|
|
| خط ۳۶: |
خط ۳۶: |
| }} | | }} |
|
| |
|
| '''روحالله زم''' (۵ مرداد ۱۳۵۷ – ۲۲ آذر ۱۳۹۹) پسر روحانی حکومتی محمد علی زم و مؤسس کانال [[تلگرام]]ی آمدنیوز بود. روح الله زم از ابتدای تأسیس این کانال با انتشار اخباری که به گفته‌ی خودش اطلاعات محرمانه از درون جمهوری اسلامی بود، شهرت پیدا کرد. <ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.alef.ir/news/3990319031.html|وبگاه=الف|بازبینی=2020-07-13|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۹ خرداد ۱۳۹۹|عنوان=مرور ۵ جلسه محاکمه روحالله زم}}</ref> | | '''روحالله زم''' (۵ مرداد ۱۳۵۷ – ۲۲ آذر ۱۳۹۹) یا نیما زم، پسر روحانی حکومتی محمد علی زم و مؤسس کانال [[تلگرام]]ی آمدنیوز بود. روح الله زم از ابتدای تأسیس این کانال با انتشار اخباری که به گفته‌ی خودش اطلاعات محرمانه از درون جمهوری اسلامی بود، شهرت پیدا کرد. <ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.alef.ir/news/3990319031.html|وبگاه=الف|بازبینی=2020-07-13|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۹ خرداد ۱۳۹۹|عنوان=مرور ۵ جلسه محاکمه روحالله زم}}</ref> |
|
| |
|
| پدر روحالله زم مدت ها ریاست حوزه هنری سازمان تبیلغات اسلامی را به عهده داشت و او در این حوزه با تئاتر و سینما آشنایی پیدا کرد. | | پدر روحالله زم مدت ها ریاست حوزه هنری سازمان تبیلغات اسلامی را به عهده داشت و او در این حوزه با تئاتر و سینما آشنایی پیدا کرد. |
| خط ۵۴: |
خط ۵۴: |
| رژیم ایران چند پیش از دستگیری وی در یک مستند به نام «ایستگاه پایانی دروغ» مدعی شد که وی در تمام این دوران توسط نظام کنترل می‌شده است. این ویدئو نشان می‌داد که روحالله زم در حال گرفتن اسناد و اخبار از درون نظام است در حالی که آن افراد توسط نظام به این کار گمارده شده‌اند. | | رژیم ایران چند پیش از دستگیری وی در یک مستند به نام «ایستگاه پایانی دروغ» مدعی شد که وی در تمام این دوران توسط نظام کنترل می‌شده است. این ویدئو نشان می‌داد که روحالله زم در حال گرفتن اسناد و اخبار از درون نظام است در حالی که آن افراد توسط نظام به این کار گمارده شده‌اند. |
|
| |
|
| مدتی بعد در مهرماه ۱۳۹۸ روحالله زم برای ملاقاتی مشکوک به عراق رفت، اما در آنجا دستگیر و به ایران منتقل شد. روحالله زم در تیرماه ۱۳۹۹ در دادگاهی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به اعدام محکوم شد. حکم او در روز ۱۸ آذر ۱۳۹۹ به اجرا درآمد. <ref name="روح الله زم به اعدام محکوم شد">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://www.bbc.com/persian/iran-53231333 |عنوان =روحالله زم به اعدام محکوم شد | ناشر =بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۰ تیر ۱۳۹۹}}</ref> | | مدتی بعد در مهرماه ۱۳۹۸ شیرین نجفی ادمین دیگر آمدنیوز و از افراد مورد اعتماد روحالله زم به وی اطلاع داد که دفتر آیت‌الله سیستانی خواهان ملاقات با او و ارائه‌ی پشتیبانی مالی به وی جهت راه‌اندازی یک تلویزیون است. او خود در همین رابطه به عراق رفت و سپس از روحالله زم خواست به او بپیوندد. اما سفر روحالله زم به عراق منجر به دستگیری و انتقال وی به ایران شد. دفتر آیت الله سیستانی پس از این موضوع هرگونه ارتباط خود با این موضوع را تکذیب کرد. روحالله زم در تیرماه ۱۳۹۹ در دادگاهی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به اعدام محکوم شد. حکم او در روز ۱۸ آذر ۱۳۹۹ به اجرا درآمد. <ref name="روح الله زم به اعدام محکوم شد">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://www.bbc.com/persian/iran-53231333 |عنوان =روحالله زم به اعدام محکوم شد | ناشر =بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۰ تیر ۱۳۹۹}}</ref> |
|
| |
|
| == روحالله زم در ایران == | | == روحالله زم در ایران == |
| خط ۶۳: |
خط ۶۳: |
|
| |
|
| زم پس از حوادث انتخابات ۱۳۸۸ از ایران خارج شد. برخی معتقدند که او به شکلی هدایت شده یا با تأیید مقامات امنیتی از کشور خارج شده است. این موضوع به ویژه از نامه‌ی پدر او استنباط می‌شود که به وی نوشت: | | زم پس از حوادث انتخابات ۱۳۸۸ از ایران خارج شد. برخی معتقدند که او به شکلی هدایت شده یا با تأیید مقامات امنیتی از کشور خارج شده است. این موضوع به ویژه از نامه‌ی پدر او استنباط می‌شود که به وی نوشت: |
| | | [[پرونده:شیرین نجفی.jpg|جایگزین=شیرین نجفی ادمین آمدنیوز و عامل سفر زم به عراق|بندانگشتی|250x250پیکسل|شیرین نجفی ادمین آمدنیوز و عامل سفر زم به عراق]] |
| «اگر دوستان آن نهاد نظامی-سیاسی، گذرنامه‌ات را به آن زودی تحویل نداده و تو را تشویق به خروج از کشور نکرده بودند و پس از خروج قانونی‌ات از کشور متهم به «فرار» نکرده بودند و شرایط لج و لجبازی و تعقیب و گریزها و امنیت‌زدایی‌های بچه‌گانه در دیار غربت مالزی و ترکیه را پیش رویت قرار نداده بودند، این وخامت پیش نیامده بود.» | | «اگر دوستان آن نهاد نظامی-سیاسی، گذرنامه‌ات را به آن زودی تحویل نداده و تو را تشویق به خروج از کشور نکرده بودند و پس از خروج قانونی‌ات از کشور متهم به «فرار» نکرده بودند و شرایط لج و لجبازی و تعقیب و گریزها و امنیت‌زدایی‌های بچه‌گانه در دیار غربت مالزی و ترکیه را پیش رویت قرار نداده بودند، این وخامت پیش نیامده بود.» |
|
| |
|
| خط ۷۱: |
خط ۷۱: |
| در اسفندماه ۱۳۹۷ جمهوری اسلامی ناگهان دست به انتشار ویدئویی جنجالی زد که باعث افت محبوبیت کانال تلگرامی آمدنیوز شد. این ویدئو نشان می‌داد که روحالله زم در حال گرفتن اطلاعات محرمانه از فردی در داخل ایران است. سپس همین ویدئو نشان می‌داد که در آن سوی خط فردی که در حال تماس با روحالله زم است یک مأمور وزارت اطلاعات است. دوربین با زوم‌بک کردن نشان می‌داد که افراد زیادی از وزارت اطلاعات در همان اتاق حضور دارند. | | در اسفندماه ۱۳۹۷ جمهوری اسلامی ناگهان دست به انتشار ویدئویی جنجالی زد که باعث افت محبوبیت کانال تلگرامی آمدنیوز شد. این ویدئو نشان می‌داد که روحالله زم در حال گرفتن اطلاعات محرمانه از فردی در داخل ایران است. سپس همین ویدئو نشان می‌داد که در آن سوی خط فردی که در حال تماس با روحالله زم است یک مأمور وزارت اطلاعات است. دوربین با زوم‌بک کردن نشان می‌داد که افراد زیادی از وزارت اطلاعات در همان اتاق حضور دارند. |
|
| |
|
| رژیم ایران در این ویدئو اعلام کرد که در تمامی این دوران روحالله زم در تور اطلاعاتی او فعالیت کرده است. | | رژیم ایران در این ویدئو نشان می‌داد که در تمامی این دوران روحالله زم در تور اطلاعاتی او فعالیت کرده است. روح الله زم در ارتباط خود با فردی که در این ویدئو نشان‌داده می‌شد که مأمور رژیم ایران است، به بسیاری از مخالفان ایرانی حمله می‌کرد. افشای این اسناد از طرف رژیم ایران روابط آمد نیوز را با اغلب فعالان سیاسی تیره کرد. این ویدئو سوال‌های زیادی را در مورد او مطرح کرد. از جمله اینکه آیا او یک قربانی است یا اینکه ناآگاهانه در این دوران به بازی گرفته شده است. البته روحالله زم بعدها مدعی شد از مأمور بودن منبع خود مطلع بوده و هشیارانه دست به این کار زده است. |
| | |
| این ویدئو سوال‌های زیادی را در مورد او مطرح کرد. از جمله اینکه آیا او یک قربانی است یا اینکه ناآگاهانه در این دوران به بازی گرفته شده است. البته روحالله زم بعدها برای پاسخ به این سوالات مدعی شد او از اینکه طرف مقابل او در مستند پایانی دروغ یک مأمور اطلاعاتی است مطلع بوده است. | |
|
| |
|
| == سفر به عراق == | | == سفر به عراق == |
| روحالله زم در مهرماه ۱۳۹۸ به عراق سفر کرد. وی در فرانسه از حافظت پلیس برخوردار بود اما سوال مهم این است که چگونه وی قانع شد فرانسه را ترک کرده و به عراق برود. جایی که تماما در سلطه‌ی نیروهای امنیتی ایران است.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-54774321 چرا زم به عراق رفت]</ref> دلیل سفر او همواره در حاله‌ای از ابهام فرو رفته است اما نشانه‌ها حاکی از همکاری زنی به نام شیرین نجفی در کشاندن او به عراق بود. برخی شیرین نجفی را یکی از پرستوهای جمهوری اسلامی می‌‌دانند. | | [[پرونده:عکس‌های پانصد یورویی برای روح الله زم.JPG|جایگزین=عکس‌های پانصد یورویی که از طرف شیرین نجفی برای روحالله زم از عراق ارسال شد|بندانگشتی|200x200پیکسل|عکس‌های پانصد یورویی که از طرف شیرین نجفی برای روحالله زم از عراق ارسال شد]] |
| | | روحالله زم در مهرماه ۱۳۹۸ به عراق سفر کرد. وی در فرانسه از حافظت پلیس برخوردار بود اما سوال مهم این است که چگونه وی قانع شد فرانسه را ترک کرده و به عراق برود. جایی که تماما در سلطه‌ی نیروهای امنیتی ایران است.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-54774321 چرا زم به عراق رفت]</ref> دلیل سفر او همواره در حاله‌ای از ابهام فرو رفته است اما نشانه‌ها حاکی از همکاری زنی به نام شیرین نجفی در کشاندن او به عراق بود. شیرین نجفی خود یکی از ادمین‌های آمدنیوز بود و به گفته‌ی دیگر ادمین‌های آمدنیوز روحالله زم به او اعتماد کامل داشت. او از زمان حضور روحالله زم در ترکیه تبدیل به یکی از دوستان نزدیک او شده بود. اما برخی شیرین نجفی را یکی از پرستوهای جمهوری اسلامی می‌‌دانند که با وعده‌ی پشتیبانی مالی او را به عراق برد. پس از انتشار مستند پایانی دروغ و کاهش فالورهای آمدنیوز و کاسته شدن از اعتبار این کانال، روحالله زم در پی بازیابی اعتبار خود و به ویژه تأسیس یک تلوزیون بود. شیرین نجفی در تماسی به روحالله زم اطلاع داد که آیت‌الله سیستانی پذیرفته است که او را برای راه اندازی یک تلویزیون با میلیون‌ها دلار پشتیبانی کند و او باید برای دریافت این پشتیبانی و گفتگو در مورد آن به عراق برود. البته دفتر آیت‌الله سیستانی پس از دستگیری زم این موضوع یعنی دعوت وی به عراق را تکذیب کرد.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-54774321 روحالله زم چگونه بازداشت شد؟]</ref> <ref>{{یادکرد وب |عنوان=همسر روحالله زم جمهوری اسلامی را به ربودن او از بغداد متهم کرد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/zam_coordinate_france_iraq/30219184.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref>شیرین نجفی در هماهنگی با روحالله زم خود ابتدا به عراق سفر می‌کند و سپس با ارسال‌عکس‌هایی از اسکناس‌های پانصد یورویی به روحالله زم می‌گوید که دفتر آیت الله سیستانی خواهان صحبت مستقیم با اوست. این موضوع منجر می‌شود که روح الله زم قانع شده و به عراق سفر کند. |
| سال ۱۳۹۶ برادر، دو خواهر و همسر یکی از خواهران روحالله زم در مقاطع مختلف بازداشت شده و مدتی زندانی بودند.<ref name="RFLARIJANI">{{یادکرد وب |عنوان=حمله شدید صادق لاریجانی به منتشرکنندگان اتهام «جاسوسی دخترش» |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/sadegh-larijani-reaction-to-reports-his-daughter-spy/28775277.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲ آبان ۱۳۹۸ |تاریخ=۱۲ مهر ۱۳۹۶}}</ref> مدیر آمدنیوز مدعی شد که این اقدامات جهت تحت فشار قرار دادن او و تیم خبری‌اش است.
