کاربر:Alirezara/۴صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
== '''اخلاق و افکار نظامی''' == | == '''اخلاق و افکار نظامی''' == | ||
[[پرونده:تندیس نظامی گنجوی.jpg|جایگزین=تندیس نظامی گنجوی|بندانگشتی|تندیس نظامی گنجوی]] | [[پرونده:تندیس نظامی گنجوی.jpg|جایگزین=تندیس نظامی گنجوی|بندانگشتی|تندیس نظامی گنجوی|324x324پیکسل]] | ||
نظامی گنجوی مردی حکیم دانشمند و عارف مشرب و گوشه نشین بوده و از صحبت اهل زمانه اعراض میکرده و درگوشه‌ی عزلت و انزوا به اندیشه‌ها و طبع آزمایی‌های خود مشغول بوده و اهل چله نشینی و ریاضت کشی بوده است. | نظامی گنجوی مردی حکیم دانشمند و عارف مشرب و گوشه نشین بوده و از صحبت اهل زمانه اعراض میکرده و درگوشه‌ی عزلت و انزوا به اندیشه‌ها و طبع آزمایی‌های خود مشغول بوده و اهل چله نشینی و ریاضت کشی بوده است. | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
با وجود اینکه صوفی گری و پیرو طریقت مشایخ بودن در دوران نظامی رایج بوده، ولی نظامی گنجوی علیرغم افکار صوفیانه به هیچکدام از این مشربها بستگی نداشته است. نفیسی مینویسد: ظاهرا پیرو هیچیک از فرق تصوف زمان خود نبوده و شاید باصطلاح صوفیه که هر کس را پیرو طریقه‌ی مخصوص به شیخ و یا مرشدی نباشد اویسی میگفته‌اند وی هم اویسی بوده باشد. | با وجود اینکه صوفی گری و پیرو طریقت مشایخ بودن در دوران نظامی رایج بوده، ولی نظامی گنجوی علیرغم افکار صوفیانه به هیچکدام از این مشربها بستگی نداشته است. نفیسی مینویسد: ظاهرا پیرو هیچیک از فرق تصوف زمان خود نبوده و شاید باصطلاح صوفیه که هر کس را پیرو طریقه‌ی مخصوص به شیخ و یا مرشدی نباشد اویسی میگفته‌اند وی هم اویسی بوده باشد. | ||
[[پرونده:شعر نظامی گنجوی با خط نستعلیق.jpg|بندانگشتی|317x317پیکسل|شعر نظامی گنجوی]] | |||
»نظامی در بهرامنامه کاملا به اصول تصوف این عقیده را ظاهر ساخته است: | »نظامی در بهرامنامه کاملا به اصول تصوف این عقیده را ظاهر ساخته است: | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
داستانسرایی در زبان فارسی با نظامی به اوج خود رسیده است. او شعر تمثیلی را در زبان فارسی به حد اعلای تکامل رسانیده است. | داستانسرایی در زبان فارسی با نظامی به اوج خود رسیده است. او شعر تمثیلی را در زبان فارسی به حد اعلای تکامل رسانیده است. | ||
حسن وحید دستگردی در مقدمه کتاب مخزن الاسرار می نویسد: در هیچ دیوان و دفتری به اندازه‌ی دیوان نظامی غلط و سقط و تحریف راه نیافته زیرا هیچ دیوانی در قدیم به این اندازه استنساخ نشده و هیچ دفتری به این درجه مطبوع عامه نبوده است. | حسن وحید دستگردی در مقدمه کتاب مخزن الاسرار می نویسد: در هیچ دیوان و دفتری به اندازه‌ی دیوان نظامی غلط و سقط و تحریف راه نیافته زیرا هیچ دیوانی در قدیم به این اندازه استنساخ نشده و هیچ دفتری به این درجه مطبوع عامه نبوده است.<ref>حسن وحید دستگردی - مقدمه‌ی کتاب مخزن الاسرار</ref> | ||
