۱٬۰۴۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{Infobox | ||
| bodystyle = | |||
| bodyclass = vcard | |||
| titlestyle = | |||
| title = | |||
| abovestyle = background: #CD853F | |||
| aboveclass = fn org | |||
| above = کورش بزرگ | |||
| imagestyle = | |||
| captionstyle = | |||
| image =[[پرونده:کورش بزرگ.jpg]] | |||
| caption = | |||
| headerstyle = background: #F0E68C | |||
| labelstyle = | |||
| datastyle = | |||
| header1 = اطلاعات کلی | |||
| label2 = نام | |||
| data2 = کورش بزرگ | |||
| label3 = نام کامل | |||
| data3 = | |||
| label4 = نامهای دیگر | |||
| data4 = کورش کبیر، کورش دوم | |||
| label5 = منصب | |||
| data5 = نخستین شاه و بنیانگذار دودمان هخامنشی | |||
| label6 = لقب | |||
| data6 = | |||
| label7 = نژاد | |||
| data7 = | |||
| label8 = | |||
| data8 = | |||
| label9 = | |||
| data9 = | |||
| label10 = زادگاه | |||
| data10 = | |||
| label11 = تختگاه | |||
| data11 = | |||
| label12 = پرچم | |||
| data12 = | |||
| label13 = ملیت | |||
| data13 = | |||
| header14 = | |||
| label15 = شناخته شده | |||
| data15 = بخشندگی، بنیان گذاشتن حقوق بشر، آزاد کردن بردهها، احترام به دینها و کیشهای گوناگون و غیره | |||
| label16 = دوره | |||
| data16 = هخامنشیان | |||
| label17 = پیش از | |||
| data17 = کمبوجیه دوم | |||
| label18 = پس از | |||
| data18 = کمبوجیه یکم | |||
| label19 = دوران سلطنت | |||
| data19 = | |||
| label20 = جنگها | |||
| data20 = | |||
| label21 =جنگ اول | |||
| data21 = | |||
| label22 = نتیجه جنگ | |||
| data22 = | |||
| label23 = پیامد | |||
| data23 = | |||
| label24 = فرجام پناهندگی | |||
| data24 = | |||
| header25 = | |||
| label26 = نام نیا | |||
| data26 = | |||
| label27 = نام پدر | |||
| data27 = کمبوجیه یکم | |||
| label28 = نام مادر | |||
| data28 = ماندانا | |||
| label29 = همسران | |||
| data29 = کاساندان | |||
| label30 = فرزندان | |||
| data30 = کمبوجیه، بردیا، آتوسا، آرتیسون، رکسانا | |||
| label31 = برادران | |||
| data31 = | |||
}} | |||
'''کورش بزرگ''' یا '''کورش کبیر''' (۵۲۹ تا ۵۷۶ پیش از میلاد) همچنین معروف به '''کورش دوم''' نخستین شاه و بنیانگذار دودمان [[شاهنشاهی هخامنشی]] است. کورش کبیر، بهخاطر بخشندگی، بنیان گذاشتن حقوق بشر، پایهگذاری نخستین امپراتوری چند ملیتی و بزرگ جهان، آزاد کردن بردهها و بندیان، احترام به دینها و کیشهای گوناگون، گسترش تمدن و غیره شناخته شدهاست. | |||
ایرانیان کورش را پدر و یونانیان، که وی سرزمینهای ایشان را تسخیر کرده بود، سرور و قانونگذار مینامیدند. یهودیان کورش را به منزله مسحشده توسط پروردگار بشمار میآوردند، ضمن آنکه بابلیان وی را مورد تأیید مردوک میدانستند. | |||
او نخستین شاه هخامنشی بود که در بین سال های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر نواحی گسترده ای از آسیا حکومت می کرد. کورش در منشور خود که در بابل کشف شده، خودش را «فرزند کمبوجیه، شاه بزرگ انشان، نوادهٔ کورش، شاه بزرگ انشان، نوادهٔ چیش پیش، شاه بزرگ انشان، از خانواده ای که همیشه پادشاه بوده است» معرفی می کند.<ref name=":0">سرپوش - [http://www.sarpoosh.com/biography/celebrities-historical/cyrusthe-great-biography.html زندگینامه کوروش کبیر از تولد تا مرگ + تصاویر]</ref> | |||
