کاربر:Hossein/صفحه تمرین

قرارگاه خاتم‌الانبیا

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا یک مجموعه نظامی از زیر مجموعه‌های سپاه پاسداران شمرده می‌شود که یک سال پس از پایان جنگ، یعنی سال ١٣٦٨ پس از فوت خمینی و با دستور خامنه ای تشکیل شد. به تعبیری دیگر قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء به‌مثابه بازوی اقتصادی سپاه، اصلی‌ترین یا یکی از بزرگترین نهادهای اقتصادی جمهوری اسلامی به شمار می‌رود که در بسیاری مواقع تحت عنوان «بخش خصوصی» و با استفاده از نام‌های پوششی، در اقتصاد ایران گسترش یافته است. فرمانده خاتم‌الانبیا از سوی فرمانده کل سپاه تعیین می‌شود. در بخش «درباره ما» سایت قرارگاه خاتم، به تشکیل این قرارگاه در سال ٦٨ اشاره شده و آمده: «سپاه رسالت و تکلیف دیگری بر دوش خود احساس کرد و بر مبنای اصل ١٤٧ قانون اساسی و در راستای اوامر رهبر معظم انقلاب مبنی بر مشارکت در امر بازسازی کشور، بخشی از منابع و توان سازندگی خود را وارد عرصه سازندگی میهن اسلامی با عنوان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) کرد». در وبگاه سایت قرارگاه خاتم‌الانبیا همچنین نسبت به «گسترش و توسعه و حمایت از کشورهای مسلمان، همسایه و دوست در قالب صدور خدمات فنی و مهندسی» اعلام آمادگی شده است که بعضی آگاهان آن را از جمله ابزار جمهوری اسلامی برای دخالت و تسلط در امور دیگر کشورها می‌خوانند.

این قرارگاه از بین مشمولان بسیجی فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی و بالاتر برای خدمت سربازی در پروژه‌ها و کارگاه‌ها در هر دوره اعزام، طبق ضوابط سپاه، جذب می‌کند

قرارگاه سازندگی قائم، قرارگاه سازندگی نوح، قرارگاه سازندگی کربلاو قرارگاه سازندگی کوثر به عنوان زیرمجموعه های قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء به حساب می آیند.

حوزه فعالیت قرارگاه خاتم‌الانبیا

قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء حوزه فعالیت خود را در سه رسته تعریف می‌کند:

۱.نفت، گاز و پتروشیمی

۲.عمران و صنعت

۳.محرومیت زدایی

به بیانی دیگر این قرارگاه در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی ،‌عمران ،‌صنعت و معدن پروزه‌های سدسازی انتقال آب و نیرو و راه‌سازی فعالیت دارد. این فعالیتها در مجموعه «نفت، گاز و پتروشیمی»، فعالیت‌هایی از جمله «توسعه میادین»، «صنایع پالایشگاهی»، «مخازن ذخیره نفت و گاز» و «خطوط انتقال نفت و گاز» و در شاخه «عمران و صنعت» در زمینه‌هایی مانند «ابنیه و سازه‌های ویژه»، «بنادر و سازه‌های دریایی»، «تونل و سازه‌های زیرزمینی»، «راه و راه‌آهن»، «سد و بند انحراف»، «خطوط انتقال آب»، «صنعت، معدن و صنایع معدنی» و «کانال و شبکه‌های آبیاری و زهکشی» شامل می‌شود. طبق گزارش خبرگزاری ایسنا قرارگاه خاتم‌الانبیا فعالیتش را محدود به یک زمینه نمی‌کند؛ فقط هم پروژه‌های بزرگ را در دست می‌گیرد؛ از پروژه اتوبان «صدر» در تهران گرفته تا فازهای ١٥ و ١٦ پارس جنوبی؛ از سد «گتوند» تا اتوبان «حرم تا حرم». سال ٩٠ به دستور فرمانده کل سپاه قرار بر این شد تا قرارگاه خاتم خودش را درگیر پروژه‌های کمتر از صد ‌میلیارد تومان نکند