| |
| در روز ۱۹ مهر ماه ۱۳۹۶، سردبیر کانال تلگرامی [[آمد نیوز]] پستی را منتشر کرد که در آن نوشته شده بود: به دلیل بازداشت دو نفر از اعضای خانوادهٔ روحالله زم، اسناد دست اولی را منتشر خواهیم کرد. ساعاتی پس از این پست، پدر روحالله زم در نامه‌ای دو پهلو، دستگیری دو فرزندش را تأیید و در کنار انتقاد نرم از مسئولان جمهوری اسلامی ایران فرزندش را به آرامش بیشتر فراخواند. | |
|
| |
|
| == دستگیری == | | === دستگیری روحالله زم === |
| | روز بیست و دوم مهرماه ۱۳۹۸ رسانه‌های ایران خبر دستگیری روحالله زم توسط سازمان اطلاعات سپاه را منتشر کردند. سپاه پاسداران در مورد چگونگی دستگیری روحالله زم هیچ توضیحی نداد اما مشخص بود که وی در عراق توسط مأموران امنیتی رژیم ایران بازداشت شده است. همچنین بطور همزمان در کانال آمدنیوز پیامی مبنی بر دستگیری روحالله زم منتشر شد. |
|
| |
|
| {{اصلی|ایستگاه پایانی دروغ}}
| | سپاه پاسداران در اطلاعیهٔ خود به قدرتنمایی پرداخت و دستگیری زم را «عملیات حرفه‌ای، هوشمندانه و چند وجهی با به‌کارگیری روش‌های نوین اطلاعاتی و شگردهای ابتکاری» توصیف کرده بود.<ref name="rfi">{{یادکرد وب |عنوان=دولت فرانسه «دستگیری» روحالله زم را «به شدت محکوم» کرد + [سند اطلاعات پرواز] |نشانی=http://fa.rfi.fr/دولت-فرانسه-«دستگیری»-روحالله-زم-را-«به-شدت-محکوم»-کرد-20191016/خاورمیانه |وبگاه=rfi.fr |ناشر=رادیو بین‌المللی فرانسه |تاریخ بازبینی=۲۷ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref> |
| در اسفند ۱۳۹۷ مستند [[ایستگاه پایانی دروغ]] از [[سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران|صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران]] پخش شد که در آن ادعا شد روحالله زم بازیچهٔ نیروهای اطلاعاتی ایران بوده‌است؛<ref name="mash">{{یادکرد وب | نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/941210 | عنوان=نفوذ عمیق ایران به شبکه عنکبوتی پادوهای دشمن}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.irinn.ir/fa/news/675311 | عنوان=ایستگاه پایانی دروغ | ناشر=سایت رسمی [[شبکه خبر]]}}</ref> پخش این مستند واکنش‌های زیادی در پی داشت و جایگاه و اعتبار زم را دستخوش تغییر کرد.
| |
| | |
| == دستگیری در سال ۹۸ ==
| |
| در ۲۲ مهر ۱۳۹۸ رسانه‌های داخل ایران خبر از دستگیری روحالله زم توسط [[سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سازمان اطلاعات سپاه]] دادند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۲ مهر ۱۳۹۸|وبگاه=الف|نشانی=https://www.alef.ir/news/3980722096.html|عنوان=روح‌اله زم بازداشت شد.}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=روحالله زم بازداشت شد |نشانی=https://www2.mashreghnews.ir/news/1001398/روح-الله-زم-بازداشت-شد |وبگاه=mashreghnews.ir |ناشر=مشرق‌نیوز |تاریخ بازبینی=۲۲ مهر ۱۳۹۸}}{{پیوند مرده|date=فوریه ۲۰۲۰ |bot=InternetArchiveBot}}</ref> [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] در اطلاعیه‌ای که در این‌باره منتشر کرد بدون اشاره به زمان و مکان این بازداشت، گفت که زم را به داخل کشور هدایت و بازداشت کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سپاه پاسداران: روحالله زم به داخل کشور هدایت و دستگیر شد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/سپاه-پاسداران-روح-الله-زم-به-داخل-کشور-هدایت-و-دستگیر-شد/30215762.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیوفردا |تاریخ بازبینی=۲۲ مهر ۱۳۹۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=فوری / روحالله زم مدیر آمد نیوز دستگیر شد |نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/693631/فوری-روح-الله-زم-مدیر-آمد-نیوز-دستگیر-شد |وبگاه=asriran.com |ناشر=عصرایران |تاریخ بازبینی=۲۲ مهر ۱۳۹۸}}</ref> پیشتر رئیس پلیس بین‌الملل [[نیروی انتظامی ایران]] اعلام کرده بود که ایران، از طریق [[پلیس بین‌الملل|اینترپل]] به دنبال استرداد تعدادی از متهمان پرونده‌های اقتصادی و مخالفان سیاسی، از جمله روحالله زم است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سپاه پاسداران: روحالله زم را دستگیر کردیم |نشانی=https://www.radiozamaneh.com/469073 |وبگاه=radiozamaneh.com |ناشر=رادیو زمانه |تاریخ بازبینی=۲۲ مهر ۱۳۹۸}}</ref>
| |
| | |
| همزمان در کانال تلگرام آمدنیوز پیامی مبنی بر دستگیری زم با لوگوی سپاه پاسداران منتشر شد که نشان می‌داد این سازمان کنترل کانال آمدنیوز را در اختیار گرفته‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=Iran's Revolutionary Guard says it detains Paris-based exiled journalist |نشانی=https://www.france24.com/en/20191014-iran-s-revolutionary-guard-says-it-detains-paris-based-exiled-journalist |وبگاه=france24.com |ناشر=فرانس ۲۴ |تاریخ بازبینی=۲۲ مهر ۱۳۹۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان= «روحالله زم»، سرشبکه «آمدنیوز» دستگیر شد/ اطلاعیه سازمان اطلاعات سپاه/ درج اطلاعیه سپاه در کانال «آمدنیوز»! |نشانی=https://www.tabnak.ir/fa/news/929950/روح-الله-زم-سرشبکه-آمدنیوز-دستگیر-شد-اطلاعیه-سازمان-اطلاعات-سپاه-درج-اطلاعیه-سپاه-در-کانال-آمدنیوز |وبگاه=tabnak.ir |ناشر=تابناک |تاریخ بازبینی=۲۲ مهر ۱۳۹۸}}</ref> برنامه ۲۰:۳۰ تلویزیون جمهوری اسلامی ایران چند ساعت پس از انتشار خبر دستگیری زم، ویدیویی کوتاه از [[اعتراف تلویزیونی]] او را پخش کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=دستگیری زم؛ مخالفان حکومت ایران در خارج کشور چگونه 'ربوده می‌شوند'؟ |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50043519 |وبگاه=bbc.com |ناشر=بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ بازبینی=۲۳ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۲ مهر ۱۳۹۸}}</ref> در این ویدیو زم در اظهاراتی کوتاه و خلاصه‌شده از رفتارهای رسانه‌ای‌اش در سال‌های اخیر ابراز پشیمانی کرد و گفت که «از نظام هم عذرخواهی می‌کند».<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تلویزیون ایران ویدئوی کوتاهی از «عذرخواهی» روحالله زم پخش کرد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/zam_confession_iran_tv/30216346.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۳ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۲ مهر ۱۳۹۸}}</ref> پس از انتشار خبر دستگیری، بعضی مقامات بلندپایه مانند [[ابراهیم رئیسی]] رئیس قوهٔ قضائیه، [[علی شمخانی]] دبیر شورای عالی امنیت ملی و [[محمدحسین باقری]] رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران با انتشار بیانیه‌هایی به این موضوع واکنش نشان دادند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سپاه با پرونده روحالله زم چه می‌کند؟ |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/analysis-what-irgc-to-do-on-zam-case/30219512.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۵ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۵ مهر ۱۳۹۸}}</ref>
| |
| | |
