کاربر:Omid/صفحه تمرین
| انقلاب مصر (۲۵ ژانویه) | |
|---|---|
 | |
| انقلاب ۲۵ ژانویه | |
| عاملان | مردم و جوانان مصر |
| مکان | کشور مصر |
| زمان | ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱(۵ بهمن۱۳۸۹) تا ۱۱ فوریه |
| نتیجه | استعفای محمد حسنی مبارک دیکتاتور مصر |
انقلاب مصر (انقلاب ۲۵ ژانویه) با اعتراضات سیاسی و اجتماعی مردم در روز سه شنبه ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ ( ۵ بهمن ۱۳۸۹) آغاز شد.[۱] این روز از طرف مجموعه‌ای از مخالفان حکومت حسنی مبارک دیکتاتور مصر، به عنوان روز تجمع و اعتراض علیه فساد حکومتی و وضعیت بد معیشتی و اجتماعی و سرکوب سیاسی، مشخص شد. برخی از جریانات شرکت کننده در این فراخان جنبش «جوانان ۶ آوریل»[۲] و جنبش «کفایة» و همچنین برخی از گروه‌ها در فیس بوک و توئیتر از جمله گروه «همه ما خالد سعید هستیم» بودند.[۳][۴][۵]
مخالفت‌ها در مصر در سال ۲۰۰۸ با اعتصاب غذای یک دختر مصری به نام اسرا عبدالفتاح آغاز شد. او که ۳۰ سال داشت در اعتراض به وضعیت بد معیشتی دست به اعتصاب زد و در صفحه فیس بوک خود در ۶ آوریل ۲۰۰۸ همه را به پیوستن به این اعتصاب دعوت نمود. بیش از ۷۰ هزار نفر به این جریان پیوستند و توانستند امتیازاتی از دولت دریافت کنند. با پیروزی اسرا عبدالفتاح که به دختر فیس بوک مشهور شد در طول یک سال و نیم حرکات اعتراضی بسیاری در استان‌های مختلف مصر شکل گرفت.[۶] مشهورترین آن‌ها حرکت اعتراضی «من یک خالد سعید هستم بود» خالد سعید نام جوانی بود که در جریان یک بازرسی بدنی به دست پلیس مصر کشته شده بود. پس از مرگ او دو فعال سیاسی به نام وائل غنیم و عبدالرحمن منصور صفحه‌ای را به نام او در فیس بوک ایجاد کرده و مردم را به تظاهرات و اعتراض فراخواندند.
۱۷ روز پس از آغاز تظاهرات و تجمع در میدان تحریر مصر،رئیس مجلس مصر عمر سلیمان در یک بیانیه استعفای محمد حسنی مبارک دیکتاتور مصر را اعلام کرد و حکومت را به شورای عالی نیروهای مسلح به فرماندهی محمد حسین طنطاوی سپرد.[۷] وی از حمایت کردن از حسنی مبارک در جریان اعتراضات خودداری کرده بود. باوجود استعفای حسنی مبارک، اعتراضات مردمی همچنان ادامه یافت و تمامی جریانات سیاسی ادامه‌ی انقلاب تا محقق شدن تمامی اهداف جنبش را اعلام کردند.
اولین جرقه اعتراضات
روز شنبه ۲۵ دی ۱۳۸۹، شهروندان مصری در برابر سفارت تونس در قاهره، در همبستگی با مردم تونس، تظاهرات کردند.[۸]
صبح روز دوشنبه ۲۷ دی ۱۳۸۹، یک شهروند مصری خود را در مرکز شهر قاهره و در نزدیکی پارلمان مصر آتش زد.[۹] گفته می شد وی در حالی که دست به خودسوزی می‌زد شعارهایی علیه بیکاری و دولت داده بود.[۱۰]
شروع اعتراضات گسترده
در روز پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۸۹ برابر با ۲۰ ژانویه ۲۰۱۱، ۳۰ نفر از رهبران گروه‌هایی مانند کفایه، جوانان ۶ آوریل و دیگر گروه‌های جناح چپ در قاهره، یکدیگر را ملاقات کردند تا تظاهرات عمومی علیه رژیم را سازمان‌دهی کنند.[۱۱] گروه «ما همه خالد سعید هستیم» که در ارتباط نزدیک با سازمان‌دهندگان بود، خبر تظاهرات را برای روز ملی پلیس، ۲۵ ژانویه، منتشر کرد. گروه چنین اعلام کرد:
«اعتراضات گسترده ما در روز ۲۵ ژانویه آغاز یک پایان خواهد بود، پایان سکوت و تسلیم ... و آغاز یک برگ تازه. ما خواهان حقوق خویش هستیم و زین پس دیگر سکوت نخواهیم کرد.»[۱۲]
۲۵ ژانویه
در روز سه‌شنبه ۵ بهمن ۱۳۸۹ برابر با ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱، هزاران تظاهرکننده در نقاط مختلف قاهره، پایتخت مصر، با حضور در خیابان‌ها خواستار برکناری حسنی مبارک، رئیس جمهور این کشور و همچنین انحلال هیات دولت شدند.[۱۳] آن‌ها می‌‌گفتند: «ما اینجا را ترک نخواهیم کرد تا زمانی که خواسته‌هایمان برآورده شود.»[۱۴] تظاهرات در مصر با الهام از تحولات اخير در تونس انجام شد و تظاهرکنندگان، شعارهای «زنده باد تونس آزاد» و «مرگ بر حسنی مبارک» سر دادند.