قلمرو فعالیت‌های قرارگاه خاتم‌الانبیا محدود به ایران نیست؛ آن‌طور که «محمدرضا یزدی» معاون حقوقی و امور مجلس سپاه، سال ١٣٩٠ به خبرآنلاین گفته بود: «قرارگاه براساس توانمندی‌های خود در کشورهایی که معرفی می‌شدند، اقدام به انعقاد قراردادهایی می‌کرد». هرچند او نامی از این کشورها نبرد ولی ادامه داد: «البته این قراردادها نه با نگاه منفعت‌طلبانه و سودجویانه بلکه با نگاه صدور انقلاب و ارائه کمک به کشورهای نیازمند و ارائه توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران به دنیا در قالب حضور در رقابت بین‌المللی انجام شد؛ لذا قراردادهایی بسته شد و پروژه‌هایی اجرا شد». به گفته «یزدی»، بسیاری از این کشورها هنوز نتوانسته‌اند به تعهدات خود عمل کنند و به دولت و قرارگاه خاتم بدهکارند؛ ولی این قرارگاه بخش عمده‌ای از تعهدات خود را در کشورهای طرف قرارداد به نتیجه رسانده و آنها نیز راضی هستند.

اندازه و بزرگی قرارگاه خاتم‌الانبیا

سال ١٣٩٣ پاسدار «عبادالله عبداللهی»، فرمانده خاتم الانبیا از همکاری ۵ هزار شرکت پیمانکار بخش خصوصی با قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا خبر داد و افزود: «قرارگاه سازندگی ۱۳۵ هزار نفر نیرو دارد که از این بین تنها ۲هزار و ۵۶۰ نفر نیروی رسمی هستند و بقیه را نیروهای مردمی تشکیل می‌دهند. گزارش فارس می‌افزاید که این ۱۳۵ هزار نفر کسانی هستند که به صورت مستقیم مشغول به کار هستند ولی بیش از ۵۰۰ هزار نفر در حوزه‌هایی مثل پشتیبانی، تدارکات و غیره به صورت غیر مستقیم درگیر کار با قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء می‌باشند» «٣٥‌ هزار نفر از ١٣٥‌ هزار نیرو، در سطح مهندس، فوق‌لیسانس و دکترا هستند و بقیه نیروها نیز به لحاظ فنی ماهر و باتجربه محسوب می‌شوند». اما «علی لاریجانی»، رئیس مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۵ در جریان بازدید از نمایشگاه قرارگاه خاتم، تعداد افرادی را که به‌طور مستقیم در پروژه‌های قرارگاه مشغول کار هستند، حدود ١٦٠‌هزار نفر اعلام کرد. این آمار در سال ۹۶ در گزارش دیگری از فارس دستخوش تغییر می‌شود و رقم ۱۳۵ هزار شاغل مستقیم به ۲۰۰ هزار نفر افزایش می‌یابد. در همین گزارش عنوان می‌شود که حقوق بگیران قرارگاه ۵۰ هزار نفر هستند که می‌تواند به این معنی باشد که ۱۵۰ هزار نفر باقی مانده از شرکت‌های تابعه یعنی همان «بخش خصوصی» حقوق خود را دریافت می‌کنند. طرفه آنکه در انتهای این گزارش فارس نوشته شده است که «قرارگاه خاتم الانبیاء ۱۷۰ هزار نیروی انسانی دارد

ناظران این قرارگاه را همچنین بزرگ‌ترین پیمانکار غیردولتی ایران دانسته‌اند؛ «اسحاق جهانگیری» معاون‌اول روحانی درباره آن می‌گوید: «نباید عرصه را بر بخش خصوصی تنگ کند» و «علی لاریجانی» رئیس مجلس گفت «رقیب بخش خصوصی نیست».

شرکت‌‌های همکار قرارگاه خاتم الانبیاء

پاسدار عبادالله عبداللهی در مهر ۹۳ از «همکاری ۵ هزار شرکت پیمانکار بخش خصوصی با قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء» خبر داد اما دو ماه بعد فرمانده کل سپاه گفت شمار «شرکت‌های بخش خصوصی که هم‌اکنون» «در قرارگاه سازندگی با سپاه کار می‌کنند» «به بیش از چهار هزار شرکت می‌رسد و یک بار دیگر پاسدار عبادالله عبدالهی فرمانده وقت قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء در زمستان ۹۶ در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری تلویزیون اعلام می‌کند: «۴- ۵ هزار پیمانکار با قرارگاه خاتم‌الانبیاء همکاری دارند.

فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیا

به لحاظ چارت تشکیلاتی فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا جانشین فرمانده کل سپاه است و از این نظر فرمانده کل این قرارگاه همان فرمانده کل سپاه پاسداران است. این فرماندهان به ترتیب زیر بوده‌اند.

   محمد ستاری وفایی: ستاری بعنوان اولین فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا از ۶۸ تا سال ۱۳۷۳ فرمانده قرارگاه بود. وی دوباره از سال ۷۶ تا ۸۵ فرمانده قرارگاه شد.[۳] او بعدها سال ١٣٨٦ در دولت احمدی‌نژاد مشاور او شد و سال ١٣٨٩ در ماجرای عزل ١٤ مشاور از طرف احمدی‌نژاد، او هم برکنار شد.

   محمدباقر قالیباف: وی در سال ۱۳۷۳ توسط محسن رضایی فرمانده وقت سپاه به‌عنوان فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا منصوب شد.

   حسن دانایی‌فر: مدت فرماندهی وی یک سال، در سال ۱۳۷۶ بوده است.

   عبدالرضا عابد: وی که در خارج از کشور بسر می‌برد و همزمان با پیروزی انقلاب ضد سلطنتی به ایران بازگشت مدتی در قرارگاه کربلا حضور داشت و بعد به قرارگاه خاتم‌الانبیا منتقل و در سال ۸۵ به این سمت منصوب شد و نزدیک به دو سال فرمانده قرارگاه بود. او بعدها قائم‌مقام سازمان اوقاف و امور خیریه شده است.

   رستم قاسمی: او پیش از این فرمانده قرارگاه سازندگی نوح از مجموعه قرارگاههای تحت پوشش قرارگاه خاتم‌الانبیا بود وسپس تا سال ۱۳۹۰ و انتصاب به وزرات نفت این سمت را عهده‌دار بود.

   ابوالقاسم مظفری شمس: او چند ماه از مرداد ۱۳۹۰ تا اسفند ماه ۱۳۹۱ فرمانده این قرارگاه شد.

   عبادالله عبداللهی: او که از مدیران مؤثر سپاه در راه‌اندازی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا شمرده می‌شود در اسفند ۱۳۹۳ این سمت را برعهده گرفت. او پیش از این فرماندهی قرب کربلا را بر عهده داشته است.

   سعید محمد اسلامی: او که مدیرعامل شرکت «سپاسد» بود در مهرماه ۱۳۹۷ فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا شد.

چگونگی شکل‌گیری وگسترش قرارگاه خاتم‌الانبیا

سابقه امر

فرمانده کل سپاه در مورد امکاناتی که در پایان جنگ در دست سپاه مانده بود گفت: «بیش از ۱۰ گروه مهندسی با هزاران دستگاه و ماشین‌آلات که در طول جنگ تهیه شده بود در اختیار سپاه قرار داشت». به گفته پاسدار جعفری، سپاه با چنین امکاناتی وارد عرصه اقتصادی کشور شد. [مشرق ۲۵ آذر ۹۳]

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری اسلامی همراه با موج جدید اقتصاد دولتی به سمت خصوصی سازی حرکت کرد و در این رابطه این اجازه را به سپاه داد تا نقش «بخش خصوصی» بلامنازع را برعهده بگیرد. به این ترتیب سپاه در نقش«بخش خصوصی» کنترل اموال خارج شده از دست بخش دولتی را به دست گرفت. اما این بخش خصوصی نمی‌توانست کارایی لازم را داشته باشد مگر آنکه یک کانون و بنگاه محوری اقتصادی در میان باشد؛ قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء همین نقش را برعهده گرفت.

نخستین فعالیت‌های این قرارگاه در دوران ریاست‌جمهوری «اکبر هاشمی‌رفسنجانی» رخ داد. «علی سعیدی» نماینده خامنه‌ای در سپاه ١٥ بهمن ١٣٨٩ به «مهر» گفته بود: «در دوران پس از جنگ کشور به‌شدت نیاز به سازندگی عمران و آبادانی و ترمیم زیرساخت‌ها داشت و رئیس دولت وقت ( هاشمی‌رفسنجانی) از خامنه‌ای درخواست کرد که بخشی از توان مازاد سپاه به کمک دولت بیاید که مورد موافقت او قرار گرفت و سپاه وارد عرصه‌های اقتصادی شد».