| یک روز پس از دستگیری زم نشریهٔ فرانسوی [[فیگارو]] در مقاله‌ای مدعی شد تشکیلات امنیتی ایران یک زن جوان به نام [[شیرین نجفی]] را برای دیدار با روحالله زم به محل اقامت او در فرانسه فرستاده بودند. شیرین نجفی، زم را متقاعد کرده برای دیدار با [[سید علی سیستانی]] به نجف عراق سفر کند و زم پس از ورود به نجف توسط نیروهای امنیتی ایران دستگیر و به داخل کشور منتقل شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=گزارش لوفیگارو؛ روحالله زم چطور دستگیر شد؟ |نشانی=https://farsi.euronews.com/2019/10/15/how-rohollah-zam-iranian-opposition-amadnews-arrested-by-iran-irgc-figaro-reports |وبگاه=euronews.com |ناشر=یورونیوز |تاریخ بازبینی=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref> پیشتر [[علی جوانمردی]] هم موضوع «ترغیب زم برای سفر به عراق توسط شیرین نجفی از همکاران آمدنیوز» را مطرح کرده‌بود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=فیگارو: زم در سفر عراق بازداشت شد و فرانسه از سفرش ممانعت نکرد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f4_figaro_zam_coordinate_france_arrest/30218411.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref> مهسا رازانی، همسر روحالله زم تأیید کرد همزمان با سفر زم به عراق، یکی از همکاران سایت آمدنیوز به‌نام شیرین نجفی در عراق حضور داشته ولی دستگیر نشده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مهسا رازانی، همسر روحالله زم: همکارش هم در عراق بود اما بازداشت نشد |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50070830 |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ بازبینی=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref> در پاسخ به این ادعاها شیرین نجفی گفت که در کشاندن زم به عراق هیچ نقشی نداشته‌است و آخرین بار شب قبل از اعلام خبر بازداشت روحالله زم، با او تلفنی گفتگو کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شیرین نجفی: هیچ نقشی در دعوت و سفر روحالله زم به عراق نداشتم |نشانی=https://iranintl.com/ايران/شیرین-نجفی-هیچ-نقشی-در-دعوت-و-سفر-روحالله-زم-به-عراق-نداشتم |وبگاه=iranintl.com |ناشر=ایران اینترنشنال |تاریخ بازبینی=۲۵ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۵ مهر ۱۳۹۸}}</ref> نجفی در مصاحبه با [[ایران اینترنشنال]] گفت که صبح دوشنبه وقتی قصد انتشار خبر در کانال تلگرام آمدنیوز را داشته متوجه شده دسترسیش مسدود شده و همزمان دوستانش در تماس تلفنی به او اطلاع داده‌اند که تلویزیون ایران خبر بازداشت زم را اعلام کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=منابع العربیه: سازمان اطلاعات عراق روحالله زم را به سپاه تحویل داد |نشانی=https://farsi.alarabiya.net/fa/iran/2019/10/17/منابع-العربیه-سازمان-اطلاعات-عراق-روح-الله-زم-را-به-سپاه-تحویل-داد |وبگاه=alarabiya.net |ناشر=العربیه |تاریخ بازبینی=۲۹ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۵ مهر ۱۳۹۸}}</ref> او تأیید کرد که زم «قرار بود مهمان دفتر سیستانی» باشد و «با نمایندهٔ سیستانی» دیدار کند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شیرین نجفی، ادمین آمدنیوز، دعوت از روحالله زم برای رفتن به عراق را تکذیب کرد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-amadnews-admin-najafi-says-not-invited-zam-to-iraq/30221063.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۵ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۵ مهر ۱۳۹۸}}</ref> دفتر علی سیستانی هر نوع ارتباط بین روحالله زم و این دفتر را تکذیب کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=همسر روحالله زم جمهوری اسلامی را به ربودن او از بغداد متهم کرد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/zam_coordinate_france_iraq/30219184.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref> چند روز بعد محمدعلی زم با ساده‌دل و سهل‌انگار خواندن پسرش تأیید کرد دستگیری او به بهانهٔ ملاقات با مرجعیت شیعه اتفاق افتاده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=پدر روحالله زم مشارکت خانواده‌اش در دستگیری او را رد کرد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30238484.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۵ آبان ۱۳۹۸ |تاریخ=۵ آبان ۱۳۹۸}}</ref> او که از سال ۹۶ به این‌سو سمت‌های مدیریتی‌اش در جمهوری اسلامی را از دست داده از سپاه بابت دستگیری فرزندش تقدیر کرد و از خامنه‌ای و سپاه پاسداران برای روحالله زم طلب حلالیت و بخشش کرد.<ref name="BBC" />
| |
| | |
| روزنامه فیگارو در گزارش مذکور به احتمال همکاری دولت فرانسه در دستگیری روحالله زم هم اشاره کرده بود و از امکان آزادی [[فریبا عادلخواه]] و رولاند مارشال دو فرانسوی محبوس در ایران، در قبال این همکاری سخن گفته‌بود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=جزییات تازه از دستگیری زم؛ از تکذیب سیستانی تا بازداشت در عراق |نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/جزییات-تازه-از-دستگیری-زم-از-تکذیب-سیستانی-تا-بازداشت-در-عراق/a-50852423 |وبگاه=dw.com |ناشر=دویچه وله |تاریخ بازبینی=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref> وزارت خارجه فرانسه با انتشار بیانیه‌ای و با اشاره به اینکه زم در آن کشور پناهنده بوده بازداشت او را محکوم کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=فرانسه بازداشت روحالله زم را محکوم کرد |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50070825 |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ بازبینی=۲۴ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref>
| |
| | |
| در ۲۵ مهر ۱۳۹۸ بی‌بی‌سی فارسی به نقل از منبعی آگاه در دولت عراق خبر داد که دستگاه اطلاعاتی عراق همزمان با ورود هواپیمای حامل روحالله زم به [[بغداد]] او را بازداشت کرده و پس از یک روز طبق موافقتنامهٔ استرداد مجرمین، به ایران تحویل داده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=روحالله زم را 'دستگاه اطلاعاتی عراق بازداشت کرد و تحویل ایران داد' |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50085563 |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ بازبینی=۲۵ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۵ مهر ۱۳۹۸}}</ref> در حالی‌که برخی کنشگران سیاسی این عملیات را «ربایش» توصیف کردند<ref>{{یادکرد وب |عنوان=پخش مستندی دیگر از روحالله زم در تلویزیون ایران |نشانی=https://farsi.euronews.com/2019/10/23/iranian-state-tv-shows-new-images-of-rohollah-zam |وبگاه=euronews.com |ناشر=یورونیوز |تاریخ بازبینی=۳ آبان ۱۳۹۸ |تاریخ=۲ آبان ۱۳۹۸}}</ref> بی‌بی‌سی نوشت زم در عراق ربوده نشده و در بخش ترانزیت [[فرودگاه بغداد]] به نیروهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی تحویل داده شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان="روحالله زم را عراق بازداشت کرد و به ایران تحویل داد" |نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/روحالله-زم-را-عراق-بازداشت-کرد-و-به-ایران-تحویل-داد/a-50871479 |وبگاه=dw.com |ناشر=دویچه وله |تاریخ بازبینی=۲۵ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۵ مهر ۱۳۹۸}}</ref> همسر زم پیشتر گفته بود که پس از ورود زم به عراق یک روز از او خبری نداشته تا اینکه روز ۲۱ مهر، در تماس تلفنی یک‌دقیقه‌ای با لحن و ادبیاتی غیرمعمول خبر از سلامتی‌اش داده و بعد از آن خبر بازداشتش منتشر شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=همسر روحالله زم: همسرم را از بغداد ربودند |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/zam_coordinate_france_iraq/30219184.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۵ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref>
| |
| | |
