کاربر:Hossein/11صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:


== بعد از دستگیری ==
== بعد از دستگیری ==
کرامت‌الله دانشیان و خسرو گلسرخی مدتی پیش از تیرباران در زندان جمشیدیه (زندان ۳۳ یا زندان دژبان واقع در پادگان دژبان مرکز در خیابان فاطمی غربی) زندانی بودند.<ref name=":1">پژوهش‌های ایرانی - متن کامل دفاعیات گلسرخی و [http://ghiasabadi.com/golesorkhi.html دانشیان]</ref> سلول شماره ۱۶ زندان اوین آخرین اقامتگاه دانشیان بود.<ref>خسرو گلسرخی و کرامت الله [http://rahetudeh.com/index_down/yadbud/albom/albom_golesorkhi.html دانشیان]</ref>  
کرامت‌الله دانشیان و [[خسرو گلسرخی]] مدتی پیش از تیرباران در زندان جمشیدیه (زندان ۳۳ یا زندان دژبان واقع در پادگان دژبان مرکز در خیابان فاطمی غربی) زندانی بودند.<ref name=":1">پژوهش‌های ایرانی - متن کامل دفاعیات گلسرخی و [http://ghiasabadi.com/golesorkhi.html دانشیان]</ref> سلول شماره ۱۶ زندان اوین آخرین اقامتگاه دانشیان بود.<ref>خسرو گلسرخی و کرامت الله [http://rahetudeh.com/index_down/yadbud/albom/albom_golesorkhi.html دانشیان]</ref>  


== دادگاه ==
== دادگاه کرامت‌الله دانشیان ==
در شروع جلسه، رئیس دادگاه پرسید: «آیا صلاحیت دادگاه را تأیید می‌کنید؟». گلسرخی و کرامت‌الله دانشیان صلاحیت قانونی دادگاه را رد کردند. حرفشان هم درست و قانونی بود. زیرا از نظر آنان ساواک می‌خواست برای فرار از دادگاههای دادگستری و هیأت منصفه، محاکمه‌ها را خودش کنترل کند و در یک کار غیرقانونی، پای دادرسی ارتش را وسط کشید.
در شروع جلسه، رئیس دادگاه پرسید: «آیا صلاحیت دادگاه را تأیید می‌کنید؟». [[خسرو گلسرخی|گلسرخی]] و کرامت‌الله دانشیان صلاحیت قانونی دادگاه را رد کردند. استدلالشان درست و قانونی بود. زیرا از نظر آنان [[ساواک]] می‌خواست برای فرار از دادگاه‌های دادگستری و هیأت منصفه، محاکمه‌ها را خودش کنترل کند و در یک کار غیرقانونی، پای دادرسی ارتش را وسط کشید.


گلسرخی و دانشیان که فهمیده بودند دادگاه علنی می‌باشد دفاعیاتشان را تبدیل به دفاع از مرام و عقیده خویش در مبارزه با دیکتاتوری نمودند.
[[خسرو گلسرخی|گلسرخی]] و دانشیان که فهمیده بودند دادگاه علنی است دفاعیاتشان را تبدیل به دفاع از مرام و عقیده خویش در مبارزه با دیکتاتوری نمودند.