«محسن رضایی» فرمانده اسبق سپاه پاسداران هم دراین‌باره گفته است: «پس از پایان جنگ، رئیس‌جمهور وقت، از سپاه پاسداران درخواست کرد تا فعالیت‌های نظامی خود را به حوزه سازندگی انتقال دهد». او می‌افزاید: «قرارگاه خاتم الانبیا حاصل تجربیاتی است که در دوران دفاع مقدس به دست آوردیم و ما با توجه به شاخص‌های مهمی که در سازندگی کشور مورد نیاز است، آماده‌ایم هر جایی که نیاز به کمک برای آبادانی و عمران کشور داشته باشد، به میدان بیاییم».

آگاهان معتقدند تصحیحات اعمال شده از طرف خامنه‌ای بر اصل ۴۴ قانون اساسی راه را برای انتقال مالکیت از دولت به سپاه، تحت عنوان «خصوصی سازی» هموار کرد.

در ۲۴ آذر ۹۳ عبادالله عبداللهی فرمانده وقت قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء در یک نشست خبری که به مناسبت بیست و و پنجمین سال تاسیس قرارگاه برگزار شده بود گفت: «ما ۱۳ هزار دستگاه مختلف در حوزه‌های عمرانی داریم». [مشرق ۲۴ آذر ۹۳]

پس از خروج آمریکا از برجام، خامنه‌ای برای بار دیگر تاکید کرد که راه‌ حل در «خصوصی سازی» است. [خامنه‌ای در پاسخ به پومپئو چه گفت؟] و محللین سیاسی مقصود خامنه‌ای از خصوصی سازی را اختیارات بیشتر به سپاه پاسداران و مشخصا قرارگاه خاتم الانبیا می‌دانند و عنوان می‌کنند خیل بی‌شمار شرکت‌هایی که از آنها با عنوان شرکت‌های پیمانکار متعلق به «بخش خصوصی» یاد می‌شود شرکت‌های پوششی سپاه هستند.

عبادالله عبداللهی رئيس وقت قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء در توصیف محوریت قرارگاه تحت فرماندهی‌اش در کنترل اقتصاد کشور گفته بود: «در ایام دفاع مقدس سپاه نیروهای مردمی را آموزش می‌داد و مدیریت نیز بر عهده سپاه بود. امروز هم ما همان روال را دنبال می‌کنیم.»

تاثیر قرارگاه خاتم الانبیاء بر اقتصاد ایران

ناظران اقتصادی معتقدند قرارگاه خاتم الانبیاء که بازوی اقتصادی سپاه شمرده می‌شود به همراه هزاران شرکت پوششی‌اش دو کاربرد اساسی در اقتصاد ایران دارد؛ از یک سو مانع از پا گرفتن هرنوع بخش خصوصی واقعی در کشور می‌شود و از سوی دیگر شرکت‌های متعلق به جناح رقیب را از دسترسی به پروژه‌های بزرگ محروم می‌کند.

در اردیبهشت ۹۰، پاسدار جعفری؛ فرمانده کل سپاه در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس عنوان کرد که سپاه وارد پروژهای زیر ۱۰۰ میلیارد تومان نمی‌شود. اما افزود که حتی اگر پروژه بالاتر از ۱۰۰ میلیارد تومان باشد اما شرکت‌های خصوصی بتوانند آن را انجام دهند، سپاه از آن پروژه صرف نظر خواهد مگر آنکه شرکت خصوصی بخواهد اجحافی کند که در این صورت سپاه برای ایجاد رقابت و تعدیل قیمت وارد خواهد شد. که کارشناسان اقتصادی آن را اینگونه تعبیر می‌کنند که حضور در پروژه‌های بزرگ و مواردی که اثرات استراتژیک بر اقتصاد کشور دارد به طور مشخص در انحصار قرارگاه خاتم‌الانبیاء سپاه است یا این قرارگاه یکی از طرف‌های نهایی آن پروژه‌ها محسوب می‌شود.