در عين حال، تظاهرات ديگری در چند شهر ديگر مصر برگزار شد، از جمله در شهر اسکندريه که تظاهرات بزرگی در آنجا برگزار شد و در شهر المحله، در شمال قاهره، در منطقه دلتای مصر، پنج هزار نفر شرکت کرده بودند.[۱۵] خبرگزاری آلمان تعداد تظاهرکنندگان روز سه‌شنبه در قاهره را «در حدود ۲۵ هزار نفر» برآورد کرده بود و به گزارش خبرگزاری‌ها ۲۰ تا ۳۰ هزار نیروی پلیس برای متوقف کردن این تظاهرکنندگان در محل حاضر شده بود. این نیروها کوشیدند با ماشین‌های آب‌پاش و پرتاب گاز اشک‌آور، جمعیت معترض را پراکنده کنند که در جریان این اقدامات شمار زیادی از راهپیمایان بازداشت شدند.[۱۳]
روز سه‌شنبه دست کم سه نفر از معترضین و یک پلیس در جریان اعتراضات کشته شدند.[۱۶]
روز ۲۵ ژانویه را مصری‌ها «روز خشم» نام گذاشته بودند.[۱۷]
۲۶ ژانویه
با وجود اعلام ممنوعیت تجمع و راهپیمایی از سوی حکومت مصر، هزاران معترض مصری روز چهارشنبه ۲۶ ژانویه، نیز در خیابان‌های قاهره و دیگر شهرهای این کشور دست به تظاهرات زدند. در حدود دو هزار معترض ضد دولتی در قاهره، روز چهارشنبه به سوی پلیس سنگ و بمب‌های آتش‌زا پرتاب کردند و پلیس نیز با پرتاب گاز اشک‌آور، ضرب و شتم با باتوم و تیراندازی هوایی سعی در پراکندن این تظاهرکنندگان داشته‌است.[۱۸]
خبرگزاری رویتر گزارش داد در دو روز گذشته دست‌کم ۵۰۰ تظاهر کننده در سراسر کشور دستگیر شده‌اند.
رابرت گیبز، سخنگوی وقت دولت آمریکا، به خبرنگاران گفت: «دولت باید با شناخت حقوق جهانی خود، پاسخگویی خود را به مردم مصر نشان دهد».
عمرو موسی دبیرکل اتحادیه عرب گفت: «شهروند عرب عصبانی است، ناامید است».[۱۷]
۲۷ ژانویه
در سومین روز نا آرامی ها در مصر، جوانان معترض به حسنی مبارک رئیس جمهوری این کشور، یک پاسگاه پلیس در شهر سوئز را با کوکتل مولوتف به آتش کشیدند. ماموران، پیش از به آتش کشیده شدن محل کارشان، از آنجا گریختند. معترضان دلیل این کار را اعتراض کشته شدن مردم در تظاهرات ضد حکومتی در اوائل هفته جاری اعلام کردند.[۱۹]
ارزش شاخص سهام در بازار بورس مصر، که یکی از مهم‌ترین بازارهای سهام در منطقه به شمار می‌آید، به دنبال اعتراض‌های خیابانی به دولت این کشور، حدود ۱۰ درصد کاهش یافته است.[۲۰]
۲۸ ژانویه (جمعه خشم)
تلویزیون دولتی مصر اعلام کرد که در قاهره، سوئز و اسکندریه، از ساعت شش بعد از ظهر تا هفت صبح، ممنوعیت رفت و آمد برقرار شد. صدها هزار از مردم مصر با وجود هشدار شديد وزارت کشور مصر، روز جمعه برای چهارمين روز پياپی به خيابان‌ها ريختند و خواستار کناره‌گيری حکومت حسنی مبارک شدند.[۲۱] معترضان در قاهره مقر حزب حاکم را به آتش کشیدند.[۲۲]
باراک اوباما، رئيس جمهوری آمريکا، از حسنی مبارک رئيس جمهوری مصر خواست تا به اصلاحات اساسی سياسی در آن کشور اقدام کند.
