
 
سود سهام عدالت چقدر است؟
 
در اولین مرحله پرداخت "رسمی" سود سهام عدالت، قرار است طبق جدول زیر، سود پرداخت شود.
 
کسانی که قسط‌ها را کامل پرداخت کرده‌اند  ۱۵۰ هزار تومان سه پرداخت ۵۰ هزار تومانی
 
کسانی که صاحب نصف سهام عدالت خود هستند  ۷۸ هزار تومان   سه پرداخت ۲۶ هزار تومانی
 
چند نفر سود سهام عدالت می‌گیرند؟
 
در مجموع ۴۹ میلیون نفر مشمول دریافت سود سهام عدالت هستند. اما در این مرحله به ۳۳ میلیون نفر سود پرداخت شده است. دلیلش هم این است که هنوز همه مشمولان مدارک خود را تکمیل نکرده‌اند و هنوز مدارک آنها "راستی آزمایی" نشده است.
 
کل مشمولان       مشمولان تایید شده کل سود مرحله اول      کل تا پایان سال
 
۴۹ میلیون نفر     ۳۳ میلیون نفر     ۱۲۰۰ میلیارد تومان     ۳۸۰۰ میلیارد تومان
 
سودی که قرار است پرداخت شود مربوط به سال مالی ۱۳۹۵ است.
 
درباره سهم عدالت بیشتر بخوانید:
 
سهام عدالت در ایستگاه آخر؛ حالا نوبت سود است
 
'۵۰۰ هزار تومان بدهید سهام عدالت بگیرید'
 
آیا پرونده سهام عدالت بسته می‌شود؟
 
سازمان خصوصی سازی- برگه-های سهام عدالت ارزشی ندارند
 
سهام عدالتحق نشر عکسMEHRNEWS
 
آیا قبل از این هم سود سهام عدالت پرداخت شده بود؟
 
تاکنون در سه مرحله سودهایی پرداخت شده است اما این اولین بار است که سود به همه گروه‌ها و به صورت "قانونی" پرداخت می‌شود.
 
در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ در مجموع به سه گروه از مشمولان سود پرداخت شد. اما از سال ۱۳۸۷ پرداخت‌ها متوقف شد چون بر اساس قانون اولا باید سود بعد از پایان پرداخت اقساط آغاز می‌شد و دوم اینکه سود سهام عدالت باید از محل سود شرکت‌ها پرداخت می‌شد، نه از بودجه عمومی دولت.
 
در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ١٣٨٨ دولت محمود احمدی‌نژاد به حدود ٩ میلیون نفر سود سهام عدالت پرداخت کرد، که بعدها بعضی از نمایندگان مجلس این اقدام را "تخلف انتخاباتی" و "خرید رای مردم" خواندند.
 
پی‌گیری 'توزیع غیرقانونی پول' توسط دولت ایران قبل از انتخابات ۸۸
 
چه کسانی مشمول دریافت سهام عدالت هستند؟
 
۱۸ گروه مشمول دریافت سهام عدالت هستند. گروه اول، مددجویان کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان فاقد شغل هستند، دوم، روستاییان و عشایر کم درآمد و سوم شاغلین و بازنشستگان دستگاه‌های اجرایی و در نهایت دامنه مشمولان به کارگران فصلی می‌رسد.
 
فهرست کامل مشمولان سهام عدالت
 
اما در مورد شناسایی این افراد، انتقادهایی وجود دارد. دولت ایران بارها اذعان کرده که به دلیل نبود یک ساختار مالیاتی کارآمد در کشور، نمی‌تواند به صورت دقیق جامعه را براساس میزان ثروت دسته بندی کند. این مسئله که بیشتر در مورد پرداخت یارانه‌های نقدی مطرح شد، در مورد توزیع سهام عدالت هم صدق می‌کند.
 
سایت حکومتی اعتماد آنلاین 11 آذرماه 1396
 
'''سهام عدالت؛اولین گروگان'''
 
سهام عدالت را اولین اقدام فراگیر و جنجالی دولت نهم می توان دانست. آبان ماه سال ۱۳۸۵بود که محمود احمدی نژاد  آغاز اجرای طرحی تحت عنوان سهام عدالت را اعلام کرد . وی هدف از اجرای این طرح را کاهش فقر عنوان کرده و می گفت: «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشرها مختلف جامعه هدف اصلی اجرای چنین طرحی است. »
 
هنوز دولت یک ساله نشده بود که «آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت»به تصویب رسید.
 