در تیرماه سال ۹۳ عبادالله عبداللهی اعلام کرد که «بیش از ۱۶۰۰ پروژه در گرایش‌های مختلف توسط قرارگاه اجرا شده» است. [مشرق ۱۲ تیر ۹۳] . او حدود پنج ماه بعد عنوان کرد: «قرارگاه خاتم‌الانبیا متولی و مجری بزرگترین طرح‌های عمرانی و صنعتی در کشور است که از ابتدای تاسیسش تا کنون بیش از ۲ هزار پروژه استانی و ملی را به نتیجه رسانده است.» [مشرق ۲۴ آذر ۹۳]. مرداد ۹۶، فارس در گزارشی می‌نویسد که «قرارگاه خاتم از ابتدای شکل‌گیری تاکنون، ۲۵۰۰ پروژه استانی و ملی را به سرانجام رسانده است.». (خبرگزاری فارس ۱۵ مرداد ۹۶). پیشتر و براساس گزارش‌های ارائه شده از جانب منابع رسمی عنوان شده بود که تنها در فاصله تیر تا آذر ۹۳، چهارصد پروژه به پروژه‌های قرارگاه افزوده شده است و از آذر ۹۳ تا مرداد ۹۶، پانصد پروژه دیگر نیز افروده شد که مجموع آن ۹۰۰ پروژه می‌شود.

یکی از حوزه‌های اصلی و استراتژیک اقتصادی که سپاه در ‌آن ورود کرده است؛ حوزه آب است. سپاه از طریق بازوی اقتصادی خود کوشیده است تا مدیریت آب در سراسر ایران را به دست بگیرد؛ امری که تاثیرات ویرانگر و غیرقابل بازگشتی بر محیط زیست و اقتصاد کشور برجای گذاشته است.

عبادالله عبداللهی با اشاره به تمایل خامنه‌ای برای حل موضوع آب شرب قم، می‌گوید که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء این پروژه را با انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم در پروژه‌ای که یک سال و نیم طول کشید به سرانجام رساند.

اهمیت قم برای خامنه‌ای و تمامیت خلافت اسلامی! به خاطر وجود حوزه علمیه شهر است؛ قم مرکزی‌ست برای تربیت آخوند ایرانی و خارجی از این رو نظام به آن عنوان یک مرکز کادرسازی نگاه می‌کند.

برخورداری پشتوانه نظام از آب شرب البته برای مردم لرستان و کشاورزان آنجا چیزی جز خشک شدن چاه‌ها و محروم شدن از حق‌آبه‌شان نداشته است. ادامه این فاجعه در کاهش آب دز در خوزستان نیز مشاهده می‌شود؛ سرزمینی که به خاطر کم آب شدن و خشک شدن تالاب‌هایش به غبارستان تبدیل شده است.

پروژه انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم تنها یکی از طرح‌های اجرایی شده سپاه برای کنترل آب کشور بوده است. پاسدار عبداللهی در سال ۹۳ اعلام کرد که سپاه در خصوص آب، کارهای بزرگی انجام داده است. فرمانده وقت قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء از ساخت ۲۱ میلیارد متر مکعب مخزن آب خبر داد و از سدهایی مانند کرخه و گتوند یاد کرد؛ [فارس ۱۹ مهر ۹۳] اما هیچ اشاره‌ای به آب شور سد گتوند و خساراتی که برای منطقه به همراه آورده است نکرد. [آب گیری سد «گتوند» و منافع سپاه در شوری آب کارون]

فرمانده وقت قرارگاه در پاییز سال ۹۳ از ساخت ۲۱ میلیارد متر مکعب مخزن آب خبر داد اما سه سال بعد در تابستان سال ۹۶، فارس در گزارشی مدعی می‌شود که «در حال حاضر و در سراسر کشور، حدود ۴۵ تا ۵۰ میلیارد مترمکعب مخازن ساخته شده داریم و بر اساس آمار دقیق، قرارگاه خاتم ساخت بیش از نیمی از این مخازن را انجام داده است.» [فارس ۱۵ مرداد ۹۶]

