حزب الله لبنان

حزب الله لبنان یک گروه مسلح با مذهب شیعه است که در سال 1980 در لبنان ظهور کرد. شیخ محمدحسین فضل‌الله بنیانگزار این گروه است که فعالیتهایش در جنوب لبنان بیشترین تاثیر را در روی آوردن به حزب الله در 1982 موجب شده است اما رسما این گروه در 1985 تاسیس شده است. فضل‌الله مستقیما تحت تاثیر خمینی و انقلاب ضد سلطنتی 1357 بوده است. حزب‌الله در بیانیه خود در 16 فوریه 1985 بر این باور صحه می‌گذارد. حزب الله در این بیانیه حزبی اعلام کرد که حزب "به دستورات رهبری حکیمانه و عادلانه که در ولایت فقیه متبلور می‌شود و در روح الله آیت‌الله موسوی خمینی، پدیدآورنده انقلاب اسلامی و برپادارنده نهضت پرشکوه آن نماد می‌یابد متعهد است.[۱] دبیر کل اول حزب‌الله شیخ صبحی طفیلی بوده است که از سال 1989 تا 1991 این منصب را برعهده داشته است. او پس از آنکه یک نافرمانی مدنی بر علیه دولت لبنان را اعلام کرد که حزب با آن مخالفت کرد مجبور به استعفا شد و پس از او شیخ عباس الموسوی جانشینش گردید. مدت دبیر کلی شیخ عباس الموسوی تنها 9 ماه طول کشید زیرا در 1992 توسط اسرائیل ترور شد.[۲] پس از او حسن نصرالله این سمت را عهده‌دار شد که تاکنون در همین منصب می‌باشد. حسن نصرالله دبیرکل حزب الله نماینده قانونی خامنه‌ای در لبنان است. بسیاری از اعضای این حزب لبنانی به لحاظ مذهبی وابسته به ایران هستند و خامنه‌ای را یکی از مراجع عالی مذهبی خود می‌دانند. این رابطه ایدئولوژیکی و فقهی به سرعت در اعلام حمایت حزب‌الله از حکومت ایران و سپاه پاسداران تبلور یافت. از آنجا که تشکیل حزب‌الله به شرایط مقاومت نظامی در برابر اشغالگری اسرائیل در سال 1982 برمی‌گردد حزب‌الله ایدئولوژی سیاسی خود را بر اساس مقاومت در برابر اشغال بنا نهاد.

حزب‌الله با الگو برداری از ایران و با حمایت مالی کامل ایران تلاش کرد با تشکیل بنیادهای خیریه و سازندگی مانند جهاد سازندگی، هیئت بهداشت اسلامی، جمعیت قرض الحسنه، جمیعت امداد خیریه اسلامی، بنیاد شهید، موسسه اسلامی آموزش و پرورش و هیئت پشتیبانی از مقاومت اسلامی پایگاه خود را در لبنان بخصوص جنوب آن و بیروت گسترش دهد. برای مثال هیئت بهداشت اسلامی آن دارای 47 شاخه می‌باشد که علاوه بر بیروت، دره بقاع و جنوب لبنان را تحت پوشش قرار می‌دهد. حزب علاوه بر این بنیادها، موسسه‌های ورزشی و فرهنگی و تبلیغاتی مهمی مثل مرکز امام خمینی ، روزنامه العهد ، تلویزیون المنار را راه‌اندازی کرده است که تماما در خدمت اهداف رژیم ایران می‌باشد. با همه این احوال و علیرغم اینکه حسن نصرالله دست خامنه‌ای را بعنوان مرشد و رهبر خود می‌بوسد مدعی است که رابطه‌های عمیق و همه‌جانبه این حزب با رژیم ایران دلیل بر این نیست که این حزب یک حزب ایرانی است بلکه حزب لبنانی است چرا که همه اعضای آن لبنانی بوده و در سرزمین لبنان فعالیت می‌کند.