رئيس جمهوری آمريکا، پس از گذشت سه روز از ناآرامیها در شهرهای مصر، تظاهرات ناراضيان را «بروز خشم فروخورده ناشی از ده‌ها سال حکومت اقتدارگرا در آن کشور» توصيف کرد.[۲۳]
حسنی مبارک، با ابراز نارضایتی از نارضایتی شهروندان خود و تلاش برای خنثی کردن بحران در مصر جمعه شب گفت:
«من از دولت خواسته‌ام امروز کناره‌گیری کند. و من از فردا دولت جدیدی را برای انجام وظایف جدید تعیین خواهم کرد.»[۲۴]
دولت مصر دسترسی مردم به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در نقاط مختلف قاهره را قطع کرد.[۲۵]
بان کی‌مون، دبیر کل وقت سازمان ملل متحد روز جمعه در سخنانی، اقدام دولت مصر را در قطع اینترنت و سرویس پیام کوتاه در آستانه تظاهرات بزرگ معترضان در روز جمعه، مغایر با اصول دموکراتیک آزادی بیان و آزادی تجمعات خواند. از دولت مصر خواسته است، به آزادی بیان احترام گذاشته و از اعمال خشونت علیه معترضان پرهیز نماید.[۲۶]
مقامات امنیتی مصر گفتند طی ۲ روز گذشته در اعتراضات گسترده ضد دولتی، حداقل ۶۲ نفر در سراسر کشور کشته و حداقل ۲۰۰۰ نفر دیگر زخمی شده‌اند که شامل درگیری‌های بین پلیس و معترضین است.[۲۷]
۲۹ ژانویه شنبه ۹ بهمن ۱۳۸۹
تلویزیون دولتی مصر روز شنبه اعلام کرد که کابینه این کشور، رسما استعفا کرده است.[۲۸]
هر چند به دنبال اعتراض‌های گسترده روز جمعه در مصر، حسنی مبارک، وعده اصلاحات سیاسی و اقتصادی را داد و دولت این کشور را برکنار کرد، اما مردم مصر روز شنبه نیز به اعتراض‌های خود ادامه داده و خواستار کناره‌گیری حسنی مبارک شدند.
شبکه خبری الجزیره خبر داد که از روز سه‌شنبه یعنی زمان آغاز اعتراضات در مصر تاکنون بیش از ۱۰۰ نفر در جریان این ناآرامیها جان خود را از دست داده‌اند.[۲۹]
سفارت آمریکا در قاهره به همه آمریکایی‌هایی که در مصر بودند، توصیه کرد که با توجه به ناآرامیها، هر چه سریعتر مصر را ترک کنند.[۱۷]
۳۱ ژانویه ششمین روز
به‌رغم مقررات منع آمد و شد و برقراری حکومت نظامی در شهرهای مصر و هشدار ارتش به تظاهرکنندگان، تظاهرات ضدحکومتی در مصر وارد ششمين روز خود شد.