| سپاه پاسداران در اطلاعیهٔ خود، دستگیری زم را «عملیات حرفه‌ای، هوشمندانه و چند وجهی با به‌کارگیری روش‌های نوین اطلاعاتی و شگردهای ابتکاری» توصیف کرده بود و گفته بود برای این اقدام موفق به فریب دادن سرویس‌های بیگانه شده‌است.<ref name="rfi">{{یادکرد وب |عنوان=دولت فرانسه «دستگیری» روحالله زم را «به شدت محکوم» کرد + [سند اطلاعات پرواز] |نشانی=http://fa.rfi.fr/دولت-فرانسه-«دستگیری»-روحالله-زم-را-«به-شدت-محکوم»-کرد-20191016/خاورمیانه |وبگاه=rfi.fr |ناشر=رادیو بین‌المللی فرانسه |تاریخ بازبینی=۲۷ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref> [[رادیو بین‌المللی فرانسه|رادیو فرانسه]] به نقل از منابع آگاه به وضعیت عراق می‌گوید دستگیری زم در بغداد و انتقال وی به تهران کار دشواری نیست و نیازی به عملیات هوشمندانه و شگرد ابتکاری ندارد و شاید هدف سپاه از بکار بردن این ادبیات، افزون بر تبلیغات، اشاره به فریب دادن روحالله زم برای دیدار با سیستانی است.<ref name="rfi" /> در اول آبان ۱۳۹۸ سخنگوی سپاه پاسداران مدعی شد که بخش عمدهٔ اعضای شبکهٔ روحالله زم پیش از بازداشت او شناسایی شده‌اند و نیاز چندانی به اعترافات او نیست.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سخنگوی سپاه: اعضای «شبکه زم» شناسایی شده‌اند، نیازی به اعترافات او نیست |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/zam-network-confession-local/30232230.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیوفردا |تاریخ بازبینی=۱ آبان ۱۳۹۸}}</ref> یک روز قبل‌تر وبسایت گرداب (زیرمجموعهٔ سپاه پاسداران) از افرادی که با آمدنیوز همکاری داشته‌اند، خواسته بود خودشان را معرفی کنند تا در مجازات احتمالی‌شان تخفیف درنظر گرفته شود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سایت گرداب: مرتبطین با آمدنیوز خود را معرفی کنند تا تخفیف مجازات بگیرند |نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/694813/سایت-گرداب-مرتبطین-با-آمدنیوز-خود-را-معرفی-کنند-تا-تخفیف-مجازات-بگیرند |وبگاه=asriran.com |ناشر=عصرایران |تاریخ بازبینی=۱ آبان ۱۳۹۸ |تاریخ=۳۰ مهر ۱۳۹۸}}</ref>
| |
| | |
| == بالاترین تیم حفاظتی ==
| |
| به گفتهٔ روحالله زم، وی دارای سنگین‌ترین تیم حفاظتی در فرانسه<ref>[https://www.aparat.com/v/CDsTe/سنگین_ترین_تیم_حفاظتی_فرانسه_چگونه_مقابل_اطلاعات_سپاه_زانو سنگین‌ترین تیم حفاظتی فرانسه چگونه مقابل اطلاعات سپاه زانو زد؟] آپارات</ref> (بعد از رئیس‌جمهور فرانسه) بوده‌است. در ابتدا به‌صورت نامحسوس محافظت می‌شده اما در ادامه، فرانسه برای وی تیم حفاظتی محسوس قرار داده بوده‌است؛ که از آن تحت عنوان بالاترین تیم حفاظتی بعد از [[مکرون]]، نام برده شده‌است.<ref>[https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3626682-فیلم-روح-الله-زم-بعد-از-مکرون-سنگین-ترین-تیم-حفاظت-در-فرانسه-برای-من-بود فیلم| روحالله زم: بعد از مکرون سنگین‌ترین تیم حفاظت در فرانسه برای من بود] دنیای اقتصاد</ref>
| |
|
| |
|
| == برگزاری دادگاه == | | == برگزاری دادگاه == |
| [[پرونده:Ruhollah Zam court.jpg|بندانگشتی|سومین جلسهٔ دادگاه روحالله زم در [[دادگاه انقلاب]]]]
| | محاکمه روحالله زم از ۲۱ بهمن ۱۳۹۸ آغاز شد. ریاست اولین دادگاه او را [[ابوالقاسم صلواتی]] به عهده داشت.<ref name="radiofarda.com">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30426310.html|عنوان=اتهام به روحالله زم در دادگاه: تحریک مؤثر نیروهای مسلح به تسلیم و فرار}}</ref><ref name="bbc.com">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-51442327|عنوان=روحالله زم؛ برگزاری اولین جلسه دادگاه به ریاست قاضی صلواتی}}</ref> او در مجموع در بیش از ۶ دادگاه شرکت کرد. سرانجام روز سه شنبه دهم تیرماه ۹۹ صدور حکم اعدام وی اعلام شد. وکیل روح الله زم دبیر دریابیگی پس از اعتراض به این حکم خواهان فرجام شد اما مجددا روز سه شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۹ غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه‌ی قضائیه اعلام کرد که حکم اعدام وی تأیید شده است. ر |
| در ۲۱ بهمن ماه ۱۳۹۸ نخستین دادگاه وی برگزار شد. بنابر گزارش‌ها، این دادگاه از ساعت ۸ صبح در شعبهٔ ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی [[ابوالقاسم صلواتی]] آغاز شد و در ابتدا متن کیفرخواست، شامل ۱۷ بند اتهامی، توسط نمایندهٔ دادستان قرائت شد. همچنین برخی منابع گزارش کردند که این جلسهٔ دادگاه «بیش از سه ساعت» و در دو نوبت برگزار شده‌است.<ref name="radiofarda.com">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30426310.html|عنوان=اتهام به روحالله زم در دادگاه: تحریک مؤثر نیروهای مسلح به تسلیم و فرار}}</ref><ref name="bbc.com">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-51442327|عنوان=روحالله زم؛ برگزاری اولین جلسه دادگاه به ریاست قاضی صلواتی}}</ref>
| |
| | |
| ۱۷ بند اتهام شامل این موارد هستند:<ref name="radiofarda.com" /><ref name="bbc.com" />
| |
| # «تحریک مؤثر نیروهای رزمنده و اشخاصی که به نحوی در خدمت نیروهای مسلح هستند به عصیان، فرار، تسلیم یا عدم اجرای وظایف نظامی»
| |
| # «افساد فی الارض»
| |
| # «تشکیل و ادارهٔ کانال [[آمدنیوز]] و [[صدای مردم]]»
| |
| # «جاسوسی به نفع [[موساد|سرویس اطلاعاتی اسرائیل]] به واسطهٔ سرویس اطلاعاتی یکی از کشورهای منطقه»
| |
| # «جاسوسی به نفع سرویس اطلاعاتی کشور فرانسه»
| |
| # «همکاری با دولت آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران»
| |
| # «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور»
| |
| # «مشارکت در فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران و به نفع گروه‌ها و سازمان‌های مخالف نظام به‌طور گسترده»
| |
| # «عضویت و مدیریت پایگاه خبری [[سحام‌نیوز]]»
| |
| # «مشارکت در اغوا و تحریک مردم به جنگ و کشتار به قصد برهم زدن امنیت کشور»
| |
| # «مشارکت در جمع‌آوری اطلاعات طبقه‌بندی شده به قصد ارائه به دیگران با هدف برهم‌زدن امنیت کشور»
| |
| # «مشارکت در نشر اکاذیب به‌طور گسترده»
| |
| # «توهین به مقدسات اسلام»
| |
| # «توهین به [[سید روحالله خمینی]] و [[سید علی خامنه‌ای]]»
| |
| # «توهین به مقامات و مأموران در حال انجام وظیفه یا به سبب آن»
| |
| # «تحصیل مال از طریق نامشروع جمعاً به میزان نود و هفت هزار و پانصد و پنجاه یورو»
| |
| # «شکایت برخی اشخاص حقوقی و حقیقی»
| |
| همچنین [[غلامحسین اسماعیلی]]، سخنگوی قوهٔ قضائیه، گفته بود: «در این پرونده غیر از متهم اصلی، ۵ نفر هم بازداشت شده و تعدادی هم احضار شدند اما پروندهٔ روحالله زم از بقیه تفکیک شده‌است».<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/zam-esmaeili/30424257.html|عنوان=سخنگوی قوه قضاییه: پرونده روحالله زم را از پنج بازداشتی دیگر تفکیک کردیم}}</ref>
| |
| | |
| ==== دومین دادگاه ====
| |
| روحالله زم، در دومین دادگاهش با رد کردن اتهام [[افساد فی الارض]] و دیگر اتهام‌ها علیه خود، دربارهٔ پرسش رئیس دادگاه در ارتباط با «مسئول بودن» در [[اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران|اعتراض‌های دی‌ماه ۹۶]] نیز گفت که «این موضوع ارتباطی با من ندارد.»<ref name="ReferenceA">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/zam-ruhollah-second-hearing/30437071.html|عنوان=روحالله زم در دومین دادگاهش اتهام «افساد فی‌الارض» را رد کرد}}</ref> او همچنین گفت که پیش از بروز ناآرامی‌های دی ۹۶ در ایران، با کانال تلگرامی [[آمدنیوز]] به‌طور موقت قطع ارتباط کرده و از اواسط سال ۹۷ کنترل این کانال تلگرامی را در اختیار داشته‌است.
| |
| | |
| در این جلسه همچنین شکایت نهاد ریاست‌جمهوری از روحالله زم مطرح شد و معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری، زم را متهم کرد که نامه‌ای جعلی مبنی بر موافقت حسن روحانی با ورود زنان به ورزشگاه منتشر کرده‌است.<ref name="ReferenceA" /> زم در واکنش به این شکایت گفت: «این نامه با امضای آقای [[محمود واعظی|واعظی]] بود، نامه را ما تهیه نکرده بودیم بلکه برای ما ارسال شده بود». او همچنین دربارهٔ اتهام «همکاری با دولت متخاصم آمریکا» گفت: «آمریکا دولت متخاصم نیست».