== خانواده کورش بزرگ == | |||
== خانواده | |||
[[پرونده:کوروش کبیر و همسرش کاساندان.jpg|بندانگشتی|کوروش کبیر و همسرش کاساندان]] | [[پرونده:کوروش کبیر و همسرش کاساندان.jpg|بندانگشتی|کوروش کبیر و همسرش کاساندان]] | ||
بانو کاساندان دختر فرناسپه از شاهدختان خاندان هخامنشی بود. وی از اصالت ایرانی برخوردار بود. او همسر و همراه و همفکر همیشگی | بانو کاساندان دختر فرناسپه از شاهدختان خاندان هخامنشی بود. وی از اصالت ایرانی برخوردار بود. او همسر و همراه و همفکر همیشگی کورش بود. کورش بزرگ در طول زندگی خود فقط یک زن اختیار کرد و او کاساندان نام داشت. کاساندان قبل از کورش درگذشت و بعد از او کورش در اندوهی فراوان ماند و برای همیشه و به احترام همسرش تنهایی را برگزید. | ||
کاساندان، کاسادان یا کَساندان همسر کورش بزرگ، از تبار هخامنشی بود. کاساندان ملکه ۲۸ کشور آسیائی بوده و همواره در کنار همسرش کورش بزرگ پادشاهی میکرده و قدرتمندترین زن دربار هخامنشیان به شمار میآمده است. با این حال به نظر میرسد با توجه به نظام مردسالاری در [[ایران]] باستان او به عنوان یک زن درباری حق دخالت در امور سیاسی را نداشته است. او خواهر اوتاناس و دختر فرناسپ هخامنشی بود. حاصل ازدواج او و کورش ۵ فرزند بود؛ کمبوجیه، بردیا، آتوسا، آرتیستون و دختری که نامش ذکر نشدهاست. به گفته داندامایف، دختر سومی احتمالاً رکسانا بود. | |||
پسر بزرگ کاساندان و کورش، کمبوجیه دوم، جهانگشایی کرد و مصر را به امپراتوری هخامنشیان افزود. بردیا نیز مدتی کوتاه بر تاج تخت نشست. اما آتوسا را بیشک باید با دیدی دگر نگریست. چرا که دختر کورش بودن چنان «جایگاه ویژه ای» به او بخشید که داریوش بزرگ او را به همسری خویش برگزید. و فرهیختگی و درایت آتوسا در تمام طول تاریخ زبانزد شد. | پسر بزرگ کاساندان و کورش، کمبوجیه دوم، جهانگشایی کرد و مصر را به امپراتوری هخامنشیان افزود. بردیا نیز مدتی کوتاه بر تاج تخت نشست. اما آتوسا را بیشک باید با دیدی دگر نگریست. چرا که دختر کورش بودن چنان «جایگاه ویژه ای» به او بخشید که داریوش بزرگ او را به همسری خویش برگزید. و فرهیختگی و درایت آتوسا در تمام طول تاریخ زبانزد شد. | ||
خط ۴۵: | خط ۹۷: | ||
بی شک کاساندان مادری بزرگ بود که چنین فرزندان بزرگی پرورش داد که هر یک نامی نیک در تاریخ دارند. وی همچنین همسری نمونه بود چرا که در همه مراحل سخت دوشادوش کوروش کبیر حضور داشت و همراه همیشگی او بود. | بی شک کاساندان مادری بزرگ بود که چنین فرزندان بزرگی پرورش داد که هر یک نامی نیک در تاریخ دارند. وی همچنین همسری نمونه بود چرا که در همه مراحل سخت دوشادوش کوروش کبیر حضور داشت و همراه همیشگی او بود. | ||
کوروش کاساندان را بسیار دوست میداشت.هنگام مرگ کاساندان در بابل ۶ روز عزای عمومی اعلام شد. مقبره کاساندان در پاسارگاد ، در کنار آرامگاه | کوروش کاساندان را بسیار دوست میداشت.هنگام مرگ کاساندان در بابل ۶ روز عزای عمومی اعلام شد. مقبره کاساندان در پاسارگاد ، در کنار آرامگاه کورش بزرگ میباشد. پس از کورش او نخستین شخصیت قدرتمند کشور بزرگ ایران بود. کاساندان ملکه 28 کشور آسیائی بود كه کورش بزرگ بر آنها پادشاهی می کرده است.<ref>بیتوته - [http://www.beytoote.com/art/negah-gozashte/wife-cyrus2-great.html همسر کوروش کبیر]</ref> | ||