=== علت علنی بودن دادگاه ===
=== علت علنی بودن دادگاه ===
در علت اینکه چرا دادگاه علنی برگزار شد در سایت بی بی سی آمده است:<blockquote>ساواک چند هدف را دنبال می‌کرده: اول، نمایش اقتدار ساواک بود و احساس ضعف و توبه‌سازی مبارزان و گروه‌های روشنفکری و بزرگواری پادشاه که آنها را عفو می‌کند. غالب دستگیرشدگان به این موضوع پی برده بودند. گفته می‌شود ساواک خیالش جمع بود اعضای این گروه اکثرا درخواست عفو خواهند کرد و دفاعیه‌شان بی‌ضرر خواهد بود. ساواک فکر می‌کرده یکی- دو نفر سر موضع بایستند و بیشتر روی کرامت‌‌الله دانشیان نظر داشتند. </blockquote><blockquote>هدف دیگری را هم می‌توان متصور بود: دادگاه علنی با حضور خبرنگاران خارجی پیامی بود به غرب که ایران در برخورد با "کمونیسم-تروریسم" (عبارتی که ثابتی در خاطراتش "در دامگه حادثه" به کار برده) جدی است و گزارش‌های حقوق بشری علیه ایران به این دلیل است که ایران با تروریسم مبارزه می‌کند.<ref name=":0" /></blockquote>مطبوعات روز پنجم بهمن‌ماه سال ۱۳۵۲ خبر دادند که دو روز پیش خسرو گلسرخی و یارانش در یک دادگاه نظامی محاکمه شده و به همراه کرامت‌الله دانشیان به اعدام محکوم شده‌ است. گفته می‌شود که ساواک از گلسرخی و دانشیان هیچ مدرکی دال بر توجیه حکم اعدام نداشت و تنها به‌خاطر ایستادگی و دفاعیاتشان، در یک اقدام تلافی‌جویانه آنها را به اعدام محکوم کرد.  
در چرایی برگزاری علنی دادگاه می‌توان گفت، ساواک چند هدف را دنبال می‌کرده: اول، نمایش اقتدار و احساس ضعف و توبه‌سازی مبارزان و گروه‌های روشنفکری و بزرگواری پادشاه که آن‌ها را عفو می‌کند. غالب دستگیرشدگان به این موضوع پی‌برده بودند. گفته می‌شود [[ساواک]] خیالش جمع بود، اعضای این گروه اکثرا درخواست عفو خواهند کرد و دفاعیه‌شان بی‌ضرر خواهد بود. [[ساواک]] فکر می‌کرده یکی- دو نفر سر موضع بایستند و بیشتر روی کرامت‌‌الله دانشیان نظر داشتند.<blockquote>هدف دیگر می‌تواند این باشد که دادگاه علنی با حضور خبرنگاران خارجی پیامی بود به غرب که ایران در برخورد با جریانی که رژیم پهلوی آن‌را "کمونیسم-تروریسم" می‌نامید(عبارتی که ثابتی در کتاب خاطراتش به نام "در دامگه حادثه" به کار برده است) جدی است و گزارش‌های حقوق بشری علیه ایران به این دلیل است که ایران با تروریسم مبارزه می‌کند.<ref name=":0" /></blockquote>مطبوعات ایران روز پنجم بهمن‌ماه سال ۱۳۵۲ خبر دادند که دو روز پیش [[خسرو گلسرخی]] و یارانش در یک دادگاه نظامی محاکمه شده و به همراه کرامت‌الله دانشیان به اعدام محکوم شده‌ است. گفته می‌شود که [[ساواک]] از گلسرخی و دانشیان هیچ مدرکی دال بر توجیه حکم اعدام نداشت و تنها به‌خاطر ایستادگی و دفاعیاتشان، در یک اقدام تلافی‌جویانه آن‌ها را به اعدام محکوم کرد.  


== دفاعیات کرامت‌الله دانشیان ==
== دفاعیات کرامت‌الله دانشیان ==
کرامت‌الله دانشیان پس از گلسرخی با جملاتی کوتاه و با تأنی و حساب‌شده از آرمانش دفاع کرد و چندبار دادگاه را «بی‌دادگاه» معرفی کرد. با آن‌که رئیس دادگاه بارها سخنانش را قطع کرد، کرامت با شجاعت دفاعیاتش را ادامه داد. از روند این محاکمه، فیلمی تهیه شده بود که یکبار بطور مستقیم و ناقص در حین برگزاری دادگاه، و یکبار دیگر بطور کامل در اواخر بهمن‌ماه سال ۱۳۵۷ از تلویزیون ایران پخش شد.  
کرامت‌الله دانشیان پس از [[خسرو گلسرخی]] با جملاتی کوتاه و با تأنی و حساب‌شده از آرمانش دفاع کرد و چندبار دادگاه را «بی‌دادگاه» معرفی کرد. با آن‌که رئیس دادگاه بارها سخنانش را قطع کرد، کرامت دفاعیاتش را ادامه داد. از روند این محاکمه، فیلمی تهیه شده بود که یک‌بار به‌طور مستقیم و ناقص در حین برگزاری دادگاه، و یک‌بار دیگر به‌طور کامل در اواخر بهمن‌ماه سال ۱۳۵۷ از تلویزیون ایران پخش شد.  