هزاران تن از مردم شهر قاهره با ناديده گرفتن مقررات حکومت نظامی، در ميدان تحرير آن شهر به تجمع خود ادامه داده و خواهان کناره‌گيری حسنی مبارک از قدرت شدند.[۳۰] با فرا رسیدن ساعات منع آمدوشد، جنگنده‌های مصری چندین بار بر فراز میدان تحریر پرواز کردند، در حالی که هر بار ارتفاع خود را کمتر می‌کردند؛ ارتفاع این جنگنده‌ها به حدی بود که دزدگیرهای خودروهای پارک شده به صدا در می‌آمد.[۳۱]
محمد البرادعی، از چهره‌های مخالف حکومت مصر، خواستار کناره‌گیری حسنی مبارک از قدرت شد و تغییرات جدید در حکومت را ناامیدکننده خواند.[۳۲]
باراك اوباما، رئيس جمهور وقت آمريكا با فراخواندن تيم امنيت ملى اين كشور به كاخ سفيد در جلسه‌اى اضطرارى، بحران مصر را بررسى كرد. هيلارى كلينتون، وزير خارجه، جو بايدن، معاون رئيس‌جمهورى و جمعى از مقامات ارشد دولت اين كشور در جلسه‌ى كاخ سفيد شركت داشتند.[۳۳]
آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان، نیکولا سارکوزی رئیس جمهوری فرانسه، و دیوید کامرون نخست‌وزیر بریتانیا در بیانیه مشترک خطاب به حسنی مبارک، خواستار احترام کامل به حقوق بشر و آزادی‌های دموکراتیک شدند.[۳۴]
وزير اطلاع رسانی مصر روز يکشنبه با صدور اطلاعيه‌ای فعاليت‌های دفتر شبکه خبری الجزيره در قاهره را متوقف کرد. کارت خبرنگاری تمام کارکنان اين شبکه هم توقيف شد. شبکه خبری الجزيره در قاهره، از آغاز ناآرامیها، وقايع مصر را از نزديک به صورت گسترده و فعال پوشش داده بود.[۳۵]
۱ فوریه دوشنبه ۱۱ بهمن
در هفتمین روز تظاهرات ضدحکومتی در مصر، هزاران تن از معترضان، در میدان تحریر قاهره و مراکز دیگر شهرهای بزرگ این کشور گرد آمدند. صدها تن از معترضان، شب گذشته در میدان تحریر سپری کردند و نیروهای ارتش نیز برخوردی با تظاهرکنندگان نداشتند.[۳۶]
عمر شریف، هنرپیشه معروف مصری، هم به جمع مخالفان حکومت پیوست و خواستار برکناری حسنی مبارک از قدرت شد. وی گفت: مردم مصر، مبارک را نمی‌خواهند. او ۳۰ سال است که در راس قدرت بوده و دیگر بس است.[۳۷]
معترضان مصری روز دوشنبه در فراخوانی خواستار «تظاهرات يک ميليون نفری» در روز سه‌شنبه شدند.[۳۸]
بعد از ظهر دو شنبه، اسامی وزرای دولت جدید مصر اعلام شد. در دولت جدید که بدستور حسنی مبارک ، رئیس جمهور این کشور تشکیل شده، وزیرکشور که ریاست نیروهای پلیس را هم در دست دارد تغییر کرده است.
مخالفان حکومت ، وزیر کشور پیشین و نیروهای پلیس تحت فرمان او را به برخورد خشونت بار با تظاهرکنندگان متهم کرده اند.[۳۹]
- سرویس شرکت گوگل
در پی قطع اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر و فیس‌بوک در قاهره توسط دولت مصر، شرکت گوگل روز دوشنبه، سرويس ويژه تازه‌ای برای استفاده مردم مصر فراهم کرد که به آن‌ها اجازه می‌دهد با گرفتن يک شماره تلفن و گذاشتن پيام تلفنی، بتوانند پيامی را به صورت تويتر منتشر کنند.
سرويسی که به گزارش گوگل با همکاری مهندسان تويتر فراهم شد، به مردم این امکان را داد که شماره‌ای را گرفته و يک پيام تلفنی بگذارند. اين پيام تلفنی سپس به صورت اتوماتيک به يک فايل صدا تبديل شده و اين فايل با شناسه «مصر» به تويتر ارسال می‌شود.[۴۰]
- حمایت ارتش از مردم
ارتش مصر شامگاه دوشنبه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد بر روی تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم آتش نمی‌گشاید و بر«مشروعیت مطالبات مردم» اذعان دارد.
