کاربر:Sayfe/صفحه تمرین- بسیج

بسیج به عنوان یک نیروی همگانی و سراسری در ایران شکل گرفته است. آیت الله خمینی در سال ۱۳۵۸ فرمانی برای تشکیل این نیرو صادر کرد. هدف اصلی از تشکیل بسیج، مقابله با دشمنان خارجی و داخلی انقلاب و اسلام بود. سازمان بسیج مستضعفین زیرمجموعه‌ی سپاه پاسداران شد و وظیفه‌ی آن شامل آماده‌سازی مردم برای دفاع نظامی از اهداف انقلاب و همیاری در مواقع بحران طبیعی بود. اما به دلیل عدم تعیین دقیق وظایف و نبود آمار دقیق از تعداد اعضای بسیج، هنوز هویت دقیق اعضا و مسئولان آن مشخص نشده است.

حسین باستانی درباره سازمان بسیج و تقسیم‌بندی اعضای آن به سه گروه نظر می‌دهد. او معتقد است که تعداد دقیق بسیجیان مشخص نیست، اما حداقل ۵ میلیون نفر بسیجی وجود دارند. این گروه‌ها شامل بسیجیان عادی، بسیجیان فعال و بسیجیان ویژه هستند. او از بسیجیان ویژه به عنوان نیروهای مسلح بسیج یاد می‌کند که تعداد آنها بیش از یک میلیون نفر نیست. فرماندهی این گروه توسط آیت‌الله خامنه‌ای تعیین می‌شود و در حال حاضر سردار محمدرضا نقدی به عنوان فرمانده آنها انتخاب شده است. در مورد بسیجیان عادی، باستانی معتقد است که آنها از طیف گسترده‌ای از افراد تشکیل شده و ممکن است به بسیج و حتی جمهوری اسلامی اعتقاد چندانی نداشته باشند و فقط به منظور ایجاد اعتبار اجتماعی در بسیج ثبت‌نام کرده باشند.

در شاخه دوم، بسیجیان فعال حضور دارند. آنها باید در پایگاه‌های بسیج حاضر باشند و در برخی موارد ممکن است به آنها اسلحه داده شود تا وظایف پلیسی مانند برگزاری ایستگاه‌های بازرسی یا عملیات‌های دیگر را انجام دهند. در پاسخ به سؤال درباره استفاده نظام از این گروه، باستانی به لباس‌های شخصی اشاره می‌کند و از بین آنها انصار حزب‌الله را نام می‌برد. این گروه از ماه دی سال ۱۳۷۰ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد و در ابتدا به عنوان یک مجموعه فرهنگی ثبت شد، اما با حمایت مستقیم نیروهای سپاه شکل گرفت. سردار محمدباقر ذوالقدر، نفر دوم سپاه پاسداران، معروف‌ترین عضو این گروه بود. افراد دیگری نیز در محافظت اطلاعات نیروهای انتظامی نقش داشتند. آنها نیروهای تندرو را شناسایی، آموزش می‌دهند و جلسات توجیهی برگزار می‌کنند تا به تدریج به انجام عملیات خشونت‌آمیز در خیابان‌ها بپردازند.

اما گروه سوم، بسیجیان ویژه، نیروهای نظامی یا به عبارتی شبه نظامی هستند. آنها در کنار سپاه پاسداران، درجات نظامی دارند. به عنوان مثال، حسن فیروزآبادی، رئیس ستاد نیروهای مسلح ایران، سرلشکر بسیجی است.

بسیج در نیروهای مسلح ایران چندگانگی دارد و جایگاهش مورد بحث قرار می‌گیرد. سپاه پاسداران که مسئولیت دفاع از انقلاب را بر عهده دارد، به عنوان یک نهاد نظامی دخالت‌های سیاسی و داخلی دارد. همچنین به عنوان بزرگترین کارتل اقتصادی در ایران عمل می‌کند و از بودجه‌های غیررسمی خود و بسیج حمایت می‌کند.

پلیس نیروی مسلح دیگری است که وظیفه اصلی آن حفظ نظم داخلی کشور است. اما بسیج به طور ناقص در این بخش نیز فعالیت می‌کند و ادعا می‌کند به عنوان ضابط دادگستری عمل می‌کند. این باعث بروز اختلافات قانونی بین پلیس و بسیج شده است، به طوری که پلیس از گشتن و بازرسی خودروها در خیابان‌ها بسیج را منع می‌کند، اما بسیج با استناد به ادعای خود ادامه می‌دهد.

با این حال، مردم به جرات اعتراض و تظاهرات می‌پردازند. گرچه نیروهای سرکوبی بسیار خشن عمل کرده و مردم را ترسانده و شکنجه کرده‌اند، اما هنوز تلاش می‌کنند تا به وقوع اتفاقاتی مانند حادثه ۱۷ شهریور سال ۱۳۵۷ که نیروی نظامی بسیاری از مردم را در خیابان‌ها کشت، نیفتند. این تردید برای آنها وجود دارد که آنها راهور اطاعت کنند.