بهمن ماه سال ۸۴ . تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در همین روز بر عزم راسخ دولت جدید در عملی ساختن این پروژه صحه گذاشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد. ثبت نام سراسری برای دریافت سهام عدالت آغاز شد و در اولین مرحله افراد تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی بودند که مشمول دریافت آن شناخته شدند . برگه هایی که ارزش آنها در ابتدا 500 هزار تومان بود و بعدها به یک میلیون تومان افزایش یافت.
 
قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت گردد. واگذاری ها در این راستا شکل عوض کرد و برخی شرکت های دولتی در قالب سهام عدالت واگذار شدند.
 
60 شرکت بورسی و غیربورسی برای واگذاری در قالب این طرح انتخاب شدند و مقرر شد دولت به وکالت از مردم در یک دوره  10 سال از محل سود این شرکت‌ها، حق السهم سهامداران را بپردازد.
 
حالا یازده سال پس از اجرای این قانون سود سهام یک میلیون تومانی برابر با حدود 150 هزار و سود 532 هزار تومانی این سهام حدود 90 هزار تومان است؛ 49 میلیون سهامدار سهام عدالت اگر مروری بر سخنان رییس دولت اسبق داشته باشند به این نتیجه خواهند رسید که هیاهو برای هیچ چگونه کلید خورده است، خصوصا که در این سال های گام هایی که باید در این راستا برداشته می شد، اجرایی نشده و توپ مسئولین بر زمین دولت بعدی انداخته شد. برخی نیز معتقدند شیوه اجرای این طرح از سوی دولت نهم سبب شد 60 شرکت سودده در حقیقت معلق میان دولتی بودن یا نبودن باقی بمانند..
 
خبرگزاری حکومتی تسنیم 19 دی ماه 1396
 
ه گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ پوری حسینی با اشاره به خبر منتشرشده به نقل از رئیس جمهور در خصوص پرداخت سود سهام عدالت گفت: 49 شرکت به‌عنوان شرکتهای سرمایه‌پذیر در سبد سهام عدالت قرار دارند که بخشی از سهام این شرکتها به مشمولان این طرح اختصاص پیدا کرده است و در حال حاضر بیش از 49 میلیون نفر به‌عنوان مشمولان ثبت‌نام‌شده قطعی سهامدار سهام عدالت در کشور شناخته شده‌اند و سهامدار می‌باشند.
 
رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی با ابراز این‌که از میان این 49 میلیون مشمول سهام عدالت، حدود 2 میلیون نفر متوفی هستند افزود: بر اساس قانون پس از پایان مهلت 10 سال تسویه اقساط سهام عدالت، سود سهام سال مالی 95 این شرکتها باید در سال 96 میان مشمولان توزیع شود.
 
وی با یادآوری این‌که دیروز ریاست محترم جمهوری موافقت خود را با آغاز انتقال سود سهام عدالت میان مشمولین اعلام داشت اضافه کرد: بر این اساس مشمولانی که میزان سهام عدالت آنها یک‌میلیون تومان است (شامل مشمولان مددجوی کمیته امداد و سازمان بهزیستی و نیز افرادی که از محل آورده نقدی خود اقدام به تسویه مانده بدهی اقساط سهام خود نموده‌اند) بابت عملکرد سود سال مالی 95 شرکتهای سرمایه‌پذیر، 150 هزار تومان سود دریافت خواهند کرد که البته این سود به‌مرور و طی دو یا سه مرحله به حساب آنها واریز خواهد شد.
 
پوری حسینی گفت: افرادی هم که سهام عدالت آنها کمتر از یک‌میلیون تومان ارزش دارد، به‌نسبت ارزش سهام خود سود سهام عدالت دریافت خواهند کرد.
 
بیشتر بخوانید: جزئیات پرداخت سود 150هزار تومانی سهام عدالت در 3 فاز
 
بیشتر بخوانید: اختصاصی؛ رقم سود مرحله اول سهام عدالت، 26600 تومان
 
وی  گفت: کلیه 49 میلیون نفری که ثبت‌نام‌شده قطعی سهام عدالت هستند، قطعاً سود مربوط به سهام خود را دریافت می‌کنند. کل سود پرداختی 150 هزار تومان است که در سه نوبت و برای کسانی که سهامشان یک‌میلیون تومان است پرداخت شده و مابقی سهامداران نیز به‌اندازه 53 درصد از سهام خود، سود دریافت می‌کنند که در مجموع حدود 80 هزار تومان است و در دو تا سه قسط پرداخت می‌شود.
 
رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی در ادامه با بیان این‌که در مجموع سود تقسیمی سال مالی 95 شرکتهای سرمایه‌پذیر 4200 میلیارد تومان است، گفت: از این مقدار حدود 400 میلیارد تومان بابت افزایش سرمایه این شرکتها اختصاص یافته است و در مجموع باید 3800 میلیارد تومان سود تقسیمی سال مالی 95 شرکتهای سرمایه‌پذیر میان مشمولان سهام عدالت تقسیم شود.
 