ارتش مصر دربیانیه خود خطاب به مردم تصریح کرد:
«نیروهای مسلح شما بر مشروعیت مطالبات مردم اذعان دارد و به موجب مسئولیتش آن را تضمین می‌کند. نیروهای مسلح در مقابل ملت بزرگمان متوسل به زور نمی‌شوند. نیروهای مسلح شما، که به مشروعیت مطالبات شما واقف، و متعهد به اجرای مسئولیتش در پاسداری از ملت و شهروندان است، تاکید می‌کند که آزادی بیان از را‌ه‌های مسالمت‌آمیز، برای همگان تضمین شده است.»[۴۱]
۲ فوریه سه شنبه
مصر روز سه شنبه شاهد بزرگ‌ترین تظاهرات طی ۳۰ سال گذشته علیه حکومت حسنی مبارک بود.[۴۲] بیش از دو میلیون نفر از مصریان در هشتمین روز از اعتراضات خود به دولت حسنی مبارک در میدان تحریر (رهایی) شهر قاهره گرد هم آمدند تا آن چه را خود «راهپیمایی میلیونی» نام نهاده بودند، اجرا کنند.[۴۳]
ناوی پیلای، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، گفت: طبق گزارش‌هایی حدود ۳۰۰ نفر در اعتراضات مصر کشته، بیش از ۳۰۰۰ نفر زخمی و صدها تن دیگر بازداشت شده‌اند.[۴۴]
- پیام تلویزیونی حسنی مبارک
حسنی مبارک روز سه‌شنبه در یک پیام تلویزیونی اعلام کرد در پايان دوران رياست جمهوری‌اش در انتخابات آينده در ماه سپتامبر شرکت نخواهد کرد. حسنی مبارک در اين پيام همچنين از انجام اصلاحات قضايی، سياسی و اقتصادی در کشور خبر داد.
وی همچنین افزود: طی ماه‌های باقی مانده از دوران ریاست جمهوری‌ام وظیفه من کمک به گذار مسالمت آمیز قدرت است.
این دومین سخنرانی تلویزیونی حسنی مبارک از زمان آغاز اعتراضات گسترده خیابانی در مصر بود. وی در نخستین پیام تلویزیونی‌اش با تغییر کابینه، قول اصلاحات سیاسی و اقتصادی داد ولی این وعده‌ها باعث کاهش اعتراضات نشد.[۴۵]
۳ فوریه سه شنبه نهمین روز
یک سخنگوی ارتش مصر با حضور در تلویزیون این کشور گفت، معترضان حرف‌هایشان را زدند و درخواست‌هایشان شنیده شد. اکنون وقت آن است که زندگی عادی‌شان را از سر بگیرند.[۴۶]
اما با وجود پیام ارتش و با وجود وعده حسنی مبارک، برای عدم حضور در انتخابات ریاست جمهوری آینده کشورش، گروه های اپوزیسیون اعلام کردند به اعتراضات خود ادامه خواهند داد. ائتلاف متشکل از چند گروه مخالف دولت از جمله انجمن ملی تغییر به رهبری محمد البرادعی و گروه اخوان المسلمین، از مردم خواستند تا در اعتراضات خیابانی شرکت کنند. این ائتلاف همچنین اعلام کرد، روز جمعه نیز یک تظاهرات بزرگ برگزار خواهد کرد.[۴۷]
۴ فوریه ۱۴ بهمن
روز چهارشنبه ۴ فوریه و در نهمین روز از تظاهرات ضدحکومتی، هزاران تن از مخالفان دولت مصر در میدان تحریر گرد آمده و تظاهرات کردند. هواداران حسنی مبارک به میدان تحریر در مرکز قاهره یورش برده و با معترضان درگیر شدند.[۴۸] طرفداران حسنی مبارک درحمله به معترضان از سلاح‌های سرد ، سنگ و چماق استفاده کردند. مهاجمان همچنين از بالای پشت بام ساختمان‌های واقع در اطراف ميدان تحرير، بلوک‌های سيمانی را بر سر تظاهرکنندگان مخالف دولت ريختند. در پی این حمله، سه نفر کشته و بیش از ۶۳۹ تن مجروح شدند.[۴۹][۵۰]
عمر سليمان، معاون جديد حسنی مبارک در ساعات پايانی روز چهارشنبه گفت که برای آغاز مذاکرات با مخالفان، معترضين بايد خيابان‌ها را ترک کنند.وی از مردم خواست تا به درخواست ارتش احترام بگذارند و به خانه‌هايشان بازگردند.[۵۱]