کنوانسیون بین‌المللی حقوق کودک ممنوعیت عضویت افراد زیر ۱۸ سال در نهادهای نظامی و شبه نظامی را تصریح کرده است. با این حال، در ایران بیش از چهار و نیم میلیون دانش‌آموز عضو بسیج هستند. علی طایفی، جامعه‌شناس، این امر را به عنوان سوءاستفاده از کودکان می‌بیند.

در سال ۱۳۵۸، آیت‌الله خمینی دستور تشکیل نهادی به نام "بسیج مستضعفین" را صادر کرد. این نهاد در مساجد، ادارات، دانشگاه‌ها و مدارس پایگاه‌هایی تشکیل داد. در طول جنگ ایران و عراق، بسیج مستضعفین تحت نظارت سپاه پاسداران قرار گرفت و به یک واحد شبه نظامی تبدیل شد.

بیش از ۵۵۰ هزار دانش‌آموز از طریق این نهاد به جبهه‌های جنگ اعزام شدند، و بیش از ۳۶ هزار نفر از آنها کشته یا مفقود شدند و بیش از ۲۸۵۳ نفر معلول و ۲۴۳۳ نفر نیز اسیر شدند.

با این حال، براساس کنوانسیون حقوق کودک، حداقل سن مشارکت در عملیات نظامی ۱۸ سال است. استفاده از کودکان در جنگ و شرکت آنها در بسیج، به نظر می‌رسد با این کنوانسیون در تضاد است و به عنوان یک شکل از خشونت علیه کودکان محسوب می‌شود.

جامعه‌شناس علی طایفی نیز استفاده از افراد زیر ۱۸ سال در بسیج و استفاده از آنها برای سرکوب تظاهرات خیابانی را نیز مغایر با کنوانسیون حقوق کودک و یک شکل دیگر از خشونت علیه کودکان می‌داند.

مصاحبه دویچه وله جامعه شناس مقیم سوئد

در طول سال‌های حکومت جمهوری اسلامی در ایران، نهاد بسیج توسعه یافته است و در برخی موارد افراد زیر ۱۸ سال نیز در آن شرکت می‌کنند. این امر با توجیه‌های ایدئولوژیک و سیاسی انجام می‌شود. اگرچه در بسیج و نیروهای داوطلب نظامی در برخی کشورهای دیگر نیز از نیروهای زیر ۱۸ سال برای کمک به مناطق جنگ‌زده استفاده می‌شود، اما براساس کنوانسیون حقوق کودک، سوءاستفاده از کودکان در جنگ و خشونت علیه آنها ممنوع است. ایران نیز عضو این کنوانسیون است و باید اجرای آن را رعایت کند. این کنوانسیون اجازه استفاده و مشارکت کودکان در فعالیت‌های خشونت‌آمیز را نمی‌دهد و دولتها ملزم به رعایت این مفاد هستند. اما در حالی که در دولت جمهوری اسلامی ایران، از بسیج دانش‌آموزی و بسیج داوطلبانه استفاده می‌شود، این امر با کنوانسیون حقوق کودک در تناقض است و خشونت علیه کودکان را نشان می‌دهد.

به طور کلی بسیج دانش‌آموزی می‌تواند در تضاد با کنوانسیون‌های بین‌المللی باشد. این نهاد در ایران در حوزهٔ آموزش و فرهنگ‌سازی فعالیت می‌کند و برنامه‌های آموزشی نظامی را برای دانش‌آموزان اجرا می‌کند. این شامل آموزش‌هایی است که کودکان و نوجوانان را با استفاده از اسلحه، تیراندازی و فعالیت‌های نظامی آشنا می‌کند. این مسئله می‌تواند با کنوانسیون‌های حقوق کودک و دیگر توافقات بین‌المللی در زمینهٔ حقوق کودک در تضاد باشد.

در ضمن، شما اشاره کرده‌اید که بیش از 4.6 میلیون دانش‌آموز عضو بسیج دانش‌آموزی هستند و این نهاد به صورت گسترده در مدارس و مقاطع تحصیلی مختلف وجود دارد. شما نگرانی خود را دربارهٔ پیامدهای احتمالی این آموزش‌های نظامی برای کودکان و جوانان بیان کرده‌اید و اشاره کرده‌اید که این آموزش‌ها می‌توانند خشونت‌ورزی و ارعاب را تقویت کنند و احتمال سوءاستفاده سیاسی از جوانان را نیز بیان کرده‌اید.

در نهایت، شما نارضایتی خود را از عدم واکنش سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی مانند یونیسف نسبت به این مسئله بیان کرده‌اید و از عدم پاسخگویی و بی‌توجهی به گزارش‌هایتان از سوی یونیسف ابراز نارضایتی کرده‌اید. همچنین، اشاره کرده‌اید که رسانه‌ها نیز به این مسئله توجه کافی نکرده‌اند.