وی همچنین با اعلام این‌که تا به امروز حدود 1200 میلیارد تومان سود تقسیمی مجامع از شرکتهای سرمایه‌پذیر دریافت شده است اظهار داشت: این میزان سود یک‌سوم مجموع سود تقسیمی این مجامع است، بنابراین در این مرحله از تقسیم سود سهام عدالت که از امروز (سه‌شنبه) بعد از ظهر به حساب مشمولان واریز خواهد شد، در مجموع یک‌سوم سودی که هر مشمول باید تا پایان سال دریافت کند به حساب آنها واریز می‌شود.
 
تابناک 23 آذر 1395  : محمدرضا پور ابراهیمی: سهام عدالت با مافیای ۲۵۰ نفره اداره می‌شود

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۴۶

شب یلدا
سفره شب یلدا.JPG
سفره شب یلدا
نام رسمیشب یلدا
نام دیگرشب چله
نوعملی و باستانی ایرانی
اهمیتطولانی‌ترین شب سال
جشن‌هاملی و باستانی ایرانی
آغازشامگاه ۳۰ آذر سال خورشیدی
پایانصبح روز ۱ دی سال خورشیدی
تاریخشب ۳۰ آذر تا روز ۱ دی سال خورشیدی
مرتبط بهفرهنگ ایرانی

شب یلدا یا شب چله یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. یلدا به فاصله زمانی میان غروب آفتاب در ۳۰ آذرماه تا طلوع آفتاب در اول دی‌ماه گفته می‌شود. یلدا از واژه‌ای سریانی به معنای تولد و زایش برگرفته شده است. در باور ایرانیان باستان، تاریکی سمبل اهریمن است و از آن‌جایی که در طولانی ترین شب سال، تاریکی اهریمنی دیرمی‌پاید، ایرانیان در این شب گرد هم آمده آتش برافروخته و تاصبح شب زنده‌داری می‌کردند تا تاریکی و ارواح اهریمنی و شیطانی نابود شوند. شب یلدا به جز ایران در کشورهای همسایه ایران مانند افغانستان و تاجیکستان و حتی در هند و کشمیر نیز مرسوم است. این جشن شباهت زیادی با جشن‌های دیگر کشورها به خصوص شب کریسمس مسیحیان دارد و با آن همزمان است.

در دوران معاصر مردم ایران این جشن را با گرد‌همایی فامیل و شب زنده داری و خواندن دیوان حافظ و خوردن خوراکی‌های متنوع می‌گذرانند. در این شب مرسوم است که بزرگان فامیل داستانها و متل‌های جالب برای کوجکترها تعریف می‌کنند و آنها را سر ذوق می‌آورند.

در شب یلدا خوارکیهای متنوعی تناول می‌شود. از جمله آجیل که اغلب شیرین است و در آن از باسلوق و میوه‌های خشک نیز استفاده می‌شود. همچنین میوه‌هایی مانند انار، هندوانه، خرمالو و به و همینطور انواع شیرینی‌ها.

در سالهای اخیر شب یلدا با چالشهایی همراه بوده است. از آنجا که جمهوری اسلامی از ابتدای روی کار آمدن با سنتها و آیین‌های باستانی ایرانی مخالفت داشته و همواره در صدد از بین بردن آنها بوده است، در سال ۱۴۰۲ تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی مبنی بر نام‌گذاری شب یلدا و چهارشنبه سوری به روز «ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» و «روز تکریم همسایگان» خبرساز شد. این تغییر نام دو آیین مهم و اصلی ایرانی باعث موضع‌گیری بسیاری از فعالان حوزه فرهنگ علیه این تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی شد.

چالش بعدی و مهمی که در سالهای اخیر آیین شب یلدا را بسیار تحت تاثیر قرار داده است گرانی و تورم افسار گسیخته به خصوص گرانی خوراکی‌ها و مواد غذایی است. بنا بر برآوردهای ارائه شده از سوی رسانه‌های مختلف یک دور همی ساده ۴ نفره شب یلدا همراه با شام یک و نیم میلیون تومان خرج دارد و خانواده‌های کم درآمد که اکثریت جامعه اران را تشکیل می‌دهند توان تامین این بودجه را ندارند.

مقدمه

شب یلدا یا چله یکی از کهن‌‌ترین جشن‌ های ایرانی است. یلدا به فاصله زمانی میان غروب آفتاب در ۳۰ آذر ماه (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول دی ماه (نخستین روز زمستان) گفته می‌شود.

