کاربر:Omid/صفحه تمرین1

از ایران پدیا
نسخهٔ تاریخ ‏۲۵ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۵۰ توسط Omid (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

انقلاب لیبی یثهلخ

آغاز تظاهرات

معترضین روز ۲۳ دی ۱۳۸۹ (۱۳ ژانویه ۲۰۱۱)، در اعتراض به فساد سیاسی و اقتصادی، در بنغازی، درنا،‌ بیضا و سایر شهرهای لیبی دست به اعتراض زدند. معترضین در شهر بیضا با پلیس درگیر شدند و به دفاتر دولتی حمله کردند.[۱][۲]

در اواخر ژانویه، جمال الحاجی، نویسنده، مفسر سیاسی و حسابدار، از طریق اینترنت فراخوان به تظاهرات برای حمایت از آزادی‌های بیشتر با الهام از انقلاب‌های تونس و مصر در لیبی می‌دهد. جمال الحاجی، در تاریخ ۱۲ بهمن (۱ فوریه) توسط ماموران پلیس شخصی دستگیر شد.[۳] در اوایل ماه فوریه، قذافی با فعالان سیاسی، روزنامه‌نگاران و چهره‌های رسانه‌ای دیدار و به آن‌ها در مورد ایجاد هرج و مرج در لیبی هشدار داد که آن‌ها را مسئول خواهد دانست.[۴]

گسترش تظاهرات

اعتراضات و درگیری‌های از ۱۳ بهمن ۱۳۸۹ (۲ فوریه ۲۰۱۱)، شدت بیشتری گرفت. معترضین و رسانه‌های خارجی اعتراضات و تظاهرات را، انقلاب کرامت لیبی نام‌گذاری کردند.[۵]

۲۶ بهمن ۱۳۸۹،‌ حدود ۶۰۰ تظاهرکننده در اعتراض به دستگیری وکیل حقوق بشر، فتحی تربیل، در مقابل مقر پلیس بنغازی تظاهرات کردند. جمعیت مسلح به بمب‌های بنزینی بودند و سنگ پرتاب می‌کردند. پلیس نیز به جمعیت با گاز اشک‌آور،‌ توپ آب و گلوله‌های پلاستیکی پاسخ داد. در جریان این درگیری ۳۸ نفر زخمی شدند. ۱۰ نفر از مجروحین از نیروهای امنیتی بودند.[۶]

روز خشم ۲۸ بهمن ۱۳۸۹

روز خشم در لیبی توسط لیبیایی‌های در تبعید برای ۲۸ بهمن ۱۳۸۹ (۱۷ فوریه ۲۰۱۱) برنامه ریزی شده بود. کنفرانس ملی مخالفان لیبی از همه گروه‌های مخالف دولت خواستار تظاهرات در بنغازی شدند. در روزهای ۲۸ و ۲۹ بهمن ۱۳۸۹ (۱۷ و ۱۸ فوریه ۲۰۱۱)، اوج اعتراضات در بنغازی دومین شهر بزرگ لیبی بود. مردم معترض با پیوستن برخی از نیروهای پلیس و ارتش به معترضان بخش‌هایی از شهر را به کنترل خود درآوردند. در شهر بیضا نیز معترضان با پلیس‌هایی که به کمک آن‌ها رفتند، دو پلیس را اعدام کردند. در طرابلس، معترضان ساختمان‌های امنیتی، ساختمان وزارت کشور را به آتش کشیدند.[۴][۷][۸]

۳۰ اسفند

در روز ۳۰ بهمن ۱۳۸۹ (۱۹ فوریه ۲۰۱۱)، نیروهای امنیتی به یک مراسم ترحیم در شهر بنغازی که در حال سوگواری برای کشته‌شدگان درگیری‌های اخیر بین معترضان و دولت لیبی بودند، تیراندازی کردند. در جریان این تیراندازی دست‌کم ۱۵ نفر کشته شدند. یکی از از پزشکان بیمارستان الجله در شهر بنغازی به خبرنگار الجزیره گفته بود که ۱۵ جسد و تعداد زیادی مجروح به بیمارستان آورده شدند. وی اضافه کرد در ۳ روز اخیر ۴۴ جسد را تحویل گرفته‌اند و تمامی کشته‌شدگان و مجروحان از غیرنظامیان بین ۱۳ تا ۳۵ سال سن داشتند. پیش از این رویداد دیدبان حقوق بشر شمار کشته‌شدگان در اعتراضات ۳ روز را دست‌کم ۸۴ نفر اعلام کرده بود.[۹]