| |
| | |
| قاضی دادگاه در این جلسه همچنین خبر داد که پس از بازداشت برادر ناتنی روحالله زم، پدر زم نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی داده و با موافقت علی خامنه‌ای، برادر ناتنی روحالله زم آزاد شده‌است. او به زمان وقوع این رویدادها اشاره نکرد.<ref name="ReferenceA" />
| |
| | |
| ==== چهارمین دادگاه ====
| |
| چهارمین دادگاه روحالله زم، روز دوشنبه ۱۵ اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ در شعبهٔ ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی صلواتی برگزار شد. او اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» را رد کرد و گفت که نوشته‌های او در راستای فعالیت مطبوعاتی‌اش بوده‌است. زم در پاسخ به سؤال صلواتی که پرسید آیا اتهام اقدام علیه امنیت داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران را می‌پذیرد، گفت: «خیر، من کار مطبوعاتی می‌کردم».<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-52529012|عنوان=روحالله زم بخش عمده اعتراف‌ها و اتهام‌هایش را رد کرد}}</ref><ref name="ReferenceB">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30591594.html|عنوان=زم: اقدام علیه امنیت ملی را قبول ندارم، کار مطبوعاتی می‌کردم}}</ref>
| |
| | |
| برخی منابع در گزارشی از این جلسهٔ دادگاه نوشته که صلواتی به مواردی چون «آموزش ساخت کوکتل مولوتوف، ماسک ضد اشک‌آور» و راه‌های «زمین انداختن موتورسوارهای» امنیتی اشاره کرده و آن‌ها را به روحالله زم و کانال تلگرام «آمدنیوز» نسبت داده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.yjc.ir/00Unxp|عنوان=پشت پرده ارتباط زم با منشی سناتور آمریکایی/ رابطه روحالله و ساغر چه بود؟}}</ref> اما زم در پاسخ گفت: «این‌ها مربوط به من نیست و یکسری مطالب کپی بود و یکسری نیز تحت‌القائات بود». زم تأکید کرد که او «خبرنگار» بوده و «کار خبری» می‌کرده‌است.<ref name="ReferenceB" />
| |
| | |
| ==== ششمین دادگاه ====
| |
| ششمین و آخرین جلسهٔ دادگاه زم در ۲۰ خرداد ۱۳۹۹ برگزار شد. به نوشتهٔ خبرگزاری‌های داخل ایران، زم در این جلسه اتهام «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت داخلی» و «توهین به مقدسات» را رد کرده اما اتهاماتی چون «توهین به مأموران دولتی و تحریک مردم به اغتشاش»، «نشر اکاذیب» و «حمایت از «محکومان امنیتی و [[دودمان پهلوی|خانوادهٔ پهلوی]]» را پذیرفته‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=آخرین جلسه دادگاه روحالله زم برگزار شد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30661397.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=[[رادیو فردا]] |تاریخ بازبینی=۲۱ خرداد ۱۳۹۹ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۰ خرداد ۱۳۹۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://mehrnews.com/xS3QX|عنوان=خبرگزاری مهر «حمایت از محکومان امنیتی، خاندان پهلوی را می‌پذیرم»}}</ref>
| |
| | |
| == محکومیت به اعدام ==
| |
| [[غلامحسین اسماعیلی]]، در نشست روز سه‌شنبه، دهم تیر ۱۳۹۹ از صدور حکم [[اعدام]] برای روحالله زم خبر داد و تأکید کرد که این حکم «غیرقطعی و قابل فرجام‌خواهی» است و چنانچه زم به آن اعتراض کند، «پرونده به دیوان عالی ارسال می‌شود». او گفت دادگاه «۱۳ مورد از عناوین ریزِ او را از مصادیق [[افساد فی الارض|افساد فی‌الارض]] دانسته و حکم [[اعدام]] صادر کرده‌است» و جاسوسی برای دو کشور [[فرانسه]] و [[اسرائیل]] نیز از جمله اتهامات زم شمرده شده‌است؛ و در مورد چند مورد اتهامی که «[[افساد فی الارض|افساد فی‌الارض]] نبوده»، زم به مجازات حبس محکوم شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-court-condemns-roohollah-zam-to-execution-amadnews/30698041.html|عنوان=روحالله زم، مدیر آمدنیوز، به اعدام محکوم شد}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-53231333|عنوان=روحالله زم به اعدام محکوم شد}}</ref>
| |
| | |
| === اعتراض به حکم دادگاه ===
| |
| روز چهارشنبه ۱۸ تیر ۱۳۹۹ [[دبیر دریابیگی بلوردی]] [[وکیل مدافع]] روحالله زم گفت که «ما نسبت به رأی دادگاه [اعدام] اعتراض کرده‌ایم و در حال حاضر اطلاعی از اینکه پرونده به [[دیوان عالی کشور]] رفته‌است یا خیر ندارم». به گفته وکیل روحالله زم، دادگاه باید پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال کند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/13990418000608/|عنوان=اعتراض «زم» به حکم اعدام}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30714105.html|عنوان=وکیل روحالله زم از اعتراض به حکم اعدام موکلش خبر داد}}</ref>
| |
| | |
| ==== تأیید فرجام‌خواهی ====
| |
| روز سه‌شنبه ۷ مرداد ۱۳۹۹، [[غلامحسین اسماعیلی]]، سخنگوی [[قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران|قوه قضائیه جمهوری اسلامی]]، گفت نسبت به رأی صادرشده فرجام‌خواهی شده و این درخواست به [[دیوان عالی کشور]] رفته‌است. او گفت [[دیوان عالی کشور]] هنوز دربارهٔ این فرجام‌خواهی اظهارنظر نهایی نکرده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۷ مرداد ۱۳۹۹|عنوان=قوه قضائیه: تقاضای فرجام در پرونده روحالله زم به دیوان عالی رفته‌است|ناشر=رادیو فردا|doi=|تاریخ بازدید=۷ مرداد ۱۳۹۹|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/zam-court-appeal/30753627.html}}</ref>
| |
| | |
| === تأیید اعدام توسط دیوان عالی ===
| |
| روز سه‌شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۹، [[غلامحسین اسماعیلی]] سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی اعلام کرد که حکم اعدام روحالله زم توسط [[دیوان عالی کشور]] تأیید شده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۸ آذر ۱۳۹۹|عنوان=روحالله زم؛ دیوان عالی ایران حکم اعدام را تأیید کرد|ناشر=بی‌بی‌سی فارسی|doi=|تاریخ بازدید=۱۸ آذر ۱۳۹۹|نشانی=https://www.bbc.com/persian/world-55226856}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=رادیو فردا|کد زبان=|تاریخ=۱۸ آذر ۱۳۹۹|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30989599.html|عنوان=سخنگوی قوه قضائیه: دیوان عالی کشور حکم اعدام روحالله زم را تأیید کرد}}</ref> | |
|
| |
|
| == اعدام == | | == اعدام == |
| روحالله زم در سحرگاه ۲۲ آذر ماه ۱۳۹۹ بوسیله دار اعدام شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |عنوان= روحالله زم اعدام شد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-zam-execution-news/30996957.html|وبگاه=nme.com |ناشر=[[رادیوفردا]] |تاریخ بازبینی=۲۲ آذر ۱۳۹۹ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۲ آذر ۱۳۹۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=بی‌بی‌سی فارسی|کد زبان=|تاریخ=۲۲ آذر ۱۳۹۹|وبگاه=|نشانی=https://www.bbc.com/persian/40223487|عنوان=روحالله زم اعدام شد}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.tabnak.ir/fa/news/1020710/روح-الله-زم-اعدام-شد|وبگاه=www.tabnak.ir|بازبینی=2020-12-12|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|عنوان=روحالله زم اعدام شد}}</ref> | | [[پرونده:روحالله زم پس از دستگیری.jpg|جایگزین=روحالله زم پس از دستگیری|بندانگشتی|روحالله زم پس از دستگیری]] |
| | | روحالله زم در سحرگاه ۲۲ آذر ماه ۱۳۹۹ بوسیله دار اعدام شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |عنوان= روحالله زم اعدام شد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-zam-execution-news/30996957.html|وبگاه=nme.com |ناشر=[[رادیوفردا]] |تاریخ بازبینی=۲۲ آذر ۱۳۹۹ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۲ آذر ۱۳۹۹}}</ref> برخی اعدام او را بی‌مناسبت با وقایع اخیر از جمله ترور محسن فخریزاده و پروژه‌ی انتقام سخت نمی‌دانند. |
| == مصاحبه با خبرنگار صدا و سیما ==
| |
| در شامگاه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، مصاحبه ۳۰ دقیقه ای به نام «بدون تعارف» از [[شبکه دو]]م [[سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران|صدا و سیمای جمهوری اسلامی]] پخش شد که بسیاری آن را «اعتراف اجباری» خواندند. در این مصاحبه [[علی رضوانی]]، به عنوان مجری، سوالات متعددی دربارهٔ زندگی شخصی و رسانه‌ای روحالله زم مطرح کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-53366797|عنوان='اعتراف اجباری' روحالله زم؛ پخش 'گفتگوی' یک محکوم به اعدام در تلویزیون ایران}}</ref> [[علی رضوانی]] چند بار در ابتدا و لابه لای برنامه تأکید کرد که این مصاحبه در خارج از بازداشتگاه و زندان ضبط شده‌است اما روحالله زم در بخش‌های پایانی این برنامه به‌طور ضمنی این سخنان مجری را رد کرد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://iranintl.com/ايران/اعترافات-اجباری-تلویزیونی-با-سناریوی-جدید؛-مصاحبه-مجری-صداوسیما-با-روحالله-زم-در-بازداشتگاه|عنوان=اعترافات اجباری تلویزیونی با سناریوی جدید؛ مصاحبه مجری صداوسیما با روحالله زم در بازداشتگاه سپاه پاسداران}}</ref>
| |
| | |