در تقویم  ایرانیان، جشن های بسیاری دیده می شود که یکی از مهم ترین ها شب یلدا است؛ چندین هزار سال است که ایرانیان آخرین شب پاییز را که یلدا نام دارد و بلندترین و تاریک ترین شب سال لقب گرفته است تا سپیده دم و زایش اولین اشعه های آفتاب، بیدار می ‌مانند و در کنار اعضای خانواده و فامیل و دوستان خود به بزم و شادی می گذرانند. از گذشته‌های دور، ایرانیان شب یلدا را تا سپیده صبح در گرد آتش،‌ به جشن و پایکوبی می‌گذراندند.[۱]

تاریخچه شب یلدا

شب یلدا در ایران باستان
نگاره‌ای از جشن شب یلدا در ایران باستان

یلدا از واژه‌ ای سریانی به معنای تولد و زایش برگرفته شده است. در باور ایرانیان باستان، تاریکی سمبل اهریمن است و از آن جایی که در طولانی ‌ترین شب سال، تاریکی اهریمنی دیر می ‌پاید، این شب در نظر ایرانیان منحوس و بدقدم بوده و چون فرا می‌ رسید، آتش روشن می کردند تا تاریکی و ارواح اهریمنی و شیطانی بگریزند و نابود شوند. هم چنین مردم گرد هم جمع می شدند و تمام شب را با نوشیدن و خوردن می گذراندند و به شادی و پایکوبی و گفتگو می پرداختند.[۱]

تاریخچه دقیق جشن شب یلدا  مشخص نیست اما بسیاری از باستان شناسان هفت هزار سال پیش را برای تاریخ شب یلدا مطرح کرده اند.  تاریخ ثبت شده شب یلدا به 500 سال پیش از میلاد برمیگردد و تاریخ وارد شدن آن به تقویم رسمی ایرانیان باستان به زمان داریوش یکم مربوط می شود تقویمی که شامل گاه شماری مصری ها و بابلی ها است.

همچنین مشخص نیست وا‌ژه یلدا  چطور و چه زمانی وارد زبان فارسی شده است.  این گونه از تاریخ بر آمده است که مسیحیان اولیه که در روم زندگی می کردند دچار سختی های فراوانی بودند در همان حال عده ای از آنها تصمیم به مهاجرت به ایران می‌گیرند و به خاطر نزدیک بودن فرهنگ ها این واژه سریانی به زبان فارسی راه پیدا می کند.[۲]

به طور کلی، در ایران باستان برای هر مراسم و سرور آیینی، سفره ای خاص می‌ گستردند که در آن علاوه بر آلات و ادوات نیایش همچون عطردان، آتشدان، بخوردان و غیره، محصولات خوردنی فصل و خوراک ‌های گوناگون هم می گذاشتند و هر آنچه از میوه تازه‌ فصل که امکان داشت و میوه‌ های خشک در این سفره یافت می شد.

ایرانیان باستان با این اعتقاد که سپیده دم شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها طولانی‌تر می ‌شوند و تابش نور ایزدی جهان را فرا می گیرد، آخرین شب پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید نامیدند و از آن زمان تاکنون، برای آن جشن بزرگی بر پا می شود و به همین دلیل، در آیین زرتشتی، به دهمین ماه سال، دی، به معنای دادار و آفریننده می‌ گفتند که در واقع، ماه تولد خورشید بود.

ابوریحان بیرونی جشن یلدا را میلاد اکبر می نامد که منظور از آن میلاد خورشید است. در کتاب آثار الباقیه ابوریحان بیرونی از روز اول دی ماه، تحت عنوان خور یاد شده ‌است و در کتاب قانون مسعودی نسخه موزه بریتانیا که در لندن موجود است، این روز، خُره روز نام گرفته است و در بعضی منابع دیگر خرم روز نامیده می ‌شود. فردوسی هم در شاهنامه، یلدا و خور روز را به هوشنگ از شاهان پیشدادی ایران نسبت داده است.[۱]

شب یلدا در افغانستان
جشن شب یلدا در افغانستان

چله

کلمه چلّه هم مخفف واژه چهل و صرفاً نشان ‌دهنده گذشت یک دوره زمانی معین (و نه الزاماً چهل روز) است.

ایرانیان باستان با استفاده از تجربیات و توانایی هایی که داشتند، فعالیت ‌های خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و حرکت و قرار ستارگان تنظیم می کردند.