دکتر برات زنجانی در مقدمه کتاب شرح و تفسیر اقبال نامه در مورد خمسه‌ی نظامی میگوید که خمسه‌ی نظامی دایره المعارف تاریخ اجتماعی قرن ششم جمعیتی است که در آذربایجان و شهرهای شکی و شروان و گنجه زندگی میکرده‌اند. نظامی با تصویر زندگی عامه محبوبیت بزرگ به دست آورده است. شعر او آیینه‌ی تمام نمای اجتماع آن روزگاران است. هر کس در آن نگریسته تصویر خود را یافته است و همین اشتراک معنوی خواننده و شنونده را عاشق آثار نظامی کرده است. | دکتر برات زنجانی در مقدمه کتاب شرح و تفسیر اقبال نامه در مورد خمسه‌ی نظامی میگوید که خمسه‌ی نظامی دایره المعارف تاریخ اجتماعی قرن ششم جمعیتی است که در آذربایجان و شهرهای شکی و شروان و گنجه زندگی میکرده‌اند. نظامی با تصویر زندگی عامه محبوبیت بزرگ به دست آورده است. شعر او آیینه‌ی تمام نمای اجتماع آن روزگاران است. هر کس در آن نگریسته تصویر خود را یافته است و همین اشتراک معنوی خواننده و شنونده را عاشق آثار نظامی کرده است.<ref>دکتر برات زنجانی - مقدمه‌ی کتاب شرح و تفسیر اقبال نامه</ref> | ||
== '''آثار نظامی''' == | == '''آثار نظامی''' == | ||
| خط ۱۷۱: | خط ۱۷۱: | ||
مثنوی اول از پنج گنج، مخزن الاسرار است که مشتمل بر حدود ۲۲۶۰ بیت است . مخزن الاسرار بنام ملک فخر الدین بهرامشاه پادشاه ارزنجان ( ارزنگان) در سال ۵۷۲ هجری انجام یافته و به قول مورخین پنجهزار دینار زر رکنی و یک قطار اشتر و اقسام جامهای گرانبها برای نظامی هدیه فرستاده و یکی از هدیه‌ها کنیزی آفاق نامست. | مثنوی اول از پنج گنج، مخزن الاسرار است که مشتمل بر حدود ۲۲۶۰ بیت است . مخزن الاسرار بنام ملک فخر الدین بهرامشاه پادشاه ارزنجان ( ارزنگان) در سال ۵۷۲ هجری انجام یافته و به قول مورخین پنجهزار دینار زر رکنی و یک قطار اشتر و اقسام جامهای گرانبها برای نظامی هدیه فرستاده و یکی از هدیه‌ها کنیزی آفاق نامست. | ||
از آنجا که در خود کتاب اشاره‌ی مستقیم و یا غیرمستقیمی به تاریخ سرایش و یا تاریخ تقدیم اثر به والی آذربایجان (و نه اران) نشده‌است، و همچنین در آثار معتبر دیگر نیز تاریخ دقیق خلق این اثر ذکر نشده، نمی‌توان بیقین تاریخ آن را تعیین کرد. ولی با توجه به اینکه نظامی تاریخ‌های بسیار دقیق دیگری از آثار، سن فرزند و ماده تاریخ‌های دیگر در آثار دیگرش می‌دهد، و همچنین با بررسی تاریخ آذربایجان و اران، و مطالعات تطبیقی میتوان بیقین گفت که خلق این اثر بین سالهای ۵۶۱ و ۵۶۹ قمری می‌باشد (و به احتمال زیاد نزدیک به ۵۶۹ معادل ۱۱۷۳ میلادی است). | از آنجا که در خود کتاب اشاره‌ی مستقیم و یا غیرمستقیمی به تاریخ سرایش و یا تاریخ تقدیم اثر به والی آذربایجان (و نه اران) نشده‌است، و همچنین در آثار معتبر دیگر نیز تاریخ دقیق خلق این اثر ذکر نشده، نمی‌توان بیقین تاریخ آن را تعیین کرد. ولی با توجه به اینکه نظامی تاریخ‌های بسیار دقیق دیگری از آثار، سن فرزند و ماده تاریخ‌های دیگر در آثار دیگرش می‌دهد، و همچنین با بررسی تاریخ آذربایجان و اران، و مطالعات تطبیقی میتوان بیقین گفت که خلق این اثر بین سالهای ۵۶۱ و ۵۶۹ قمری می‌باشد (و به احتمال زیاد نزدیک به ۵۶۹ معادل ۱۱۷۳ میلادی است). <ref>نظامی گنجوی - به کوشش بهروز ثروتیان</ref> | ||