آغاز جنگ مسلحانه

جنگ مسلحانه برای نخستین بار در لیبی، چهارشنبه ۱۱ اسفند ۱۳۸۹ (۲ مارس ۲۰۱۱)،‌ آغاز شد. در این جنگ ۵۰۰ وسیله نظامی از تیپ‌های قذافی به شهر بریقه حمله کردند. در جریان این جنگ که چند ساعت ادامه داشت، انقلابیون توانستند گردان‌های قذافی را دفع کنند. ۱۸ نفر از انقلابیون کشته شدند. تیپ‌های قذافی پس از این درگیری‌ها،‌ در روز پنجشنبه ۱۲ اسفند، شهرهای بریقه و اجدابیا را بمباران کردند. در روز ۱۳ اسفند (۴ مارس)، انقلابیون توانستند کنترل برخی روستاها از جمله العقیله را به دست بگیرند.[۱۰][۱۱]

روز چهارشنبه ۲۵ اسفند،‌ درگیری‌های شدید در شهر مصراته آغاز شد که منجر به کشته شدن ۱۰۰ نفر از انقلابیون و غیرنظامیان شد. این درگیری‌ها روز جمعه ۲۷ اسفند نیز ادامه داشت که باعث کشته شدن ۲۵ نفر شد. در این جنگ انقلابیون برای اولین بار از هواپیماهای جنگی استفاده کردند.[۱۲][۱۳]

ادامه درگیری‌ها و مداخله بین‌المللی

روز شنبه ۲۸ اسفند ۱۳۸۹ (۱۹ مارس ۲۰۱۱)، تیپ‌های قذافی در نبرد اول اجدابیا پیروز شدند و پیشروی خود را به سمت بنغازی، پایتخت انقلابیون آغاز کردند. بنابراین در این پیشروی نیروی قذافی به سمت بنغازی، دومین جنگ بنغازی آغاز شد. پس از ساعت‌ها درگیری در حومه غربی شهر، رئیس جمهور وقت فرانسه، نیکلاس سارکوزی، در کنفرانسی که در مورد وضعیت لیبی در پاریس برگزار شده بود، تصویب قطعنامه ۱۹۷۳ شورای امنیت سازمان ملل و آغاز تحریم هوایی در لیبی را اعلام کرد. پس از آن طی چندین حمله، گردان‌های مستقر در اطراف شهر بنغازی را هدف قرار داد. طی این حمله‌ها حداقل ۱۵ تانک و ۲۰ وسیله نقلیه زرهی از دولت قذافی منهدم شدند.[۱۴][۱۵][۱۶]

از دوشنبه ۱ فروردین تا شنبه ۶ فروردین ۱۳۹۰، درگیری‌های سنگین ادامه داشت که سرانجام باعث پیروزی انقلابیون شد. در جریان این جنگ ۱۸۰ نفر کشته شدند.[۱۷]

روز ۸ فروردین (۲۸ مارس)، انقلابیون به پیشرفت خود ادامه دادند و شهر النوفلیه را به کنترل خود درآوردند. اما در طول پیشرفت خود در یک کمین تیپ‌های قذافی در منطقه دره سرخ در ۳۰ کیلومتری شرق شهر سرت، خورده و غافلگیر شدند. در نتیجه این غافلگیری، انقلابیون مجبور به عقب‌نشینی به ۱۰۰ کیلومتری بن‌جواد شدند و از آن‌جا با تیپ‌های قذافی وارد نبرد شدند. اما این نبرد دوام نیاورد و تا پایان ۹ فروردین، بن‌جواد به دست تیپ‌های قذافی افتاد.[۱۸][۱۹]