چله بزرگ از اولین روز دی ماه که خرم روز نام دارد، تا دهم بهمن ماه که جشن سده است، محاسبه می شود و در این ایام شدت سرما بیشتر است، سپس چله کوچک فرا می رسد که از دهم بهمن ماه تا بیستم اسفند ماه به طول می ‌انجامد و در این ایام کم کم از شدت سرما کاسته می‌ شود.[۱]

شب چله در حوزه ایران بزرگ

در خراسان بزرگ تا کشمیر شب چله بزرگ مورد تکریم بوده‌است. بخصوص در افغانستان، بخش‌هایی از پاکستان و شمال هند و کشمیر به شب یلدا شب «چله کلان» می‌گویند. بخصوص در میان تاجیکان شب چله کلان (بزرگ) با آیین‌هایی همراه است. این آیین‌ها شباهت زیادی به آیین‌های شب چله ایرانی دارد.

در مزار شریف، همه ساله با نزدیک شدن به آخرین و طولانی‌ترین شب از فصل پاییز که چله بزرگ نام دارد، مردم فرهنگ دوست ولایت بلخ در شمال افغانستان با آداب و رسوم خاص خود به استقبال این شب می‌روند.[۳]

شب یلدا در بین اقوام ایرانی
جشن شب یلدا در کهکیلویه و بویر احمد

شباهت یلدا با جشن‌های دیگر اقوام

جشن انقلاب زمستانی در بین دیگر اقوام باستان نیز رایج بوده‌است. در روم باستان و هم‌زمان با ترویج مسیحیت، پرستش سول اینویکتوس (خورشید شکست ناپذیر) ایزد پاگان رومی بسیار شایع بود و رومیان میلاد او را در زمان انقلاب زمستانی جشن می‌گرفتند. سول اینویکتوس در آیین میتراییسم رومی نیز نقشی ویژه داشت و حتی میتراس (معادل یونانی میترا ایزد باستان ایرانی) لقب خورشید شکست ناپذیر را داشت.

محققان معتقدند که مسیحیت غربی چارچوب اصلی خود را که به این دین پایداری و شکل بخشیده به مذاهب پیش از مسیحیت روم باستان از جمله میتراییسم مدیون است و برای نمونه تقویم کلیساها، بسیاری از بقایای مراسم و جشن‌های پیش از مسیحیت بخصوص کریسمس را در خود نگاه داشته‌است و کریسمس به عنوان آمیزه‌ای از جشن‌های ساتورنالیا و زایش میترا است در روم باستان در قرن چهارم میلادی با رسمی شدن آیین مسیحیت و به فرمان کنستانتین به عنوان زادروز رسمی مسیح در نظر گرفته شد.

جشن تولد میترا تنها آئینی نیست که به مسیحیت راه پیدا کرده‌است. میان سنت‌های مسیحیان و آئین میتراییسم شباهت‌های زیادی وجود دارد. امروزه تمام مسیحیانی که تولد عیسی مسیح را جشن می‌گیرند، هنوز هم در روز جشن شومینه و شمع‌هایشان را روشن نگاه می‌دارند،  درخت کریسمس را با چراغ‌های کوچک نورانی تزئین می‌کنند، شب زنده داری می‌کنند و غذا‌های مخصوص و ویژه می‌خورند؛ به دید و بازدید یکدیگر می‌روند و این مناسبت را در کنار دوستان و اقوامشان جشن می‌گیرند؛ درست نظیر همان سنتی که ایرانیان باستان در شب یلدا برگزار می‌کردند. کریسمس و یلدا تنها نمونه‌ای از بسیاری از باورها، آداب و رسوم، نمادها، داستان‌ها و افسانه‌های مشترکی هستند که مردم ملل مختلف و مذاهب مختلف را به هم پیوند می‌زنند.[۳]

خوراکی‌های شب یلدا

آجیل شب یلدا
آجیل شب یلدا

در شب یلدا میوه‌ها و خوراکی‌های متنوعی استفاده می‌شود. از جمله میوه‌هایی که در شب یلدا مصرف می‌شود می‌توان هندوانه، انار، به، خرمالو و انواع میوه‌های خشک شده را نام برد. همچنین  آجیل نیز جزو تنقلات سفره شب یلداست. آجیل شب یلدا اغلب طعم شیرینی دارد و شامل پسته، بادام، فندق، گردو هم ‌می‌شود.

با توجه به اینکه هندوانه میوه ای خنک و تابستانی است اما از جمله میوه‌های اصلی شب یلداست. در باور ایرانیان هنداوانه یادآور گرمای تابستان و حرارت خورشید است و بر این باور بودند که اگر مقداری هندوانه در شب یلدا خورده شود، در سراسر زمستان، سرما و بیماری بر افراد غلبه نخواهد کرد. [۱]

شب یلدا در دوران معاصر

جشن چله یا جشن یلدا، امروزه هم، با گرد هم آمدن و شب نشینی اعضای خانواده و فامیل برگزار می شود. آیین این شب، تناول انواع آجیل مخصوص، انار، هندوانه و شیرینی و میوه های متنوع است که همه جنبه‌ نمادین دارند و نشان فراوانی، برکت، تندرستی و شادکامی هستند.