رابطه حزب الله با سوریه

رابطه حزب الله با سوریه از زمانی که سوریه در دهه ۷۰ و ۶۰ میلادی در لبنان حضور نظامی گسترده‌ای داشته است آغاز شده است. سوریه در آن ایام اقدام به خلع سلاح تمام گروههای لبنانی درگیر و انحلال شبه نظامیان این کشور نمود اما نسبت به حزب‌الله استثنا قائل شد چرا که حوزه عمل حزب‌الله فقط در منطقه کمربند امنیتی اسرائیل در جنوب لبنان بود وهمچنین قصد داشت از آن به عنوان برگ فشاری روی اسرائیل برای کسب بیشترین دستاورد سیاسی در مذاکرات بر سر بلندیهای جولان استفاده کند. حزب‌الله دریافت کمک ویژه از سوریه را در آن مقطع زمانی نفی نمی‌کرد. حزب‌الله هم متقابلا حضور سوریه در لبنان را برای موجودیت خودش ضروری می‌دید و در سال 2001 تظاهرات بزرگی در برابر تظاهرات مردم لبنان که خواستار خروج نیروهای سوری از لبنان بودند برگزار کرد.

این رابطه البته در جریان انقلاب سوریه در دهه 20 قرن 21 (2010 تا 2019) که انقلابیون و بطور خاص ارتش آزاد سوریه به فتح دمشق نزدیک شده بود عکس شد و این‌بار سوریه بود که با درخواست از ایران ، شبه نظامیان حزب‌الله را به سوریه فراخواند تا در کنار ارتش بهم‌ریخته‌اش بر علیه انقلابیون بجنگند که تعداد آن‌ها در یکی از مقاطع زمانی به ۸ هزار نفر هم رسید. تلفات حزب‌الله لبنان در حمایت از اسد در سوریه حدود دو هزار کشته و چهار هزار مجروح برآورد می‌شود.[۳] از آن پس و تاکنون هنوز این نیروها در سوریه حضور دارند.

حزب‌الله مدعی است که در سالهای 1989 تا 1997 نزدیک به 1000 عملیات بر علیه اسرائیل انجام داده است که منجر به 1200 کشته از اسرائیل شده است که نهایتا به عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان انجامید. حزب الله از شیوه‌های تروریستی بسیاری در این عملیاتها که آموزش آن را از ایران فرا گرفته بود استفاده نمود. اسرائیل در مقابل ضربات بسیاری بر حزب‌الله وارد آورد و مانع هرگونه عملیات تهاجمی حزب‌الله بر علیه خود شد و در این رابطه بارها تا عمق خاک لبنان برای تعقیب عناصر حزب‌الله پیش رفت. ازجمله در 2018 تمام تونلهای مربوط به حزب‌الله را که در مرز لبنان و اسرائیل ساخته شده بود کشف و همه را منهدم ساخت.[۴]

تروریسم حزب‌الله

حزب‌الله از همان ابتدا به عملیات تروریستی روی آورد و با اولین آن در اکتبر 1983 که مقر نیروهای فرانسوی و آمریکایی را در بیروت منفجر ساخت که به مرگ 300 سرباز آمریکایی و فرانسوی منجر شد شهرت یافت.