| در شبکههای اجتماعی زندانیان سیاسی پیشین گفتند که مکان ضبط این مصاحبه در مجموعه بازداشتگاه ۲-الف، متعلق به [[سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سازمان اطلاعات سپاه پاسداران]]، در [[زندان اوین]] و ساختمانی پشت بازداشتگاه اصلی است که پیشتر نیز اعترافات اجباری شماری از زندانیان سیاسی و عقیدتی در آن ضبط شده‌است. تصاویر پشت صحنه آن نشان می‌دهد زم با چشم‌بند درحال انتقال به جلوی دوربین است. زمان تهیه این فیلم مشخص نیست ولی در بخشی از گفتگو، روحالله زم تأیید می‌کند که مدت‌هاست در محل تهیه این فیلم نگهداری می‌شود.<ref name=":0" />
| |
| | |
| === مصاحبه ===
| |
| مجری برنامه روحالله زم را متهم به راه‌اندازی اغتشاشات در ایران کرد که با واکنش زم مواجه شد و خطاب به مجری گفت: «شما می‌گویید اغتشاشات، ما می‌گوییم اعتراضات». در ادامه، مجری برنامه روحالله زم را متهم به «خیانت به مردم» کرد که زم این اتهام را قبول نکرد که مردم را به خطر انداخته‌است و گفت «مردم خودشان کف خیابان بودند». در این مصاحبه همچنین از زبان زم گفته شد که «سه، چهار نفر» از منابع و مرتبطان او در ایران بازداشت شده‌اند و «اسامی بزرگ» دیگری در این پرونده وجود دارد.<ref name=":1">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-zam-tv-confession/30720747.html|عنوان=گزارشگران بدون مرز: بازجویی تلویزیونی از روحالله زم مصداق شکنجه است}}</ref>
| |
| | |
| او در بخش دیگری از سخنانش، گفت که در مقطعی این اندیشه بر او غلبه کرده‌است که باید نظام دیگری جایگزین جمهوری اسلامی شود. در بخشی از این برنامه، مجری از زم پرسید که اگر قاضی بودی به خودت چه حکمی می‌دادی، زم در پاسخ به تعیین حکم خارج از رویه قضاییه و از «روز اول» بازداشت خود اشاره کرد و گفت که «سختگیرانه از روز اول گفتند [[اعدام]].» زم در حالی که به سئوالی دربارهٔ «تغییر وزن» پس از بازداشت پاسخ می‌داد، خطاب به رضوانی گفت که من در دو سه ماه اول بعد از بازداشت «در همین محلی که داریم حرف می‌زنیم» از ۹۸ کیلو به ۱۰۸ کیلو رسیدم اما بعد ۲۰ تا ۲۵ کیلو وزن کم کردم.»<ref name=":0" />
| |
| | |
| === بارتاب‌ها ===
| |
| بخشی از مصاحبه که زم گفت «شما می‌گویید اغتشاشات، ما می‌گوییم اعتراضات»، در شبکههای اجتماعی بازتاب بسیاری داشت و کاربران پخش این قسمت را شکست تهیه‌کنندگان فیلم دانسته‌اند که قصد داشتند از این فیلم علیه روحالله زم استفاده کنند. بسیاری از کاربران این مصاحبه را مصادیق «[[شکنجه]]» و «اعتراف تحت فشار» تفسیر کردند.<ref name=":1" />
| |
|
| |
|
| اما در شبکه اجتماعی حمله زیادی به [[علی رضوانی]] شد، بسیاری او را یک «بازجو-خبرنگار» تعبیر کردند. [[رامین سید امامی]]، فرزند [[کاووس سیدامامی|کاووس سید امامی]]، مدتی قبل فاش کرده بود که پس از کشته‌شدن پدرش در حین بازداشت، «[[علی رضوانی]]» همان فردی بوده‌است که «به همراه تیمی از [[سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سازمان اطلاعات سپاه پاسداران]] با چند وانت و جعبه به زیرزمین خانه [[کاووس سیدامامی|سید امامی]] رفتند و اقدام به صحنه‌سازی» کرده بود. او به [[ایران اینترنشنال]] گفت که مادرش، مریم ممبینی، در زمان پخش این برنامه، [[علی رضوانی]] را شناسایی کرده بود که «بازجوی او از سوی [[سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سازمان اطلاعات سپاه پاسداران]] در زمان حمله مأموران امنیتی به منزلشان در [[تهران]]» بوده‌است.<ref name=":0" />
| | == واکنش‌ها به اعدام روحالله زم == |
|
| |
|
| ==== واکنش گزارشگران بدون مرز ====
| | === واکنش سازمان مجاهدین خلق === |
| [[گزارشگران بدون مرز|سازمان گزارشگران بدون مرز]]، پخش «اعتراف‌های تلویزیونی» از روحالله زم را مصداق «[[شکنجه]]» خواند و اعلام کرد: «بازجویی تلویزیونی، اعتراف آشکار رژیم ایران به انجام جرم [[شکنجه]] زندانی است و [[شکنجه]] از مصادیق بارز جنایت علیه بشریت است.» [[گزارشگران بدون مرز]] با اشاره به تضییع حقوق زم به عنوان یک متهم اعلام کرده که او در همه مدت بازداشت در سلول انفرادی و تا امروز از حق دیدار با خانواده‌اش و انتخاب وکیل محروم بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://iranintl.com/ايران/گزارشگران-بدون-مرز-بازجویی-تلویزیونی-روحالله-زم-مصداق-شکنجه-است|عنوان=گزارشگران بدون مرز: بازجویی تلویزیونی روحالله زم مصداق شکنجه است}}</ref>
| | روحالله زم در دوران فعالیت خود در آمدنیوز بارها به سازمان مجاهدین خلق حمله کرد. پس از دستگیری وی سازمان مجاهدین از دولت فرانسه خواهان مداخله در این موضوع و مراعات حقوق روح الله زم شد |
|
| |
|
| === آثار شکنجه فیزیکی ===
| | سایت [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] پس از اعدام روحالله زم به نقل از مریم رجوی نوشت:<blockquote>«خانم مریم رجوی اعدام جنایتکارانهٔ روحالله زم را محکوم کرد. مقاومت ایران خواهان محکومیت رژیم از سوی ملل متحد، اتحادیه اروپا به‌ویژه فرانسه است»</blockquote>این سایت اعلام کرد:<blockquote>مقاومت ایران خواهان محکومیت قاطع این جنایت توسط ملل متحد، اتحادیه اروپا به‌ویژه فرانسه می‌باشد. اعدامهای خودسرانهٔ فراقضایی و نقض سیستماتیک حقوق‌بشر، تحریم و مجازات بین‌المللی رژیم آخوندها را می‌طلبد. نجات زندانیان محکوم به اعدام به‌ویژه زندانیان سیاسی یک ضرورت مبرم است.</blockquote><blockquote>رژیم در محاصره بحرانهای لاعلاج داخلی و بین‌المللی، درصدد است با این اعدامهای جنایتکارانه از مهره‌ها و باندهای درونی خودش مخصوصاً پس از ماجرای فخریزاده زهر چشم بگیرد و با ایجاد جو رعب و وحشت از قیام مردم ممانعت کند.کابوسی که پس از قیام آبان‌ماه ۹۸ فاشیسم دینی حاکم بر ایران را رها نمی‌کند. اما سرکوب و شکنجه و اعدام نمی‌تواند این رژیم پوسیده را از سقوط محتوم نجات دهد. خامنه‌ای و روحانی و رئیسی و دیگر سردمداران رژیم باید پاسخگوی یکایک قتل‌ها و جنایت‌هایشان باشند.</blockquote> |
| در تصاویر منتشر شده از پشت صحنه مصاحبه در وبسایت [[خبرگزاری صدا و سیما]]،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.iribnews.ir/00Badx|عنوان=بدون تعارف با گرداننده شبکه معاند آمدنیوز}}</ref> آثار [[شکنجه]] فیزیکی بر بدن زم دیده می‌شود. در یکی از تصاویر، آثار [[زخم]] ترمیم شده در [[انگشت اشاره]] و [[انگشت میانی|میانی]] دست راست او قابل مشاهده است. همچنین در یک عکس، هنگامی که فردی بر روی لباس او [[میکروفون]] را وصل می‌کند، حول [[انگشت شست]] دست راست زم، زخم دیده می‌شود و در روی [[سینه]] او نزدیک به [[گلو]]، جای [[زخم]] ترمیم شده (نقطه‌ای) قابل رویت است. در یکی از عکس‌ها، هنگامی که [[علی رضوانی]] کانال [[آمدنیوز|آمد نیوز]] را نشان می‌دهد، زم در حالت گریه قرار گرفته و او دست خود را نزدیک چشمش نگه داشته‌است. این بخش در مصاحبه سانسور شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.youtube.com/watch?v=DIx7loDzk3w|عنوان=صحنه گریه روحالله زم که صداوسیما سانسور کرد؟}}</ref>
| | [[پرونده:پدر روح الله زم.jpg|جایگزین=پدر روح الله زم|بندانگشتی|پدر روح الله زم]] |
| | <blockquote>شایان یادآوری است هم‌چنانکه در بیانیه سالانهٔ شورای ملی مقاومت در مرداد ۱۳۹۸ آمده است، رژیم در اسفند۹۷ برای قدرتنمایی، ارتباطات اطلاعات آخوندی با «شبکه آمدنیوز» را در تلویزیون خود به نمایش گذاشت. اما اکنون فرصت را برای اعدام زم مغتنم شمرده که یک بازی ننگین و نیاز مفرط به زهر چشم گرفتن و حاکی از جنایت مضاعف است.</blockquote><blockquote>دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران</blockquote><blockquote>۲۲آذر۱۳۹۹ (۱۲دسامبر۲۰۲۰)»<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A9-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8 مریم رجوی اعدام روحالله زم را محکوم نمود]</ref></blockquote> |
|
| |
|
| == واکنش‌ها == | | === واکنش گزارشگران بدون مرز === |
| * در ۲۵ بهمن ۱۳۹۸ سازمان گزارشگران بدون مرز نسبت به احتمال صدور حکم اعدام برای روحالله زم هشدار داد و ابراز نگرانی کرد. این سازمان با اشاره به محاکمهٔ روحالله زم توسط قاضی صلواتی اعلام کرد، به دلیل اینکه در میان اتهامات وی «مفسد فی الارض» و «جاسوسی» گنجانده شده مطابق قانون مجازات اسلامی می‌تواند مجازات اعدام را در پی داشته باشند، سازمان گزارشگران بدون مرز از گزارشگران ویژهٔ سازمان ملل خواسته‌است که نسبت به این موضوع اقدام کنند.<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-human-rights-justice/5288857.html گزارشگران بدون مرز نسبت به احتمال صدور حکم اعدام برای روحالله زم هشدار داد]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/30434751.html هشدار گزارشگران بدون مرز نسبت به خطر مجازات اعدام برای روحالله زم]</ref> | | * در ۲۵ بهمن ۱۳۹۸ سازمان گزارشگران بدون مرز نسبت به احتمال صدور حکم اعدام برای روحالله زم هشدار داد و ابراز نگرانی کرد. این سازمان با اشاره به محاکمهٔ روحالله زم توسط قاضی صلواتی اعلام کرد، به دلیل اینکه در میان اتهامات وی «مفسد فی الارض» و «جاسوسی» گنجانده شده مطابق قانون مجازات اسلامی می‌تواند مجازات اعدام را در پی داشته باشند، سازمان گزارشگران بدون مرز از گزارشگران ویژهٔ سازمان ملل خواسته‌است که نسبت به این موضوع اقدام کنند.<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-human-rights-justice/5288857.html گزارشگران بدون مرز نسبت به احتمال صدور حکم اعدام برای روحالله زم هشدار داد]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/30434751.html هشدار گزارشگران بدون مرز نسبت به خطر مجازات اعدام برای روحالله زم]</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://iranintl.com/ايران/گزارشگران-بدون-مرز-بازجویی-تلویزیونی-روحالله-زم-مصداق-شکنجه-است|عنوان=گزارشگران بدون مرز: بازجویی تلویزیونی روحالله زم مصداق شکنجه است}}</ref> |