در این شب تفأل به دیوان حافظ شیرازی مرسوم است و بزرگان جمع با داستان سرایی و متل‌گویی، کوچک ‌تر‌ها را بر سر ذوق می ‌آورند و با حکایت هایی از گذشتگان آشنا می کنند. [۱]

تغییر نام شب یلدا و چهارشنبه سوری در تقویم ایران

شب یلدا در ایران معاصر
تصویری از شب یلدا در خانواده ایرانی در دوران معاصر

بر اساس تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی از سال ۱۴۰۳ در تقویم رسمی، آخرین شب پاییز، (شب یلدا) و سه‌شنبه آخر سال، (چهارشنبه سوری) به «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» و «روز تکریم همسایگان» تغییر نام پیدا کردند.

برخی از رسانه‌های ایران چنین تصمیمی را به عنوان «حذف» نام‌های شب یلدا و چهارشنبه سوری توصیف کردند.

عباس میرزاحسینی، سخنگوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز یکشنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۲ در توجیه این اقدام و برای کمرنگ کردن آثار منفی آن  به خبرگزاری ایسنا گفت: «متناسب با فرهنگ و سنت‌های ایرانی اسلامی که در شب یلدا مرسوم بوده، «روز ترویج میهمانی و پیوند با خویشان» نیز به نام این روز اضافه شده» است.

او افزود این نام جدید نه تنها تفاوت ماهوی با آداب و رسوم این شب ندارد، بلکه بر هویت ملی و فرهنگ تمدن ایرانی اسلامی تاکید دارد.

این مقام جمهوری اسلامی درباره تغییر نام مناسبت «چهارشنبه‌سوری» نیز گفت: «با نظر کارشناسان و صاحب‌نظران کارگروه‌های تخصصی در شورای فرهنگ عمومی برای توجه به هویت ایرانی برای نخستین بار این روز با نام «روز تکریم همسایگان» به تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران اضافه شده است که این نامگذاری مقوم فرهنگ‌های ایرانی اسلامی است.»

بسیاری از مردم در شبکه‌‌های اجتماعی به این تغییر نام‌ها واکنش نشان دادند و عنوان کردند که جمهوری اسلامی در صدد نابودی فرهنگ کهن ایران است و حتی دلشان می‌خواهد نام ایران را هم تغییر دهند.

یکی از کاربران فضای مجازی گفت مردم نام‌های درست را می‌گویند و به فرزندانمان هم همان‌ها را یاد می‌دهیم.

جمهوری اسلامی از ابتدای تاسیس خود موافق مناسبت‌های باستانی و فرهنگی ایرانیان چون نوروز، سیزده‌بدر، شب یلدا یا چهارشنبه‌سوری نبوده، اما نتوانسته بود آنها را به طور کلی از تقویم حذف کند.

در نوروز ۱۴۰۲ نیز، در حالی که هر سال مردم در روز سیزدهم فروردین، برای برگزاری مراسم «سیزده بدر» به پارک‌ها، تفرجگاه‌ها و دیگر مناطق سرسبز رفته بودند، جمهوری اسلامی به بهانه ماه رمضان ممنوعیت‌هایی را برای ورود مردم به پارک‌ها وضع کرد.

همچنین چهارشنبه سوری در سال‌های اخیر به ویژه سال گذشته به عرصه‌ای برای اعلام مخالفت مردم با جمهوری اسلامی تبدیل شده است.

پیشتر احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران گفته بود که جمهوری اسلامی خواستار «نوروز اسلامی» است. او همچنین گفته که جشن‌های چهارشنبه سوری «از اقدامات نابخردانه است».[۴]

واکنش‌ها به تغییر نام شب یلدا و چهارشنبه‌سوری در تقویم ایران

اقدام جمهوری اسلامی برای تغییر نام شب یلدا و چهارشنبه سوردی در شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای یافته و بسیاری از کاربران، آن را گام دیگر جمهوری اسلامی در راستای "ایران‌ستیزی" و نشانه‌ای از "دشمنی جمهوری اسلامی با هویت ملی و باستانی ایران" ارزیابی کرده‌اند.

تورج دریایی، استاد تاریخ ایران باستان در دانشگاه اروین کالیفرنیا در پستی در شبکه ایکس با اشاره به "دیرینه" بودن این سنت‌ها تغیر نام آنها را "نابخردی محض" عنوان کرد.