پنج عضو اتحادیه اروپا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و اسپانیا در بیانیه مشترکی خواستار انتقال فوری قدرت در مصر شدند. در این بیانیه آمده است که انتقال بی‌درنگ قدرت برای پایان به خشونت‌ها ضروری است.[۵۲]
۵ فوریه پنجشنبه یازدهمین
درگيری‌ها در ميدان تحرير قاهره در یازدهمین روز از تظاهرات ضدحکومتی همچنان ادامه داشت. شاهدان عينی گفتند، طرفداران حسنی مبارک، بامداد روز پنجشنبه به سوی تظاهرکنندگان حاضر در ميدان تحرير تيراندازی کردند که دو نفر کشته و شماری نيز مجروح شدند.[۵۰]
ارتش مصر از بامداد پنج شنبه برای جدا نگه داشتن مخالفان و هواداران دولت در میدان تحریر قاهره موضع گرفت. این برای نخستین بار است که ارتش مصر عملا برای پایان دادن به خشونت اقدامی کرد. با وجود حضور سربازان و تانک‌ها در این میدان، ارتش اعلام کرده بود که دستوری برای مداخله ندارد.[۵۳]
احمد شفبق، نخست وزیر وقت مصر روز پنجشنبه از خشونت‌های پیش‌آمده در ۲۴ ساعت گذشته در قاهره عذرخواهی کرد و اعلام کرد که آماده است برای گفتوگو با معترضین به میدان تحریر برود. احمد شفیق که در تلویزیون رسمی مصر صحبت می‌کرد گفت:
«این (حمله) یک اشتباه مهلک است و زمانی که تحقیقات روشن کنند که چه کسی در پشت این جنایت بوده و چه کسی اجازه داده است که این اتفاق بیافتد، قول می‌دهم که باید جواب‌گو باشند و برای آن‌چه که انجام داده‌اند مجازات خواهند شد.»[۵۴]
اما ائتلاف جوانان مصر، محمد البرادعی و اخوان المسلمین دعوت احمد شفیق را برای گفتوگو رد کردند. آن‌ها می‌گویند که برای آغاز هرنوع مذاکره‌ای ابتدا حسنی مبارک، رئیس جمهوری، باید کناره‌گیری کند و امنیت تظاهرکنندگان در میدان تحریر قاهره تضمین شود.[۵۵]
۶ فوریه (یکشنبه شهدا)
۷ فوریه
۸ فوریه
۹ فوریه
۱۰ فوریه
۱۱ فوریه
منابع
- ↑ احتجاجات ضد حكم نظام الرئيس مبارك لمصر واشتباكات عنيفة نيو يورك تايمز الگو:Webarchive
- ↑ حركة 6 أبريل تدعو إلى احتجاج بسبب تجاوزات الشرطة المصري اليوم
- ↑ الإخوان تحدد 3 ضوابط للمشاركة بمظاهرات 25 يناير، اليوم السابع بتاريخ 23 يناير 2011، دخل في 31 مايو 2011
- ↑ القوى السياسية تضع خريطة تحركات «يوم الغضب» غداً بمشاركة «الإخوان» و«ألتراس»، المصري اليوم بتاريخ 24 يناير 2011، دخل في 15 مايو 2011
- ↑ العريان: الجماعة قررت المشاركة في فعاليات يوم الغضب، بالمشاركة مع القوى السياسية والجمعية الوطنية للتغيير. إخوان أون لاين، بتاريخ 24 يناير 2011
- ↑ تساؤلات أولية حول الانتفاضة الشعبية التونسية الجزيرة.نت - تاريخ الوُلوج 31، مايو، 2011
- ↑ مبارك يتخلى عن مهام الرئاسة
- ↑ عصر ایران، سرایت ناآرامی‌های تونس به مصر
- ↑ رادیو فردا، مردی در نزدیکی پارلمان مصر خود را آتش زد
- ↑ بی‌بی‌سی فارسی، خودسوزی یک مرد مصری در برابر پارلمان
- ↑ El Rashidi, Yasmine. The Battle for Egypt: Dispatches from the Revolution. New York Review Books, 2001. Pg.9
- ↑ Elshaheed: The Mysterious Anonymous behind Egypt's Revolt, Newsweek
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ رادیو فردا، تظاهرات هزاران مصری علیه حکومت حسنی مبارک
- ↑ Violent Clashes Mark Protests Against Mubarak's Rule, The New York Times
- ↑ مردم مصر دمکراسی می‌خواهند، رادیو فردا
- ↑ اعتراض‌های خیابانی در مصر دست‌کم سه کشته برجای گذاشت، رادیو فردا