اگر بپذیریم که بیش از نیمی از این مخازن آب توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء صورت گرفته است مابقی این پروژه کلان را باید به‌نام سایر نهادهای زیر مجموعه خامنه‌ای و شرکت‌های بزرگت دولتی بنویسیم به عنوان نمونه در برپایی سد گتوند دو طرف حضور داشتند؛ شرکت سپاسد متعلق به سپاه و شرکت مهاب قدس که بخشی از سهام آن متعلق به آستان قدس رضوی است. اخیرا سپاه یک گارد خصوصی برای رئيس آستان قدس رضوی یعنی ابراهیم رئیسی تدارک دیده است. [«یگان حفاظت حرم مطهر رضوی»؛ ارتش خصوصی برای ابراهیم رئیسی]

برای بدست آوردن تصویری کامل‌تر از کلان پروژه کنترل آب در ایران، مناسب است به گزارشی از فارس که در ۱۵ مرداد ۹۶ منتشر شد مراجعه کنیم. در این گزارش عنوان شده است که «طرح ساماندهی آب‌های غرب کشور، بزرگ‌ترین پروژه آبی کشور محسوب می‌شود و شامل مجموعه‌ای از اقدامات در هشت استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه، ایلام و خوزستان است.»

هدف از انجام این طرح، «جمع‌آوری آب‌های سطحی در این هشت استان» عنوان می‌شود که از جمله از ۱۷ سد با حجم مخزنی ۲.۵ میلیارد متر مکعب آب تشکیل شده است. این پروژه کلان در انحصار قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء قرار داشت که «با همراهی و همکاری مسئولان دولتی» صورت گرفت. [فارس ۱۵ مرداد ۹۶]

در تایید اثر گذاری این پروژه می‌توان تنها به خشک شدن بخش قابل توجهی از دریاچه ارومیه، و بحران آب در خوزستان اشاره کرد. اما مهم‌تر از آن؛ بر این واقعیت باید دست گذاشت که طرح کنترل آب از جمله اسباب ادامه سلطه سپاه بر ایران است. آبهایی که در رودخانه‌ها جاری بود اکنون در پشت سد‌ها به کنترل سپاه درآمده است و پاسداران مشخص می‌کنند چه کسی و به چه اندازه‌ای می‌تواند از آن بهره ببرد.

انجام پروژه‌های مجانی در سایر کشورها

‌پاسدار محمدرضا یزدی؛ معاون حقوقی و امور مجلس سپاه در سال ۹۰ اعلام کرده بود که قلمرو فعالیت‌های‌ قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء محدود به ایران نیست.

این پاسدار بدون نام بردن از کشورهای مورد اشاره، هدف حضور قرارگاه در آن کشورها را «نه» «سودجویانه بلکه با نگاه صدور انقلاب» عنوان کرده بود. طرفه آنکه پاسدار یزدی اضافه کرد: «بسیاری از این کشورها هنوز نتوانسته‌اند به تعهدات خود عمل کنند و به دولت و قرارگاه خاتم بدهکارند؛ ولی این قرارگاه بخش عمده‌ای از تعهدات خود را در کشورهای طرف قرارداد به نتیجه رسانده و آنها نیز راضی هستند.» [ایسنا ۱۱ دی ۹۵]

دانسته‌ها و ندانسته‌ها

آنچه از ابعاد حضور قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء در اقتصاد ایران و سایر کشورها می‌دانیم اندکی از بسیار است. برای تایید این فرضیه می‌توان به دلایل مخالفت سپاه با پیوستن نظام به FATF استناد کرد؛ سپاه مدعی‌ست که در آن صورت نیاز به شفاف سازی در برابر FATF دارد و این باعث می‌شود تا شمار بیشتری از کادرها و شرکت‌های پوششی‌اش شناسایی شده و در فهرست تحریم‌ها قرار بگیرند. [چرا سپاه مخالف هرگونه پیوستن نظام به FATF می‌باشد؟]