در همین رابطه گزارشی این دفاعیات گروه ۱۲ نفره را این‌گونه توصیف کرده است:
گزارشی دفاعیات این گروه ۱۲ نفره را این‌گونه توصیف کرده است:


مانیفیست گلسرخی-دانشیان
مانیفیست گلسرخی-دانشیان


دفاعیات گروه ۱۲ نفره سه گونه بود: مقابله تند گلسرخی-دانشیان با رژیم (شاید ساواک تا این حدش را انتظار نداشت)؛ دفاعیه حقوقی بطحائی، سماکار و علامه‌زاده را در این دسته می‌توان گنجاند و ندامتنامه بقیه اعضا (دفاعیات همه در"من یک شورشی هستم" آمده) اما دفاعیه گلسرخی-دانشیان بیشتر به مانیفیستی علیه نظام سلطنتی عرض اندام کرد.
دفاعیات گروه ۱۲ نفره سه گونه بود:  
* مقابله تند گلسرخی - دانشیان با تمامیت رژیم (شاید [[ساواک]] تا این حدش را انتظار نداشت)
* دفاعیه حقوقی که دفاعیه‌های بطحائی، سماکار و علامه‌زاده را در این دسته می‌توان گنجاند  
* ندامتنامه بقیه اعضا  
اما دفاعیه [[خسرو گلسرخی|گلسرخی]] - دانشیان بیشتر به مانیفیستی علیه نظام سلطنتی عرض اندام کرد. می‌توان این دفاعیه - مانیفیست آن‌ها را به این شرح خلاصه کرد: تحلیلی مارکسیستی از اوضاع و مناسبات تولید در "بورژوازی کمپرادور"، نقد فرهنگ و هنر به‌عنوان فرهنگ مومیایی، دفاع از قومیت‌ها، تقبیح سانسور و دفاع از آزادی بیان. مقاومت آن‌ها خارج از پیش‌بینی [[ساواک]] بود و ترغیب آن‌ها به فرجام‎‌خواهی و نوعی طلب عفو ملوکانه به جایی نرسید و آن‌ها دادگاهی را که "نمایشی" می‌دانستند به صحنه مقاومت علیه دیکتاتوری تبدیل کردند.<ref name=":0" />


می‌توان این دفاعیه-مانیفیست آنها را به این شرح خلاصه کرد: تحلیلی مارکسیستی از اوضاع و مناسبات تولید در "بورژوازی کمپرادور"، نقد فرهنگ و هنر به‌عنوان فرهنگ مومیایی، دفاع از قومیت‌ها، تقبیح سانسور و دفاع از آزادی بیان. مقاومت آنها خارج از پیش‌بینی ساواک بود و ترغیب آنها به فرجام‎خواهی و نوعی طلب عفو ملوکانه به جایی نرسید و آنها دادگاهی را که "نمایشی" می‌دانستند به نمایش مقاومت تبدیل کردند.<ref name=":0" />
=== متن دفاعیه کرامت‌الله دانشیان ===
 
=== متن دفاعیه ===
به نام خلق محروم و ستمکش ایران
به نام خلق محروم و ستمکش ایران


به دلیل اینکه نوعی حکومت نظامی مخفی در وطن ما جریان دارد، درست به همان دلیل نیز دادگاه‌های نظامی صلاحیت خود را خود بخود تایید می‌کنند…
به دلیل اینکه نوعی حکومت نظامی مخفی در وطن ما جریان دارد، درست به همان دلیل نیز دادگاه‌های نظامی صلاحیت خود را خودبه‌خود تایید می‌کنند…


