کاربر:Ehsan/صفحه تمرین2

سوخت‌بری یکی از شغل‌های نامتعارف و خطرناک است که در مرز‌های شرقی ایران به ویژه در بلوچستان رواج دارد. سوخت‌بران با حمل چند گالن سوخت بر روی دوش یا موتور یا با ماشین‌هایی مثل وانت و توئیتا به خاک کشور همسایه رفته و با فروش آن درآمد اندکی کسب می‌کنند. خطری که سوخت‌بران را تهدید می‌کند ناشی از برخورد نیروی انتظامی و سپاه پاسداران و مأموران مرزی است. آن‌ها به روی سوخت‌بران آتش باز می‌کنند. برخی از آنها در نتیجه‌ی اصابت مستقیم گلوله و برخی پس از آتش گرفتن موتور یا خودرو، در اثر سوختگی جان خود را از دست می‌دهند. این شغل نتیجه‌ی گسترش فقر و بیکاری در این منطقه است. در استان محروم سیستان و بلوچستان هیچ‌گونه زیرساخت‌های صنعتی و تولیدی وجود ندارد. نرخ بیکاری در این استان را در برخی مناطق به ۶۰ درصد رسانده است. این امر منجر شده است که بسیاری از جوانان با به خطر انداختن جان خود به مشاغلی چون سوخت‌بری روی بیاورند. هدف قرار دادن سوخت‌بران بلوچ با گلوله بخاطر چند گالن سوخت، در حالی صورت می‌گیرد که سپاه پاسداران و دیگر ارگان‌های حکومتی با کشتی و تانکر به قاچاق سوخت از طریق معابر مختلف مرزی مشغولند. اقتصاد‌دانان می‌نویسند سپاه پاسداران به طور مداوم به قاچاق زمینی و دریایی نفت مشغول است.

تاریخچه سوخت‌بری

سوخت‌بری از سال ۱۳۸۰ در سیستان و بلوچستان رایج شد. با خشک شدن رودخانه‌ها در اثر سیاست‌های غلط حکومتی، بی رونق شدن شغل صیادی به دلیل وجود کشتی‌های چینی در خلیج فارس و دریای عمان و وجود نداشتن زیرساخت‌های صنعتی و تولیدی، بیکاری و فقر در این استان گسترش یافت.

همزمان با گسترش این شغل کشتار شهروندان بلوچ در مرزها نیز آغاز شد. نیروهای حکومتی تلاش کردند سوخت‌بران را تحت کنترل خود در آورند. همچنین مجبور کردن آن‌ها به پرداخت رشوه یکی دیگر از دلایل سخت‌گیری به سوخت‌بران است.

بطور متوسط روزانه یک سوخت‌بر در جاده‌های مرزی کشته می‌شود.

اواسط ماه آبان ۱۳۹۹ یک جوان بلوچ در حالی که دو گالن خالی سوخت در دست داشت توسط مأموران نیروی انتظامی به ضرب گلوله کشته شد.

در چهارم اسفند، سپاه پاسداران با به رگبار بستن سوخت‌بران در نزدیکی سروان بلوچستان ۳۷ نفر از آنان را کشت. کشتار سوخت‌بران در روز چهارم اسفند منجر به اعتراضات گسترده‌ای در بلوچستان شد.

استفاده سیاسی از سوخت‌بران

علت سوخت‌بری رشد شدید بیکاری در استان سیستان و بلوچستان است. جمهوری اسلامی از پدیده‌ی سوخت‌بری در راستای کنترل بلوچستان و معترضان بلوچ نیز استفاده می کند. او به بلوچ‌هایی که حاضر باشند عضو بسیج محلی در منطقه‌ی خود شوند کارت سوخت‌بری می‌دهد. به گفته‌ی عبدالستار دوشوکی، مدیر مرکز مطالعات بلوچستان سوخت بران بلوچی که حاضر نیستند به چنین چیزی تن بدهند مجبورند به مأموران مرزی رشوه داده و در میان جاده‌ها با خطر تیراندازی مأموران سپاه روبرو شوند. سپاه پاسداران تلاش می کند با شلیک به بلوچ‌هایی که نمی خواهند با پذیرفتن شرایط حکومت یعنی عضویت در نهادهای حکومتی به سوخت‌بری بپردازند، شرایط را برای آن‌ها دشوار کرده و تعداد بیشتری را به سمت اهداف سیاسی خود سوق دهد.

شیوه سوخت‌بری

شیشه های خالی آب معدنی و نوشابه ، در مناطق مرزی به ویژه در سراوان این روزها حکم زباله را ندارد بلکه نقش همان باک را مانند  پوشش لباس محلی ایفا می‌کند تا از این رهگذر و در مسیری طاقت فرسا لقمه نانی از فروش چند لیتر سوخت حاصل کند.

آمار مرگ سوخت‌بران

بطور متوسط روازنه یک نفر در اثر سوخت‌بری جان خود را از دست می‌دهد.

در دو ماه دی و بهمن ۱۳۹۹ دستکم ۸۰ سوخت‌بر در مرزهای شرقی کشور جان خود را از دست داده‌اند.