عملیات قذافی در مناطق شورشی

پس از عقب‌نشینی نیروهای دولتی قذافی از شهرها هنگام سقوط، اعضای کمیته‌های قذافی در شهرها باقی می‌ماندند و علیه غیرنظامیان تیراندازی و بمب‌گذاری می‌کردند. همچنین آن‌ها از فعالیت شورشیان و انقلابیون جاسوسی می‌کردند. این کمیته‌ها یک فرمانده نظامی را که به مخالفان پیوسته بود و به همراه یک روزنامه‌نگار، ترور کردند. انقلابیون مدعی بودند که ماموران طرفدار قذافی در بنغازی به عنوان جاسوس عمل کرده و به دنبال خراب کردن قیام هستند. هواداران قذافی در بنغازی بین ۳۰۰ تا ۶۰۰۰ نفر تخمین زده می‌شد.[۲۰]

از طرفی نیروهای انقلابی با یک حمله واکنش نشان داده و صدها مظنون به جاسوسی را طی یک هفته دستگیر کردند. برخی از مظنونان به جاسوسی که هدف انقلابیون و شورشیان قرار گرفته بودند، با همدیگر وارد درگیری و تیراندازی شدند که طی آن منجر به تلفات از هر دو طرف شد. معیار انقلابیون برای دستگیری مظنونان، عکسی از قذافی در کیف پول و پیوندهای خانوادگی بود. با این حال، شورشیان روش‌های دیگری از جمله ارسال زنان به خانه مظنونان برای کشف حامیان قذافی به کار بردند.[۲۱]

تیپ النیدا یک تیپ نظامی شورشی وفادار به دولت قذافی بود که به عنوان ستون پنجم در درون نیروهای شورشی و انقلابی فعالیت می‌کرد. فعالیت‌های آن‌ها شامل حمله به دو زندان بنغازی و آزادی بیش از ۲۰۰ زندانی بود. در اواخر ماه ژوئیه، نیروهای مخالف به پایگاه تیپ در نزدیکی بنغازی حمله کردند و پس از چند ساعت پایگاه را به تصرف خود درآورند. در جریان این درگیری از نیروهای انقلابی و شورشی ۴ نفر کشته و ۶ نفر زخمی شدند. در حالی که از تیپ النیدا حدود ۲۰ نفر کشته و ۳۱ نفر دیگر دستگیر شدند.[۲۲]

بازپس‌گیری طرابلس

قسمتهایی از طرابلس، پایتخت لیبی، پس از ۶ ماه به تصرف مخالفان معمر قذافی درآمد. مبارزان مخالف معمر قذافی پیشروی به سمت این شهر را روز شنبه، ۲۹ مرداد ۱۳۹۰(۲۰ آگوست ۲۰۱۱) آغاز کردند و در پناه حملات هوایی ناتو توانستند در نخستین ساعات دوشنبه، ۳۱ مرداد این شهر را از کنترل نیروهای وفادار به معمر قذافی خارج کنند.[۲۳]

محاصره طرابلس

در ۲۲ مرداد ۱۳۹۰ (۱۳ آگوست ۲۰۱۱)، شورشیان حمله‌ای را به سمت ساحل از کوه‌های نفوسه آغاز کردند. در روز اول پیشروی، آن‌ها موفق به ورود به شهر زاویه و غریان شدند تا بتوانند شهر طرابلس را به کنترل خود درآورند، اما با مقاومت شدید نیروهای قذافی مواجه شدند. از ۲۳ تا ۲۴ مرداد، نیروهای انقلابی صرمان، صبراته و غریان را به کنترل خود درآوردند. در ۲۵ مرداد، نیروهای شورشی با حمایت از حملات هوایی ناتو عملیاتی ۴۸ ساعته را آغاز کردند و طرابلس را در محاصره قرار دادند.[۲۴][۲۵]

در روز جمعه ۲۸ مرداد و پس از ۳ روز درگیری، نیروهای شورشی کنترل پالایشگاه مهم نفت در زاویه را به دست گرفتند. در شرق طرابلس، انقلابیون توانستند زلیتن را به دست بگیرند. در جریان این درگیری ۳۱ نفر کشته و ۱۲۰ نفر زخمی شدند.[۲۶]