کامبیز دوم پس از مرگ پدر به جای او به تخت شاهی نشست و برادر دیگر خود بردیا را کشت. او پس از فتح مصر در راه بازگشت به ایران خودکشی کرد.<ref name=":0" /> | کامبیز دوم پس از مرگ پدر به جای او به تخت شاهی نشست و برادر دیگر خود بردیا را کشت. او پس از فتح مصر در راه بازگشت به ایران خودکشی کرد.<ref name=":0" /> | ||
== | == گاهشمار دوران پادشاهی کوروش بزرگ == | ||
سالها پیش از میلاد است. | سالها پیش از میلاد است. | ||
۵۵۸: آغاز پادشاهی کوروش در انشان (فارس) و خوزستان. انتقال پایتخت هخامنشیان به شوش. | ۵۵۸: آغاز پادشاهی کوروش در انشان (فارس) و خوزستان. انتقال پایتخت هخامنشیان به شوش. | ||
۵۵۰: شکست ایشتوویگو شاه ماد از | ۵۵۰: شکست ایشتوویگو شاه [[شاهنشاهی مادها|ماد]] از کورش و پیرو آن فتح هگمتانه. اتحاد ماد و پارس. | ||
۵۴۹ تا ۵۴۸: تسخیر سرزمینهای پارت، جرجان و احتمالاً ارمنستان توسط | ۵۴۹ تا ۵۴۸: تسخیر سرزمینهای پارت، جرجان و احتمالاً ارمنستان توسط کورش. | ||
۵۴۶: فتح سارد پایتخت لیدی توسط | ۵۴۶: فتح سارد پایتخت لیدی توسط کورش و شکست کرزوس پادشاه لیدی. | ||
۵۳۹: فتح بابل ثروتمندترین شهر غرب آسیا توسط | ۵۳۹: فتح بابل ثروتمندترین شهر غرب آسیا توسط کورش. سقوطی که با مقاومت کم سپاه بابل در کرانه ساحلی رود دجله به وقوع پیوست. | ||
۵۳۹: | ۵۳۹: کورش به یهودیان آواره اجازه داد تا به اورشلیم بازگردند و در آنجا آزادانه برای خود کنیسه بسازند. | ||
[[پرونده:مجمسه کورش بزرگ در موزه ملی دوشنبه پایتخت تاجیکستان.jpg|بندانگشتی|مجمسه کورش بزرگ در موزه ملی دوشنبه پایتخت تاجیکستان]] | [[پرونده:مجمسه کورش بزرگ در موزه ملی دوشنبه پایتخت تاجیکستان.jpg|بندانگشتی|مجمسه کورش بزرگ در موزه ملی دوشنبه پایتخت تاجیکستان]] | ||
۵۲۹: | ۵۲۹: کورش به قبایل سکاها در شمال شرق ایران حمله کرد و در جنگ با ماساگتها کشته شد. کورش را در پاسارگاد دفن کردند. پس از او کمبوجیه دوم فرزند کورش به تاج و تخت رسید.<ref name=":0" /> | ||
== دوران قدرت کوروش | == دوران قدرت کوروش بزرگ == | ||
کوروش کبیر ابتدا علیه ایشتوویگو، شاه ماد، به جنگ برخاست و سپس به پایتخت حکومت ماد در هگمتانه یورش برد و با کمکهایی که از درون سپاه ماد به کوروش شد، هگمتانه را فتح کرد. سپس کرزوس، شاه لیدیه را شکست داد و بهسوی سارد لشکر کشید و پس از دو هفته، شهر سارد به اشغال نیروهای ایرانی درآمد. کوروش مسئولیت فتح دیگر شهرهای آسیای صغیر را به فرماندهانش واگذار کرد و خود به اکباتان بازگشت و بهسوی «پارت»، «زرنگ»، «هرات»، «خوارزم»، «باختر»، «سغد»، «گندار»، «ثهتَگوش» و «اَرَخواتیش» لشکر کشید. جزئیات این جنگها در تاریخ ثبت نشدهاست و اطلاع کمی دربارهٔ جزئیات این نبردها وجود دارد. | کوروش کبیر ابتدا علیه ایشتوویگو، شاه ماد، به جنگ برخاست و سپس به پایتخت حکومت ماد در هگمتانه یورش برد و با کمکهایی که از درون سپاه ماد به کوروش شد، هگمتانه را فتح کرد. سپس کرزوس، شاه لیدیه را شکست داد و بهسوی سارد لشکر کشید و پس از دو هفته، شهر سارد به اشغال نیروهای ایرانی درآمد. کوروش مسئولیت فتح دیگر شهرهای آسیای صغیر را به فرماندهانش واگذار کرد و خود به اکباتان بازگشت و بهسوی «پارت»، «زرنگ»، «هرات»، «خوارزم»، «باختر»، «سغد»، «گندار»، «ثهتَگوش» و «اَرَخواتیش» لشکر کشید. جزئیات این جنگها در تاریخ ثبت نشدهاست و اطلاع کمی دربارهٔ جزئیات این نبردها وجود دارد. | ||
خط ۲۸۵: | خط ۳۳۷: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:فرماندهان نظامی تاریخ ایران]] | |||
[[رده:پادشاهان هخامنشی]] | |||
[[رده:پادشاهان ایران]] |
ویرایش