|
| |
|
| === پس از صدور حکم === | | === واکنش وزارت خارجه فرانسه === |
| * روز چهارشنبه ۱۸ تیر ۱۳۹۹ُ، [[گزارشگران بدون مرز]]، در بیانیه‌ای دادگاه او را «ناعادلانه» خواند و اعلام کرد که «صدور حکم [[اعدام]] را برای روحالله زم مدیر کانال اطلاع‌رسانی [[آمدنیوز]] محکوم می‌کند و خواهان لغو فوری این حکم غیرقابل پذیرش است». در این بیانیه، [[ابوالقاسم صلواتی|ابوالقاصم صلواتی]] که ریاست دادگاه روحالله زم را بر عهده داشت «جلاد روزنامه‌نگاران و وب‌نگاران» توصیف شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30699992.html|عنوان=گزارشگران بدون مرز حکم روحالله زم را غیرقابل پذیرش خواند}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://p.dw.com/p/3ebso|عنوان=انتقاد از "دادگاه ناعادلانه" و "حکم سیاسی" روحالله زم}}</ref>
| | وزارت‌خارجهٔ فرانسه طی بیانیه‌یی اعدام روحالله زم را با قویترین عبارت ممکن محکوم و اعلام کرد این اقدامی وحشیانه و غیرقابل قبول و برخلاف تعهدات بین‌المللی رژیم ایران است. |
| * [[محمدعلی زم]]، پدر روحالله زم، روز چهارشنبه ۱۳ تیر ۱۳۹۹، این حکم را «غیرقانونی» خواند و تأکید داشت که فرزندش در جریان محاکمه «از ابتدایی‌ترین حقوق خود» محروم مانده‌است. او در ادامه نوشت که روحالله زم در جریان دادگاه «هیچ اختیاری برای دفاع کامل و جامع» از خود نداشته و این حق با «بخشنامهٔ یک مقام قضایی به نفع تحقیقات جانبدارانه ضابطان و بازپرسان سلب گردیده‌است». [[محمدعلی زم]] در ادامهٔ متن خود به نقل از [[وکیل]] روحالله زم نوشته که در ملاقات او با موکلش «همیشه یک یا دو نفر از ضابطین حضور یافته» و گفتگوهای این دو را گوش کرده‌اند که همین باعث می‌شده روحالله در بیان خود «دچار نوعی تردید و دودلی و سردرگمی باشد». وی سپس عنوان کرده که این مدت فرزندش از ملاقات با خانواده محروم مانده و از این حق خود نیز نتوانسته‌است برخوردار شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-roohollah-zam-amadnews/30704996.html|عنوان=پدر روحالله زم: فرزندم در جریان محاکمه از ابتدایی‌ترین حقوق خود محروم بود}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.instagram.com/p/CCJU9tVpqWh/|عنوان=اینستاگرام محمدعلی زم}}</ref>
| |
|
| |
|
| == جستارهای وابسته == | | === واکنش وزارت خارجه آمریکا === |
| * [[پروپاگاندا در ایران]]
| | وزارت‌خارجهٔ آمریکا در پیامی گفت: جهان امروز صبح با خبر هولناک اعدام روحالله زم بیدار شد. اعدام غیرعادلانهٔ او دلخراش است.<ref>[[محکومیت گستردهٔ اعدام جنایتکارانهٔ روحالله زم|محکومیت اعدام جنایتکارانه روحالله زم]]</ref> |
| * [[حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران]]
| |
| * [[آمدنیوز]]
| |
| * [[مجادلات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران]]
| |
|
| |
|
| == منابع ==
| |
| {{پانویس|۲}} | | {{پانویس|۲}} |
|
| |
|
| روحالله زم |
|---|
 زم پس از دستگیری در سال ۱۳۹۸ |
| زادروز | ۵ مهٔ ۱۳۵۷(۱۳۵۷-خطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «۵»-0۵)
شهر ری، تهران، ایران |
|---|
| درگذشت | ۲۲ سپتامبر ۱۳۹۹ میلادی (۴۲ سال) |
|---|
| علت مرگ | اعدام |
|---|
| پیشه | مؤسس رسانه‌ی آمدنیوز |
|---|
| سال‌های فعالیت | ۱۳۹۸–۱۳۸۴ |
|---|
| نقش‌های برجسته | کانال تلگرامی آمدنیوز و صدای مردم |
|---|
| برنامه(ها)ی تلویزیونی | تلویزیون اینترنتی بیان (۱۳۹۸–۱۳۹۷)
تلویزیون اینترنتی کلمه (۱۳۹۸) |
|---|
| همسر | مهسا رازانی [۱] |
|---|
روحالله زم (۵ مرداد ۱۳۵۷ – ۲۲ آذر ۱۳۹۹) یا نیما زم، پسر روحانی حکومتی محمد علی زم و مؤسس کانال تلگرامی آمدنیوز بود. روح الله زم از ابتدای تأسیس این کانال با انتشار اخباری که به گفته‌ی خودش اطلاعات محرمانه از درون جمهوری اسلامی بود، شهرت پیدا کرد. [۲]
پدر روحالله زم مدت ها ریاست حوزه هنری سازمان تبیلغات اسلامی را به عهده داشت و او در این حوزه با تئاتر و سینما آشنایی پیدا کرد.
پدر روحالله زم رابطه بسیار نزدیکی با خامنه‌ای داشت. روح الله زم دو فرزند دختر داشت. فرزند اول او نتیجه‌ی ازدواج اول اوست و هم‌اکنون شانزده سال دارد و فرزند دوم که پنج ساله است از همسر دوم او مهسا رازانی است. هر دو فرزند روح الله زم با وی در فرانسه زندگی می‌کردند.[۳]
در سال ۱۳۸۸ روحالله زم در ستاد انتخاباتی مهدی کروبی فعالیت داشت و با نویسندگان سحام نیز از سایت حزب اعتماد ملی ارتباط داشت. روح الله زم پس از اعتراضات سال ۱۳۸۸ بازداشت و شکنجه شد.[۳]
او در خرداد ماه ۱۳۹۰ از مرز قانونی از کشور خارج شد و به مالزی رفت. به نظر می‌آید بخش‌هایی از خود نظام در خروج او از کشور نقش داشته‌اند، زیرا پدر او محمدعلی زم در نامه‌ی سرگشاده‌ای در سال ۱۳۹۶ به وی نوشت:
«اگر دوستان آن نهاد نظامی-سیاسی، گذرنامه‌ات را به آن زودی تحویل نداده و تو را تشویق به خروج از کشور نکرده بودند و پس از خروج قانونی‌ات از کشور متهم به «فرار» نکرده بودند و شرایط لج و لجبازی و تعقیب و گریزها و امنیت‌زدایی‌های بچه‌گانه در دیار غربت مالزی و ترکیه را پیش رویت قرار نداده بودند، این وخامت پیش نیامده بود.» [۳]
برخی معتقدند او توسط رژیم به بازی گرفته شده است. روح الله زم از مالزی به ترکیه رفته و سپس فرانسه پناهنده شد. او در این دوران آمد نیوز را تأسیس کرد. روح الله زم با ارائه‌ی اسناد عجیبی که مدعی بود از درون نظام به دست وی می‌رسد در شبکههای اجتماعی شهرت یافت. از جمله او بود که برای اولین بار از وجود «میرطاهر» بدل علی خامنه‌ای سخن گفت.
در تظاهرات دی‌ماه ۱۳۹۶ کانال تلگرامی آمدنیوز که اخبار اعتراضات را منعکس می‌کرد توانست فالورهای بیشتری کسب کند، اما صعود ناگهانی فالورهایش زمانی بود که این کانال بنا به درخواست وزیر ارتباطات ایران از شرکت تلگرام بسته شد. پس از بسته شدن کانال آمدنیوز، او به سرعت کانال دیگری با نام صدای مردم تأسیس کرد و از تلگرام خواست آن را مسدود نکند. خبر مسدود شدن کانال روحالله زم و تأسیس کانالی مجدد منجر به شهرت دوچندان کانال جدید شد.
رژیم ایران چند پیش از دستگیری وی در یک مستند به نام «ایستگاه پایانی دروغ» مدعی شد که وی در تمام این دوران توسط نظام کنترل می‌شده است. این ویدئو نشان می‌داد که روحالله زم در حال گرفتن اسناد و اخبار از درون نظام است در حالی که آن افراد توسط نظام به این کار گمارده شده‌اند.
مدتی بعد در مهرماه ۱۳۹۸ شیرین نجفی ادمین دیگر آمدنیوز و از افراد مورد اعتماد روحالله زم به وی اطلاع داد که دفتر آیت‌الله سیستانی خواهان ملاقات با او و ارائه‌ی پشتیبانی مالی به وی جهت راه‌اندازی یک تلویزیون است. او خود در همین رابطه به عراق رفت و سپس از روحالله زم خواست به او بپیوندد. اما سفر روحالله زم به عراق منجر به دستگیری و انتقال وی به ایران شد. دفتر آیت الله سیستانی پس از این موضوع هرگونه ارتباط خود با این موضوع را تکذیب کرد. روحالله زم در تیرماه ۱۳۹۹ در دادگاهی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به اعدام محکوم شد. حکم او در روز ۱۸ آذر ۱۳۹۹ به اجرا درآمد. [۴]
روحالله زم در ایران
روحالله زم پسر یک آخوند حکومتی بود. این موضوع برای وی را در معرض ارتباطات زیادی با برخی از مسئولان نظام و افراد مختلف در نظام قرار می‌داد. پدر او محمدعلی زم در دوره‌های مختل سمت‌هایی مثل ریاست حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی (۱۳۵۹–۱۳۸۰)، معاون اجتماعی شهرداری تهران، ریاست سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، و ریاست هیئت‌مدیرهٔ انجمن صنفی ویدیو رسانه و عضویت در شوراهای مختلف در صدا و سیما و وزارت ارشاد را برعهده داشته است.[۵] روحالله زم از طریق پدرش و مشاغل وی توانست با فعالیت رسانه‌ای و سینمایی آشنایی شود. او در انتخابات ۱۳۸۸ از فعالان حزب اعتماد ملی بود و با ستاد انتخاباتی مهدی کروبی همکاری می‌کرد.. روحالله زم پس از اعتراضات سال ۱۳۸۸ به همراه بسیاری از حامیان جریان سبز دستگیر و شکنجه شد.
روحالله پس از خروج از ایران
زم پس از حوادث انتخابات ۱۳۸۸ از ایران خارج شد. برخی معتقدند که او به شکلی هدایت شده یا با تأیید مقامات امنیتی از کشور خارج شده است. این موضوع به ویژه از نامه‌ی پدر او استنباط می‌شود که به وی نوشت:
شیرین نجفی ادمین آمدنیوز و عامل سفر زم به عراق
«اگر دوستان آن نهاد نظامی-سیاسی، گذرنامه‌ات را به آن زودی تحویل نداده و تو را تشویق به خروج از کشور نکرده بودند و پس از خروج قانونی‌ات از کشور متهم به «فرار» نکرده بودند و شرایط لج و لجبازی و تعقیب و گریزها و امنیت‌زدایی‌های بچه‌گانه در دیار غربت مالزی و ترکیه را پیش رویت قرار نداده بودند، این وخامت پیش نیامده بود.»