ژیلا بنی‌یعقوب، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان خطاب به مقام‌های جمهوری اسلامی نوشت: «آفرین! شب یلدا و چهارشنبه‌سوری را هم به زمانی مشخص برای مبارزه تبدیل کردید. هیچ کس ممکن نبود چنین فراخوان گسترده‌ای بدهد که حتی عنوان یلدا و چهارشنبه‌سوری از این پس خودش مبارزه تلقی می‌شود. صبر کنید ببینید امسال هر کلمه یلدا و چهارشنبه‌سوری چگونه طنین مخالفت خواهد بود.»

پدرام سلطانی، عضو و نائب رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران در شبکه ایکس نوشت: «"رسمشان" را نگه داشتیم و ناکام شدید، "اسمشان" را هم نگه خواهیم داشت…»

مازیار خسروی، روزنامه‌نگار با اشاره به تغییر نام برخی از شهرها پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ و بی‌اعتنایی مردم به این اقدام جمهوری اسلامی نوشت: «حالا پس از ۴ دهه شورای انقلاب فرهنگی نام‌های تازه‌ شب‌یلدا و چهارشنبه‌سوری مصوب کرده. این یعنی از گردش روزگار هیچ نیاموخته‌اند...»

احسان بداغی، روزنامه‌نگار می‌نویسد: «کاش کمپینی راه می‌افتاد برای انتشار صورت مذاکرات جلسه‌ای که در آن شورای عالی انقلاب فرهنگی، تصمیم گرفت نام شب یلدا را به "روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان" و چهارشنبه‌سوری را به "روز تکریم همسایه" تغییر دهد. مطمئنم خواندنی و مفرح است.»

اردشیر امیرارجمند، مشاور پیشین میرحسین موسوی در رابطه با این اقدام جمهوری اسلامی نوشت: «تغییر نام آیین‌های باستانی شب یلدا و چهارشنبه‌سوری از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی (که در واقع شورای عالی جهل و اوهام است) قیام علیه فرهنگ ایران و ایرانی است و‌ نشانه‌ای دیگر از بن‌بست همه‌جانبه نظام استبدادی حاکم و فاصله عمیق آن است با مردم و فرهنگ‌شان.»

شمار دیگری از کاربران نیز با اشاره به اقدام‌های پیشین و بی‌نتیجه جمهوری اسلامی در تغییر نام شماری از مناسبت‌ها و آیین‌های باستانی نوشتند که این بار نیز مردم ایران به این نام‌های جدید بی‌اعتنایی خواهند کرد و این مناسبت‌ها و آیین‌ها را با نام‌های اصیل‌شان برگزار می‌کنند. [۵]

گرانی  خوراکی‌ها در آستانه شب یلدا

روزنامه حکومتی آرمان چهارشنبه ۲۲ آذر۱۴۰۲ در آستانه شب یلدا و گرانی سرسام‌آور خوراکی‌ها نوشت: شب چله این روزها حسابی سوت و کور است. فعالان بازار می‌گویند که قدرت خرید مردم به‌شدت کاهش یافته و درآمد بسیاری از خانوارها جوابگوی هزینه‌های بالای یلدای سال نیست.

گرانی خوراکیهای شب یلدا در ۱۴۰۲
جدول قیمت خوراکیهای شب یلدا در سال ۱۴۰۲

یک دورهمی ساده ۴نفره این روزها بیش از یک میلیون تومان تمام می‌شود، در حالی‌که دستمزد روزانه یک کارگر رسمی حدود ۲۵۰هزار تومان است.

هم‌چنین سازمان برنامه و بودجه رژیم اعلام کرد با افزایش نرخ ارز کالاهای اساسی که اخیراً صورت گرفت، تورم به میزان ۱۳ و نیم درصد افزایش خواهد یافت.[۶]

خبرگزاری «ایلنا» در گزارشی از بازار شب یلدا نوشت «با گشتی در بازار، قیمت‌های گوناگون انواع میوه؛ شیرینی و آجیل را مشاهده می‌کنیم که شهروندان فقط نظاره‌گر هستند و به گفته فروشندگان بازار، بیشتر مردم فقط قیمت‌ می‌‌گیرند و خرید نمی‌کنند.»

ایلنا همچنین به آمار سازمان صنعت و معدن و تجارت اشاره کرده که نشان دهنده افزایش ۳۰ درصدی متوسط قیمت کالاها از ابتدای سال تاکنون است. افزایشی که در برخی اقلام به ۶۰ درصد نیز رسیده است.[۷]

هزینه‌های نجومی مواد غذایی سبب میلیونی شدن سفره شب چله شده و برای بسیاری از خانوارها در ایران دیگر امکان میزبانی برای شب‌نشینی یلدا وجود ندارد.