نبرد برای طرابلس

صبح روز شنبه ۲۹ مرداد ۱۳۹۰ (۲۰ آگوست ۲۰۱۱)، نیروهای شورشی در طرابلس با حمایت ناتو عملیاتی را با نام عملیات پری دریایی آغاز کردند. هم‌زمان نیروهای مخالف در این شهر نیز قیام عمومی را آغاز کردند. تقریبا در همه محله‌ها از جمله فشلوم و تاجورا درگیری‌های شدیدی رخ داد. در این درگیری هواپیماهای جنگی ناتو از نیروهای شورشی حمایت کردند. در پی یک شب درگیری سنگین، شورشیان تمام یا بخش‌هایی از تاجورا، سوق الجمعه، قدس، بن‌آشور را به کنترل خود درآوردند. در خارج از طرابلس، پیشرفت شورشیان سریع انجام شد و نیروهای دولتی قذافی مقاومت کمتری کردند. در یک حمله شورشیان موفق شدند پایگاه تیپ خمیس در ۲۲ کیلومتری غرب طرابلس را به دست گرفته و اسلحه و مهمات را مصادره کنند. همچنین صدها زندانی که در آن‌جا بازداشت بودند را آزاد کردند.[۲۷]

در داخل شهر شورشیان از سلاح‌های سبک برای دفاع از خیابان‌های خود استفاده می‌کردند. در برخی از محلات، اعتراضات گسترده ضدقذافی صورت گرفته بود. تک‌تیراندازهای قذافی از پشت‌بام‌ها معترضان را هدف قرار می‌دادند.

در روز دوشنبه ۳۱ مرداد، نیروهای شورشی از خارج شهر به داخل سرازیر شده و با مقاومت اندک نیروهای قذافی شهر به دست نیروهای انقلابی افتاد. نیروهای انقلابی میدان سبز را به میدان شهید تغییر نام دادند.[۲۸]

شنبه ۵ شهریور، وب‌سایت‌های خبری تصاویری از شورشیان را که وارد خانه پسران و دختران قذافی در طرابلس شده بودند را نشان دادند.[۲۹]

فرار همسر و سه فرزند قذافی به الجزایر

از آنجا که نبرد برای طرابلس در اواسط ماه اوت به اوج خود رسید ، خانواده قذافی مجبور به ترک ترکیب غنی شده خود شدند. در تاریخ 27 اوت ، توسط خبرگزاری مصر منا گزارش شد که جنگجویان شورشی لیبی 5 سدان زرهی مرسدس بنز ، احتمالاً حامل چهره های برتر رژیم قذافی ، از مرز در شهر قادامز در جنوب غربی لیبی به سمت الجزایر عبور کرده اند ، [207]. در آن زمان توسط مقامات الجزایر تکذیب شد. در 29 اوت ، دولت الجزایر رسماً اعلام كرد كه صفیه فركاش به همراه دختر عایشه و پسران محمد و هانیبال به همراه همسر و فرزندان خود در اوایل روز به الجزایر رفته بودند. [207] [208] یک مقام وزارت خارجه الجزایر گفت: همه افراد این کاروان اکنون در الجزایر بوده اند و هیچکدام از آنها در حکم های صادر شده توسط دادگاه بین المللی کیفری به اتهامات احتمالی جنایات جنگی نامگذاری نشده اند. مراد بن‌ماهی ، نماینده دائم الجزایر در سازمان ملل ، بعداً جزئیات این بیانیه را تأیید كرد. این خانواده در ساعت 8:45 دقیقه به وقت محلی به یک نقطه ورودی صحرای صحرا ، در مرسدس و اتوبوس رسیده بودند. تعداد دقیق افراد در مهمانی تأیید نشده بود ، اما "بچه های زیادی" وجود داشتند ، و آنها شامل سرهنگ قذافی نبودند. این گروه به دلایل بشردوستانه مجاز شد و دولت الجزایر از آن زمان به رئیس شورای ملی انتقالی اطلاع داده است ، که هیچ درخواست رسمی برای بازگشت آنها نکرده است

[۳۰][۳۱]

کشتن قذافی

پس از سقوط طرابلس به نیروهای شورای مخالفت ملی انتقالی (NTC) در اوت 2011 ، قذافی و خانواده وی از پایتخت لیبی فرار کردند. وی به طور گسترده شایع شد که به جنوب کشور پناه آورده است. اما در حقیقت ، قذافی در روز سقوط طرابلس در یک کاروان کوچک به سرت فرار کرده بود. پسرش معتصم قذافی کاروان دوم را دنبال کرد. [4]

