کاربر:Sayfe
جمهوري
مثلا جمهوري خلق چين يا جمهوري دموكراتيك كنگو.
اين واژه چه معنايي دارد؟یک جمهوري واقعي به چه شکل است؟
ريپابليكRepublic انگليسيِ واژة جمهوريه كه ريشة لاتين داره و از دو لفظ رِس Res به معناي امر و پابليكا Publica به معناي همگاني يا عموميه.
Res + Publica = Republic
تصويري از فرهنگنامه ها و كتابها
اما در فارسيِ واژة جمهوري به معني گروه، جماعت یا تعداد زیادی از مردم .
تصاوير عام از ساختمان هاي حكومتي در نظامهاي جمهوري اروپايي مثل فرانسه
اما در فرهنگ سياسي واژه‌ی جمهوري معناي خاص خودش را دارد. جمهوري يک نوع حكومت است. حكومتي كه در آن مسئولين حکومتي بطور موروثي انتخاب نشوند، وابسته به سلطنت نباشند و (تصاويري از رأي گيري در كشورهاي اروپايي) رياست کشور با راي مستقيم يا غير مستقيم مردم برگزيده بشود، علاوه بر اين دوران تصديش بر قدرت هم محدود باشد. تاکيد اصلي مفهوم جمهوري روي اين است كه حكومت یک منسب دائمي براي شخص اول مملکت نباشد. طبق این تعریف می‌توانید كشورهايي كه براي مدت طولاني یک نفر تحت نام رئيس جمهور در آن حكومت ميكند را از ليست جمهوريها خط بزنيد. (تصاويري از حسني مبارك و بن علي كه روي آن ضربدر قرمز بخورد)
مطابق با این تعریف، اولين جمهوري ثبت شده در تاريخ كدام است؟.
تيتر: جمهوري روم باستان
تصاويري از روم باستان- تصاوير مناسب را ميتوان از فيلم هايي مثل گلادياتور از آرشيو گرفت
جمهوري روم باستان را می‌توان اولين حكومت جمهوري در دنيا قلمداد كرد. اين جمهوري در 500 سال پيش از ميلاد مسيح تأسيس شد. در جمهوري روم باستان تصميم‌‌گيري هاي حكومتي به صورت جمعي در مجلس سنا انجام مي‌شد. يعني سناتورها به عنوان فرهيختگان جامعه در مجلس سناي آن روزگار جمع مي‌شدند و مسائل حكومتي و اجتماعي را بررسي مي‌كردند و به‌طور جمعي تصميم‌گیری می‌کردند. با اين روش اداره‌ی حكومت تمدني ساخته شد كه رشد و شكوفايي چشمگيري داشت. از ويژگيهاي جمهوري روم باستان، ساختار پيثشرفته‌ی اداره‌ی دولت بود. در اين حكومت عموم مردم از رفاه نسبي برخوردار بودند و از حقوق مشخص اجتماعي بهره مي بردند. جمهوري روم باستان چند صد سال عمر كرد اما در آخرين سالهاي پيش از ميلاد درگير جنگ داخلي شد، جنگي خونين كه به اين جمهوري پايان داد و ديكتاتوري آگوستوس سزار آغاز شد.
تصاوير عام از كشورهاي جمهوري اروپايي, جمعيت , ساختمانهاي حكومتي و ...
در دنیای امروز نظام جمهوري از مشروع‌ترين نظامهاي سياسي در دنيا محسوب مي‌شود و بيشتر دولت‌هاي موجود در دنيا نوعي نظام جمهوري دارند ولي به اين معنا نيست که ساخت و بافت اين جمهوريها يکسان باشد.
خوب است بدانیم كه حکومت جمهوري بر چهار مبناي اساسي استوار شده:
1- نظام جمهوري متكي به مردم است.
2- انتخاب رئيس جمهور از طريق انتخابات مستقيم يا غير مستقيم انجام می‌شود.
3- تفكيك قوا و نظارت قوا بر يكديگر.
4- دولت نميتواند آزاديها را محدود كند.