روحالله زم ابتدا به مالزی و سپس به فرانسه رفت و در آنجا سایت و کانال تلگرامی آمدنیوز (صدای مردم) را راه‌اندازی کرد.[۶] در این دوران همواره برخی نسبت به صحت و سقم اخبار منتشر شده توسط او تشکیک می‌کردند. کانال تلگرامی آمدنیوز پس از آن‌که به درخواست جهرمی وزير ارتبطات از شرکت تلگرام مسدود شد ناگهان شهرت پیدا کرد. پس از آن‌که روحالله زم به سرعت یک کانال جدید تأسیس کرد این شهرت منجر به افزایش بی سابقه‌ی فالورهای او تا مرز یک و نیم میلیون گشت.
مستند پایانی دروغ
در اسفندماه ۱۳۹۷ جمهوری اسلامی ناگهان دست به انتشار ویدئویی جنجالی زد که باعث افت محبوبیت کانال تلگرامی آمدنیوز شد. این ویدئو نشان می‌داد که روحالله زم در حال گرفتن اطلاعات محرمانه از فردی در داخل ایران است. سپس همین ویدئو نشان می‌داد که در آن سوی خط فردی که در حال تماس با روحالله زم است یک مأمور وزارت اطلاعات است. دوربین با زوم‌بک کردن نشان می‌داد که افراد زیادی از وزارت اطلاعات در همان اتاق حضور دارند.
رژیم ایران در این ویدئو نشان می‌داد که در تمامی این دوران روحالله زم در تور اطلاعاتی او فعالیت کرده است. روح الله زم در ارتباط خود با فردی که در این ویدئو نشان‌داده می‌شد که مأمور رژیم ایران است، به بسیاری از مخالفان ایرانی حمله می‌کرد. افشای این اسناد از طرف رژیم ایران روابط آمد نیوز را با اغلب فعالان سیاسی تیره کرد. این ویدئو سوال‌های زیادی را در مورد او مطرح کرد. از جمله اینکه آیا او یک قربانی است یا اینکه ناآگاهانه در این دوران به بازی گرفته شده است. البته روحالله زم بعدها مدعی شد از مأمور بودن منبع خود مطلع بوده و هشیارانه دست به این کار زده است.
سفر به عراق
عکس‌های پانصد یورویی که از طرف شیرین نجفی برای روحالله زم از عراق ارسال شد
روحالله زم در مهرماه ۱۳۹۸ به عراق سفر کرد. وی در فرانسه از حافظت پلیس برخوردار بود اما سوال مهم این است که چگونه وی قانع شد فرانسه را ترک کرده و به عراق برود. جایی که تماما در سلطه‌ی نیروهای امنیتی ایران است.[۷] دلیل سفر او همواره در حاله‌ای از ابهام فرو رفته است اما نشانه‌ها حاکی از همکاری زنی به نام شیرین نجفی در کشاندن او به عراق بود. شیرین نجفی خود یکی از ادمین‌های آمدنیوز بود و به گفته‌ی دیگر ادمین‌های آمدنیوز روحالله زم به او اعتماد کامل داشت. او از زمان حضور روحالله زم در ترکیه تبدیل به یکی از دوستان نزدیک او شده بود. اما برخی شیرین نجفی را یکی از پرستوهای جمهوری اسلامی می‌‌دانند که با وعده‌ی پشتیبانی مالی او را به عراق برد. پس از انتشار مستند پایانی دروغ و کاهش فالورهای آمدنیوز و کاسته شدن از اعتبار این کانال، روحالله زم در پی بازیابی اعتبار خود و به ویژه تأسیس یک تلوزیون بود. شیرین نجفی در تماسی به روحالله زم اطلاع داد که آیت‌الله سیستانی پذیرفته است که او را برای راه اندازی یک تلویزیون با میلیون‌ها دلار پشتیبانی کند و او باید برای دریافت این پشتیبانی و گفتگو در مورد آن به عراق برود. البته دفتر آیت‌الله سیستانی پس از دستگیری زم این موضوع یعنی دعوت وی به عراق را تکذیب کرد.[۸] [۹]شیرین نجفی در هماهنگی با روحالله زم خود ابتدا به عراق سفر می‌کند و سپس با ارسال‌عکس‌هایی از اسکناس‌های پانصد یورویی به روحالله زم می‌گوید که دفتر آیت الله سیستانی خواهان صحبت مستقیم با اوست. این موضوع منجر می‌شود که روح الله زم قانع شده و به عراق سفر کند.
دستگیری روحالله زم
روز بیست و دوم مهرماه ۱۳۹۸ رسانه‌های ایران خبر دستگیری روحالله زم توسط سازمان اطلاعات سپاه را منتشر کردند. سپاه پاسداران در مورد چگونگی دستگیری روحالله زم هیچ توضیحی نداد اما مشخص بود که وی در عراق توسط مأموران امنیتی رژیم ایران بازداشت شده است. همچنین بطور همزمان در کانال آمدنیوز پیامی مبنی بر دستگیری روحالله زم منتشر شد.
سپاه پاسداران در اطلاعیهٔ خود به قدرتنمایی پرداخت و دستگیری زم را «عملیات حرفه‌ای، هوشمندانه و چند وجهی با به‌کارگیری روش‌های نوین اطلاعاتی و شگردهای ابتکاری» توصیف کرده بود.[۱۰]
برگزاری دادگاه
محاکمه روحالله زم از ۲۱ بهمن ۱۳۹۸ آغاز شد. ریاست اولین دادگاه او را ابوالقاسم صلواتی به عهده داشت.[۱۱][۱۲] او در مجموع در بیش از ۶ دادگاه شرکت کرد. سرانجام روز سه شنبه دهم تیرماه ۹۹ صدور حکم اعدام وی اعلام شد. وکیل روح الله زم دبیر دریابیگی پس از اعتراض به این حکم خواهان فرجام شد اما مجددا روز سه شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۹ غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه‌ی قضائیه اعلام کرد که حکم اعدام وی تأیید شده است. ر
اعدام
روحالله زم پس از دستگیری
روحالله زم در سحرگاه ۲۲ آذر ماه ۱۳۹۹ بوسیله دار اعدام شد.[۱۳] برخی اعدام او را بی‌مناسبت با وقایع اخیر از جمله ترور محسن فخریزاده و پروژه‌ی انتقام سخت نمی‌دانند.
واکنش‌ها به اعدام روحالله زم
واکنش سازمان مجاهدین خلق
روحالله زم در دوران فعالیت خود در آمدنیوز بارها به سازمان مجاهدین خلق حمله کرد. پس از دستگیری وی سازمان مجاهدین از دولت فرانسه خواهان مداخله در این موضوع و مراعات حقوق روح الله زم شد
سایت سازمان مجاهدین خلق ایران پس از اعدام روحالله زم به نقل از مریم رجوی نوشت:
«خانم مریم رجوی اعدام جنایتکارانهٔ روحالله زم را محکوم کرد. مقاومت ایران خواهان محکومیت رژیم از سوی ملل متحد، اتحادیه اروپا به‌ویژه فرانسه است»
این سایت اعلام کرد:
مقاومت ایران خواهان محکومیت قاطع این جنایت توسط ملل متحد، اتحادیه اروپا به‌ویژه فرانسه می‌باشد. اعدامهای خودسرانهٔ فراقضایی و نقض سیستماتیک حقوق‌بشر، تحریم و مجازات بین‌المللی رژیم آخوندها را می‌طلبد. نجات زندانیان محکوم به اعدام به‌ویژه زندانیان سیاسی یک ضرورت مبرم است.
رژیم در محاصره بحرانهای لاعلاج داخلی و بین‌المللی، درصدد است با این اعدامهای جنایتکارانه از مهره‌ها و باندهای درونی خودش مخصوصاً پس از ماجرای فخریزاده زهر چشم بگیرد و با ایجاد جو رعب و وحشت از قیام مردم ممانعت کند.کابوسی که پس از قیام آبان‌ماه ۹۸ فاشیسم دینی حاکم بر ایران را رها نمی‌کند. اما سرکوب و شکنجه و اعدام نمی‌تواند این رژیم پوسیده را از سقوط محتوم نجات دهد. خامنه‌ای و روحانی و رئیسی و دیگر سردمداران رژیم باید پاسخگوی یکایک قتل‌ها و جنایت‌هایشان باشند.
شایان یادآوری است هم‌چنانکه در بیانیه سالانهٔ شورای ملی مقاومت در مرداد ۱۳۹۸ آمده است، رژیم در اسفند۹۷ برای قدرتنمایی، ارتباطات اطلاعات آخوندی با «شبکه آمدنیوز» را در تلویزیون خود به نمایش گذاشت. اما اکنون فرصت را برای اعدام زم مغتنم شمرده که یک بازی ننگین و نیاز مفرط به زهر چشم گرفتن و حاکی از جنایت مضاعف است.
دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران
۲۲آذر۱۳۹۹ (۱۲دسامبر۲۰۲۰)»[۱۴]
واکنش گزارشگران بدون مرز
- در ۲۵ بهمن ۱۳۹۸ سازمان گزارشگران بدون مرز نسبت به احتمال صدور حکم اعدام برای روحالله زم هشدار داد و ابراز نگرانی کرد. این سازمان با اشاره به محاکمهٔ روحالله زم توسط قاضی صلواتی اعلام کرد، به دلیل اینکه در میان اتهامات وی «مفسد فی الارض» و «جاسوسی» گنجانده شده مطابق قانون مجازات اسلامی می‌تواند مجازات اعدام را در پی داشته باشند، سازمان گزارشگران بدون مرز از گزارشگران ویژهٔ سازمان ملل خواسته‌است که نسبت به این موضوع اقدام کنند.[۱۵][۱۶][۱۷]
واکنش وزارت خارجه فرانسه
وزارت‌خارجهٔ فرانسه طی بیانیه‌یی اعدام روحالله زم را با قویترین عبارت ممکن محکوم و اعلام کرد این اقدامی وحشیانه و غیرقابل قبول و برخلاف تعهدات بین‌المللی رژیم ایران است.
واکنش وزارت خارجه آمریکا
وزارت‌خارجهٔ آمریکا در پیامی گفت: جهان امروز صبح با خبر هولناک اعدام روحالله زم بیدار شد. اعدام غیرعادلانهٔ او دلخراش است.[۱۸]