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ Timeline: Egypt's Revolution, Al Jazeera
- ↑ ادامه تظاهرات ضددولتی در مصر به رغم ممنوعیت تجمع، رادیو فردا
- ↑ ناآرامیها در مصر وارد سومین روز خود شد، رادیو فردا
- ↑ ارزش بورس قاهره ۱۰ درصد سقوط کرد، رادیو فردا
- ↑ اعلام حکومت نظامی در قاهره و شهرهای اصلی مصر، رادیو فردا
- ↑ درگیری‌های شدید در مصر با وجود حکومت نظامی، رادیو فردا
- ↑ باراک اوباما خواستار اصلاحات سیاسی در مصر شد، رادیو فردا
- ↑ New Egypt Government to be Appointed, But President Mubarak Refuses to Step Down, Huffington Post
- ↑ Egypt has shut off the Internet, Arabist
- ↑ بان کی‌مون خواستار پایبندی دولت مصر به آزادی بیان شد، رادیو فردا
- ↑ AP, 62 killed over last 2 days of protests in Egypt
- ↑ کابینه مصر استعفا کرد، رادیو فردا
- ↑ ادامه اعتراضات در مصر به رغم وعده‌های مبارک؛ بیش از ۱۰۰ کشته، رادیو فردا
- ↑ تظاهرات ضدحکومتی در مصر وارد ششمین روز خود شد، رادیو فردا
- ↑ پرواز جنگنده‌های ارتش بر فراز تظاهرکنندگان مصری، رادیو فردا
- ↑ البرادعی: تا مبارک کنار نرود مصر آرام نمی‌شود، رادیو فردا
- ↑ کاخ سفید در جلسه‌ای اضطراری بحران مصر را بررسی کرد، رادیو فردا
- ↑ مرکل، سارکوزی و کامرون از مبارک خواستند خشونت را کنار بگذارد، رادیو فردا
- ↑ مصر فعالیت شبکه الجزیره عربی را در این کشور توقیف کرد، رادیو فردا
- ↑ تظاهرات ضدحکومتی در قاهره و دیگر شهرهای بزرگ مصر ادامه دارد، رادیو فردا
- ↑ عمر شریف، هنرپیشه معروف مصری، خواهان برکناری حسنی مبارک شد، رادیو فردا
- ↑ معترضان مصری خواستار راهپیمایی یک میلیون نفری در روز سه‌شنبه شدند، رادیو فردا
- ↑ دولت جدید مصر معرفی شد، رادیو فردا
- ↑ Google launches Twitter workaround for Egypt, Reuters
- ↑ ارتش مصر: به مردم شلیک نمی‌کنیم؛ مبارک خواستار مذاکره با مخالفان شد، رادیو فردا
- ↑ بزرگ‌ترین تظاهرات سی سال اخیر در مصر برگزار شد، رادیو فردا
- ↑ روز راهپیمایی میلیونی مصریان؛ تجمع در میدان رهایی، رادیو فردا
- ↑ کمیسر حقوق بشر سازمان ملل شمار کشته‌شدگان اعتراضات در مصر را حدود ۳۰۰ نفر اعلام کرد، رادیو فردا
- ↑ حسنی مبارک: در انتخابات ریاست جمهوری آینده شرکت نمی‌کنم، رادیو فردا
- ↑ ارتش مصر از معترضان خواست تا به تظاهرات خود پایان دهند، رادیو فردا
- ↑ مخالفان حکومت مصر می‌گویند به اعتراضات خود ادامه می‌دهند ، رادیو فردا
- ↑ در پی حمله هواداران رئیس جمهوری مصر به معترضان در قاهره، ده‌ها تن زخمی شده‌اند، رادیو فردا
- ↑ تلفات درگیری‌های قاهره؛ یک کشته و بیش از ۴۰۰ زخمی، رادیو فردا
- ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ درگیری در قاهره ادامه دارد؛ تیراندازی طرفداران مبارک به سوی تظاهرکنندگان، رادیو فردا
- ↑ عمر سلیمان معاون حسنی مبارک از معترضان خواست که به خانه‌هایشان بازگردند، رادیو فردا
- ↑ پنج عضو اتحادیه اروپا خواستار انتقال فوری قدرت در مصر شدند، رادیو فردا
- ↑ ارتش مصر میان مخالفان و هواداران حکومت در قاهره موضع گرفته است، رادیو فردا
- ↑ عذرخواهی دولت مصر به خاطر رویدادهای مهلک روز چهارشنبه، رادیو فردا
- ↑ احزاب و گروه‌های عمده مصر دعوت نخست‌وزیر را برای مذاکره رد کردند، رادیو فردا