دولت قیمت‌های رسمی آجیل و انواع میوه و شیرینی را اعلام کرده اما حتی تهیه چند قلم مختصر از اقلامی با قیمت رسمی نیز برای یک خانوار سه چهار نفره هزینه‌ای بیش از یک سوم دستمزد ماهانه یک کارگر یا بازنشسته تأمین اجتماعی را شامل می‌شود.

غلامرضا خدامی رئیس اتحادیه آجیل‌فروشان درباره هزینه آجیل در روزهای منتهی به شب چله گفت که «قیمت آجیل ویژه شب یلدا با بهترین کیفیت ۴۸۰ هزار تومان است که شامل پسته اکبری ممتاز، مغز گردو، بادام هندی، مغز فندق، انجیر، توت و باسلوق است.»

اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار نیز با ارائه آماری از قیمت‌های رسمی برای انار، هندوانه و خرمالو به عنوان سه میوه پرتقاضا برای شب چله گفت: «قیمت انار تا ۲۷ آذرماه در سه سطح کف قیمت، سقف قیمت و قیمت ممتاز به ترتیب ۲۰، ۳۰ و ۵۵ هزار تومان است. قیمت هندوانه ۱۰، ۱۵ و ۲۲ هزار تومان و قیمت خرمالو ۲۵، ۴۰ و ۶۰ هزار تومان است.»

علی بهره‌مند رئیس اتحادیه قنادان، شیرینی فروشان و کافه قنادی تهران هم قیمت هر کیلوگرم شیرینی‌ تر و خامه‌ای را بین ۱۴۰ تا ۱۸۵ هزار تومان، شیرینی دانمارکی، زبان و پاپیونی را بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ هزار تومان اعلام کرده است.

گرانی میوه برای شب یلدا
خرید میوه شب یلدا در ایران

خرید یک کیلو آجیل مخصوص یلدا ۴۸۰ هزار تومان، یک کیلو شیرینی ۱۸۰ هزار تومان، دو کیلو انار ۱۰۰ هزار تومان، دو کیلو پرتقال حدود ۸۰ هزار تومان، دو کیلو خرمالو ۸۰ هزار تومان و یک هندوانه سه کیلویی حدود ۶۰ هزار تومان می‌شود که در مجموع حدود یک میلیون تومان می‌شود. همچنین تهیه یک وعده چلو مرغ برای وعده شام شب یلدا برای خانواده چهار نفره حداقل ۵۰۰ هزار تومان هزینه در بر دارد.

به بیان دیگر با در نظر گرفتن قیمت‌های رسمی و دستوری دولت، یک خانواده چهار نفره برای داشتن یک سفره حداقلی یلدا و یک وعده شام دست‌کم یک و نیم میلیون تومان هزینه خواهد کرد. این رقم با دستمزدهای هشت میلیون تومانی خانوارهای کارگری و بازنشسته هیچ ارتباطی ندارد چرا که غالب خانوارها اقلام و کالاهای مورد نیاز را با قیمت‌هایی بیش از قیمت‌های رسمی و دستوری خریداری می‌کنند.

قیمت‌های نجومی مواد خوراکی بدون شک فرهنگ شب‌نشینی فامیلی شب چله در ایران را دستخوش تغییرات گسترده‌ای کرده و بسیاری از خانوارها دیگر امکان میزبانی بستگان و فامیل در شب یلدا به دلیل هزینه‌های چند میلیون تومانی یک مهمانی ساده را ندارند![۸]

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ همه چیز درباره شب یلدا - آرا هنر
  2. ↑ تاریخچه شب چله و آداب و رسوم شب یلدا در ایران - نمناک
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ در مورد شب یلدا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید - تابناک
  4. ↑ نام «چهارشنبه سوری» و «شب یلدا» در تقویم ایران تغییر کرد - ایران اینترنشنال
  5. ↑ واکنش‌ها به تغییر نام شب یلدا و چهارشنبه‌سوری در تقویم ایران - دویچه وله
  6. ↑ گرانی سرسام‌آور خوراکی‌ها در آستانه شب یلدا - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران
  7. ↑ گزارش رسانه‌ها در آستانه بلندترین شب سال؛ «یلدای» حسرت و گرانی - صدای آمریکا
  8. ↑ شب چله با هزینه‌های میلیونی؛ جمهوری اسلامی شب‌نشینی یلدا را هم از مردم می‌گیرد - کیهان لندن
برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Abbas/صفحه_تمرین3&oldid=68081»