دادستان نظامی: استدعا می‌کنم در اجرای ماده ۱۹۴ به متهم تذکر داده بشه، همانطور که مقرر فرمودند در مورد متهم دیگر، که در حدود دفاع از خودش و رد اتهام و در مورد هر مطلبی می‌خواد علیه مطالبی که من مستنداً در دادگاه اظهار کردم، عرض بکنه و مبادرت به تبلیغ که یک جرم مستقله نکنه.
دادستان نظامی: استدعا می‌کنم در اجرای ماده ۱۹۴ به متهم تذکر داده بشه، همانطور که مقرر فرمودند در مورد متهم دیگر، که در حدود دفاع از خودش و رد اتهام و در مورد هر مطلبی می‌خواد علیه مطالبی که من مستنداً در دادگاه اظهار کردم، عرض بکنه و مبادرت به تبلیغ که یک جرم مستقله نکنه.
خط ۷۱: خط ۷۳:
رئیس دادگاه: بفرمایید.
رئیس دادگاه: بفرمایید.


دانشیان: میلیون‌ها فرد در نیروهای نظامی بدون اینکه در زمینه تولید و یا فعالیت‌های اجتماعی نقشی داشته باشند، به بازی بیهوده‌ای مشغولند. بودجه گزافی که صرف خرید سلاح و نگهداری این افراد به نام قدرت نظامی می‌شود، چون همان بازی، بیهوده است…
دانشیان: میلیون‌ها فرد در نیروهای نظامی بدون این‌که در زمینه تولید و یا فعالیت‌های اجتماعی نقشی داشته باشند، به بازی بیهوده‌ای مشغولند. بودجه گزافی که صرف خرید سلاح و نگهداری این افراد به نام قدرت نظامی می‌شود، چون همان بازی، بیهوده است…


رئیس دادگاه: شما مطالبی که می‌فرمایید، درست باید در ردیف اتهام خودتون باشه.
رئیس دادگاه: شما مطالبی که می‌فرمایید، درست باید در ردیف اتهام خودتون باشه.


دانشیان: می‌رسیم به اون مطلب. من باید از عقیدم دفاع کنم و می‌رسم به اون مطلب. اینها مقدمه اونه. این قدرت، جز سرکوب هرگونه آوای رهایی و مردمی، وظیفه دیگری ندارد. به گلوله بستن کشاورزان، دهقانان و مبارزان راه مردم جزو وظایف اصلی محسوب می‌شود. انقلابات مردم نشان داده است که بزرگترین قدرت‌ها نیز سرنوشتی جز شکست ندارند. تمام مبارزان و مردم جهان به طور مداوم با اختلافات طبقاتی سر ستیز داشته‌اند و موفقیت‌هایی که در این راه نصیب خلق‌های محروم شده است، پیروزی مردم را تأیید می‌نماید. خلق‌های رها شده، جنبش‌های در حال پیروزی در پهنه دنیا، امید نجات مردم را از قید و بند فقر، مفاسد و بی‌عدالتی نوید می‌دهند. تأثیری نیز که انقلاب‌های رهایی‌بخش در جنبش‌های در حال رشد دارند، در مبارزات ایران بی‌تاثیر نیست. علاوه بر اینکه سرآغاز هر جنبش در هر نقطه، شرایط جامعه همان محل می‌باشد. اگر شما با دستگیری گروهی کوچک، شکنجه‌های وحشیانه، زندان و اعدام می‌گویید که کار تمام شد و دنیا به کام شد… (در اینجا یک نفر می‌گوید: «دروغه» و رئیس دادگاه زنگ می‌زند و به او اخطار می‌دهد. دانشیان نیز برگشته و خطاب به او می‌گوید «نشان دارم» و سپس دفاعیاتش را ادامه می‌دهد) با دیدن اوضاع جهانی مبارزه جز این نتیجه‌ای نخواهید گرفت که شکست با شماست. علاوه بر حدود دو سوم جمعیت دنیا که به زندگی سعادتمند و انسانی رسیده‌اند، بخاطر آورید که خلق ویتنام، امپریالیسم آمریکا را با چه مقاومت و قدرتی چون سگ پاسوخته فراری می‌دهد…
دانشیان: می‌رسیم به اون مطلب. من باید از عقیدم دفاع کنم و می‌رسم به اون مطلب. این‌ها مقدمه اونه. این قدرت، جز سرکوب هرگونه آوای رهایی و مردمی، وظیفه دیگری ندارد. به گلوله بستن کشاورزان، دهقانان و مبارزان راه مردم جزو وظایف اصلی محسوب می‌شود. انقلابات مردم نشان داده است که بزرگترین قدرت‌ها نیز سرنوشتی جز شکست ندارند. تمام مبارزان و مردم جهان به طور مداوم با اختلافات طبقاتی سر ستیز داشته‌اند و موفقیت‌هایی که در این راه نصیب خلق‌های محروم شده است، پیروزی مردم را تأیید می‌نماید. خلق‌های رها شده، جنبش‌های در حال پیروزی در پهنه دنیا، امید نجات مردم را از قید و بند فقر، مفاسد و بی‌عدالتی نوید می‌دهند. تأثیری نیز که انقلاب‌های رهایی‌بخش در جنبش‌های در حال رشد دارند، در مبارزات ایران بی‌تاثیر نیست. علاوه بر اینکه سرآغاز هر جنبش در هر نقطه، شرایط جامعه همان محل می‌باشد. اگر شما با دستگیری گروهی کوچک، شکنجه‌های وحشیانه، زندان و اعدام می‌گویید که کار تمام شد و دنیا به کام شد… (در اینجا یک نفر می‌گوید: «دروغه» و رئیس دادگاه زنگ می‌زند و به او اخطار می‌دهد. دانشیان نیز برگشته و خطاب به او می‌گوید «نشان دارم» و سپس دفاعیاتش را ادامه می‌دهد) با دیدن اوضاع جهانی مبارزه جز این نتیجه‌ای نخواهید گرفت که شکست با شماست. علاوه بر حدود دو سوم جمعیت دنیا که به زندگی سعادتمند و انسانی رسیده‌اند، به‌خاطر آورید که خلق ویتنام، امپریالیسم آمریکا را با چه مقاومت و قدرتی چون سگ پاسوخته فراری می‌دهد…