در 19 اکتبر 2011 ، نخست وزیر لیبی ، محمود جبریل گفت که گفته می شود رهبر پیشین در صحرای جنوبی بوده است و دولت خود را در بین قبایل طرفدار قذافی در منطقه مجدداً برقرار کرد. در آن زمان ، NTC به تازگی کنترل شهر طرفدار قذافی بنی ولید را در دست گرفته بود و نزدیک بود کنترل شهر وطن قذافی ، مرکز قومی قبیله سیرته شرق تریپولی را به دست گیرد. [5] طبق بیشتر حساب ها ، قذافی چند ماه با نیروهای وفادار رژیم به شدت مسلح در چندین ساختمان در سرت بود که نیروهای NTC شهر را به دست گرفتند. [6] منصور ذائو ، عضو حلقه درونی قذافی و رهبر سازمان نگهبان رژیم ، گفت که قذافی "بسیار هذیان" است و از کمبود برق و آب شکایت دارد. تلاشها برای ترغیب وی به فرار از کشور و کنار گذاشتن قدرت ، نادیده گرفته شد. [4] با سقوط آخرین ناحیه وفادار سیرت ، قذافی و سایر اعضای دولت تلاش کردند فرار کنند.

منابع

  1. Libya protest over housing enters its third day, MESOP
  2. Muammar Gaddafi condemns Tunisia uprising, The Guardian
  3. Libyan writer detained following protest call, AMNESTY INTERNATIONAL
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Gaddafi ready for Libya's Day of Rage, ASHARQ AL-AWSAT
  5. A Revolution of Dignity and Poetry, DUKEUpress
  6. Clash breaks out as Libya braces for day of anger, العربیه
  7. Libyan opposition declares Day of Rage against Gaddafi, Maltatoday
  8. Libya protests: Massacres reported as Gaddafi imposes news blackout, The Guardian
  9. Libya forces open fire at funeral, Al Jazeera
  10. لیبیا: المعارضه تستعید البریقة و الجنائیة الدولیة تفتح تحقیقاً، بی‌بی‌سی عربي
  11. قصف لأجدابیا و الثوار یستردون البریقة، الجزیرة
  12. کتائب القذافي تستعید العدید من المدن و تزحف نحو بنغازي، فرانس ۲۴
  13. لیبیا: سقوط راس لانوف النفطیة في ید المعارضة المسلحة، بی‌بی‌سی عربي
  14. قوات القذافي تقصف بنغازي و فرنسا تتوقع بدء عملیات عسکریة عقب قمة باریس الیوم، بی‌بی‌سی عربي
  15. الغرب یقصف لیبیا و القذافي یعلن المتوسط میدان حرب، فرانس ۲۴
  16. بدء العملیة الدولیة ضد لیبیا و القذافي یتوعد بمهاجمة کل هدف مدني أو عسکري في المتوسط، فرانس ۲۴
  17. U.S.Led Assault Nears Goal in Libya, The New York Times
  18. ثوار لیبیا یتقدمون نحو سرت، الجزیره
  19. لیبیا: قوات القذافي تجبر المعارضة علی التراجع، بی‌بی‌سی عربي
  20. Anxious in Benghazi: Watching out for Gaddafi's Saboteurs, Time
  21. Raids and rebellion in Benghazi, Al Jazeera
  22. Death squad attacks in Libyan rebel capital, WSWS
  23. طرابلس یک شب تاریخی را پشت سرگذاشت، یورونیوز
  24. Many casualties' as Libyan rebels batter Zawiyah, Daily Nation
  25. The Fight for Sabaratha, Hudson Institute
  26. Libyan rebels take control of Az Zawiyah, Al Jazeera
  27. Libya conflict: Rebels take base on push to Tripoli, BBC News
  28. Libya: the fall of Tripoli, The Guardian
  29. Gaddafi's son Mohammed flees house arrest, Reuters
  30. Libya conflict: Gaddafi family flee to Algeria, BBC News
  31. Gaddafi's family escape Libya net to cross into Algeria, The Guardian