نظامی این کتاب را به «ملک فخرالدین بهرامشاه بن داوود» والی آذربایجان تقدیم کرد. | نظامی این کتاب را به «ملک فخرالدین بهرامشاه بن داوود» والی آذربایجان تقدیم کرد. | ||
| خط ۱۹۴: | خط ۱۹۴: | ||
ولی بخش تاریخی گونه، اگر چه سعی شاعر بر ترسیم چهره ای حماسی برای بهرام بوده، آمیزه ای از جنبه حماسی و عناصر غنایی است. | ولی بخش تاریخی گونه، اگر چه سعی شاعر بر ترسیم چهره ای حماسی برای بهرام بوده، آمیزه ای از جنبه حماسی و عناصر غنایی است. | ||
این منظومه روح خوشدلی و نشاط است. اگر لیلی و مجنون سراسر حرف و حدیث اندوه است، اگر در مخزن الاسرار و اقبالنامه حکمت و اندرز مفرط جایی برای شادی و تفریح باقی نمی گذارد، اگر حتی در خسرو و شیرین با وجود سرشاری از مایه عشق و شور و لعب و نشاط، جای جای به حدیث درد جانکاه تنهایی و هجران و سرانجام مرگ دلگداز دو دلداده می رسیم، هفت پیکر پیام شادی و سبکروحی و گریز از بیش و کم و چند و چون حیات و پناه گرفتن در کاخهایی است که بنیادشان بر شادی و منظرشان تماشای جمال هستی در مکانی محدود و سنجش رنگ و هیئت هر گنبد با هر یک از سیارات است. | این منظومه روح خوشدلی و نشاط است. اگر لیلی و مجنون سراسر حرف و حدیث اندوه است، اگر در مخزن الاسرار و اقبالنامه حکمت و اندرز مفرط جایی برای شادی و تفریح باقی نمی گذارد، اگر حتی در خسرو و شیرین با وجود سرشاری از مایه عشق و شور و لعب و نشاط، جای جای به حدیث درد جانکاه تنهایی و هجران و سرانجام مرگ دلگداز دو دلداده می رسیم، هفت پیکر پیام شادی و سبکروحی و گریز از بیش و کم و چند و چون حیات و پناه گرفتن در کاخهایی است که بنیادشان بر شادی و منظرشان تماشای جمال هستی در مکانی محدود و سنجش رنگ و هیئت هر گنبد با هر یک از سیارات است.<ref>هفت بزم بهرام گور - به کوشش امیر حسین خنجی</ref> | ||
هفت بزم بهرام گور به کوشش امیر حسین خنجی | |||
=== اسکندر نامه === | === اسکندر نامه === | ||
| خط ۲۳۴: | خط ۲۳۲: | ||
== '''درگذشت''' == | == '''درگذشت''' == | ||
حکیم نظامی گنجوی در ۷۰ سالگی ( به قولی در ۶۳ سالگی ) در سال ۶۰۲ در شهر گنجه واقع در آذربایجان در گذشته و آرامگاهش در همین شهر بنا شده است. در سنگی که بر سر خاک او در گنجه از جانب حکومت شوروی سابق آذربایجان گذاشته‌اند ولادت او را در سال ۵۳۵ و رحلت او را در سال ۵۹۹ دانسته‌اند. | حکیم نظامی گنجوی در ۷۰ سالگی ( به قولی در ۶۳ سالگی ) در سال ۶۰۲ در شهر گنجه واقع در آذربایجان در گذشته و آرامگاهش در همین شهر بنا شده است. در سنگی که بر سر خاک او در گنجه از جانب حکومت شوروی سابق آذربایجان گذاشته‌اند ولادت او را در سال ۵۳۵ و رحلت او را در سال ۵۹۹ دانسته‌اند. | ||
== منابع == | |||
<references /> | |||