1. مردم، دولت را تعيين مي‌کنند و به‌عبارت ديگر حکومت متکي به مردم است.
2. رئيس جمهور از طريق انتخابات مستقيم يا غير مستقيم برگزيده مي‌شود. احزاب، جمعيت ها و گروههاي سياسي، مردم رو تشويق مي‌کنند که به برنامه‌هاي آنها راي بدهند نه به اشخاص.
3. زمامداران نبايد خود‌کامه باشند, به بیان ساده‌تر در نظام جمهوري ديكتاتوري ممنوع است.
(واژة ديكتاتوري حك شود و روي آن مهر ممنوع بخورد)
تضمين شكل نگرفتن یک ديكتاتوري هم تفكيك قواست كه از یک‌طرف تمام قدرت در یک جا متمركز نشود و از طرف دیگر قواي تفكيك شده, يعني قواي مقننه , قضائيه و مجريه بر همديگر نظارت داشته باشند.
4. قدرت حكومت جمهوري تا آنجاست كه نتواند آزاديهاي فردي و اجتماعي را تحت تأثير قرار دهد و محدود كند و به‌عبارتي دولت حق ندارد به حريم آزاديها تجاوز كند.
جمهوريخواهي
مفهوم جمهوريخواهي هم مثل مفهوم جمهوري در طول تاريخ مراحل شكلگيري مختلفي را از سرگذرانده است؛ از زمان انقلاب آمريکا و فرانسه، نظام جمهوري معناي حکومت قانون بوده و جمهوريخواه يعني كسي كه دنبال حاكميت قانون است. حكومت قانون هم يعني حكومتي كه در آن حقوق مدني و آزاديهاي فردي تضمين شده باشد. در اين مفهوم جمهوريخواهي به معناي دشمني با استبداد سلطنتي و به‌عبارت بهتر جمهوري و جمهوريخواهي تضميني براي آزاديهاي مدني به شمار می‌آمد ، اما پس از برقراري دموکراسي در بسياري از نظامهاي سلطنتي اروپا، جمهوريخواهي معناي راديکال خودش را از دست داد، چون حالا ديگر نظامهاي سلطنتي هم خاستگاه قدرتشان را مردم مي‌دانند نه ارادة الهي.
نظامهاي جمهوري جديد به سه دسته تقسيم می‌شوند:
تصاوير پرچمها يا برجسته شدن در نقشه كشورهاي جمهوري غربي مثل ايتاليا, فرانسه, آمريكا, هلند, پرتقال و ...
اولين دسته جمهوري‌هاي دموکراتيک غربي هستند مثل: فرانسه يا آمريكا که ريشه‌هاي تاريخي آنها به انقلاب‌هاي قرن هجدهم و نوزدهم بر مي‌گردد. در اين کشورها جمهوري با آزادي احزاب, مطبوعات و اجتماعات همراه است.
(تصاوير حسني مبارك و بن علي و رژيم ايران)
دومين دسته دولت‌هايی هستند که رسماً اسم آنها جمهوري است اما در عمل رژيم‌هاي نظامي و پليسي در این کشورها حکومت مي‌کنند. به بیان ساده‌تر ديكتاتوری هستند.
(تصاويري از چين)
سومين دسته هم جمهوري‌هاي دموکراتيک توده‌اي در اروپا و آسياي شرقي هستند. در اين کشورها حکومت تك حزبي است و آزادي مطبوعات و اجتماعات در آنها وجود ندارد.
نظام جمهوری در ایران به چه شکل است؟
تصاوير خامنه اي و آخوندهاي مجلس خبرگان
گفتيم يكي از ويژگيهاي جمهوري این است كه توسط مردم انتخاب می‌شود!
تصاوير سركوب اعم از سركوب زنان و بحث حجاب و سركوب تظاهرات
يكي ديگر از ويژگيهاي جمهوري بحث آزاديهاي فردي و اجتماعي بود!
تصاويري از خامنه اي
يكي ديگر از ويژگيهاي جمهوري هم اين بود كه صاحبان قدرت مادام العر نيستند و براي مدت كوتاهي بر مسند قدرت مي‌نشینند.