تروریسم حزب‌الله با ترور رفیق حریری که به مواضع ملی و مستقل معروف بود و انگشتهای اتهام تماما متوجه حزب‌الله بود به یک بحران سیاسی تبدیل شد. علیرغم اینکه در تحقیقات سازمان ملل ابتدا سوریه مورد اتهام اصلی این ترور بود اما بزودی مشخص شد که حزب‌الله و به فرمان ایران این ترور را انجام داده است.[۵][۶] آخرین گزارش برامیرتز مامور تعیین شده سازمان ملل در رابطه با این پرونده حاکی از آن است که دی. اِن. اِی جمع‌آوری شده از صحنه جنایت نشان می‌دهد که انفجار منجر به قتل حریری احتمالاً به وسیله یک مرد جوان و به صورت انتحاری انجام گرفته‌است. دادگاه سازمان ملل نیز حکم بازداشت چهار عضو حزب‌الله لبنان را در رابطه با این موضوع صادر کرده‌است.[۷] درهمین رابطه پنج نفر از اعضای حزب‌الله لبنان از طرف دادگاه بین‌المللی ویژه لبنان، مستقر در لاهه هلند، به نقش داشتن در سوءقصد به رفیق حریری متهم شدند. هر چند از نتایج این تحقیقات خروج نیروهای سوریه از لبنان بود ولی بحران سیاسی ادامه یافت. حزب‌الله با گسترش نظامی خود عملا صحنه سیاسی لبنان را نیز تا حد زیادی تحت نفوذ خود در آورد که از جمله نتایج آن متوقف ماندن تشکیل کابینه دولت لبنان بخصوص در نخست وزیری سعد الحریری پشت مخالفتهای حزب‌الله می‌باشد.

لیست‌گذاری حزب‌الله بعنوان یک گروه تروریستی

ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، کانادا، اتریش، هلند، بحرین، مصر، اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج فارس، اسرائیل، حزب‌الله را در فهرست گروه‌های تروریستی طبقه‌بندی کرده‌اند. در حالی که اتحادیه اروپا، نیوزلند، تنها شاخه نظامی آن را تروریستی دانسته و بین شاخه نظامی و شاخه سیاسی آن تمایز قائل می‌شوند. روسیه حزب‌الله را یک سازمان سیاسی-اجتماعی مشروع به حساب می‌آورد. چین بی‌طرف مانده، و با حزب‌الله رابطه دارد. آمریکا در سال 1997 حزب‌الله را بعنوان یک سازمان تروریستی نام‌گذاری کرد و تاکید کرد که حمایت ، پول و سلاح و آموزشش را از ایران که «دولت حامی تروریسم» است می‌گیرد. آمریکا در 2019 جایزه 10 میلیون دلاری برای اطلاعات منجر به کشف شبکه پول‌رسانی حزب‌الله مقرر کرد.[۸] دولت انگلیس اولین بار در سالهای 2001 و 2008 شاخه نظامی حزب‌الله و یگان امنیت خارجی آن را بعنوان یک جریان تروریستی نام‌گذاری کرد اما در 25 فوریه 2019 اعلام کرد که هر دو بال سیاسی و نظامی حزب‌الله را بعنوان یک گروه تروریستی می‌شناسد. در بیانیه دولت انگلیس آمده است که حزب صاحب اثرات جدی در از بین بردن امنیت خاورمیانه می‌باشد[۹]

  1. حزب الله.. النشأة والتطور
  2. شیخ صبحی طفیلی، شیخ راغب حرب، شیخ عبدالکریم عبید، سید حسین موسوی، سید حسن نصرالله، سید ابراهیم امین السید، شیخ حسین الکورانی، شیخ نعیم قاسم، شیخ محمد یزبک، حسین خلیل، محمد رعد و محمد فنیش از جمله افرادی بودند که از حزب الدعوه و جنبش امل وارد حزب‌الله شدند.
  3. Iran Out to Remake Mideast With Arab Enforcer: Hezbollah
  4. إسرائيل "تبدأ عملية لتدمير أنفاق حزب الله" على الحدود مع لبنان
  5. CBC Investigation: Who killed Lebanon's Rafik Hariri?[۱]
  6. UN probe into murder of former Lebanese leader nears sensitive stage – inquiry chief
  7. Hariri murder: UN tribunal issues arrest warrants
  8. واشنطن ترصد 10 ملايين دولار لمن يقدم معلومات تساعد في وقف تمويل حزب الله
  9. بريطانيا تقرر تصنيف حزب الله اللبناني منظمة إرهابية