رئیس دادگاه: این قسمت از دفاعیات شما مربوط به رفع اتهام از خودتون نیست. شما فقط از اتهامی که به شما نسبت داده شده و چیزی که به نفع خودتون مفید می‌دونید، بفرمایید.
رئیس دادگاه: این قسمت از دفاعیات شما مربوط به رفع اتهام از خودتون نیست. شما فقط از اتهامی که به شما نسبت داده شده و چیزی که به نفع خودتون مفید می‌دونید، بفرمایید.
خط ۸۹: خط ۹۱:
رئیس دادگاه: به متهم ابلاغ شد.
رئیس دادگاه: به متهم ابلاغ شد.


دادستان نظامی: هر چه می‌خواهید بگوید، در دفاع از خودش، در رد دلایل من.
دادستان نظامی: هر چه می‌خواهد بگوید، در دفاع از خودش، در رد دلایل من.


دانشیان: این درست به دفاع من مربوط میشه. یعنی دفاع از خودم. من مواردی که باید جواب داده می‌شد به شما، وکیل مدافعم داده و این چون به عقاید من مربوطه، باید همه رو بخونم. شما که می‌گویید…
دانشیان: این درست به دفاع من مربوط میشه. یعنی دفاع از خودم. من مواردی که باید جواب داده می‌شد به شما، وکیل مدافعم داده و این چون به عقاید من مربوطه، باید همه رو بخونم. شما که می‌گویید…
خط ۹۹: خط ۱۰۱:
رئیس دادگاه: برای اینکه عقاید شما هر چی باشه مربوط به خودتونه. می‌دانید که در اینجا دادستان طبق کیفرخواست گفته، وکلایتان از شما دفاع کرده، در مسیر این اتهام، هر مطلبی که به حال خودتون مفید می‌دونید، بفرمایید. مطالبی که اینجا شما می‌فرمایید، جنبه تبلیغاتی و حکایتی و قصه داره و هیچکدام مربوط به آخرین دفاع شخص خودتون نیست. روی این نظر هست که من می‌خوام از خودتون دفاع بکنید. به عنوان آخرین دفاع.
رئیس دادگاه: برای اینکه عقاید شما هر چی باشه مربوط به خودتونه. می‌دانید که در اینجا دادستان طبق کیفرخواست گفته، وکلایتان از شما دفاع کرده، در مسیر این اتهام، هر مطلبی که به حال خودتون مفید می‌دونید، بفرمایید. مطالبی که اینجا شما می‌فرمایید، جنبه تبلیغاتی و حکایتی و قصه داره و هیچکدام مربوط به آخرین دفاع شخص خودتون نیست. روی این نظر هست که من می‌خوام از خودتون دفاع بکنید. به عنوان آخرین دفاع.