مخالفت‌ها با نقش قرارگاه خاتم‌الانبیا در درون جمهوری اسلامی

سایت «الف» با مدیر مسئولی احمد توکلی در ۲۲ مهر ۹۳ در توصیف قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء نوشت: «اساسا بخش خصوصی هیچ‌گاه نمی‌تواند خود را به قرارگاه خاتم برساند. علت این است که این مسابقه از یک نقطه برابر شروع نشده است. قرارگاه با استفاده از تمرکز امکانات لجستیک انباشت‌شده در سپاه (به ‌دلیل شرایط جنگ) فرسنگ‌ها جلوتر می‌دود و هرچه می‌گذرد فاصله بیشتری از بخش خصوصی می‌گیرد». ضمن اینکه قرارگاه خاتم‌الانبیا از امتیازات ویژه‌‌ای نظیر معافیت مالیاتی برخوردار است که فعالیت‌های اقتصادی آن را تسهیل می‌کند. دیگر از نفوذ قرارگاه در دستگاه‌های دولتی و ستاد اقتصادی دولت که باعث می‌شود موانع قانونی پیش پا برداشته شود یا پروژه‌ها کانالیزه شود، بگذریم. شاید مهم‌تر از همه اینکه قرارگاه خاتم‌الانبیا مانند دیگر فعالان اقتصادی از مزاحمت دستگاه‌های نظارتی رنج نمی‌کشد. طبق قانون دیوان محاسبات، سازمان بازرسی کل کشور و دیگر دستگاه‌های نظارتی (حتی سازمان اطلاعات سپاه) حق ورود و سرکشی به فعالیت‌های قرارگاه ندارند! تنها مرجع نظارت بر قرارگاه خاتم، سازمان حفاظت سپاه است که حتی اگر بخواهد، اساسا برای نظارت در حوزه اقتصادی ساخته نشده و حتی نمی‌تواند یک حسابرسی یا ردیابی مالی از عملکرد قرارگاه داشته باشد! در چنین محیطی وقوع فساد چندان دور از انتظار نیست». [ایسنا ۱۱ دی ۹۵]

دولت احمدی‌نژاد در سال ١٣٨٥ قراردادی به ارزش بیش از دو‌میلیارد دلار برای توسعه فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس‌جنوبی با این قرارگاه سپاه پاسداران به امضا رساند، اما احمدی‌نژاد بعدها در سال ١٣٩١ در قامت رئیس دولت ایران، در همایش فرماندهان قرارگاه سازندگی خاتم اموال برخی نهادها را نامحدود دانست و گفت که «سازمانی به نام سازمان اموال دولت درست کردیم که هر نهادی که هرچه اضافه دارد اعلام کند و آنهایی که نیاز نیست را بفروشیم...

«باقر قالیباف» شهردار سابق تهران نیز که خود مدتی فرمانده قرارگاه خاتم بوده، در سال ١٣٩٣ تفاهم‌نامه ٢٠‌هزار‌میلیاردتومانی با قرارگاه خاتم امضا کرد که با اعتراض برخی از اعضای شورای شهر تهران مواجه شد. «غلامرضا انصاری»، عضو شورای شهر تهران دراین‌باره گفته بود: «این تفاهم‌نامه در تاریخ دوم خردادماه سال جاری (١٣٩٣) منعقد شده و اعضای شورای شهر پایتخت نسبت به آن بی‌اطلاع بودند و روز گذشته از طریق رسانه‌ها از آن مطلع شدند».

تحریم قرارگاه خاتم‌الانبیا

سال ١٣٨٩ هم‌زمان با اوج‌گیری تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران، قرارگاه خاتم‌الانبیاء و شرکت‌های زیرمجموعه آن ابتدا تحت تحریم آمریکا و سپس در قطع‌نامه ١٩٢٩ مورد هدف تحریم‌های بین‌المللی قرار گرفتند.

قطع‌نامه ١٩٢٩ یکی از سخت‌ترین تحریم‌ها بود. به‌غیر از خود قرارگاه و شرکت‌های تابعه‌اش، «رستم قاسمی»، فرمانده وقت و سایر افراد مرتبط با قرارگاه خاتم‌الانبیا مانند فرماندهان پیشین هم تحریم شدند. با به‌نتیجه‌رسیدن برجام، قطع‌نامه ٢٢٣١ در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب اعضا رسید که مطابق آن تمام قطع‌نامه‌های تحریمی ایران از جمله ١٩٢٩ لغو شد.