دانشیان: دفاع من در این زمینه اون چیزی هم که شما می‌خواهید نیست. چون یعنی دفاع از شخص خودم اونو من به عهده وکیل گذاشتیم و وکیلمون از نظر حقوقی دفاعیات خودش را ارائه داد به شما.
دانشیان: دفاع من در این زمینه اون چیزی هم که شما می‌خواهید نیست. چون یعنی دفاع از شخص خودم اونو، من به عهده وکیل گذاشتم و وکیلمون از نظر حقوقی دفاعیات خودش را ارائه داد به شما.


رئیس دادگاه: اگر شما غیر از دفاعیات وکیل خودتون دفاعی ندارید، در مسیر خودتون هست، این مطالبی که می‌فرمایید، این مطالب قصه و حکایته و ارتباطی به آخرین دفاع نداره.
رئیس دادگاه: اگر شما غیر از دفاعیات وکیل خودتون دفاعی ندارید، در مسیر خودتون هست، این مطالبی که می‌فرمایید، این مطالب قصه و حکایته و ارتباطی به آخرین دفاع نداره.
خط ۱۱۸: خط ۱۲۰:


== تیرباران کرامت‌الله دانشیان ==
== تیرباران کرامت‌الله دانشیان ==
این حکم در بامداد روز ۲۹ بهمن همان سال در میدان تیر پارک جنگلی چیتگر، در راه تهران- کرج اجرا شد. کرامت‌الله دانشیان به همراه خسرو گلسرخی در قطعه ۳۳ بهشت‌زهرا تهران به خاک سپرده شدند.
کرامت‌الله دانشیان و خسرو گلسرخی در دادگاه به اعدام محکوم شدند. این حکم در بامداد روز ۲۹ بهمن همان سال در میدان تیر پارک جنگلی چیتگر، در راه تهران - کرج اجرا شد. کرامت‌الله دانشیان به همراه [[خسرو گلسرخی]] در قطعه ۳۳ بهشت‌زهرا تهران به خاک سپرده شدند.


== آثار کرامت‌الله دانشیان ==
== آثار کرامت‌الله دانشیان ==
خط ۱۳۱: خط ۱۳۳:
دین کئچن زمان، بو، دوگوشلر صفحه سینه
دین کئچن زمان، بو، دوگوشلر صفحه سینه


باخ، ائل سئوینیرکی، بیراوددان نیشانه سن!
باخ، ائل سئوینیرکی، بیراوددان نیشانه سن!<ref>کرامت نگاه کن اشرف همچنان در اهتزاز نگاه داشته [https://www.siahkal.com/index/right-col/Karamat-Daneshian.htm است]</ref>
 
متن این شعر با ترجمه فارسی آن را می‌توان در این آدرس دنبال نمود<ref>کرامت نگاه کن اشرف همچنان در اهتزاز نگاه داشته [https://www.siahkal.com/index/right-col/Karamat-Daneshian.htm است]</ref>  


در سال ۱۳۵۹، ویژه نامه‌ای برای کرامت الله دانشیان در مجموعه‌ای دو جلدی با عنوان «فرهنگ نوین»، منتشر شد. از ‌سروده‌های معروف او «بهاران خجسته باد» است، که پس از انقلاب ۱۳۵۷به سرود انقلاب تبدیل شد: «هوا دلپذیر شد گل از خاک بردمید....»
در سال ۱۳۵۹، ویژه نامه‌ای برای کرامت الله دانشیان در مجموعه‌ای دو جلدی با عنوان «فرهنگ نوین»، منتشر شد. از ‌سروده‌های معروف او «بهاران خجسته باد» است، که پس از انقلاب ۱۳۵۷به سرود انقلاب تبدیل شد: «هوا دلپذیر شد گل از خاک بردمید....»